ایران رابط فرهنگی - ادبی اسلام و هند

محورهای موضوعی : فصلنامه بهارستان سخن

محمدباقر زینالی ¹ , علی الهامی ²

1 - دانشجوی دکتری گروه تاریخ و تمدّن اسلامی ، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران.
2 - گروه معارف اسلامی، دانشگاه تهران، دانشکده علوم پزشکی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1395/07/17 تاریخ پذیرش : 1395/10/16 تاریخ انتشار : 1397/03/01

کلید واژه: اسلام, هند, کلید واژه‌ها: ایران, ارتباط فرهنگی, اختلاط فرهنگی,

چکیده مقاله :

چکیده ایران و هند از دوران باستان اشتراکات فراوانی داشتند. این امر باعث شد که بعد از اسلام ایران رابط فرهنگی اسلام و هند باشد. در این میان اوّلین فاتحان هند اهل فارس بودند، بدین صورت عدّه‌ای از ایرانیان در برخی پادگان‌ها رحل اقامت گزیدند و چون زبان پهلوی با زبان سانسکریت اشتراکات فراوانی داشت و در هند، هشت‌صد زبان و لهجه وجود داشت، مردم هند زبان فارسی را به عنوان زبان مشترک برگزیدند، بدین صورت باید گفت نفوذ زبان فارسی در هند عاملی شد که آموزه های اسلامی به سهولت از طرف طبقات اجتماعی هند پذیرفته شود و در این میان تاجران و صوفیان ایرانی و مهاجران زردشتی که به هند سرازیر شدند، نقش مهمّی در ایجاد ارتباط ادبی- فرهنگی و تمدّنی ایفا کردند، با این مقدّمات زمینه‌های تشکیل حکومت‌های ایرانی وگورکانیان که مروّج زبان و ادب پارسی بودند، در هندوستان شکل گرفت و به تدریج تمدّنی متشکّل از اسلام و هند و ایران پدیدار شد که با تمدّن ایرانی محض و اسلام تفاوت اساسی دارد، سپس ورود مهاجران ایرانی نقطة مرکزی تشکیل تمدّن اختلاطی و ایجاد حکومت‌های ایرانی و اسلامی در هند شد.

چکیده انگلیسی:

Abstract         Since the ancient times, Iran and India had many common characteristics which led Iran to be the cultural connector with India after Islam. Most of the conquerors of India were from Pars land and some of them settled in the barracks. Since Pahlavi language and the Sanskrit had a lot of similarities and there were some 800 dialects and languages in India, people chose Farsi as their common language which caused the propagation of Islamic teachings in India. In this case, Iranians' merchants, sufis and Zoroastrian immigrants played significant roles. These preliminaries prepared a background for the formation of Iranian and Gurkanian governments which were the promoters of Persian language and literature. Gradually a civilization was established which consisted of Islam, India and major differences with mere civilization of Islam and Iran. Later, by entering of Iranian settlers, the central point , a combined civilization of Islamic-Iranian governments were formed in India.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع و مآخذ

• ابن حوقل، محمّد، (1939) ، صوره الارض ، نشر بیروت، طبع ثانی.


• الاصطخری، ابواسحاق، (1927)، مسالک الممالک، انتشارات کتابخانه صدر.


• آرنولد، سرتوماس، (1385)، تاریخ گسترش اسلام، ترجمة دکتر ابوالفضل عزّتی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.


• آریا، دکتر غلامعلی،(1383)، طریقه چشیثه در هند و پاکستان، انتشارات زوّار.


• بلاذری، احمدبن جابر، (1346)، فتوح البلدان، ترجمة آذرتاش آذرنوش، تهران، چاپ بنیاد فرهنگ


• بی‌باک، مقالة اینترنتی، دلایل مسلمان شدن مردم ایران، گوگل


• بی‌نا، پاسداران زبان و ادب پارسی در هند، گوگل.


• ثعالبی، ابومنصور، (1368)، غرر اخبار ملوک الفرس و سیرهم، ترجمة محمّد فضائلی، نشر نقره.


• جامی، عبدالرّحمن، (1375)، نفحات الانس مِن حضرات القدس، تصحیح دکتر محمود عابدی، انتشارات اطلاعات.

10- جلالی نائینی، دکتر سیّد محمّدرضا، (1375)، هند در یک نگاه، چاپ پنگوئن.

11- چچنامه، علی بن حامد، (1358)، فتح نامه معروف به چچنامه، تصحیح عمر ابن محمد داود بوته، حیدر آباد دکن

12- حسن، هادی، (1954)، مجموعه مقالات، حیدرآباد رکن.

13- حقیقت، عبدالرفیع، (1384 )، مهاجرت‌های تاریخی ایرانیان، کومش.

14- حکمت، علی اصغر، (1337)، نقش پارسی راجحار هند، بت اهتمام کتابخانه ابن سینا.

15- ___________ ، (1337)، سرزین هند، چاپ تهران.

16- حلبی، علی اصغر، (1376)، مبانی عرفان و احوال عارفان، انتشارات اساطیر.

17- خداوردی‌پور، امیر، (بی‌تا)، مقاله اینترنتی تاریخ زردشتیان هند، گوگل

18- خضری، دکتر سیّداحمدرضا، (1383)، تاریخ خلافت عبّاسی، انتشارات سمت.

19- خلیلی، دکتر خلیل الله، (1390)، سلطنت غزنویان، به کوشش محمّد سرور مولایی، انتشارات امیری

20- زیدی، مرتضی، (1934)، المنبه و الممل فی شرح کتاب الملل و النحل، حیدرآباد دکن.

21- شهمردان، رشید، (1363)، تاریخ زرتشتیان فرزانگان زردشتی، چاپ خواجه.

22- شیمل، آن ماری، (1377)، ابعاد عرفانی اسلام، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

23- طسوجی تبریزی، عبداللطیف، (1377)، هزار و یکشب، ویراستار  میرزا مهرآبادی ، ناشر دنیای کتاب.

24- غنی، دکتر قاسم، (1375)، تاریخ تصوّف، انتشارات اساطیر.

25- فردوسی، ابوالقاسم، (1380)، شاهنامه فردوسی، مصحّح مصطفی سیفی کار جیحونی، انتشارات شاهنامه پژوهی، چاپ سوم.

26- ماسینیون، لوئی، (1374)، سخن انا الحق و عرفانِ حلاج ، ترجمة دکتر سیّدضیاءالدّین دهشیری، چاپ دیبا

27- مؤلّف نامعلوم، (1339)، تاریخ سیستان، تصحیح ملک الشّعرا بهار، انتشارات پدیدة خاور.

28- ندوی، سلیمان، (1384)، رابطه بازرگانی مسلمانان با هند، ترجمة علی بحرانی‌پور، انتشارات تاریخ پژوهان.

29- ندوی، سیّدسلیمان، (1366)، روابط بازرگانی هند و عرب، نشریه تحقیقات اسلامی، سال دوم، شماره2.

30- نعیمی، سعید، (1350)، سخنان منظوم ابوسعید، کتابخانة سنایی.

31- نهرو، جواهر لعل، (1392)، نگاهی به تاریخ جهان، انتشارات امیرکبیر.

32- یاری، سیاوش، (1388)، تاریخ اسلام و هند، انتشارات ادیان.

33- یعقوبی، احمد، (1346)، تاریخ یعقوبی، ترجمة عبدالحمید آیتی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.