نقش یارآموزشی تعاملی مبتنی‌برهوش مصنوعی درارتقای فرهنگ یادگیری درمحیط‌های مجازی
محورهای موضوعی : رسانهمعصومه کیان‌مهر 1 , فریده گودرزی 2 *
1 - گروه علوم‌تربیتی، واحد ملایر، دانشگاه آزاداسلامی، ملایر، ایران.
2 - گروه علوم‌تربیتی، واحد ملایر، دانشگاه آزاداسلامی، ملایر، ایران.
کلید واژه: هوش‌مصنوعی, بهبود تعاملات اجتماعی, فرهنگ یادگیری, ارتباطات آموزشی-اجتماعی.,
چکیده مقاله :
این پژوهش باهدف بررسی تأثیر یارآموزشی تعاملی مبتنی‌بر هوش‌مصنوعی بر بهبود تعاملات اجتماعی، تقویت فرهنگ یادگیری و ارتقای کیفیت ارتباطات آموزشی-اجتماعی دانش‌آموزان ابتدایی شهر ملایر انجام شده است. روش‌تحقیق نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون و دو گروه آزمایش و کنترل می‌باشد. جامعۀ آماری شامل 2541دانش‌آموز مقطع ابتدایی، از میان آن‌ها 40نفر به‌صورت هدف‌مند انتخاب و به‌طور تصادفی در دو گروه 20نفره تقسیم شدند. داده‌ها با پرسش‌نامه‌های استاندارد تعاملات آموزشی-اجتماعی (معلم-دانش‌آموز، دانش‌آموز-دانش‌آموز، دانش‌آموز-محتوا)، و سنجه‌های مرتبط‌با مؤلفه‌های فرهنگ یادگیری جمع‌آوری شد. روایی پرسش‌نامه‌ها با تحلیل عاملی و پایایی با آلفای کرونباخ (بالای 8/0)، تأیید شد. تحلیل داده‌ها با نرم‌افزار SPSS و آزمون‌های کولموگروف-اسمیرنوف، شاپیرو-ویلک، لوین و تحلیل کوواریانس انجام گرفت. نتایج نشان‌دادکه به‌کارگیری یارآموزشی تعاملی به‌طور معناداری موجب افزایش 02/16 واحدی تعامل با معلمان، 95/19 واحدی تعامل با یکدیگر و 28/11 واحدی تعامل با محتوای آموزشی در گروه آزمایش شد و همچنین شاخص‌های فرهنگ یادگیری را بهبود بخشید. نتیجه‌گیری شد که این فناوری با فراهم‌سازی بسترهای تعاملی و یادگیری خودراهبر، پتانسیل بالایی در ارتقای تعاملات اجتماعی و ترویج فرهنگ یادگیری در محیط‌های آموزشی مجازی دارد و می‌تواند به‌عنوان ابزاری نوین در نظام آموزشی ایران به‌کار گرفته شود.
This study aimed to examine the impact of AI-powered interactive learning assistants on improving social interactions, strengthening learning culture, and enhancing the quality of educational-social communication among elementary school students in Malayer. The research method was quasi-experimental, employing a pre-test–post-test design with experimental and control groups. The statistical population included 2,541 elementary students, from which 40 were purposefully selected and randomly assigned into two groups of 20 each. Data were collected through standardized questionnaires on educational-social interactions (teacher–student, student–student, student–content) as well as measures related to the components of learning culture. The validity of the questionnaires was confirmed using factor analysis, and their reliability was verified through Cronbach’s alpha (above 0.80). Data analysis was conducted using SPSS software and tests such as Kolmogorov–Smirnov, Shapiro–Wilk, Levene’s test, and ANCOVA. The results indicated that the use of the interactive learning assistant significantly increased interactions in the experimental group, with improvements of 16.02 points in teacher–student interaction, 19.95 points in student–student interaction, and 11.28 points in student–content interaction. Moreover, the indicators of learning culture were also enhanced. It was concluded that this technology, by providing interactive platforms and fostering self-directed learning, holds strong potential for enhancing social interactions and promoting learning culture in virtual educational environments, and it can be applied as an innovative tool within Iran’s educational system.
جعفری، دل‌ارا. شاه‌محمدی، مینا. قندالی، عباس. (1402). هوش‌مصنوعی و فناوری‌های نو در نظام‌های آموزشی: فرصت و چالش. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-پژوهش‌های نوین در آموزش‌وپرورش، دورۀ 4، شمارۀ 4، 139-129.
حیدری، زهرا. طالب، زهرا. گلزاری، زینب. (1402). فراترکیب کاربردهای اینترنت اشیاء و هوش‌مصنوعی در محیط‌های آموزشی هوشمند. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-فناوری‌های آموزشی در یادگیری، دورۀ 6، شمارۀ 20، 165-134.
رئیسی، محمدجواد. (1402). هوش‌مصنوعی و کاربرد آن در بهبود آموزش و روابط معلم و دانش‌آموز. ششمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در مهندسی برق، کامپیوتر، مکانیک و مکاترونیک در ایران و جهان اسلام، تهران-ایران، 9-1.
زنگانه، امیرحسین. حسینی، سعید. (1402). کاربرد هوش‌مصنوعی و چت‌بات‌ها در آموزش. دوازدهمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های مدیریت و علوم‌انسانی، تهران-ایران، 9-1.
عباسی، فرح. معتمد، حمیدرضا. قاسمی‌زاد، علیرضا، (1401). تبیین ویژگی‌های برنامۀ درسی مبتنی‌بر مهارت‌های زندگی مقطع ابتدایی نظام آموزشی ایران. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-رهبری و مدیریت آموزشی، دورۀ 16، شمارۀ 1؛ (پیاپی 59)، 88-57.
عزیزی‌فارسانی، فائزه. سعادتمند، زهره. نادی، محمدعلی. (1401). ارائۀ الگوی برنامۀ درسی مهارت‌های زندگی در دورۀ ابتدایی از دیدگاه خبرگان. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-جامعه‌شناسی آموزش و پرورش، دورۀ 8، شمارۀ 1، 8-1.
کشتاسبی، محمدرضا. (1402). تأثیر ChatGPT و هوش‌مصنوعی بر آموزش و یادگیری دانش‌آموزان. سومین کنفرانس ملی مطالعات کاربردی در فرایندهای تعلیم و تربیت، میناب-ایران، 7-1.
مرادی، فاطمه. (1400). تأثیر یادگیری تعاملی مبتنی‌بر پلتفرم‌های دیجیتال در بهبود توانایی‌های ارتباطی دانش‌آموزان. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-پژوهش و نوآوری در تربیت و توسعه، دورۀ 1، شمارۀ 2، 28-19.
نادر، عباس. (1401). کاربرد هوش‌مصنوعی در آموزش و یادگیری براساس مرور سیستماتیک ادبیات. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مدیریت پویا و تحلیل کسب‌وکار، دورۀ 1، شمارۀ 1، 71-59.
نامدار، رقیه. علی‌زاده‌ریسنی، کوثر. خانی، زینب. آقاجانی‌کوپس، مصطفی. نجدی، مجید. (1402). نقش تکنولوژی‌های نوین و هوش‌مصنوعی در بهبود کیفیت آموزش و تدریس معلمان. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی- اختلال جنسی و روانشناختی، دورۀ 1، شمارۀ 4، 13-1.
Han, Jeong-Won. Park, Junhee. Lee, Hanna. (2022). AnalysisOf The Effect Of An Artificial Intelligence Chatbot Educational Program On Non-Face-To-Face Classes: A Quasi-Experimental Study. Journal Of BMC Medical Education, 22(1): 1-10.
Owoc, Mieczysław L. Sawicka, Agnieszka. Weichbroth, Paweł. (2021). Artificial Intelligence Technologies In Education: Benefits, Challenges And Strategies Of Implementation. In: Owoc, M.L., Pondel, M. (eds) Artificial Intelligence For Knowledge Management. AI4KM 2019. IFIP Advances In Information And Communication Technology, vol599. Springer, Cham.