واکاوی نقش انقلاب اسلامی در جهت‌گیری ملت‌های مسلمان به‌سمت احیای تمدن نُوین اسلامی با رویکرد تغییرات فرهنگی
محورهای موضوعی : فرهنگ
پیمان مهاجری جولندان
1
,
فرج‌بهزاد وکیل‌آباد
2
*
,
سیدحسن عاملی
3
1 - دانشجوی دکتری، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد اردبیل، دانشگاه آزاداسلامی، اردبیل، ایران.
2 - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، واحد اردبیل، دانشگاه آزاداسلامی، اردبیل، ایران.
3 - مربی گروه فقه و حقوق، واحد اردبیل، دانشگاه آزاداسلامی، اردبیل، ایران.
کلید واژه: انقلاب اسلامی, ایران, رویکرد فرهنگی, ملت‌های مسلمان, تغییرات فرهنگی. ,
چکیده مقاله :
انقلاب اسلامی ایران به رهبری حضرت امام‌خمینی و در ادامه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با ایجاد تغییرات اساسی در رویکرد فرهنگی ملت‌های مسلمان زمینۀ شکل‌گیری تمدن نُوین اسلامی را فراهم آورد. هدف از مقالۀ پیش‌رو واکاوی نقش انقلاب اسلامی در جهت‌گیری حرکت ملت‌های مسلمان به‌سمت احیای تمدن نُوین اسلامی با رویکرد تغییرات فرهنگی می‌باشد. روش پژوهش، مطالعۀ اسنادی، کتابخانه‌ای و از نوع توصیفی-تحلیلی است. با پیدایش اسلام بنای مستحکم و عظیمی از فرهنگ و تمدن انسان پایه‌گذاری شد که در ایجاد آن ملل و نژادهای مختلفی سهیم بودند. دراین بین، اندیشه‌ها و دیدگاه‌های فرهنگی و سیاسی مقام معظم رهبری، در شکست ایدئولوژی غربی و ایجاد تغییر در رویکرد فرهنگی در ملت‌های مسلمان و شکل‌گیری تمدن نُوین اسلامی، نقش به‌سزایی داشت و شاهد پیدایش بهار عربی و سرنگونی ایدئولوژی‌های غرب در بین امت‌های مسلمان بودیم. لذا؛ واکاوی چگونگی ایفای این نقش گامی روبه جلو برای تبیین شیوه‌های بازگشت مسلمانان به جایگاه واقعی خود در نظم جهانی خواهد بود.
.
The Islamic Revolution of Iran, led by Imam Khomeini and later by Ayatollah Khamenei, brought about fundamental changes in the cultural orientation of Muslim nations, paving the way for the formation of a modern Islamic civilization. This study aims to examine the role of the Islamic Revolution in guiding Muslim nations toward the revival of modern Islamic civilization through cultural transformation. The research methodology is documentary and library-based, employing a descriptive-analytical approach. With the emergence of Islam, a robust and grand foundation of culture and civilization was established, with contributions from various nations and ethnic groups. In this regard, the cultural and political perspectives of the Supreme Leader have played a crucial role in dismantling Western ideologies, reshaping the cultural approach of Muslim nations, and fostering the formation of modern Islamic civilization. This influence has been evident in the Arab Spring and the decline of Western ideologies among Muslim communities. Therefore, analyzing how this role has been fulfilled serves as a step forward in elucidating strategies for Muslims to reclaim their rightful position in the global order.
احسانی، فاطمه‌زهرا. 1396. نقش انقلاب‌اسلامی و جنبش‌های اسلامی در تمدن نُوین اسلامی. همایش بین‌المللی بازخوانی تمدن اسلامی و جهان شهر معنوی باتاکیدبر شهر مقدس مشهد، ایران-مشهد، 30-1.
احمدسید. موثقی. 1378. علل و عوامل انحطاط مسلمین در اندیشۀ سیاسی و آرای اصلاحی سیدجمال‌الدين اسدآبادی. چاپ‌دوم، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
اندیشه، هاشم. 1395. بهار عربی (بیداری اسلامی)، و تأثیر آن در تمدن اسلامی. دومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نُوین در حوزۀ علوم‌تربیتی و روان‌شناسی و مطالعات اجتماعی ایران، ایران-قم، 17-1.
بار تولد، واسیلی ولادیمیروویچ. 1377. فرهنگ و تمدن مسلمانان، ترجمۀ: علیاکبر دیانت، تهران: انتشارات احیاء.
بارتولد، واسیلی. فرهنگ و تمدن مسلمانان. ترجمه علی اکبر دیانت. تبریز: شفق، ١٣٣٧ش.
بیات، علی. 1393. بایسته‌های دوره‌بندی تمدن اسلامی، فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-نقدونظر، دورۀ 19 شمارۀ 2؛ (پیاپی)، 34-11.
تقوی، سیدمحمدعلی. 1396. ریشه‌های بهار عربی و دومینوی فروپاشی رژیم‌های عرب (تعیین‌کنندگی عوامل کوتاه‌مدت و نقش مدیریت سیاسی). دولت پژوهی، دورۀ 3، شمارۀ 11، 26-1.
جزئینی، محمد. 1396. نقش انقلاب اسلامی در تمدن نُوین اسلامی. همایش بین‌المللی بازخوانی تمدن اسلامی و جهان شهر معنوی باتاکیدبر شهر مقدس مشهد، ایران-مشهد، 21-1.
حشمت‌زاده، محمدباقر. 1394. مقدمه و چارچوبی برای بررسی تأثیرات انقلاب اسلامی در کشورهای اسلامی. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مطالعات فرهنگ-ارتباطات، شمارۀ 12 و 13، 234-211.
دهقانی فیروزآبادی، سید.جلال. فرازی، مهدی. 1391. بیداری اسلامی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مطالعات انقلاب اسلامی، دورۀ 9، شمارۀ 28، 190-163
روحانی، علیاکبر. 1384. قرآن زیرساخت تمدن اسلامی. دوفصلنامۀ علمی‌پژوهشی-اندیشۀ تمدن اسلامی، دورۀ 1، شمارۀ 1، 93-84.
زمانی‌محجوب، حبیب. 1390. نوسازی تمدن اسلامی. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-تاریخ اسلام در آیینۀ پژوهش، دورۀ 8، شمارۀ 1، 135-117.
لاهوری، محمد اقبال. 1395. احیای فکر دینی در اسلام. ترجمۀ: احمد آرام، چاپ‌دوم، تهران: انتشارات شرکت سهامی انتشار.
لوکاس، هنری. 1393. تاریخ تمدن: از کهن‌ترین روزگار تا سدۀ ما (جلد 1)، ترجمۀ: عبدالحسین آذرنگ، چاپ‌ششم، تهران: انتشارات سخن.
متقی، افشین. قره‌یگی، مصیب. 1393. واکاوی گفتمان ژئوپلتیکی انقلاب اسلامی از نظرگاهی نظریه‌سازی سازه انگاری. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-پژوهشنامۀ متین، دورۀ 16، شمارۀ 64، 151-131.
محمدی‌فر، محمد. بیات، علی. عرفان، امیرمحسن. 1401. نقش مدیریتی خواجه‌نصیرالدین طوسی در بحران تمدن اسلامی پس‌از حمله مغولان، فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-پژوهشنامۀ متین، دورۀ 13، شمارۀ 47، 34-7.
مختاری، محمدحسین. 1400. شناسایی و تببین الگوی تمدن نوین اسلامی براساس وصیت‌نامۀ سیاسی-الهی امام خمینی(ره). فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-پژوهشنامۀ متین، دورۀ 23، شمارۀ 93، 167-137.
مقدسی، ابو عبدالله محمدبن‌احمد 1361. احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم. ترجمۀ: علینقی منزوی، چاپ‌دوم، انتشارات کومش.
منتظران جاوید. منتظران، زهرا 1397. تبيين و بررسي نقش انقلاب اسلامي در احياي تمدن نُوين اسلامي. مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، ایران-تهران، 21-1.