پادشکنندگی زنجیره تامین : مرور ادبیات تحقیق
محورهای موضوعی : مدیریت زنجیره تامین
مجید پارسانهاد
1
,
نازنین پیله وری
2
*
,
حسنعلی آقاجانی
3
1 - گروه مدیریت صنعتی.، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران
2 - گروه مدیریت صنعتی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران
3 - گروه مدیریت صنعتی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
کلید واژه: زنجیره تامین, پادشکنندگی, مرور ادبیات,
چکیده مقاله :
در سال‌های اخیر، مفهوم پادشکنندگی (Antifragility) به‌عنوان رویکردی نوین و تحول‌آفرین در حوزه مدیریت زنجیره تأمین مورد توجه گسترده پژوهشگران و مدیران قرار گرفته است. این مفهوم فراتر از تاب‌آوری (Resilience) عمل می‌کند؛ به‌گونه‌ای که زنجیره‌های تأمین نه‌تنها در برابر شوک‌ها، بحران‌ها و اختلالات محیطی مقاومت نشان می‌دهند، بلکه از این چالش‌ها به‌عنوان فرصتی برای یادگیری، نوآوری، ارتقای عملکرد و بهبود مستمر بهره می‌برند. در واقع، پادشکنندگی به توانایی سیستم برای رشد و تقویت در مواجهه با نوسانات، تغییرات ناگهانی و عدم‌قطعیت‌های محیطی اشاره دارد.هدف اصلی این پژوهش، مرور نظام‌مند ادبیات علمی مرتبط با پادشکنندگی زنجیره تأمین و شناسایی ابعاد، عوامل مؤثر، شاخص‌های سنجش و رویکردهای توسعه آن در محیط‌های پویا، پیچیده و ناپایدار است. بدین منظور، مقالات منتشرشده در پایگاه‌های معتبر بین‌المللی طی دو دهه اخیر مورد بررسی و تحلیل محتوا قرار گرفته‌اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که پادشکنندگی زنجیره تأمین مفهومی چندبعدی و میان‌رشته‌ای است که در تعامل با عواملی نظیر یادگیری سازمانی، نوآوری فناورانه، انعطاف‌پذیری، مدیریت ریسک، چابکی و ظرفیت سازگاری شکل می‌گیرد و تکامل می‌یابد. همچنین، وجود فرهنگ سازمانی یادگیرنده، ساختارهای تصمیم‌گیری غیرمتمرکز، و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین همچون هوش مصنوعی، اینترنت اشیاء و تحلیل داده‌های بزرگ می‌تواند زمینه‌ساز شکل‌گیری و تقویت پادشکنندگی در زنجیره‌های تأمین باشد.نتایج بررسی شکاف‌های پژوهشی نشان می‌دهد که علی‌رغم گسترش روزافزون مطالعات در این حوزه، هنوز مدل‌های کمی جامع، شاخص‌های عملیاتی دقیق و چارچوب‌های اجرایی قابل تعمیم برای ارزیابی و پیاده‌سازی پادشکنندگی در صنایع مختلف توسعه نیافته‌اند. یافته‌های این مطالعه می‌تواند به‌عنوان مبنایی علمی برای طراحی مدل‌های تصمیم‌گیری، تدوین سیاست‌های راهبردی و توسعه چارچوب‌های تحلیلی در راستای ایجاد زنجیره‌های تأمین پادشکننده و پایدار در شرایط عدم‌قطعیت و تحولات سریع محیطی مورد استفاده قرار گیرد.
In recent years, the concept of antifragility has emerged as an innovative and transformative approach in the field of supply chain management. This concept goes beyond resilience, emphasizing that supply chains not only withstand shocks, crises, and disruptions but also benefit from them to learn, innovate, and continuously improve their performance. Antifragility refers to a system’s ability to grow stronger and more adaptive when exposed to volatility, uncertainty, and environmental turbulence.The main objective of this study is to conduct a systematic literature review on supply chain antifragility and to identify its dimensions, influencing factors, measurement indicators, and development approaches in dynamic and unstable environments. To achieve this, relevant scholarly articles published in leading international databases over the past two decades were reviewed and analyzed. The findings reveal that supply chain antifragility is a multidimensional and interdisciplinary concept that evolves through interaction with factors such as organizational learning, technological innovation, flexibility, risk management, agility, and adaptive capacity. Moreover, fostering a learning-oriented organizational culture, adopting decentralized and agile decision-making structures, and utilizing advanced technologies such as artificial intelligence, the Internet of Things (IoT), and big data analytics play a significant role in enhancing antifragility within supply chains.The analysis of research gaps indicates that despite the growing academic interest in this topic, comprehensive quantitative models, precise operational indicators, and integrated implementation frameworks for assessing and developing antifragility across various industries remain limited. The results of this study provide a scientific foundation for designing decision-making models, developing strategic policies, and formulating analytical frameworks aimed at building antifragile and sustainable supply chains capable of thriving under uncertainty and rapid environmental change.
• Abid, A., Khemakhem, M. T., Marzouk, S., Jemaa, M. B., Monteil, T., & Drira, K. (2014). Toward antifragile cloud computing infrastructures. Procedia Computer Science, 32, 850–855.
• Adobor, H., & Kudonoo, E. C. (2025). Antifragility and organizations: An organizational design perspective. Leadership & Organization Development Journal. Advance online publication. https://doi.org/10.1108/LODJ-03-2024-0185
• Bangui, H., Buhnova, B., & Rossi, B. (2022). Shifting towards antifragile critical infrastructure systems. Proceedings of the 7th International Conference on Internet of Things, Big Data and Security.
• Bendell, T. (2014). Building anti-fragile organisations: Risk, opportunity and governance in a turbulent world. Routledge.
• Bhamra, R., Dani, S., & Burnard, K. (2011). Resilience: The concept, a literature review and future directions. International Journal of Production Research, 49(18), 5375–5393.
• Coppitters, D., & Contino, F. (2023). Optimizing upside variability and antifragility in renewable energy system design. Scientific Reports. https://www.nature.com/scientificreports
• Corvello, V., Felicetti, A. M., Troise, C., & Tani, M. (2024). Betting on the future: How to build antifragility in innovative start-up companies. Review of Managerial Science, 18, 1101–1127.
• Giordino, D., Troise, C., Culasso, F., & Cutrì, L. (2024). The operationalization of antifragility through organizational slack and the moderating effect of firms’ reliance on collaborative networks. European Journal of Innovation Management.
• Grassi, V., Mirandola, R., & Perez-Palacin, D. (2024). A conceptual and architectural characterization of antifragile systems. The Journal of Systems & Software, 213, 112051.
• Ghasemi, A., & Alizadeh, M. (2017). Evaluating organizational antifragility via fuzzy logic: The case of an Iranian company producing banknotes and security paper. Operations Research and Decisions, 27(2), 21–43.
• Hadizadeh, M., Khodaparast, P., Ghasemi, A., & Fakhrzad, M. B. (2023). Analysis of supply chain anti-fragility in the textile industry using the Best-Worst Method and CoCoSo. Quarterly Journal of Advertising and Sales Management, 4(3), 426–440.
• Hugos, M. (2003). Essentials of supply chain management. Industrial Management & Data Systems, 109(1), 16–33.
• Johnson, J., & Gheorghe, A. V. (2013). Antifragility analysis and measurement framework for systems of systems. International Journal of Disaster Risk Science, 4(4), 159–168.
• Koliou, M., van de Lindt, J. W., McAllister, T. P., Ellingwood, B. R., Dillard, M., & Cutler, H. (2020). State of the research in community resilience: Progress and challenges. Sustainable and Resilient Infrastructure, 5(3), 131–151.
• Larsson, J., & Tacking, N. (2023). Antifragility in small industry companies: An exploration of resilience and adaption. Företagsekonomiska Institutionen, Management & Organisation, Kandidatuppsats.
• Landon, M. (2020). Schneider Electric Innovation Summit North America 2020: Embracing digital, electric and anti-fragility. Automation.com. https://www.automation.com/en-us/articles/december-2020/schneider-electric-innovation-summit2020-digital
• Lotf, R., Sadreddini Mehrjardi, M., Mohajer Ansari, P., Zolfaqari, F., & Afshar, M. (2023). Antifragile, sustainable, and agile supply chain network design by considering resiliency, robustness, risk, and environmental requirements. Environmental Science and Pollution Research. https://doi.org/10.1007/s11356-023-29488-4
• Maden, A., Özceylan, E., Muhacir, D., & Mrugalska, B. (2024). Evaluation of critical success factors for antifragile supply chains using Delphi and fuzzy QFD methods. Management and Production Engineering Review, 15, 1–12. https://doi.org/10.24425/mper.2024.151484
• Martinetti, A., Moerman, J. J., & van Dongen, L. A. (2017). Storytelling as a strategy in managing complex systems: Using antifragility for handling an uncertain future in reliability. Safety and Reliability, 37(4), 233–247.
• Munoz, A., & Zhou, Q. S. (2023). An operationalization of antifragility in inventory management. Management Decision.
• Nikookar, E., Stevenson, M., & Varsei, M. (2023). Building an antifragile supply chain: A capability blueprint for resilience and post-disruption growth. Journal of Supply Chain Management, 60, 13–31.
• Nikookar, E., Varsei, M., & Wieland, A. (2021). Gaining from disorder: Making the case for antifragility in purchasing and supply chain management. Journal of Purchasing & Supply Management. https://doi.org/10.1016/j.pursup.2021.100699
• Patil, S. K., & Kant, R. (2014). A fuzzy AHP–TOPSIS framework for ranking the solutions of knowledge management adoption in supply chain to overcome its barriers. Expert Systems with Applications, 41(2), 679–693.
• Priyadarshini, J., Singh, R. K., Mishra, R., & Bag, S. (2022). Investigating the interaction of factors for implementing additive manufacturing to build an antifragile supply chain: TISM–MICMAC approach. Operations Management Research, 15(1–2), 567–588.
• Ramezani, J., & Camarinha-Matos, L. M. (2020). Approaches for resilience and antifragility in collaborative business ecosystems. Technological Forecasting & Social Change, 151, 119846.
• Ruiz-Martin, C., López-Paredes, A., & Wainer, G. (2018). What we know and do not know about organizational resilience. International Journal of Production Management and Engineering, 6(1), 11–28.
• Sadeghi, S., Akbarpour, A., & Abbasian Jahromi, H. R. (2022). Extracting indicators for antifragile supply chain management based on agile, lean and sustainable paradigms in the construction industry. Proceedings of the 7th International Conference on Researches in Science & Engineering and the 4th International Congress on Civil, Architecture and Urbanism in Asia.
• Sun, L., Makridis, M. A., Genser, A., Axenie, C., Grossi, M., & Kouvelas, A. (2024). Antifragile perimeter control: Anticipating and gaining from disruptions with reinforcement learning. Transportation Research Interdisciplinary Perspectives. https://doi.org/10.48550/arXiv.2402.12665
• Taleb, N. N. (2012). Things that gain from disorder. New York, NY: Random House & Penguin.
• Usher, G., Cantarelli, C. C., Davis, K., Pinto, J. K., & Turner, N. (2024). Managing sudden unexpected disruptions in complex projects: The antifragility hierarchy. Production Planning & Control, 1–18. https://doi.org/10.1080/09537287.2024.2433479
• Verhulsta, E. (2014). Applying systems and safety engineering principles for antifragility. Procedia Computer Science, 32, 842–849.
• Wieland, A., Stevenson, M., Melnyk, S. A., Davoudi, S., & Schultz, L. (2023). Thinking differently about supply chain resilience: What we can learn from social-ecological systems thinking. International Journal of Operations & Production Management, 43(1), 1–21. https://doi.org/10.1108/IJOPM-10-2022-0645
• Yan, T., Tate, W., & Pagell, M. (2022). Call for papers for the sixth emerging discourse incubator: Radical innovations and extreme disruptions—How could a firm thrive from the coevolution of the two? Journal of Supply Chain Management, 58(4), 3–5. https://doi.org/10.1111/jscm.12292