کد مقاله : 140303271122948 بازدید : 57 صفحه: -

نوع مقاله: پژوهشی

بررسی تاثیر ظرفیت جذب براستراتژی نوآوری و عملکرد سازمانی مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب با نقش میانجیگری فعالیت های نوآوری باز

محورهای موضوعی : مدیریت رفتار سازمانی

عادل کولک ¹ , مختار رنجبر ² , سپیده خوشاب ³ , حسن سلطانی ⁴

1 - دکتری مدیریت دولتی، رییس آموزش و توسعه منابع انسانی شرکت مجتمع صنایع آلومینیم جنوب (سالکو)
2 - گروه مدیریت، واحد لامرد، دانشگاه ازاد اسلامی، لامرد، ایران
3 - کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، ایران
4 - دانشیار، گروه مدیریت، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

تاریخ دریافت : 1403/03/27 تاریخ پذیرش : 1403/07/10 تاریخ انتشار : 1402/12/01

کلید واژه: استراتژی نوآوری, ظرفیت جذب, عملکرد سازمانی, فعالیت نوآوری باز, شرکت مجتمع صنایع آلومینیم جنوب,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش بررسی تاثیر ظرفیت جذب بر استراتژی نوآوری و عملکرد سازمانی مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب با نقش میانجیگری فعالیت های نوآوری باز می باشد که با رویکرد کمی و با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه داده های مورد نیاز گردآوری شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان شرکت مجتمع صنایع آلومینیم جنوب(سالکو) به تعداد 2300 نفر می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، تعداد 340 نفر به عنوان نمونه آماری مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور تحلیل داده های تحقیق از روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار Smart PLS استفاده شد. نتایج نشان می دهد که ظرفیت جذب بر استراتژی نوآوری و عملکرد سازمانی با توجه به نقش میانجی فعالیت های نوآوری باز تاثیر مثبت و معنی داری دارد. همچنین، بررسی شاخصهای برازش مدل، بیانگر این است که مدل مورداستفاده در پژوهش از برازندگی قابل قبولی برخوردار میباشد. هدف این پژوهش بررسی تاثیر ظرفیت جذب بر استراتژی نوآوری و عملکرد سازمانی مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب با نقش میانجیگری فعالیت های نوآوری باز می باشد که با رویکرد کمی و با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه داده های مورد نیاز گردآوری شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان شرکت مجتمع صنایع آلومینیم جنوب(سالکو) به تعداد 2300 نفر می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، تعداد 340 نفر به عنوان نمونه آماری مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور تحلیل داده های تحقیق از روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار Smart PLS استفاده شد. نتایج نشان می دهد که ظرفیت جذب بر استراتژی نوآوری و عملکرد سازمانی با توجه به نقش میانجی فعالیت های نوآوری باز تاثیر مثبت و معنی داری دارد. همچنین، بررسی شاخصهای برازش مدل، بیانگر این است که مدل مورداستفاده در پژوهش از برازندگی قابل قبولی برخوردار می باشد

چکیده انگلیسی:

Abstract: The purpose of this research is to investigate the impact of absorptive capacity on the innovation strategy and organizational performance of the South Aluminum Industries Complex with the role of mediating open innovation activities, which was collected with a quantitative approach and using the survey method and questionnaire tool. The statistical population of the research includes all the employees of South Aluminum Industries Complex (SALCO) in the number of 2300 people, of which 340 people were investigated as a statistical sample using the stratified random sampling method. In order to analyze the research data, structural equation modeling method and Smart PLS software were used. The results show that absorptive capacity has a positive and significant effect on innovation strategy and organizational performance due to the mediating role of open innovation activities. Also, the examination of model fit indices indicates that the model used in the research has an acceptable fit..

منابع و مأخذ:

اکبری، مرتضی. ایمانی، صاحب. محمودی، رویا.(1396) اثرات ساختار شبکه، ذخیرة دانش و ظرفیت جذب بر عملکرد نوآورانه شرکتهای دانش بنیان. فصلنامه نوآوری و ارزش آفرینی، 6(12)1-20
ابراهیمی نژاد، مهدی، دهقانی سلطانی، مهدی(1397) نقش قابلیت های نوآوری فناورانه در ارتقاء عملکثرد نوآوری شرکتهای دانش بنیان )مطالعه ی شرکت های مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران(. پژوهش ها ی مدیریت عمومی، 11(41)109-183

بابایی فارسانی، میثم؛ امین دوست، عاطفه و علیدادی، ابوذر(1397). طراحی الگوی نوآوری باز در شرکتهای کوچک و متوسط با استفاده از نظریه داده بنیاد (مورد مطالعه: صنایع غذایی استان چهارمحال و بختیاری) مدیریت راهبردی دانش سازمانی، 1(2)، .136-95
میرفخرالدینی، سید حیدر؛ دسترنج، میثم و کریمی تکلو، سلیم(1394). طراحی مدل مفهومی برای توسعه نوآوری باز در پارکهای علم و فناوری با استفاده از تحلیل عاملی، پژوهشهای مدیریت عمومی، 8(27)، -71 .98
حجازی، اسد، نظرپوری، امیرهوشنگ.(1397). تحلیل تأثیر عوامل حمایتی سازمانی بر قابلیتهای نوآوری سازمان با در نظر گرفتن نقش میانجی ظرفیت جذب دانش . مجله مدیریت فرهنگ سازمانی، 16(57) .851-870
امینی، علیرضا، فتاحی، حمیدرضا، دولتشاه، پیمان.(1398). استراتژیهای نوآوری، موفقیت کارآفرینانه و نقش میانجی ظرفیت جذب دانش. فصلنامه پژوهشهای مدیریت منابع سازمانی، 9(4).21-21
جاوید، غزاله و باقرینژاد، جعفر (1391). ارتباط فرایند نوآوری باز و توانمندی جذب بنگاهها. فصلنامه تخصصی پارکها و مراکز رشد، سال هشتم، شماره ،31 ص .53-61
مرادی، محمود و همکاران (1392) بررسی نقش ظرفیت جذب دانش بر عملکرد نوآورانه. فصلنامه چشمانداز مدیریت بازرگانی، دورۀ ،12 شماره ،13 ص .79-102
فرتاش، کیارش، سالمی، رضا و موسوی داودی، سیدمهدی(1392). نقش ظرفیت جذب در بهبود رقابت پذیری فناوری: کلید موفقیت سازمانهای دولتی کشورهای درحال توسعه. فصلنامه مدیریت سازمانهای دولتی، دورۀ ،2 شماره .2 ص .76-106
صمدی، عباس، سهرابی، روح اله، عرفانی، فاطمه(1397) بررسی رابطه بین هوشمندی فناوری و نوآوری استراتژیک در شرکت های مستقر در پارک های فناوری)مورد مطالعه: پارک فناوری پردیس(، پژوهش های مدیریت عمومی،11(41). 111-147
قادری، فرهاد. رحیم نیا، فریبرز (1400).تناسب استراتژیک بین استراتژیهای نوآوری و عملکرد کسب وکارهای دانش بنیان. فصلنامه رشد فناور ی،17(66).21-31
دهقانی پوده، حسین؛ اخوان، پیمان و حسینیسرخوش، سیدمهدی(1392)افزایش موفقیت توسعه محصول جدید مبتنی بر رویکرد نوآوری باز(مطالعه موردی: در یک سازمان پژوهشی)، مدیریت نوآوری، 2(2)45-68

Ahn, J., Minshall, T., Mortara, L., 2015. Open innovation: a new classificationand its impact on firmperformance in innovative SMEs. J. Innov. Manag. 3, 33–54.
Akram, M.U., Ghosh, K., Joseph, R.P., 2020. External knowledge sourcing and innovation in family firms:how and why absorptive capacity and family social capital matter. VINE J. Inf. Knowl. Manag. Syst. https://doi.org/10.1108/VJIKMS-09-2019-0143
Albats, E., Alexander, A., Mahdad, M., Miller, K., Post, G., 2020. Stakeholder management in SME open innovation: interdependences and strategic actions. J. Bus. Res. 119, 291–301.
Arias-Pérez, J., Lozada, N., Henao-García, E., 2020. When it comes to the impact of ab-sorptive capacity on co-innovation, how really harmful is knowledge leakage. J. Knowl. Manag. https://doi.org/10.1108/JKM-02-2020-0084
Avalos-Quispe, G.A., Hernández-Simón, L.M., 2019. Open innovation in SMEs: potential and realized absorptive capacity for interorganizational learning in dyad collabora-tions with academia. J. Open Innov. Technol. Mark. Complex. 5, 72.
Barham, H., Dabic, M., Daim, T., Shifrer, D., 2020. The role of management support for the implementation of open innovation practices in firms.Technol. Soc. 63, 101282.
Barham, H., Dabic, M., Daim, T., Shifrer, D., 2020. The role of management support for the implementation of open innovation practices in firms.Technol. Soc. 63, 101282.
Brunswicker, S., Vanhaverbeke, W., 2015. Open innovation in small and medium-sized enterprises (SMEs): external knowledge sourcing strategies and internal organiza-tional facilitators. J. Small Bus. Manag. 1–23. https://doi.org/10.1111/jsbm.12120
Chesbrough, H., 2006b. Open innovation: a new paradigm for understanding industrial innovation. Open Innov. Res. a N. Parad. 400, 0–19.
Chesbrough, H., Bogers, M., 2014. Explicating open innovation: clarifying an emerging paradigm for understanding innovation. New Front. Open Innov. Oxf. Oxf. Univ. Press 1–37.
De Zubielqui, G.C., Jones, J., Lester, L., 2016. Knowledge inflows from market-and sci-ence-based actors, absorptive capacity, innovation and performance-a study of SMEs. Int. J. Innov. Manag. 20, 1650055.
De Zubielqui, G.C., Jones, J., Lester, L., 2016. Knowledge inflows from market-and sci-ence-based actors, absorptive capacity, innovation and performance-a study of SMEs. Int. J. Innov. Manag. 20, 1650055.
Delmas, M., Hoffmann, V.H., Kuss, M., 2011. Under the tip of the iceberg: absorptive capacity, environmental strategy, and competitive advantage. Bus. Soc. 50, 116–154.
Fertő, I., Molnar, A., Tóth, J., 2016. Borderless ideas-open innovation in the Hungarian food chain. Br. Food J. 118, 1494–1515.
Gamage, S.K.N., et al., 2020. A review of global challenges and survival strategies of small and medium enterprises (SMEs). Economies 8, 1–24.
Greco, M., Grimaldi, M., Locatelli, G., Serafini, M., 2021. How does open innovation enhance productivity? an exploration in the construction ecosystem. Technol. Forecast. Soc. Change 168, 120740.
Harel, R., Schwartz, D., Kaufmann, D.A.M., 2019. Open innovation in small businesses in the industry and craft sectors. Int. J. Innov. Manag. 23, 1950038.
Hung, R.Y.Y., Lien, B.Y.H., Yang, B., Wu, C.M., Kuo, Y.M., 2011. Impact of TQM and organizational learning on innovation performance in the high-tech industry. Int. Bus. Rev. 20, 213–225.
Jasimuddin, S.M., Naqshbandi, M.M., 2019. Knowledge infrastructure capability, ab-sorptive capacity and inbound open innovation: evidence from SMEs in France. Prod. Plan. Control 30, 893–906.
Kapetaniou, C., Lee, S.H., 2018. Geographical proximity and open innovation of SMEs in Cyprus. Small Bus. Econ. https://doi.org/10.1007/s11187-018-0023-7
Kennedy, S., Whiteman, G., van den Ende, J., 2017. Radical innovation for sustainability: the power of strategy and open innovation. Long. Range Plann. 50, 712–725.
Kim, C., Lee, C., Kang, J., 2018. Determinants of firm’sinnovation-related external knowledge search strategy: the role of potential absorptive capacity and appro-priability regime. Int. J. Innov. Manag. 22, 1850044.
Kraus, S., Breier, M., Dasí-Rodríguez, S., 2020. The art of crafting a systematic literature review in entrepreneurship research. Int. Entrep. Manag. J. 16, 1023–1042.
Kraus, S., Breier, M., Dasí-Rodríguez, S., 2020. The art of crafting a systematic literature review in entrepreneurship research. Int. Entrep. Manag. J. 16, 1023–1042.
Lanzolla, G., Markides, C., 2021. A business model view of strategy. J. Manag. Stud. 58, 540–553.
Lyu, Y., Zhu, Y., Han, S., He, B., Bao, L., 2020. Open innovation and innovation" Radicalness"-the moderating effectof network embeddedness. Technol. Soc. 62, 101292.
Molina Sánchez, R., Garcia-Pérez-de-Lema, D., López Salazar, A., Godinez-López, R., 2022. Determining factors in msmes success: an empirical study in Mexico. Small Bus. Int. Rev. 6, 1.
Müller, J.M., Buliga, O., Voigt, K.I., 2020. The role of absorptive capacity and innovation strategy in the design of industry 4.0 business Models-A comparison between SMEs and large enterprises. Eur. Manag. J. https://doi.org/10.1016/j.emj.2020.01.002
Naqshbandi, M.M., Tabche, I., 2018. The interplay of leadership, absorptive capacity, and organizational learning culture in open innovation: testing a moderated mediation model. Technol. Forecast. Soc. Chang. 133, 156–167.
Pollok, P., Lüttgens, D., Piller, F.T., 2019. How firmsdevelop capabilities for crowd-sourcing to increase open innovation performance: the interplay between organiza-tional roles and knowledge processes. J. Prod. Innov. Manag. 36, 412–441.
Ramírez-Montoya, M.S., Castillo-Martínez, I.M., Sanabria-Z, J., Miranda, J., 2022. Complex thinking in the framework of education 4.0 and open innovation-a sys-tematic literature review. J. Open Innov. Technol. Mark. Complex. 8, 4.
Ritala, P., Hurmelinna‐Laukkanen, P., 2013. Incremental and radical innovation in coo-petition-the role of absorptive capacity and appropriability. J. Prod. Innov. Manag. 30, 154–169.
Saebi, T., Foss, N.J., 2015. Business models for open innovation: matching heterogeneous open innovation strategies with business model dimensions. Eur. Manag. J. 33, 201–213.
Sengupta, A., Sena, V., 2020. Impact of open innovation on industries and firms- a dy-namic complex systems view. Technol. Forecast. Soc. Change 159, 120199.
Sengupta, A., Sena, V., 2020. Impact of open innovation on industries and firms- a dy-namic complex systems view. Technol. Forecast. Soc. Change 159, 120199.
Torchia, M., Calabrò, A., 2019. Open Innovation in SMEs: A Systematic Literature Review. J. Enterp. Culture 27, 201–228.
Tsai, F.S., Cabrilo, S., Chou, H.H., Hu, F., Tang, A.D., 2022. Open innovation and SME performance: the roles of reverse knowledge sharing and stakeholder relationships. J. Bus. Res. 148, 433–443.
Verbano, C., Crema, M., Venturini, K., 2015. The identificationand characterization of open innovation profilesin Italian Small and Medium-Sized enterprises. J. Small Bus. Manag. 53, 1052–1075.
Wu, H., Zhou, Y., 2021. Optimal degree of openness in open innovation: a perspective from knowledge acquisition & knowledge leakage. Technol. Soc. 67, 101756.
Yun, J.J., Ahn, H.J., Lee, D.S., Park, K.B., Zhao, X., 2022. Inter-rationality; modeling of bounded rationality in open innovation dynamics. Technol. Forecast. Soc. Change 184, 122015.
Zahra, S.A., George, G., 2002. Absorptive capacity: a review, reconceptualization, and extension. Acad. Manag. Rev. 27, 185–203.

متن کامل:

فصلنامه پژوهشهای کاربردی رفتار سازمانی

دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد

سال اول : شماره اول پیاپی 1– بهار 1403

Journal of Applied Research Organizational Behavior

https://sanad.iau.ir/journal/aro

140303271122948

بررسی تاثیر ظرفیت جذب براستراتژی نوآوری و عملکرد سازمانی مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب با نقش میانجیگری فعالیت های نوآوری باز

عادل کولک¹، مختار رنجبر *2، سپیده خوشاب3، حسن سلطانی4

1 . دکتری مدیریت دولتی، رییس آموزش و توسعه منابع انسانی شرکت مجتمع صنایع آلومینیم جنوب (سالکو)

2*. دانشیار، گروه مدیریت، واحد لامرد، دانشگاه ازاد اسلامی، لامرد، ایران(نویسنده مسئول).

3- دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی، واحد یزد ،دانشگاه آزاد اسلامی ، یزد، ایران.

4- دانشیار، گروه مدیریت، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

اطلاعات مقاله

چکیده

پرونده مقاله

تاریخ ارسال 27/01/1403

تاریخ پذیرش

21/03/1403

(مقاله پژوهشی)

کلمات کلیدی: استراتژی نوآوری، ظرفیت جذب، عملکرد سازمانی، فعالیت نوآوری باز، شرکت مجتمع صنایع آلومینیم جنوب

مقدمه

سازمانهای امروزی در محیطی بسیار رقابتی با مسائل عدیدهای همچون تغییرات سریع و غیرقابل پیش بینی محیطی، تغییر در سلیقه های مشتریان و تقاضای محصولات با کیفیتی بالا مواجه اند که سازمانها را مجبور ساخته است تا تنها به یکی از دو انتخاب موجود تن در دهند، انتخاب اول تن به شکست دادن و فنا شدن در محیط پرتلاطم رقابتی و دومین انتخاب انجام تغییرات بنیادین به منظور ماندن در محیط رقابتی است (میرفخرالدینی و همکاران، 1394). از این رو سازمانها پیوسته در جستجوی راههایی هستند تا خلاقیت و نوآوری را تقویت نموده و موانع آن را در سازمان برطرف نمایند (بابایی فارسانی و همکاران، 1397). دانش مورد نیاز برای ایجاد نوآوری در شرکتها میتواند از منابع داخلی مانند کارمندان یک شرکت یا از منابع خارج از شرکت مانند مؤسسات دولتی، مشاوران، دانشگاهها و مؤسسات پژوهشی به دست آید. در محیط پویا و متغیر امروزی که منشأ آن، رقابت های فزاینده، جهانی سازی و ظهور تکنولوژی های جدید است، نوآوری به عنوان عامل کلیدی برای رشد، بقا و عملکرد بالا در اقتصاد جهانی مطرح می شود(دهقانی و همکاران،2017). به طور فزاینده نوآوری به عنوان یکی از دلایل اصلی موفقیت بلندمدت سازمانها در بازارهای رقابتی و عامل مهم و حیاتی در ایجاد ارزش و کسب مزیت رقابتی پایدار است. نوآوری باز تاثیر مهمی بر فعالیت نوآورانه در صنعت دارد و می تواند نیروی محرکه رشد اقتصادی ملی و منطقه ای باشد (تسای و همکاران، 2022). نوآوری باز یک استراتژی برای شرکت ها برای نوآوری با بهره برداری از دانش خود و بررسی دانش محیط خود است (‏چسبرو، ۲۰۰۶). تغییر سریع تکنولوژیکی اساسا روش نوآوری شرکت ها را تغییر داده است و نیاز به همکاری و خلق مشترک در بازارهای دانش را نشان داده است (سنگوپتا و سنا، 2020). فعالیت های نوآوری باز از طریق جریان های ورودی و خروجی دانش، تاثیر بسزایی بر اقدامات نوآورانه، افزایش عملکرد کسب وکار و نوآوری داشته است (مولینا سانچز و همکاران، ۲۰۲۲)‏. برای صنعت آلومینیوم، مدل فعالیت های نوآوری باز می تواند راهی برای غلبه بر محدودیت های منابع و ظرفیت آن ها و ترویج توسعه محصولات جدید (کاپتانیو و لی، 2018) برای مواجهه با چالش های بازار پویا باشد (هانگ و همکاران، 2011). با این حال، ماهیت تلاش های نوآوری باز برای صنایع آلومینیوم باید بلند مدت باشد تا موفق باشند (رادزیون و بوگرز، 2019) و در نتیجه مزایای رقابتی خود را نسبت به رقبای خود افزایش دهند (یون و همکاران، 2022). ظرفیت نوآوری در سازمانها عامل مهمی برای ابتکار و کارآفرینی، ایجاد امکانات جدید، بهبود فناوری های موجود و محرک رقابت شناخته شده است و به عنوان مکانیسمی تعریف میگردد که سازمان را قادر میسازد تا از طریق نوآوری های مستمر نسبت به تغییرات و پویاییهای محیط سریعتر پاسخ دهند؛ زیرا سازمانها از طریق ظرفیت نوآوری میتوانند به بهبود مداوم تواناییها و قابلیتهای سازمان برای ایجاد فرصت های نوآوری در محصول و فرآیندهای تولید اقدام نمایند تا با برخورداری از جریان مستمری از نوآوری در جهت ماندگاری و دوام خود گامی به پیش نهند. با این حال، مطالعات اندکی تاثیر آن ها را بر فعالیت های نوآوری باز تحلیل کرده اند. نوآوری باز موفق نیازمند این است که صنعت آلومینیوم قابلیت های لازم برای انجام این فعالیت ها را داشته باشد و آن ها در چارچوب استراتژی نوآوری شرکت ادغام شوند. یک عامل تعیین کننده مهم فعالیت های نوآوری باز ظرفیت جذب یک شرکت است (جاسم الدین و نقشبندی، 2019). ترکیب تبادل اطلاعات داخلی با منابع خارجی جدید دانش، ظرفیت جذب نوآوری را افزایش می دهد (‏ریتالا و هورملینا - لوکانن، ۲۰۱۳)‏. ظرفیت جذب یک کلید پویا برای فعالیت های نوآوری باز موفق در صنعت آلومینیوم است و عملکرد صنایع را افزایش می دهد و به بهبود رقابت شرکت کمک می کند (دی زوبیلکی و همکاران، 2016). ظرفیت جذب یک عنصر کلیدی در طراحی استراتژی نوآوری یک شرکت است (مولر و همکاران، 2020). ترکیب ظرفیت جذب و استراتژی نوآوری فعالیت های نوآوری باز را تقویت می کند (برهام و همکاران، 2020). هدف این مطالعه آیا ظرفیت جذب و استراتژی نوآوری می تواند فعالیت های نوآوری باز را تقویت کند و چگونه این امر عملکرد مجتمع آلومینیوم جنوب را تحت تاثیر قرار می دهد. اثرات واسطه ای استراتژی بر ظرفیت جذب و شیوه های نوآوری باز نیز در مجتمع صنایع آلومینوم جنوب مورد مطالعه قرار گرفته است.

پیشینه نظری و تجربی پژوهش

در سالهای اخیر، تغییر و تحولات صنعتی و اجتماعی ناشی ازانقلاب فناوری باعث افزایش اهمیت دانش و استفاده کارآمد از آن برای سازمانها شده است؛ بنابراین با در نظر گرفتن پویاییهای صنعت آلومینیوم و بازار فرارقابتی، آنها باید توانایی کسب و بهره برداری استراتژیک و کارآمد از دانش را به واسطه کانالهای مختلف تقویت نمایند، زیرا در کنار داراییهای فیزیکی، موفقیت و تداوم حیات سازمانی به میزان قابل توجهی به گماشتن مؤثر منابع د انشی وابسته است. توانایی سازمان در جذب و استفاده از دانش جدید، بستری را فراهم می آورد که در زمان مناسب و به روش صحیح، تصمیمات اتخاذ گردند و استراتژیها و تصمیمات مبتنی بر دانش به سازمان این امکان را میدهد تا فعالیتهای تولیدی و عملیاتی خود را به طور مؤثرتری مدیریت نماید و بهره وری و مزیت رقابتی را برای سازمان به ارمغان آورد. اهمیت دانش به عنوان یک دارایی مهم و با ارزش برای سازمانهای معاصر سبب شده است تا نحوه کسب، توسعه، بهره برداری صحیح از آن و ارتقاء آن به یکی از مسئولیت ها و چالشهای اصلی مبدل شود(رحمان و همکاران،2019). فعالیت های نوآوری باز به صورت "یک فرآیند نوآوری توزیع شده براساس جریان دانش مدیریت شده عمدی در سراسر مرزهای سازمانی" تعریف می شود (چسبرو و بوگرز، 2014) و می تواند در کسب فناوری یا دانش، به صورت استفاده از شبکه های اجتماعی و همکاری رخ دهد (هارل و همکاران، 2019). سپس شرکت ها از ایده های داخلی و خارجی برای دستیابی به نوآوری خود استفاده می کنند. فعالیت های نوآوری باز شامل انجام فعالیت های داخلی مانند ایجاد کسب وکار جدید با دانش داخلی، شامل کارمندانی است که به طور مستقیم در فرآیند R&D درگیر نیستند و همچنین در نظر گرفتن بهره برداری از ایده های خارجی از مشتریان، تامین کنندگان، دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی است (هارل و همکاران، 2019).

ظرفیت جذب و نوآوری باز

ظرفیت جذب یکی از ابزارهای بسیار مهم برای حضور و دوام در دنیای پررقابت و پیچیده امروز است (حجازی و نظرپوری،1397). و به عنوان یک دارای ناملموس، مزیت رقابتی پایثدار را طی زمان به ارمغان می آورد (کاظمی و نصری نصرآبادی،1397). ظرفیت جذب به توانایی یک شرکت در شناسایی، کسب و به کارگیری دانش فنی خارجی و داخلی در فرآیندها و محصولات سازمان جهت توسعه نوآوری و انعطاف پذیری در سازمان اشاره دارد، لذا یافته های پژوهشهای مرتبط با موضوع نشان می دهند توانایی خاص یک سازمان در کشف، جذب، ترکیب و بهره برداری از دانش فنی نقشی اساسی در توسعه نوآوری و درنهایت عملکرد شرکت دارد. درواقع، ظرفیت جذب مشخصه سازمانی است که از یک سو تعیین کننده الگوی جستوجوی دانش به وسیله شرکت از پایگاههای دانشی موجود است و از سوی دیگر نمایانگر رفتار اکتشافی در مقابل رفتار بهره برداری سازمان های جویای توسعه نوآوری است (امینی و همکاران،1398). ظرفیت جذب یک شرکت، توانایی آن برای به دست آوردن ارزش دانش جدید و خارجی، ادغام آن و اعمال آن بر اهداف اقتصادی است (زهرا و جورج، 2002). این قابلیت، کسب و کارها را قادر می سازد تا محیط اطراف خود را برای تکنولوژی های جدید بررسی کنند و از دانش خارجی در فرآیندهای نوآوری خود استفاده کنند (آهن و همکاران، 2015). به همین دلیل، از نظر ارتباط بین دانش خارجی و ایده‌های نوآورانه، استعداد جذب یک عامل بسیار مهم است (‏دی زوبیلکی و همکاران، ۲۰۱۶)‏. این یک پیش نیاز برای موفقیت در نوآوری باز است (فرتو و همکاران، 2016). ظرفیت جذب برای توسعه شیوه های ورودی موفق ضروری است، زیرا درونی سازی، بهره برداری و استفاده از دانش کسب شده از خارج را تسهیل می کند (لو و همکاران، 2020). علاوه بر این، ظرفیت جذب می تواند به شرکت ها کمک کند تا عملکرد خود را در زمینه های استراتژیک، مانند ایجاد کسب وکارها و امتیازات جدید، بهبود بخشند (آوالوس-کوئیسپه و هرناندز-سیمون، 2019)، در نتیجه نتایج نوآوری باز بیرونی را افزایش دهند (نقشبندی و تابچه، 2018).

ظرفیت جذب و استراتژی نوآوری

یکى از مسائل مهم در بعد سازمانى است که مجموعهاى است از منابع، شایستگى‌ها و دانش. ارزش زمانى خلق مى‌شود که شرکت از مجموعهای واحد از ظرفیتها تشکیل شده باشد و براى خلق امتیاز رقابتى و بهدستآوردن نرخ بازگشت درحدى باالتر از معمول، این منابع باید نایاب و ارزشمند و بهطور معقول پایدار باشند (جاوید و باقرینژاد،1391). ظرفیت جذب دانش به مجموعه ای از فرایندها و روندهای سازمانی اشاره دارد که براساس آن، سازمان به کسب، شبیه سازی، انتقال و استخراج دانش میپردازد تا قابلیتهای پویای خود را بروز دهد. این قابلیتها، توانایی سازمان را برای دستیابی و حفظ مزیت رقابتی افزایش میدهند (مرادی و همکاران،1392). ظرفیت جذب عبارت است از ظرفیت بنگاه برای ارزش گذاری، تطبیق با منابع خارجی و به کاربردن دانش از این منابع به منظور دستیابی به اهداف تجاری خود (الهی و همکاران، 1394). ظرفیت جذب درواقع توانایی سازمان در اکتشاف دانش بیرونی است. جایگاه ظرفیت جذب در فرایند مدیریت دانش، در مرحله دستیابی به دانش بیرونی و استقرار و اعمال آن در پایه دانشی سازمان (جذب دانش) است (فرتاش و همکاران، 1392). ظرفیت جذب، استراتژی هایی را برای شرکت ها برای به دست آوردن و جذب دانش خارجی در طول نوآوری ترویج می دهد (کیم و همکاران، 2018). این رویکرد حوزه های عملکردی کلیدی در یک شرکت را تقویت می کند ( اکرم و همکاران، 2020؛) و برای تبدیل دانش خارجی به نوآوری ها ضروری است (صائبی و فاس، 2015). علاوه بر این، به شرکت ها اجازه می دهد تا فرصت ها و استراتژی های کسب وکار جدید را برای متمایز کردن خود و ایجاد شهرت خود کشف کنند (دلماس و همکاران، 2011). ظرفیت جذب شامل چهار بعد است: اکتساب، جذب، تحول و بهره برداری و تحول ظرفیت ادغام دانش قبلی با اطلاعات و دانش تازه آموخته شده است (آریاس پرز و همکاران، 2020). این یادگیری تحول آفرین نقش اساسی در استراتژی های نوآوری ایفا می کند. زیرا کسب دانش بیرونی این استراتژی ها را شکل می دهد (مولر و همکاران، 2020). شرکت هایی که دانش خارجی را کسب، جذب، اصلاح و استفاده می کنند، برای استفاده از تاکتیک های نوآوری و متعاقبا جستجوی مدل های تجاری جدید مجهزتر هستند (مولر و همکاران، 2020).

استراتژی نوآوری و نوآوری باز

تغییرات بازارهای جهانی و رقابتهای روزافزون، باعث شثده که سازمانها به نوآوری به عنوان یک متغیر کلیدی در راس امور خود توجه نمایید (صمدی و همکاران،1397). استراتژی نوآوری مجموعثه ای از فعالیت های ساختارمند، فراگیر و خالقانه بوده که در راستای پشتیبانی از رشد آتی سازمان تدوین می گردند. این رویکرد ترکیبی از دو مفهوم مدیریت استراتژیک و نوآوری سازمانی است. استراتژی نوآوری به کسب وکار کمک میکند تا تناسب بین دانش خارجی و نیازهای نوآوری داخلی را ارزیابی نمایند . از این طریق عملکرد نوآوری پیشرفته را تضمین کنند. علاوه بر این، داشتن یک راهبرد نوآوری با یک فرآیند برنامه ریزی رسمی، یک چرخه بودجه و یک روند بررسی، می تواند هماهنگی داخلی و هماهنگ سازی دانش خارجی را بهبود بخشد. استراتژی نوآوری درواقع چارچوبی برای نوآوریها، ایده ها و خالقیتهاست تا تضمین شود کثه تلاش، انرژی و هزینه شرکت در جهت مناسب خرج می شود. این راهبرد به هیچ وجه نباید با استراتژی کلی شرکت ناهمسو باشد. یک استراتژی نوآوری تصمیم گیریهایی در جهت تخصیص منابع برای رسیدن به اهداف شرکت برای نوآوری را هدایت میکند که باعث ایجاد ارزش و مزیت رقابتی میشود (قادری و رحیم نیا، 1400). استراتژی ها چشم انداز و اهداف را به شرکت ها ارائه می دهند. آن ها توزیع فعالیت های شرکت و چگونگی ارتباط متقابل آن ها را تعریف می کنن (لانزولا و مارکیدس، 2021). استراتژی های مبتنی بر مدیریت منابع کافی و متمرکز بر منابع و قابلیت ها به شرکت ها مزیت رقابتی می دهد (گاماژ و همکاران، 2020). استراتژی نوآوری باید بخشی از استراتژی کلی یک شرکت را تشکیل دهد و باید در شرکت های کوچک و متوسط به کار گرفته شود (کندی و همکاران، 2017). استراتژی نوآوری کلید تجاری سازی نوآوری ها است. اگر به خوبی تعریف شود، درها را به روی امکانات فناوری جدید و فرصت های جدید بازار می گشاید (برانسویکر و وانهاوربکه، 2015). فعالیت های نوآوری باز همیشه باید با استراتژی یک شرکت مرتبط باشد (برهام و همکاران، 2020). در مورد شرکت های صنایع آلومینیومی، این تغییر در مدل کسب وکار آن ها را تسهیل می کند و به نفع عملکرد است (رامیرز-مونتویا و همکاران، 2022). فعالیت های نوآوری باز یک استراتژی نوآوری مهم است که می تواند به طور قابل توجهی مزیت رقابتی شرکت را افزایش دهد (کراس و همکاران، 2020). باز کردن فرآیندهای نوآوری باید بخشی از استراتژی کلی یک شرکت باشد. استراتژی نوآوری باعث می شود که شرکت ها نسبت به محیط اطراف خود بازتر شوند و مستلزم سرمایه گذاری بیشتر در توانایی های فنی است که منجر به توسعه بهتر شیوه های نوآوری باز می شود (وربانو و همکاران، 2015). توسعه نوآوری باز در یک شرکت، ارتباط نزدیکی با ظرفیت جذب نوآوری های خارجی و استراتژی و فرآیندهای مدیریتی شرکت دارد (برهام و همکاران، 2020). بنابراین استراتژی نوآوری می تواند بین ظرفیت جذب و شیوه های نوآوری باز واسطه شود. وقتی نوبت به دستیابی به ایده ها و فناوری های خلاقانه می رسد، استراتژی به نقطه تمرکز تبدیل می شود (پولوک و همکاران، 2019).

نوآوری باز تا عملکرد نوآورانه

عملکرد نوآورانه با مفاهیم نوآوری و قابلیت نوآوری هم راستا می باشد. نوآوری عبارت است از نوسازی فعالیتهای مرتبط به هم در یک زنجیره که با یک کشف خالق شروع شده، به دنبال آن از طریق کارآفرینی توسعه می یابد و درنهایت تجاری سازی میشود (اکبری و همکاران، 1396). قابلیت نوآوری به عنوان قابلیت انتقال مداوم دانش و ایده ها به محصولات، فرآیندها و دستگاهها ی جدید می باشد. عملکرد نوآوری، تلاشهای صورت گرفته جهت نو کردن و بهبود دادن و به کارگیری جنبه های مختلف نوآوری در سازمان می باشد (ابراهیمی نژاد و دهقانی سلطانی،1397). عملکثرد نوآورانه با توجه به تلاشهای مداوم به منظور بهبود، تجدید، اکتشاف، یادگیری از اشتباهات و تطبیق با محیط رقابتی در حال تغییر، استفاده از ایده ها و فناوری تازه، صورت می گیرد (اکبری و همکاران،1396). بنابراین، میتوان مفهوم نوآوری را متمایز از رفتار نوآورانه دانست، زیرا نوآورانه جهت گیری سازمان نسبت به نوآوری است، درحثالی که رفتار نوآورانه بر کمیت محصولات و خدمات جدید شرکت تأکید دارد. شواهد قابل توجهی وجود دارد که نشان می دهد نوآوری باز تاثیر مثبتی بر چندین معیار عملکرد شرکت دارد (کراس و همکاران، 2020). نوآوری باز مزایای متعددی را ایجاد می کند که بر عملکرد سازمانی مجتمع تاثیر می گذارد (تورچیا و کالابرو، 2019). فعالیت های نوآوری باز به صنایع در دستیابی به ایده ها و اطلاعات تازه خارج از محدوده سنتی خود، کاهش هزینه های سرمایه گذاری و به اشتراک گذاری ریسک کمک می کند (سنگوپتا و سنا، 2020). فعالیت های نوآوری باز به طور گسترده ای به عنوان ابزاری حیاتی برای پرورش تفکر خلاق و ایده های جدید شناخته شده است (رادزیون و بوگرز، 2019). فعالیت های نوآوری باز به شرکت ها کمک می کند تا جایگاه فنی و منطقی خود را بهبود بخشند و وارد بازارهای جدید شوند و نوآوری های خود را سریعتر راه اندازی کنند (آلباتس و همکاران، 2020). این بدان معنی است که فعالیت های نوآوری باز به بهبود عملکرد و بهره وری نوآوری کمک می کند (گرکو و همکاران، 2021). خلاصه اینکه نوآوری باز، احتمال دستیابی سازمان ها به ایده های جدید پیشگامانه را افزایش می دهد که به نوبه خود احتمال گسترش کسب و کار را افزایش می دهد (وو و ژو، 2021).

در ارتباط با متغیرهای اصلی تحقیق پژوهش هایی در داخل و خارج از کشور انجام گرفته که خلاصه نتایج این پزوهش ها در جدول ذیل ارایه می گردد:

جدول 1: پیشینه پژوهش

نام محقق و سال	عنوان تحقیق	خلاصه یافته های تحقیق
حمیدیان پور و همکاران(1400)	تأثیر مدیریت استراتژیک منابع انسانی بر ظرفیت نوآوری	نتایج پژوهش بیانگر آن است که شرکتهای دانش بنیان استان بوشهر از لحاظ نقش های استراتژیک منابع انسانی و ظرفیت نوآوری و سایر مؤلفه ها از وضعیت باالتر از حد متوسط برخوردارند و وضعیت قابل قبولی دارند؛ و همچنین مدیریت استراتیک منابع انسانی به صورت مستقیم و به صورت غیرمستقیم از طریق یادگیری سازمانی بر ظرفیت نوآوری تأثیر دارد.
مقصودی و همکاران(1398)	تأثیر استراتژی نوآوری بر عملکرد نوآوری و عملکرد سازمان با نقش تعدیلگر جهت گیری کارآفرینی و استراتژی تنوع سازی بانک پارسیان	نتایج نشان داد جهت گیری کارآفرینی و استراتژی تنوع سازی تأثیر استراتژی نوآوری بر عملکرد نوآوری و عملکرد بانک پارسیان را تعدیل می کند. همچنین مشخص شد استراتژی نوآوری بر عملکرد نوآوری، جهت گیری کارآفرینی، استراتژی تنوع سازی و عملکرد بانک پارسیان تأثیر معناداری دارد.
اکبری و همکاران(1397)	تأثیر نوآوری باز واردشونده و خارج شونده بر عملکرد نوآوری در شرکت های فناوری اطلاعات و ارتباطات	نتایج نشان داد دو متغیر نوآوری باز خارج شونده و واردشونده بر عملکرد نوآوری سازمان تأثیر مثبت و معنی داری دارند.
الیاسی و همکاران(1397)	بررسی نقش استراتژی نوآوری بر عملکرد نوآورانه سازمانها	نتایج نشان داد استراتژی نوآوری بر عملکرد نوآورانه شرکت های دانش بنیان حوزه زیست فناوری تأثیر معناداری دارد.
سوتو و همکاران(2022)	کشف پایه های تسهیم دانش در مشارکتهای نوآوری باز: چشم انداز مبتنی بر انتقال فناوری	یافته ها روابط مثبت و خطی را بین تسهیم دانش و نوآوری باز نشان میدهند.
روتور و همکاران(2019)	نوآوری باز و تأثیرات آن بر عملکرد نوآوری ، اقتصادی و پایداری	نتایج نشان داد نوآوری باز تأثیر مثبتی بر عملکرد نوآوری دارد. همچنین علاوه بر شرکای شناخته شدهای مانند دانشگاه ها و مشتریان، افزایش همکاری با سازمانهای غیردولتی و واسطه ها برای شرکت ها مفید می باشد.
جوگانت و همکاران(2018)	روابط بین نوآوری باز، عملکرد نوآورانه، حمایت دولت و اندازه شرکت	نتایج نشان داد نوآوری باز تأثیر مثبتی بر عملکرد نوآورانه شرکتها دارد.
بازکارادا و کورنیوس و همکاران(2017)	استراتژیهایی برای افزایش ظرفیت جذب دانش سازمانی	در این پژوهش ظرفیت جذب به دو بخش ظرفیت جذب بالقوه و بالفعل تقسیم مینمایند که تنوع دانش برای ظرفیت جذب بالقوه و همچنین استفاده از دانش برای تحقق ظرفیت جذب بالفعل نقش مهمی را ایفا می کنند
فیدل و همکاران(2015)	نقش مدیریت دانش مشتری در فرآیند نوآوری و تأثیر آن بر ظرفیت نوآوری و نتایج بازاریابی	نتایج نشان داد که مدیریت دانش مشتری و همکاری مشتری به عنوان پیش زمینه هایی برای نتایج بازاریابی و ظرفیت نوآوری میباشند.

مدل مفهومی و فرضیات پژوهش

با بررسی ابعاد متغیرهای اصلی و بر مبنای پیشینه نظری و تجربی پژوهش، فرضیات ذیل مورد بررسی قرار گرفت:

فرضیه ها :

فرضیه 1. ظرفیت جذب بر فعالیت های نوآوری باز درونی در مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب تاثیر معناداری دارد.

فرضیه 2. ظرفیت جذب بر فعالیت های نوآوری باز بیرونی در مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب تاثیر معناداری دارد.

فرضیه 3. ظرفیت جذب همبستگی مثبتی با استراتژی نوآورانه در مجتمع آلومینیوم جنوب دارد.

فرضیه 4. رابطه بین ظرفیت جذب و فعالیت های نوآوری باز خارجی به طور مثبتی توسط استراتژی های نوآوری مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب تعدیل می شود.

فرضیه 5. رابطه بین ظرفیت جذب و فعالیت های نوآوری باز درونی به طور مثبتی توسط استراتژی های نوآوری مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب تعدیل می شود.

فرضیه 6. فعالیت های نوآوری باز برونی بر عملکرد نوآوری در مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب تاثیر معناداری دارد.

فرضیه 7. فعالیت های نوآوری باز درونی بر عملکرد نوآوری در مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب تاثیر معناداری دارد.

$C:\Users\niaz system\Desktop\2.jpg$

شکل 1: مدل مفهومی پژوهش(عمر کراسکو و همکاران،2023)

روش شناسی پژوهش

این پژوهش از بعد فلسفی از نوع پژوهش های اثبات گرا می باشد. از حیث رویکرد نیز رویکرد کمی داشته و با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه داده های مورد نظر گرداوری شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان شرگت مجتمع صنایع آلومینیم جنوب(سالکو) به تعداد 2300 نفر می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و با توجه به رده سازمانی(معاونین، مدیران، روسا و سرپرستان، کارشناسان، اپراتورها) تعداد 340 نفر به عنوان نمونه آماری مورد بررسی قرار گرفتند. پاسخ دهندگان در این پژوهش بر اساس 3 متغیر سن، سطح تحصیلات و رده سازمانی انتخاب شدند. از بعد سطح تحصیلات تعداد 8 نفر با مدرک دکتری تخصصی، 87 نفر با مدرک کارشناسی ارشد، 145 نفر با مدرک کارشناسی، 48 نفر با مدرک کاردانی و 52 نفر دیپلم و پایین تر بودند. از نظر رده سازمانی نیز 4 نفر معاون، 15 نفر مدیر، 15 نفر روسا و سرپرستان، 51 نفر کارشناس و 255 نفر اپراتور انتخاب شدند. از بعد متغیر سن نیز تعداد 28 نفر در بازه سنی 25 تا 30 سال، 84 نفر در بازه زمانی 31 تا 35 سال، 142 نفر بین 36 تا 40 سال و تعداد 86 نفر نیز بالاتر 40 سال داشتند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه ظرفیت جذب بوجیکا و فوئنتس(2012) پرسشنامه استراتژی نوآوری برانسویکر و وانهاوربکه(2015) پرسشنامه فعالیت های نوآوری باز آربوسا و لاچ(2018) و نیز پرسشنامه عملکرد نوآورانه لو و همکاران(2020) استفاده گردید که روایی پرسشنامه با استفاده از روایی محتوا بر مبنای نظر 5 نفر از اساتید دانشگاه که در زمینه منابع انسانی داراسی تخصص و تجربه لازم بودند ارزیابی گردید. همچنین روایی سازه ای پرسشنامه ها نیز با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم افزار Smart PLS مورد ارزیابی قرار گرفت. در ابتدا برای ا طمینان از مناسب بودن داده ها برای تحلیل عاملی از آزمون بارتلت و شاخص KMO استفاده گردید که با توجه به اینکه مقدار شاخص بارتلت برای همه مولفه های تحقیق بالاتر از 7/0 محاسبه گردید، داد ه ها برای تحلیل عاملی مناسب تشخیص داده شد. برای اطمینان از روایی گویه ها نیز از آزمون روایی همگرا استفاده گردید. برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ، پایایی مرکب و بار عاملی استفاده گردید که سازگاری درونی گویه های هر مفهوم را نشان می دهند.

بر همین اساس، در تحقیق حاضر، در قسمت روایی از مثلث بندی استفاده شده است. در این تحقیق، جهت سنجش روایی از روشهای متعدد روایی سازه از قبیل: تحلیل عاملی اکتشافی، تأییدی، واگرا و همگرا استفاده شده است؛ که به صورت مختصر ارائه خواهند شد

جدول .2 سازه های تشکیل دهنده مدل تحقیق

منبع	توالی پرسش ها	تعداد پرسش ها	سازه های مدل
بوجیکا و فوئنتس(2012)	1-10	10	ظرفیت جذب
برانسویکر و وانهاوربکه(2015)	11-17	7	استراتژی نوآوری
آربوسا و لاچ(2018)	18-24	7	فعالیت های نوآوری باز
لو و همکاران(2020)	25-35	11	عملکرد نوآورانه

روش اول: تحلیل عاملی اکتشافی

برای سنجش متغیرهای مدل تحقیق، از پرسش نامه10 پرسشی استاندارد ظرفیت جذب بوجیکا و فوئنتس(2012) استفاده شد، که به منظور مستندنمودن روایی سازه این پرسشنامه، از تحلیل عاملی اکتشافی به شیوه واریماکس (sig=000 , kmo=0/79)استفاده شد . همچنین از پرسشنامه 7 پرسشی استراتژی نوآوری باز برانسویکر و وانهاوربکه(2015)که روایی سازه آن با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی به شیوه واریماکس (sig=000 , kmo=0/84)حاصل شد و پرسشنامه 7 پرسشی فعالیت های نوآوری باز آربوسا و لاچ(2018)که روایی سازه آن با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی به شیوه واریماکس (sig=000 , kmo=0/80)حاصل شد و در نهایت پرسشنامه 11 پرسشی عملکرد نوآورانه که روایی سازه آن با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی به شیوه واریماکس (sig=000 , kmo=0/74)حاصل شد.

روش دوم: تحلیل عاملی تأییدی

در تحلیل عاملی تأییدی، پژوهشگر به دنبال تهیه مدلی است که فرض میشود داده های تجربی را بر پایه چند پارامتر نسبتاً اندک، توصیف یا تبیین میکند. این مدل نیز مبتنی بر اطالعات پیشتجربی درباره ساختار دادهها است(مقیمی فیروزآباد، 1394). با توجه به خروجی نرم افزار در حالت استاندارد که در شکل(2) ارائه شده است، بارهای عاملی تمامی شاخصها بالای 4/0گزارش شده است؛ بنابراین برازش مدل مناسب است. همچنین مقدار آماره t همان معناداری همبستگی های مشاهده شده را در سطح خطای 5% نشان میدهد. اگر هر یک از مقادیر کوچکتر از 1.96 باشد، نشان میدهد همبستگی مشاهده شده در حالت استاندارد، معنادار نیست (ویرا،2015). طبق نتایج به دست آمده برای مدل تحقیق تمامی مقادیر در حالت معناداری پذیرفته شده است.

روش سوم: روایی همگرا

روایی همگرا سنجش میزان تبیین متغیر پنهان توسط گویه های آن است و معیار آن، »میانگین واریانس استخراج شده « است که توسط فورنل و الکر پیشنهاد شد. فرنل و الکر، مقدار روایی همگرا را بالای 5/0 قابل قبول دانسته اند، بر همین اساس، طبق داده های جدول5 همه متغیرهای پنهان، ضریب قابل قبولی دارند

جدول .3 ماتریس سنجش روایی همگرا و واگرای مدل تحقیق

عملکرد نوآورانه	فعالیت های نوآوری باز	استراتژی نوآوری	ظرفیت جذب	روایی هم گرا	سازه
			78/0	763/0	ظرفیت جذب
		74/0	69/0	874/0	استراتژی نوآوری
	78/0	67/0	71/0	839/0	فعالیت های نوآوری باز
78/0	75/0	74/0	72/0	876/0	عملکرد نوآورانه

روش چهارم: روایی واگرای فرنل و الکر

روایی واگرا نیز هنگامی وجود دارد که پیشبینی شود دو (یا چند) متغیر براساس نظریه یا نظریه های مربوط، همبستگی ندارند (مهرگان و زالی، 1385). با توجه به اینکه جذر روایی همگرای هر مؤلفه باید بیشتر از حداکثر همبستگی آن مؤلفه با مؤلفه های دیگر باشد، بر همین اساس، اعداد مندرج در جدول5، مؤید روایی واگرای مناسبی در روش فرنل و الکر بوده است. به منظور اطمینان از پایا بودن پرسشنامه و هم سانی درونی پرسش ها، ضریب آلفای کرونباخ و ترکیبی محاسبه شد و مقدار آلفای به دست آمده حاکی از اطمینان پرسشنامه و همسانی درونی گویه های آن بود، به نحوی که در تمامی مؤلفه ها، ضریب آلفای کرونباخ و ترکیبی بیشتر از 70% است که نشان دهنده قابلیت اعتماد بالای مؤلفه های مورد بررسی و در جدول 4 ارائه شده است:

جدول :4 ضریب آلفای کرونباخ و ترکیبی مدل تحقیق

سازه ها	آلفای کرونباخ (alpha>0/7)	پایایی ترکیبی (CR>0/7)
ظرفیت جذب	902/0	925/0
استراتژی نوآوری	936/0	942/0
فعالیت های نوآوری باز	905/0	925/0
عملکرد نوآورانه	795/0	865/0

افته ها

در این پژوهش ابتدا اعتبار مدل مورد سنجش قرار میگیرد و سپس آزمون فرضیات مورد بررسی قرار میگیرد. در واقع، معیارهای برازش برای پاسخ به این پرسش است که آیا مدل بازنمایی شده به وسیله داده ها، مدل مفهومی پژوهش را تأیید میکند یا خیر؟ بر همین اساس، مدل پژوهش در در شکل 2 نشان داده شده است. همان طور که در شکل 2 مشخص شده است، همه روابط بین سازه های مدل، بالاتر از 96/1 هستند و در سطح 5 درصد معنی دار است.

$C:\Users\sepid\AppData\Local\Packages\Microsoft.Windows.Photos_8wekyb3d8bbwe\TempState\ShareServiceTempFolder\معناداری.jpeg$

شکل 2: اعتبارسنجی مدل مفهومی تحقیق در حالت معناداری

همچنین در شکل 3، ضرایب مسیر استاندارد شده نشان داده شده است. این ضرایب نشان دهنده قوت روابط بین متغیرهای مطرح در مدل است. مطابق شکل ،3 بیشترین ضریب مسیر بین استراتژی درونی و مدیریت عملکرد با مقدار 426/0 برقرار است. از طرفی، براساس دیدگاه نظریه پردازان، بارهای عاملی باید بزرگتر از 4/0 باشند، بارهای عاملی نیز در شکل 3 همگی بالای 0.4 است، که مبین همبستگی بالای هر متغیر با هر عامل(سازه)خود، در مدل مفهومی تحقیق است

$C:\Users\sepid\AppData\Local\Packages\Microsoft.Windows.Photos_8wekyb3d8bbwe\TempState\ShareServiceTempFolder\بارعاملی.jpeg$

شکل 3: اعتبارسنجی مدل مفهومی تحقیق در حالت استاندارد

بحث و نتیجه گیري

پس از آزمون فرضیه ها، ارایه یافته ها و بیان نتایج، نویسنده باید به بحث پیرامون نتایج بپردازد. اهمیت این بخش به اندازه ای است که برخی از محققان، این بخش را مهمترین بخش پژوهش میدانند؛ چرا که محقق در آن باید به جمع بندی رسیده و تصویری کلی از کار پژوهشی خود ارائه دهد (جعفرپور و بابایی فارسانی، 1392). هدف این مطالعه بررسی این که چگونه ظرفیت جذب می تواند اقدامات نوآوری باز درونی و برونی را تشویق کند، نقشی که استراتژی نوآوری به عنوان یک تعدیل گر در این رابطه بازی می کند و تاثیری که این رابطه بر عملکرد دارد برای انجام این کار، 2300 نفر از پرسنل شرکت مجتمع آلومینیوم جنوب را مورد بررسی قرار گرفت نتایج نشان می دهد که تاثیر ظرفیت جذب براستراتژی نوآوری و عملکرد سازمانی مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب با نقش میانجیگری فعالیت های نوآوری باز معنادار است. همچنین یافته ها یک همبستگی مثبت بین ظرفیت جذب و فعالیت های نوآوری باز ورودی و خروجی را نشان می دهند. این نتایج با نتایج یافت شده در سایر مطالعات مطابقت دارد (اسپیتوون و همکاران، 2010). رویکرد استراتژی نوآوری بین قابلیت جذب و تکنیک های نوآوری باز واسطه می شود. استراتژی نوآوری یک تعدیل گر کلی بین ظرفیت جذب و شیوه های ورودی است و یک واسطه مکمل در فعالیت های برون گرا است. این مطالعه پیامدهای مهم مدیریتی و سیاست عمومی دارد (یون و لیو، 2019). نتایج از منظر مدیریت شرکت نشان می دهد که مدیران و صاحبان شرکت ویژگی های زیر را نشان می دهند: (1) اینکه شرکت مذکور با ظرفیت جذب کافی می توانند محیط اطراف خود را با فناوری های جدید بهتر ارزیابی کنند و دانش خارجی جدید را به فرآیندهای نوآوری خود اضافه کنند (آهن و همکاران، 2016؛ آگوستینی و همکاران، 2017). آن ها می توانند شیوه های نوآوری باز درونی خود را بهتر توسعه دهند (لو و همکاران، 2020) و ایجاد مشاغل جدید را افزایش دهند (نقشبندی و تابچه، 2018). (2) اهمیت ظرفیت جذب در توسعه استراتژی نوآوری و یافتن مدل های تجاری جدید (مولر و همکاران، 2020)؛ (3) که استراتژی نوآوری به شرکت مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب کمک می کند تا درمقابل محیط های خارجی خود باز باشند (برهام و همکاران، 2020) و به توسعه شیوه های نوآوری باز بهتر کمک می کند (کرما و همکاران، 2014). علاوه بر این، استراتژی نوآوری باز یک استراتژی نوآوری ارزشمند برای افزایش مزیت های رقابتی شرکت مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب است (برانسویکر و ارنمن، 2013؛ ناتالیکیو و همکاران، 2017). شیوه های استراتژی نوآوری باز ورودی کلیدی برای بهبود همکاری با دانشگاه ها و موسسات دولتی است که عملکرد نوآورانه شرکت را به طور مثبت افزایش می دهد، نتایج ما با سایر مطالعات همسو است (لوپس و همکاران، 2021). با توجه به این واقعیت که این مهارت ها استراتژی های نوآوری را تقویت می کنند و شیوه های ، استراتژی نوآوری باز ورودی و خروجی را افزایش می دهند، نهادهای عمومی باید ابتکاراتی را برای تشویق توسعه مهارت های ظرفیت جذب تشویق کنند.

منابع

اکبری، مرتضی. ایمانی، صاحب. محمودی، رویا.(1396) اثرات ساختار شبکه، ذخیرة دانش و ظرفیت جذب بر عملکرد نوآورانه شرکتهای دانش بنیان. فصلنامه نوآوری و ارزش آفرینی، 6(12)1-20

ابراهیمی نژاد، مهدی، دهقانی سلطانی، مهدی(1397) نقش قابلیت های نوآوری فناورانه در ارتقاء عملکثرد نوآوری شرکتهای دانش بنیان )مطالعه ی شرکت های مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران(. پژوهش ها ی مدیریت عمومی، 11(41)109-183

بابایی فارسانی، میثم؛ امین دوست، عاطفه و علیدادی، ابوذر(1397). طراحی الگوی نوآوری باز در شرکتهای کوچک و متوسط با استفاده از نظریه داده بنیاد (مورد مطالعه: صنایع غذایی استان چهارمحال و بختیاری) مدیریت راهبردی دانش سازمانی، 1(2)، .136-95

میرفخرالدینی، سید حیدر؛ دسترنج، میثم و کریمی تکلو، سلیم(1394). طراحی مدل مفهومی برای توسعه نوآوری باز در پارکهای علم و فناوری با استفاده از تحلیل عاملی، پژوهشهای مدیریت عمومی، 8(27)، -71 .98

حجازی، اسد، نظرپوری، امیرهوشنگ.(1397). تحلیل تأثیر عوامل حمایتی سازمانی بر قابلیتهای نوآوری سازمان با در نظر گرفتن نقش میانجی ظرفیت جذب دانش . مجله مدیریت فرهنگ سازمانی، 16(57) .851-870

امینی، علیرضا، فتاحی، حمیدرضا، دولتشاه، پیمان.(1398). استراتژیهای نوآوری، موفقیت کارآفرینانه و نقش میانجی ظرفیت جذب دانش. فصلنامه پژوهشهای مدیریت منابع سازمانی، 9(4).21-21

جاوید، غزاله و باقرینژاد، جعفر (1391). ارتباط فرایند نوآوری باز و توانمندی جذب بنگاهها. فصلنامه تخصصی پارکها و مراکز رشد، سال هشتم، شماره ،31 ص .53-61

مرادی، محمود و همکاران (1392) بررسی نقش ظرفیت جذب دانش بر عملکرد نوآورانه. فصلنامه چشمانداز مدیریت بازرگانی، دورۀ ،12 شماره ،13 ص .79-102

فرتاش، کیارش، سالمی، رضا و موسوی داودی، سیدمهدی(1392). نقش ظرفیت جذب در بهبود رقابت پذیری فناوری: کلید موفقیت سازمانهای دولتی کشورهای درحال توسعه. فصلنامه مدیریت سازمانهای دولتی، دورۀ ،2 شماره .2 ص .76-106

صمدی، عباس، سهرابی، روح اله، عرفانی، فاطمه(1397) بررسی رابطه بین هوشمندی فناوری و نوآوری استراتژیک در شرکت های مستقر در پارک های فناوری)مورد مطالعه: پارک فناوری پردیس(، پژوهش های مدیریت عمومی،11(41). 111-147

قادری، فرهاد. رحیم نیا، فریبرز (1400).تناسب استراتژیک بین استراتژیهای نوآوری و عملکرد کسب وکارهای دانش بنیان. فصلنامه رشد فناور ی،17(66).21-31

دهقانی پوده، حسین؛ اخوان، پیمان و حسینیسرخوش، سیدمهدی(1392)افزایش موفقیت توسعه محصول جدید مبتنی بر رویکرد نوآوری باز(مطالعه موردی: در یک سازمان پژوهشی)، مدیریت نوآوری، 2(2)45-68

Ahn, J., Minshall, T., Mortara, L., 2015. Open innovation: a new classificationand its impact on firmperformance in innovative SMEs. J. Innov. Manag. 3, 33–54.

Akram, M.U., Ghosh, K., Joseph, R.P., 2020. External knowledge sourcing and innovation in family firms:how and why absorptive capacity and family social capital matter. VINE J. Inf. Knowl. Manag. Syst. https://doi.org/10.1108/VJIKMS-09-2019-0143

Albats, E., Alexander, A., Mahdad, M., Miller, K., Post, G., 2020. Stakeholder management in SME open innovation: interdependences and strategic actions. J. Bus. Res. 119, 291–301.

Arias-Pérez, J., Lozada, N., Henao-García, E., 2020. When it comes to the impact of ab-sorptive capacity on co-innovation, how really harmful is knowledge leakage. J. Knowl. Manag. https://doi.org/10.1108/JKM-02-2020-0084

Avalos-Quispe, G.A., Hernández-Simón, L.M., 2019. Open innovation in SMEs: potential and realized absorptive capacity for interorganizational learning in dyad collabora-tions with academia. J. Open Innov. Technol. Mark. Complex. 5, 72.

Barham, H., Dabic, M., Daim, T., Shifrer, D., 2020. The role of management support for the implementation of open innovation practices in firms.Technol. Soc. 63, 101282.

Brunswicker, S., Vanhaverbeke, W., 2015. Open innovation in small and medium-sized enterprises (SMEs): external knowledge sourcing strategies and internal organiza-tional facilitators. J. Small Bus. Manag. 1–23. https://doi.org/10.1111/jsbm.12120

Chesbrough, H., 2006b. Open innovation: a new paradigm for understanding industrial innovation. Open Innov. Res. a N. Parad. 400, 0–19.

Chesbrough, H., Bogers, M., 2014. Explicating open innovation: clarifying an emerging paradigm for understanding innovation. New Front. Open Innov. Oxf. Oxf. Univ. Press 1–37.

De Zubielqui, G.C., Jones, J., Lester, L., 2016. Knowledge inflows from market-and sci-ence-based actors, absorptive capacity, innovation and performance-a study of SMEs. Int. J. Innov. Manag. 20, 1650055.

Delmas, M., Hoffmann, V.H., Kuss, M., 2011. Under the tip of the iceberg: absorptive capacity, environmental strategy, and competitive advantage. Bus. Soc. 50, 116–154.

Fertő, I., Molnar, A., Tóth, J., 2016. Borderless ideas-open innovation in the Hungarian food chain. Br. Food J. 118, 1494–1515.

Gamage, S.K.N., et al., 2020. A review of global challenges and survival strategies of small and medium enterprises (SMEs). Economies 8, 1–24.

Greco, M., Grimaldi, M., Locatelli, G., Serafini, M., 2021. How does open innovation enhance productivity? an exploration in the construction ecosystem. Technol. Forecast. Soc. Change 168, 120740.

Harel, R., Schwartz, D., Kaufmann, D.A.M., 2019. Open innovation in small businesses in the industry and craft sectors. Int. J. Innov. Manag. 23, 1950038.

Hung, R.Y.Y., Lien, B.Y.H., Yang, B., Wu, C.M., Kuo, Y.M., 2011. Impact of TQM and organizational learning on innovation performance in the high-tech industry. Int. Bus. Rev. 20, 213–225.

Jasimuddin, S.M., Naqshbandi, M.M., 2019. Knowledge infrastructure capability, ab-sorptive capacity and inbound open innovation: evidence from SMEs in France. Prod. Plan. Control 30, 893–906.

Kapetaniou, C., Lee, S.H., 2018. Geographical proximity and open innovation of SMEs in Cyprus. Small Bus. Econ. https://doi.org/10.1007/s11187-018-0023-7

Kennedy, S., Whiteman, G., van den Ende, J., 2017. Radical innovation for sustainability: the power of strategy and open innovation. Long. Range Plann. 50, 712–725.

Kim, C., Lee, C., Kang, J., 2018. Determinants of firm’sinnovation-related external knowledge search strategy: the role of potential absorptive capacity and appro-priability regime. Int. J. Innov. Manag. 22, 1850044.

Kraus, S., Breier, M., Dasí-Rodríguez, S., 2020. The art of crafting a systematic literature review in entrepreneurship research. Int. Entrep. Manag. J. 16, 1023–1042.

Lanzolla, G., Markides, C., 2021. A business model view of strategy. J. Manag. Stud. 58, 540–553.

Lyu, Y., Zhu, Y., Han, S., He, B., Bao, L., 2020. Open innovation and innovation" Radicalness"-the moderating effectof network embeddedness. Technol. Soc. 62, 101292.

Molina Sánchez, R., Garcia-Pérez-de-Lema, D., López Salazar, A., Godinez-López, R., 2022. Determining factors in msmes success: an empirical study in Mexico. Small Bus. Int. Rev. 6, 1.

Müller, J.M., Buliga, O., Voigt, K.I., 2020. The role of absorptive capacity and innovation strategy in the design of industry 4.0 business Models-A comparison between SMEs and large enterprises. Eur. Manag. J. https://doi.org/10.1016/j.emj.2020.01.002

Naqshbandi, M.M., Tabche, I., 2018. The interplay of leadership, absorptive capacity, and organizational learning culture in open innovation: testing a moderated mediation model. Technol. Forecast. Soc. Chang. 133, 156–167.

Pollok, P., Lüttgens, D., Piller, F.T., 2019. How firmsdevelop capabilities for crowd-sourcing to increase open innovation performance: the interplay between organiza-tional roles and knowledge processes. J. Prod. Innov. Manag. 36, 412–441.

Ramírez-Montoya, M.S., Castillo-Martínez, I.M., Sanabria-Z, J., Miranda, J., 2022. Complex thinking in the framework of education 4.0 and open innovation-a sys-tematic literature review. J. Open Innov. Technol. Mark. Complex. 8, 4.

Ritala, P., Hurmelinna‐Laukkanen, P., 2013. Incremental and radical innovation in coo-petition-the role of absorptive capacity and appropriability. J. Prod. Innov. Manag. 30, 154–169.

Saebi, T., Foss, N.J., 2015. Business models for open innovation: matching heterogeneous open innovation strategies with business model dimensions. Eur. Manag. J. 33, 201–213.

Sengupta, A., Sena, V., 2020. Impact of open innovation on industries and firms- a dy-namic complex systems view. Technol. Forecast. Soc. Change 159, 120199.

Torchia, M., Calabrò, A., 2019. Open Innovation in SMEs: A Systematic Literature Review. J. Enterp. Culture 27, 201–228.

Tsai, F.S., Cabrilo, S., Chou, H.H., Hu, F., Tang, A.D., 2022. Open innovation and SME performance: the roles of reverse knowledge sharing and stakeholder relationships. J. Bus. Res. 148, 433–443.

Verbano, C., Crema, M., Venturini, K., 2015. The identificationand characterization of open innovation profilesin Italian Small and Medium-Sized enterprises. J. Small Bus. Manag. 53, 1052–1075.

Wu, H., Zhou, Y., 2021. Optimal degree of openness in open innovation: a perspective from knowledge acquisition & knowledge leakage. Technol. Soc. 67, 101756.

Yun, J.J., Ahn, H.J., Lee, D.S., Park, K.B., Zhao, X., 2022. Inter-rationality; modeling of bounded rationality in open innovation dynamics. Technol. Forecast. Soc. Change 184, 122015.

Zahra, S.A., George, G., 2002. Absorptive capacity: a review, reconceptualization, and extension. Acad. Manag. Rev. 27, 185–203.

The impact of absorption capacity on innovation strategy and organizational performance of South Aluminum Industries Complex with the role of mediating open innovation activities

Abstract

The purpose of this research is to investigate the impact of absorptive capacity on the innovation strategy and organizational performance of the South Aluminum Industries Complex with the role of mediating open innovation activities, which was collected with a quantitative approach and using the survey method and questionnaire tool. The statistical population of the research includes all the employees of South Aluminum Industries Complex (SALCO) in the number of 2300 people, of which 340 people were investigated as a statistical sample using the stratified random sampling method. In order to analyze the research data, structural equation modeling method and Smart PLS software were used. The results show that absorptive capacity has a positive and significant effect on innovation strategy and organizational performance due to the mediating role of open innovation activities. Also, the examination of model fit indices indicates that the model used in the research has an acceptable fit..

Key words: innovation strategy, absorption capacity, organizational performance, open innovation activity, South Aluminum Industries Complex Company

[1]

مقالات مرتبط

تعیین ارتباط بین مدیریت جهادی با نوآوری سازمانی از طریق اخلاق کار اسلامی در معلمان تربیت بدنی شهرستان های ممسنی و رستم
تاریخ چاپ : 1403/08/27
تعین ارتباط بین رهبری اسلامی با عملکرد شغلی از طریق اخلاق کار اسلامی در کارکنان اداره کل ورزش و جوانان فارس
تاریخ چاپ : 1402/12/01
تعیین ارتباط بین فرهنگ جهادی با رشد حرفه ای از طریق اشتیاق کاری در معلمان مقطع متوسطه اول شهرستان کوه چنار
تاریخ چاپ : 1403/08/27
تحلیل عوامل موثر بر رفتار مصرف گنندگان شبکه های اجتماعی در میان کاربران ایرانی
تاریخ چاپ : 1402/12/01
ارایه الگوی سکوت سازمانی براساس مدلهای شخصیتی کارکنان شهرداری
تاریخ چاپ : 1402/12/01
طراحی مدل تحلیل مالی و رفتار بازیگران بورس با رویکرد شبیه سازی عامل بنیان
تاریخ چاپ : 1402/12/01

اشتراک گذاری

آدرس مقاله

بررسی تاثیر ظرفیت جذب براستراتژی نوآوری و عملکرد سازمانی مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب با نقش میانجیگری فعالیت های نوآوری باز