XML
-
-
فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - احداث سد در بزرگترین تمدن هیدرولیکی دنیای باستان
حسین علیزاده حسن درخشیدر این مقاله به سابقه سد سازی در جهان باستان و در تمدنی که نظام حکومتی خود را بر گسترش سیستم آبیاری نهاده بود تکیه شده است. دولت اورارتو در حدود 2800 سال پیش در قسمت شرقی ترکیه و شمال غرب ایران ایجاد شد. بیشترین توجه حاکمان آن بر طبق مدارک کتبی (کتیبه های بنیانگذاری به چکیده کاملدر این مقاله به سابقه سد سازی در جهان باستان و در تمدنی که نظام حکومتی خود را بر گسترش سیستم آبیاری نهاده بود تکیه شده است. دولت اورارتو در حدود 2800 سال پیش در قسمت شرقی ترکیه و شمال غرب ایران ایجاد شد. بیشترین توجه حاکمان آن بر طبق مدارک کتبی (کتیبه های بنیانگذاری به خط میخی) به توسعه نظام آبیاری و تامین نیاز آب بخش کشاورزی و مصارف آشامیدنی مراکز سکونت توجه داشته و به همین منظور سازه های متعدد آبیاری شامل دهها سد،کانال، دریاچه مصنوعی و آب انبار در مناطق پر برف کوهستانی شرق آناتولی و شمال غرب ایران توسط اورارتوها ساخته شد. در تحقیق حاضر، سازه های آبیاری (سدها) را به لحاظ ویژگیهای جغرافیایی و طبیعی (منبع تامین آب سدها)، خصوصیات دیواره ها و فنون مهندسی ساخت مورد مطالعه قرار داده ایم، هدف کلی اینست که تصویری روشن از پیشینه سد سازی در محدوده زمانی و مکانی مورد مطالعه ارائه شود و در خاتمه جهت نتیجه گیری به تجزیه و تحلیل شیوه های تکنیکی سدها با توجه به داشتن قوس، دو دیواره بودن، داشتن ضخامت و هسته خاکی، مصالح به کار رفته و تکنیک آب بندی (cut off) پرداخته ایم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بررسی پل بند دزفول در دوره ساسانیان
علی اصغر بیرگانی محمدتقی فاضلی کبری مکوندیشهر بزرگترین نماد تمدن است که بشر آن را برای امنیت و آسایش خود بنا نموده است. شهر تنها یک سکونت گاه نیست، بلکه یک آبادی است که روح اجتماع در آن دمیده می شود و از آن هویت می گیرد و عنصر آب، هستی بخش و سازنده و روان، عنصر اصلی سازنده نرم فضای طبیعی و تعیین کننده مکان استق چکیده کاملشهر بزرگترین نماد تمدن است که بشر آن را برای امنیت و آسایش خود بنا نموده است. شهر تنها یک سکونت گاه نیست، بلکه یک آبادی است که روح اجتماع در آن دمیده می شود و از آن هویت می گیرد و عنصر آب، هستی بخش و سازنده و روان، عنصر اصلی سازنده نرم فضای طبیعی و تعیین کننده مکان استقرار زیست گاهها است و در فرهنگ مردم دزفول جایگاه ویژه دارد. یکی از آثار ارزشمند دوره ساسانیان در ایران وجود پل های تاریخی است که در گوشه و کنار این سرزمین از جمله خطه خوزستان و شهر دزفول به یادگار مانده است. پل بند دزفول یکی از پل بندهای بسیار مهم و با اهمیت دوران ساسانی به حساب می آمد که درک و آگاهی ما را از ناشناخته های معماری ساسانیان به ویژه در ساخت پل سازی بیشتر می کند. مقاله حاضر با رویکردی توصیفی تحلیلی به نقش آب در فرهنگ و قوم شناسی مردم دزفول پرداخت. بر این اساس تحقیق حاضر به این نتیجه دست یافت که آب در نزد مردم دزفول جایگاه ویژه دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی شخصیت های اسطوره ای آفرینش آب در اساطیر ایران و هند
صدیقه بیگیانسانهای نخستین برای چگونگی پدید آمدن جهان پیرامون خود و درک مفاهیم هستی، خویشتن، خالق خویش و همچنین برای مقابله با ترسها و ضعف ها و ناتوانایی های خود اساطیر را خلق کردند. با شناخت اساطیر و باورهای اسطوره ای تمدن های باستانی می توان به قوانین و ساختارحاکم بر جامعه آنها چکیده کاملانسانهای نخستین برای چگونگی پدید آمدن جهان پیرامون خود و درک مفاهیم هستی، خویشتن، خالق خویش و همچنین برای مقابله با ترسها و ضعف ها و ناتوانایی های خود اساطیر را خلق کردند. با شناخت اساطیر و باورهای اسطوره ای تمدن های باستانی می توان به قوانین و ساختارحاکم بر جامعه آنها که شامل آیین ها، رفتارها، تفکرات اجتماعی، دینی، فرهنگی و مذهبی و... پی برد. درهمه اقوام باستانی با آیین های متفاوت، از جمله ایران و هند آب از مهم ترین و حیاتی ترین عناصرمقدس طبیعت بوده، به همین دلیل الهه ها وایزد هایی با خویشکاری هایی تقریبا مشابه برای این عنصر خلق شده، که وظایف آنها پاسداری،آفرینش و تقدس این عنصر مقدس بوده است. این دو سرزمین باستانی در گذشته اشتراکات فرهنگی، دینی، اجتماعی، اسطوره شناختی... زیادی باهم داشته اند، که در گذر زمان دچار تغییرات فراوانی شده است. با توجه به این شباهت ها، دراین مقاله شخصیت های اساطیری مربوط به آب و آفرینش آب در اساطیر ایران و هند بررسی شده است. از مهمترین آنها اَناهیتا، اپام نبات،تیشتر، هوم، خرداد و مرداد در ایران و سرسوتی، ایندرا و سوما در هند می توان اشاره کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - سرای معین التجار یادگاری از کشتی‌رانی بر روی کارون
مسعود داودی پرویز طلائیان پوردوره قاجاریه یکی از مهمترین دوره‌های سیاسی ایران است. مطالعه بر روی رویدادهای این دوره نشان میدهد که تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی در داخل و خارج کشور نقش مهم و موثری را در روند حکومت و زندگی مردم عادی بازی کرده است که از آن میان می‌توان به آزادسازی کشتی‌رانی بر روی چکیده کاملدوره قاجاریه یکی از مهمترین دوره‌های سیاسی ایران است. مطالعه بر روی رویدادهای این دوره نشان میدهد که تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی در داخل و خارج کشور نقش مهم و موثری را در روند حکومت و زندگی مردم عادی بازی کرده است که از آن میان می‌توان به آزادسازی کشتی‌رانی بر روی رودخانه کارون اشاره کرد. از قرن نوزدهم به بعد اروپاییان به تجارت در خلیج‌فارس توجه نشان دادند و کارون، تنها رودخانه قابل کشتی‌رانی ایران و خلیج‌فارس به دلیل موقعیت خاص مورد توجه سیاحان و نمایندگان سیاسی انگلیس قرار گرفت. دولت‌های اروپایی برای حافظت از منافع خود و انتقال کالا به نواحی مرکزی ایران درصدد کسب مجوز کشتی‌رانی بر روی کارون برآمدند و سرانجام اگرچه ناصرالدین‌شاه فرمان آزادی کشتی‌رانی کارون را صادر کرد و این رودخانه را به روی تمام کشتی‌های تجاری خارجی گشوده شد؛ اما دولت انگلستان به دلیل برخورداری از ابزارهای قدرتمند سیاسی، اقتصادی توانست تجارت بر روی کارون را در انحصار خود بگیرد. هدف از پژوهش ارائه‌شده پرداختن به کشتی‌رانی آزاد بر روی رودخانه کارون و معرفی سرای معین التجار که از این رویداد تاریخی برجای مانده است. ضمناً در این مقاله سعی بر این بوده است تا به طور اجمالی به روند تحولات دیپلماسی برای گرفتن امتیاز کشتی‌رانی به وسیله کشورهای خارجی در زمان ناصرالدین‌شاه و ارتباط معین التجار بارونق دوباره اهواز و معرفی سرای معین التجار پرداخته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - باستان شناسی سازه های آبی با محوریت قنات های خراسان
فاطمه صفایی مریم شجاعی فاطمه یزدیآب های زیرزمینی یکی از مهم ترین عوامل پیشرفت زندگی انسان در مناطق گرم وخشک محسوب می شوند که انسان همواره به دنبال راهی برای استخراج واستفاده از این منابع بوده تابتواند به حیات خود درمناطق کم اب ادامه دهد،ایران به عنوان یکی از کشورهایی که قسمت های وسیعی ازجغرافیای آن را چکیده کاملآب های زیرزمینی یکی از مهم ترین عوامل پیشرفت زندگی انسان در مناطق گرم وخشک محسوب می شوند که انسان همواره به دنبال راهی برای استخراج واستفاده از این منابع بوده تابتواند به حیات خود درمناطق کم اب ادامه دهد،ایران به عنوان یکی از کشورهایی که قسمت های وسیعی ازجغرافیای آن را مناطق گرم وخشک تشکیل داده اند از گذشته های دور پیشروساخت راهی برای استخراج و استفاده از این منابع عظیم زیرزمینی بوده است که ازجمله می توان به حفرچاه ها و ایجاد قنات ها اشاره کرد، قنات ها بدلیل عملکرد و گستردگی خود از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند،درباره ساخت اولین قنات ها اطلاعات دقیقی در دسترس نیست اما بنا به گفته کارشناسان این اریایی ها بودند که دست به ایجاد اولین قناتها زدند.این سازه های ابی زیرزمینی که نتیجه تاثیرشرایط اقلیمی برروی انسان می باشد، علاوه براینکه نماینده ای از تمدن کهن ایران زمین محسوب می شوند. هرساله باجذب گردشگران داخلی و خارجی و تامین آب کشاورزی مناطق اطراف باعث پیشرفت قابل توجهی دراقتصاد منطقه می شوند. هدف از این پژوهش معرفی وشناخت ویژگی ها وعلت ایجاد قنات ها درنقاط مختلف کشور با تاکید بر قنات های خراسان بزرگ ازطریق تحقیقات کتابخانه ای با استفاده از منابع موجود است. این تحقیق به بررسی ساختارهای قنات های خراسان پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - معرفی و شناسایی رشته قنات های ارجان
نسترن بارونیان مریم اسدیایران سرزمین بیابان ها و جنگل ها، و دره های سبز است. جغرافیا ناگزیر بر فرهنگ مردمانی که در طبیعت زندگی می کنند،تأثیر می گذارد.توزیع ناهمگون بارندگی به لحاظ زمانی و مکانی و در نتیجه وضعیت خاص منابع آب در ایران باعث شده که از گذشته های دور برای استفادۀ درست از این منابع ک چکیده کاملایران سرزمین بیابان ها و جنگل ها، و دره های سبز است. جغرافیا ناگزیر بر فرهنگ مردمانی که در طبیعت زندگی می کنند،تأثیر می گذارد.توزیع ناهمگون بارندگی به لحاظ زمانی و مکانی و در نتیجه وضعیت خاص منابع آب در ایران باعث شده که از گذشته های دور برای استفادۀ درست از این منابع کوششهای زیادی انجام شود.حاصل این تلاش ها ،بناهای آبی فراوانی است مانند سدها،بندها،قنات ها و... که قدمت آنها به چندین هزار سال میرسد.مکان بهینه اینگونه بناها،مصالح ساختمانی بکار رفته در و...از دانش پیشرفته و مهارت سازندگان خبر میدهد.استخراج آبهای زیرزمینی بصورت قنات،یکی از شگفت انگیزترین ابداعات بشری است که تأثیر بسزایی در سرنوشت کشاورزی فلات ایران داشته است.هدف از این پژوهش معرفی و بررسی رشته قنات های ارجان است که در سایه فراموشی و تخریب قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - معرفی سد هخامنشی تنگ آسیاب ارسنجان
حمیدرضا کرمیدولت هخامنشی در توسعه و آبادانی قلمرو خود، اقدام به ایجاد زیرساخت های گسترده در زمینه های گوناگون نمود که یکی از مهمترین آنها در ارتباط با مدیریت منابع آب بوده است. ایجاد مجموعه ای از سدها، بندها، آب راه ها و شبکه های آبرسانی در بخش های مختلف شاهنشاهی نتیجه رویکرد دولت چکیده کاملدولت هخامنشی در توسعه و آبادانی قلمرو خود، اقدام به ایجاد زیرساخت های گسترده در زمینه های گوناگون نمود که یکی از مهمترین آنها در ارتباط با مدیریت منابع آب بوده است. ایجاد مجموعه ای از سدها، بندها، آب راه ها و شبکه های آبرسانی در بخش های مختلف شاهنشاهی نتیجه رویکرد دولت هخامنشی در این موضوع بوده است. در مراکزی مهمی همچون پاسارگاد و پارسه توجه زیادی به فراهم کردن آب و مدیریت آن شده است و سدها و شبکه های آب رسانی گسترده ای ایجاد شده است. یکی از سدهایی که در حوزه میان پاسارگاد و پارسه ساخته شده، سد تنگ آسیاب ارسنجان است. این سد برخلاف دیگر سدهای هخامنشی این ناحیه، بار نقشه کمانی شکل اجرا شده است. سد نتنگ آسیاب روی یک رودخانه فصلی در ابتدای تنگه کوهستانی با نام تنگ آسیاب قرار گرفته است. هسته سد همانند دیگر سدهای هخامنشی این منطقه رسی است و دو سوی هسته را دیواره ستبری از لاشه سنگ های طبیعی پوشانده است. سد تنگ آسیاب از گونه سدهای مخزنی بوده و پلان آن که به صورت کمان ایجاد شده یکی از شاهکارهای مهندسی هخامنشی به شمار می آید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - نقش گردشگری پایدار آب با تاکید بر ملاحظات زیست محیطی: نمونه مورد مطالعه رودخانه دز
زهرا میراشهصنعت گردشگری دارای زوایای گوناگونی است. طرح مفاهیم جدید، بیان مزایا و فواید اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سایر جنبه‌های چندوجهی این صنعت، نیاز به طراحی و برنامه‌ریزی گسترده‌ای دارد. در طبیعت هیچ عنصری به اندازه آب، دارای اهمیت و ارزش نیست. در خوزستان با توجه به دمای بالا چکیده کاملصنعت گردشگری دارای زوایای گوناگونی است. طرح مفاهیم جدید، بیان مزایا و فواید اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سایر جنبه‌های چندوجهی این صنعت، نیاز به طراحی و برنامه‌ریزی گسترده‌ای دارد. در طبیعت هیچ عنصری به اندازه آب، دارای اهمیت و ارزش نیست. در خوزستان با توجه به دمای بالا اغلب روزهای سال رودخانه های دائمی مکانی برای اقامت گردشگران محلی و غیر بومی است. دزفول با توجه به شرایط مناسب آب و هوایی، پیشینه تاریخی، طبیعت بکر و کم نظیر در تمامی طول سال شاهد گردشگران است. از این میان رودخانه دز به عنوان رودی با بستر سنگی و زیبایی بصری کم نظیر تقریبا تمامی شاخصه های گردشگری دزفول را تحت شعاع قرار داده است. با اینحال متاسفانه از تمامی قابلیت هایی که در این رود وجود دارد استفاده بهینه نمی شود و روزانه تخریب های مختلف و بخصوص زیست محیطی اتفاق می افتد؛ به همین دلیل در این تحقیق سعی شده به قابلیت ها و معضلات رودخانه دز پرداخته شود. در این پژوهش ابتدا به اهمیت گردشگری آب و جاذبه های مربوط به آن اشاره شد در ادامه به معضلات محیط زیست در حوزه گردشگری آب شهرستان دزفول پرداخت شده است و در نهایت راه کارهای مناسب جهت بهره برداری بهینه از محیط مناسب رودخانه دز ارائه گردید. پرونده مقاله
-
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400