سرای معین التجار یادگاری از کشتی‌رانی بر روی کارون
محورهای موضوعی : باستان شناسی
مسعود داودی
1
(کارشناس ارشد مرمت ابنیه و محوطه های تاریخی)
پرویز طلائیان پور
2
(کارشناس ارشد سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اهواز)
کلید واژه: قاجاریه, کارون, معین التجار, کشتی‌رانی,
چکیده مقاله :
دوره قاجاریه یکی از مهم‌ترین دوره‌های سیاسی ایران است. مطالعه بر روی رویدادهای این دوره نشان می‌دهد که تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی در داخل و خارج کشور نقش مهم و موثری را در روند حکومت و زندگی مردم عادی بازی کرده است که از آن میان می‌توان به آزادسازی کشتی‌رانی بر روی رودخانه کارون اشاره کرد. از قرن نوزدهم به بعد اروپاییان به تجارت در خلیج‌فارس توجه نشان دادند و کارون، تنها رودخانه قابل کشتی‌رانی ایران و خلیج‌فارس به دلیل موقعیت خاص مورد توجه سیاحان و نمایندگان سیاسی انگلیس قرار گرفت. دولت‌های اروپایی برای حافظت از منافع خود و انتقال کالا به نواحی مرکزی ایران درصدد کسب مجوز کشتی‌رانی بر روی کارون برآمدند و سرانجام اگرچه ناصرالدین‌شاه فرمان آزادی کشتی‌رانی کارون را صادر کرد و این رودخانه را به روی تمام کشتی‌های تجاری خارجی گشوده شد؛ اما دولت انگلستان به دلیل برخورداری از ابزارهای قدرتمند سیاسی، اقتصادی توانست تجارت بر روی کارون را در انحصار خود بگیرد. هدف از پژوهش ارائه‌شده پرداختن به کشتی‌رانی آزاد بر روی رودخانه کارون و معرفی سرای معین التجار که از این رویداد تاریخی برجای مانده است. ضمناً در این مقاله سعی بر این بوده است تا به طور اجمالی به روند تحولات دیپلماسی برای گرفتن امتیاز کشتی‌رانی به وسیله کشورهای خارجی در زمان ناصرالدین‌شاه و ارتباط معین التجار بارونق دوباره اهواز و معرفی سرای معین التجار پرداخته شود.