تأثیر تداخل زمانی علف هرز تاج خروس ریشه-قرمز (Amaranthus retroflexus L.) بر عملکرد لوبیا چشم بلبلی (Vigna unguiculata L.)
محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی
1 - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، دانشکده کشاورزی
کلید واژه: عملکرد, تداخل, تاج خروس ریشه قرمز, لوبیاچشم بلبلی,
چکیده مقاله :
تاج خروس از نظر میزان خسارت وارده بر گیاهان زراعی سومین علف هرز غالب دو لپه ای در سطح جهان است. به منظور کمی کردن عکس العمل لوبیاچشم بلبلی به علف هرز تاج خروس ریشه قرمز از نظر برخی صفات مرتبط با عملکرد، این آزمایش در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها در 7 سطح بودند. پنج تیمار اول شامل حضور علف هرز تاج خروس به ترتیب در 2، 4، 6، 8 و 10 هفته اول و سپس کنترل تاج خروس در مابقی فصل رویش بود. تیمار ششم شامل حفظ تاج خروس در کل دوره رویش بود. تیمار هفتم به عنوان تیمار شاهد انتخاب شد و علف های هرز (تاج خروس) در کل دوره رویش کنترل شدند. در تمامی تیمارها بذرهای علف هرز هم زمان با لوبیاچشم بلبلی کشت و در زمان های مربوط به سطوح تیمار از مزرعه وجین شدند. تجزیه واریانس داده های آزمایش نشان داد که تأثیر تیمارهای مختلف بر روی کلیه صفات مورد مطالعه معنی دار بود. بیشترین میزان پوشش سبز در مرحله گل دهی تیمار شاهد بدون علف هرز (79%) و کمترین آن در تیمار تداخل علف هرز در تمام فصل کشت (25%) اختصاص داشت. وزن ماده خشک اندام های هوایی تیمار شاهد بدون علف هرز (3895 کیلوگرم در هکتار) مشابه تیمار تداخل دوهفته ای تاج خروس در مراحل اول دوره رشد (3889 کیلوگرم در هکتار) بود. با افزایش زمان تداخل تاج خروس، تعداد نیام در بوته با شدت بیشتری در مقایسه با برخی از صفات دیگر کاهش نشان داد. بیشترین کاهش در وزن هزاردانه نسبت به شاهد بدون علف هرز، در تیمار رشد هم زمان لوبیاچشم بلبلی و تاج خروس (13/70 درصد) مشاهده شد. کمترین عملکرد دانه به تیمار تداخل در تمام فصل رویش تعلق داشت و میزان کاهش عملکرد این تیمار نسبت به شاهد بدون علف هرز 49/98 درصد بود. با در نظر گرفتن حداکثر کاهش عملکرد مجاز 10% توصیه می شود که در صورت ادامه حضور تاج خروس در مزرعه تا بیش از 4 هفته اول دوره رشد، نسبت به کنترل آن اقدام گردد.
Red root pigweed is the third dicotyledonous dominant weed of crops in the world from view point of yield loss. In order to quantify the interaction of cowpea yield to different times of red root pigweed (RP) interference, an experiment was conducted at research field of Islamic Azad University of Tabriz, Iran, based on randomized complete block design with three replications. The treatments were RP interference times (2, 4, 6, 8, 10 weeks after cowpea emergence), full season interference and weed free plot as control. In all treatments, RP was seeded immediately after cowpea planting and removed after treatment levels. Analysis of variance indicated that effect of treatments on all traits was significant. The highest (79%) and the lowest (25%) green cover percentages were measured at flowering stage in weed free, and full season interference treatments, respectively. Cowpea biomass in weed free plot (3895 kg ha-1) was similar to treatment of two weekly RP interference in early growth stage of cowpea (3889 kg ha-1). With increasing RP interference time, pod numbers in each plant decreased more than other traits. The highest reduction in thousands seed weight (70.13%) compared to control was observed in full season RP interference. Crop yield in full season RP interference treatment decreased up to 98.49% compared to control. With considering of maximum acceptable yield loss (10%) and results of this research, interference time of RP must not be longer than 4 weeks in early growth stage of green bean.