شعر کار در شهرستان دنا

محورهای موضوعی : زبان، گویش ها و ادبیات لری

محمد جاودان خرد ¹ , سید محمدباقر کمال الدینی ²

1 - نویسنده
2 - هیات علمی دانشگاه پیام نور یزد

تاریخ دریافت : 1393/02/14 تاریخ پذیرش : 1394/03/30 تاریخ انتشار : 1394/06/01

کلید واژه: کهگیلویه و بویراحمد, ادبیات عامه, شعر لری, شعر کار, دنا,

چکیده مقاله :

اشعاری که در زمینۀ کار و شغل در فرهنگ شفاهی کهگیلویه و بویراحمدی سروده شده است (کارسروده ها)، بخش وسیعی از ادبیات این مرز و بوم را تشکیل می دهد. مردان و زنان این استان برای انجام هر کاری شعری هم‌نوا با کنندۀ کار دارند که مضمون و موسیقی متناسب با آن را دارد و انگیزۀ خوبی برای انجام کارهاست. در جامعۀ عشایری و روستایی دنا کارهایی ازقبیل: برنج‌کوبی، بلوط‌کوبی، شیر‌دوشی، دوغ‌زنی، نشاکاری برنج و به‌چرا بردن بره‌ها، با خواندن اشعاری همراه بوده که متناسب با وضعیت و شرایط آن کار برای تسریع، سرگرمی و فرار از خستگی خوانده می‌شد. در این پژوهش به بررسی و واکاوی این اشعار پرداخته شده است. این اشعار دربردارندۀ مجموعه‌ای از تفکرات، انگیزه‌ها و حالات روانی هنگام کار کردن است که غنای ادبی آن نشان از قدمت ادبی مردم این شهرستان دارد.

چکیده انگلیسی:

The poems which have been written about work and job in oral culture of Kohgiluyeh and Boyrahmad constitute a large part of literature of this land. The men and women in this province in order to do anything have a homophonic poem with work doer which this poem has theme and music corresponding with it and it is a good motivation to do things. These poems is a collection of thoughts, motivations and mental states during work which their literary richness indicates the people's literary history of this province. In the nomadic and rural society of Kohgiluyeh and Boyrahmad, the works such as rice-threshing, oak-threshing, milking, making buttermilk, rice transplantation and lamb-grazing have accompanied with reading poems which were composed according to situation and conditions of that work to speed, fun and escape from tiredness. This study investigates these poems

منابع و مأخذ:

-       انوری، حسن (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: سخن.

-       افرازی­زاده، سید فیض­اله (1390) «بررسی موضوعی و محتوایی لالایی­های استان کهگیلویه و بویراحمد»، مجموعه مقالات همایش ملی ادب محلی و محلی‌سرایان ایران زمین، یاسوج: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج.

-       جاودان، بهرام (1390). جایگاه موسیقی سنتی در استان کهگیلویه و بویراحمد. یاسوج: ادارۀ پژوهش‌های صدا و سیمای مرکز یاسوج.

-       حسینی، ساعد (1381). بخشی از شعر و موسیقی و ادبیات شفاهی استان کهگیلویه و بویراحمد. یاسوج: فاطمیه.

-       داوری، فریدون (1382). یک‌صد سال شعر و شاعری استان کهگیلویه و بویراحمد. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف‌آباد.

-       ذوالفقاری، احمدی(1388)، گونه­شناسی بومی سروده­های ایران، مجلۀ ادب­پژوهی، شماره 7و8 ص 144تا168.

-       طاهری بویراحمدی، عطا (1388). کوچ (تجربۀ نیم قرن زندگی در کهگیلویه و بویراحمد). تهران: سخن.

-       طاهری بویراحمدی، سیمین (1383). فرهنگ عامیانۀ مردم منطقۀ کهگیلویه و بویراحمد. تهران: ساورز.

-       غفاری، یعقوب (1389). مراسم عروسی و دگرگونی‌های آن در کوهگیلویه و بویراحمد. اصفهان: نقش مانا.

-       مجیدی کرایی (1381). مردم و سرزمین‌های کوهگیلویه و بویراحمد. تهران: بازتاب اندیشه.

-       موسویان، شاهرخ و عباس (1385). «پژوهشی اجتماعی در شعر لری». کاوش‌نامۀزبانفارسی. ش 13. ص 149-178

جبارنژاد، عباس (1376). «ایل احساس». پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد با راهنمایی دکتر محمد علی صادقیان. یزد: دانشگاه یزد.

هادی­پور، نصیر (1392). درآمدی بر تاریخ کوهگیلویه. تهران: زیتون سبز.