تحلیل ضرب‌المثل‌های لری بویراحمدی بر اساس میزان توجه به مؤلفههای مهارت‌های زندگی
محورهای موضوعی : زبان، گویش ها و ادبیات لری
سمیه رضایی
1
(استادیار گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران)
سکینه حیدری
2
(مدرّس گروه روان‌شناسی دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.)
کلید واژه: مهارت‌های زندگی, ضرب‌المثل‌های لری بویراحمدی, تحلیل روان‌شناسانه,
چکیده مقاله :
ضرب‌المثل‌ها نمایندۀ اعتقادات، نگرش‌ها، فرهنگ، رسوم، دانش و توجه یک قوم به مسائل مختلف‌اند که در قالب جملات قصار عامه‌پسند و با زبانی استعاری مطرح می‌شوند. این جملات قصار از طرفی باورهای یک قوم را به تصویر می‌کشند و از دیگرسو می‌توانند نقش آموزشی شایان توجهی داشته باشند. ضرب‌المثل‌ها در موقعیت‌های مختلف، در ذهن جاری می‌شوند و به زبان می‌آیند. درحقیقت می‌توان گفت که ضرب‌المثل‌ها بیشتر برای کنایه به افراد و آگاهی‌بخشی یا تأکید کاربرد دارند. از آنجا که میزان توجه به مهارت‌های زندگی در یک قوم، ارتباط زیادی با فرهنگ آن قوم دارد، می‌توان با بررسی ضرب‌المثل‌های رایج در یک قوم به میزان توجه آن قوم به مهارت‌های زندگی دست یافت. در این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی، چهارصد ضرب‌المثل رایج لری کهگیلویه و بویراحمدی بر اساس میزان و چگونگی توجه به مؤلفههای مهارت‌های زندگی بررسی شدند. ضرب‌المثل‌ها از سه کتاب با عنوان‌های گلچینی از ضرب‌المثل‌های بویراحمدی(1391)، گوشه‌هایی از فرهنگ مردم بویراحمد (1392) و گلچینی از ضرب‌المثل‌های کهگیلویه و بویراحمد (1393) استخراج شدند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که مؤلفههای مهارت‌های ارتباطی، تفکر انتقادی و حل مسئله، بیشترین بسامد و مؤلفۀ تفکر خلّاق و تصمیم‌گیری، کمترین بسامد را دارند. مهارت‌های ارتباطی بیشتر جنبۀ آگاهی‌بخشی دارند و مؤلفههای مهارت‌های دیگر از جمله تفکر انتقادی، حل مسئله و همدلی بیشتر برای کنایه به افراد به کار می‌روند. مؤلفههای مهارت مدیریت هیجان‌های منفی، هم برای پندآموزی و آگاهی‌بخشی و هم برای کنایه به افراد کاربرد دارند.
Proverbs represent the beliefs, attitudes, culture, traditions, knowledge and attention of a nation to various issues, quoted in the form of popular cliché and metaphorical statements. On the one hand, such aphoristic sentences depict the nation’s beliefs, on the other hand, they potentially have a remarkable educational role. Proverbs cross people’s mind and are uttered in different situations. In fact, proverbs are mostly used to taunt people and to inform them, or to emphasize something. Since there is a great relationship between the level of attention paid to life-skills in a nation and their culture, it is possible to find out how much that nation considers life-skills by studying common proverbs there. The present study dealt with 400 common Lori’s proverbs of Kohkilouye and Boyerahmadi based on the level and manner of paying attention to the components of life-skills using a descriptive and analytical method. The results indicated that the constituents of communication-skills, critical-thinking and problem-solving had the highest frequency, and the components of creative-thinking and decision-making had the lowest one. Communication-skills were mostly informative, the components of other skills such as critical-thinking, problem-solving, and empathy were used more to taunt people. The constituents of the skill of managing negative emotions were used both for teaching and informing, and for taunting people.
_||_