تأثیر پوشش نگهدارنده خوراکی کیتوزان حاوی اسانس مرزنجوش (Origanum vulgare L.)بر ماندگاری ماهی قزلآلای رنگینکمان (Oncorhynchus mykiss) در یخچال
محورهای موضوعی :
تکنولوژی مواد غذایی- فرآورده های گوشتی
سمیرا جدی
1
,
سکینه یگانه
2
,
سیدعلی جعقرپور
3
,
محمود ناصری
4
1 - دانشآموخته کارشناسی ارشد، دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ، ساری، ایران
2 - دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ، ساری، ایران
3 - دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ، ساری، ایران
4 - دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، ، شیراز، ایرن
تاریخ دریافت : 1395/04/26
تاریخ پذیرش : 1395/12/03
تاریخ انتشار : 1398/01/01
کلید واژه:
ماندگاری,
قزلآلای رنگینکمان,
کیتوزان,
اسانس مرزنجوش,
چکیده مقاله :
به منظور افزایش کیفیت و ماندگاری مواد غذایی روشهای مختلفی در صنایع غذایی به کار می رود، در این تحقیق اثر پوشش نگهدارنده خوراکی کیتوزان و اسانس مرزنجوش بر شاخص های شیمیایی و میکروبی فیله قزلآلای رنگین کمان در دمای 4 درجه سانتیگراد مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور، محلول آبی کیتوزان 2 درصد در دو تیمار فاقد اسانس مرزنجوش و 5/0 درصد اسانس آماده شده و نمونه های فیله در محلول های تهیه شده غوطه ور شده و سپس در دمای1±4 درجه سانتی گراد قرار گرفتند. فیله های بدون محافظ (شاهد) و فیله های دارای پوشش با فاصله زمانی 7 روزه (روزهای صفر، 7، 14 و 21 روز) مورد آزمایش های شیمیایی(TVN ,TBA ,PV) و میکروبی (باکتریهای سرماگرا و سودوموناس ها) قرار گرفتند. در بررسی نتایج مشخص شد که نمونه های پوششی کیتوزان دارای اسانس مرزنجوش، بار باکتریایی و شاخص های فسادی کمتری را نشان داده و اثر بازدارندگی بهتری نشان دادند و بعد از آن تیمار پوششی 2 درصد کیتوزان قرار داشت. با توجه به نتایج این تحقیق به دلیل محدودیت استفاده از آنتی اکسیدان های مصنوعی و تمایل مصرف کنندگان به آنتی اکسیدان های طبیعی می توان 5/0 درصد اسانس مرزنجوش را به عنوان یک آنتی اکسیدان موثر همراه با پوشش کیتوزان جهت افزایش ماندگاری فیله ماهی قزل آلای رنگین کمان در دمای 4 درجه سانتی گراد معرفی نمود.
منابع و مأخذ:
آمارنامه دریایی ایران، 1394. معاونت علمی و فناوری ستاد توسعه فناوری و صنایع دانش بنیان دریایی. 106ص.
اجاق، س.م.1389. تأثیر استفاده از پوشش نگهدارنده کیتوزان غنیشده با اسانس دارچین بر کیفیت و ماندگاری فیله سرد شده ماهی قزلآلای رنگینکمان (Oncorhynchus mykiss). رساله دکتری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی. دانشگاه تربیت مدرس. 107 صفحه
اعتمادی، ح. 1387. پتانسیل آنتیباکتریایی و آنتیاکسیدانی عصاره رزماری (Rosmarinus Officinalis) در افزایش عمر ماندگاری ماهی قزلآلای رنگینکمان (Oncorhynchus Mykiss)، فصلنامه علوم و صنایع غذایی، دوره 5، شماره 4، صفحات 67-77
زرگر، م. 1390، تأثیر پوشش نگهدارنده خوراکی کازئینات سدیم غنیشده با اسانس آویشن شیرازی بر کیفیت و ماندگاری ماهی قزلآلای رنگینکمان نگهداریشده در یخچال، پایاننامهی کارشناسی ارشد شیلات، دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری. 72 صفحه.
زرگر، م.، یگانه، س.، رضوی، س.ه. و اجاق، م. 1393. تأثیر پوشش خوراکی کازئینات سدیم بر کیفیت ماهی قزلآلای رنگینکمان طی نگهداری در یخچال. فصلنامه علوم و صنایع غذایی، شماره 44، دوره 11، صفحه 81-71.
موسوینسب، م.، گلمکانی، م.ت.، ضیایی، ا.، عزیزینیا، م.، شاد، ا. و یوسفآباد، م.ح.1392. اثر پوشش تهیهشده از کیتوزان و اسانس فلفل سیاه بر خصوصیات میکروبی و فیزیکوشیمیایی ماهی کپور معمولی. بیست و یکمین کنگره ملی علوم و صنایع غذایی، 6 صفحه
Aider, M. 2010. Chitosan application for active bio-based films production and potential in the food industry: Review. LWT-Food Science and Technology,43: 837-842.
Bensid, A., Ucar, Y., Bendeddouche, B.and Özogul, F. 2014. Effect of the icing with thyme, oregano and clove extracts on quality parameters of gutted and beheaded anchovy (Engraulis encrasicholus) during chilled storage. Food chemistry, 145: 681-686.
Burt, S. 2004. Essential oils: their antibacterial properties and potential applications in foods - a review. International Journal of Food Microbiology, 94: 223-253.
Cagri, A., Ustunol, Z.and Ryser, E.T. 2004. Antimicrobial edible films and coatings. Journal of Food Protection, 67(4): 833-848.
Cha, D.S.and Chinnan, M.S. 2004. Biopolymer-based antimicrobial packaging: a review. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 44(4):223-237.
Didry, N., Dubreuil, L. and Pinkas, M. 1993. Antibacterial activity of thymol, carvacrol and cinnamaldehyde alone or in combination." Journal Article, 48: 301-304.
Dorman, H.J.D. and Deans S.G. 2000. Antimicrobial agents from plants: antibacterial activity of plant volatile oils. Journal of Applied Microbiology, 88: 308-316.
Dragland, S., Senoo, H., Wake, K., Holte, K. and Blomhoff, R. 2003. Several Culinary and Medicinal Herbs Are Important Sources of Dietary Antioxidants. Human Nutrition and Metabolism, 133: 1286-1290.
Economou, K.D., Oreopoulou,V. and Thomopoulos C.D. 1991.Antioxidant activity of some plant extracts of the family labiatae. Journal of the American Oil Chemists Society, 68 (2): 109-113.
Egan, H., Kirk, R.S. and Sawyer, R. 1997. Pearson’s chemical analysis of food, 9th EditionLongman Scientific and Technica, pp: 609-634.
Fan, W., Sun, J., Chen, Y., Qiu, J., Zhang, Y., and Chi, Y.2009. Effects of chitosan coating on quality and shelf life of silver carp during frozen storage. Food Chemistry, 115(1): 66-70.
Fernández-Saiz, P., Sánchez, G., Soler, C., Lagaron, J.M.and Ocio, M.J. 2013. Chitosan films for the microbiological preservation of refrigerated sole and hake fillets. Food Control, 34(1): 61-68.
Gomes, H.A., Silva, E.N., Nascimento, M.R.L.andFukuma, H.T. 2003. Evaluation of the 2- thiobarbituric acid method for the measurement of lipid oxidation in mechanically deboned gamma irradiated chicken meat. Food Chemistry, 80: 433 – 437.
Goulas, A.E. and Kontominas, M.G. 2005. Effect of salting and smoking-method on the keeping quality of chub mackerel (Scomber japonicus): biochemical and sensory attributes. Food Chemistry, 93(3): 511-520.
Hamzeh, A. and Rezaei, M.. 2011. Antioxidant and antibacterial effects of sodiumalginate coating enriched with thyme essential oil on rainbow trout fillets during refrigerated storage. Iranian Journal of Nutrition Sciences & Food Technology, 6(3): 11-20.
Harpaz, S., Glatman, L., Drabkin, V.and Gelman, A. 2003. Effects of herbal essential oils used to extend the shelf life of freshwater-reared Asian sea bass fish (Lates calcarifer). Journal of Food Protection, 66(3): 410-417.
Higdon, J.V.and Frei, B. 2003. Tea catechins and polyphenols: health effects, metabolism, and antioxidant functions.Critical Reviews in Food Science and Nutrition,43(1): 89-143
Jeon, Y.J., Kamil, J.Y. and Shahidi, F. 2002. Chitosan as an edible invisible film for quality preservation of herring and Atlantic cod. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 50(18): 5167-5178.
Kaitaranta, J.K. 1992. Control of lipid oxidation in fish oil with various antioxidative compounds. Journal of the American Oil Chemists Society, 69(8): 810-813.
Kurita, N. and Koike, S. 1983. Synergistic antimicrobial effect of ethanol, sodium chloride, acetic acid and essential oil components. Agricultural and Biological Chemistry, 47(1): 75-67.
López, P., Sanchez, C.Batlle, R.and Nerin, C. 2007. Vapor-Phase Activities of Cinnamon, Thyme, and Oregano Essential Oils and Key Constituents against Foodborne Microorganisms. Food Chemistry,55(11): 4348-4356.
Mac Faddin, J.F. 1997. Biochemical tests for identification of medical bacteria, Williams & Wikins Co. pp. 312.
Mahmoud, B.S.M., Yamazaki, K., Miyashita, K., Shin, S.and Suzuki, T. 2004. Bacterialmicroflora of carp (Cyprinus carpio) and its shelf-life extension by essential oilcompounds. Food Microbiology. 21: 657 – 666.
Mohan, C.O., Ravishankar, C.N., Lalitha, K.V.andSrinivasa Gopal, T.K. 2012. Effect of chitosan edible coating on the quality of double filleted Indian oil sardine (Sardinella longiceps) during chilled storage. Food Hydrocolloids, 26(1): 167-174.
Namulema, A., Muyonga, J.H. and Kaaya A.N. 1999. Quality deterioration in frozen Nile perch (Lates niloticus) stored at -13 and -27°C, Food Research International, 32: 151-156.
Negi, P.S. 2012. Plant extracts for the control of bacterial growth: Efficacy, stability and safety issues for food application. International Journal of Food Microbiology, 156(1): 7-17.
Ojagh, S.M., Rezaei, M., Razavi, S.H. and Hosseini S.M.H. 2010. Effect of chitosan coatings enriched with cinnamon oil on the quality of refrigerated rainbow trout. Food Chemistry, 120: 193-198.
Olafsdottir, G., Martinsdóttir, E., Oehlenschläger, J., Dalgaard, P., Jensen, B., Undeland, I., et al., 1997. Methods to evaluate fish freshness in research and industry. Trends in Food Science & Technology, 8(8): 258-265.
Oussalah, M., Caillet, S., Saucier, L.andLacroix, M. 2007. Inhibitory effects of selected plant essential oils on the growth of four pathogenic bacteria: E. coli, SalmonellaTyphimurium, Staphylococcus aureus and Listeria monocytogenes. Food Control,18(5): 414-420.
Ozogul, Y. and Uçar, Y. 2013. The effects of natural extracts on the quality changes of frozen chub mackerel (Scomber japonicus) burgers. Food and Bioprocess Technology, 6(6): 1550-1560.
Özyurt, G., Kuley, E., Özkütük, S. and Özogul, F. 2009. Sensory, microbiological and chemical assessment of the freshness of red mullet (Mullus barbatus) and goldband goatfish (Upeneus moluccensis) during storage in ice. Food chemistry, 114(2): 505-510.
Peniche, C., Argüelles-Monal, W.and Goycoolea, F.M. 2008. Chitin and chitosan: major sources, properties and applications. Monomers, Polymers and Composites from Renewable Resources,517-542.