مطالعات نقد ادبی: 1 (40)

دسترسی آزاد مقاله

1 - بررسی توصیفی- تحلیلی التزام سیاسی در شعر عزالدین مهیوبی
حمزه احمد عثمان مسعود باوان پوری نرگس لرستانی حدیثه متولی

مسأله فلسطین، مسأله ای جهانی است که در شعر معاصر نمود و جلوه ی ویژه ای یافته است و انسانهای دردمندِ از درد تلخ استعمار و اشغالگری در گوشه و کنار جهان، توجه خاصی به آن داشته اند. آزادیخواهان از کشورهای مختلف و با زبان های مختلف از ستم و آزارهای غاصبان سرزمین زیتون سخن گف چکیده کامل

مسأله فلسطین، مسأله ای جهانی است که در شعر معاصر نمود و جلوه ی ویژه ای یافته است و انسانهای دردمندِ از درد تلخ استعمار و اشغالگری در گوشه و کنار جهان، توجه خاصی به آن داشته اند. آزادیخواهان از کشورهای مختلف و با زبان های مختلف از ستم و آزارهای غاصبان سرزمین زیتون سخن گفته و بدان اعتراض نموده اند. شاعران الجزایری، که خود طعم تلخ استعمار را چشیده اند، در دواوین شعری خویش توجه خاصی به فلسطین داشته اند. عزالدین مهیوبی یکی از این شاعران است که با مطالعه ی اشعارش می توان جنبه های مختلفی از مسأله فلسطین را مشاهده کرد. شاعر به شهادت مظلومانه کودکان فلسطینی با دیدی انتقادی نگریسته است. وی قدس را سرزمین خویش دانسته و کوکانِ شهیدِ فلاخن را همیشه زنده پنداشته است. مقاله حاضر برآنست با رویکردی توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از دیوان" قرابین للمیلاد الفجر" به تبیین و بررسی و تحلیل اشعار این شاعر الجزایری درباره فلسطین پرداخته و التزام وی به شعر را تبیین کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - بررسی مضمون کودک در شعر عبدالکریم کرمی
عنایت الله فاتحی نژاد مختار مجاهد

مرحله کودکی یکی از مهمترین مراحل رشد است که نقش مهمی در شکل گیری شخصیت انسان ایفا می کند و از این روی، در عصر حاضر مورد توجه کارشناسان تربیتی، روان شناسان، جامعه شناسان و ادیبان قرار گرفته است. عبدالکریم کرمی یکی از شاعران بزرگ نسل اول سرزمین فلسطین، به موضوع کودک فلسط چکیده کامل

مرحله کودکی یکی از مهمترین مراحل رشد است که نقش مهمی در شکل گیری شخصیت انسان ایفا می کند و از این روی، در عصر حاضر مورد توجه کارشناسان تربیتی، روان شناسان، جامعه شناسان و ادیبان قرار گرفته است. عبدالکریم کرمی یکی از شاعران بزرگ نسل اول سرزمین فلسطین، به موضوع کودک فلسطینی و قضایای مربوط به او، به عنوان یکی از دغدغه های اصلی شعرش، می نگرد لذا بخشی از دیوان شعری خود را با هدف دست یابی به هدف های تربیتی، تعلیمی، تفریحی و زیبایی شناختی به سروده های کودکانه اختصاص داده است. در این مقاله اشعار کودکانه این شاعر بررسی شده و چگونگی علایق و مصائب کودکان سرزمین فلسطین در شعرش مورد کنکاش قرار گرفته است. نتیجه این مطالعه آن که توجه به کودک فلسطینی یکی عاطفی ترین درون مایه های شعری عبدالکریم کرمی است. توجه شاعر به کودکان فلسطینی و مسائل مربوط به آنها، نشان از امید شاعر به آینده روشن سرزمینش فلسطین و آزادی آن به دست این کودکان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - خوانش نمادین غرب در داستان‌های "فارسی شکر است" از محمد علی جمال زاده و " قندیل ام هاشم " از یحیی حقی
رضا ناظمیان

محمد علی جمال زاده و یحیی حقی در ادبیات فارسی و عربی از پشگامان داستان نویسی بویژه داستان کوتاه به شمار می روند. اگر چه میان این دو نویسنده پیوند و ارتباطی نبوده است، اما هم زمانی میان آن دو باعث شده است که مضمون و محتوای داستان هایشان تا حدودی به هم نزدیک شود. موضوع مح چکیده کامل

محمد علی جمال زاده و یحیی حقی در ادبیات فارسی و عربی از پشگامان داستان نویسی بویژه داستان کوتاه به شمار می روند. اگر چه میان این دو نویسنده پیوند و ارتباطی نبوده است، اما هم زمانی میان آن دو باعث شده است که مضمون و محتوای داستان هایشان تا حدودی به هم نزدیک شود. موضوع محوری که در داستان فارسی شکر است از جمال زاده و قندیل ام هاشم ـ چلچراغ حضرت زینب ـ از یحیی حقی به چشم می خورد، مسئله ی رویارویی شرق و غرب است. در واقع، نویسندگان برآنند تا بی هویتی فرهنگی را به خوانندگان گوشزد کرده و دست کشیدن از سنت های شرقی و جایگزین کردن آنها با جلوه های تمدن غرب را نقد کند. اگر چه این دو نویسنده در پایان به مصالحه شرق و غرب رسیده اند اما شیفتگی اولیه مردم شرق نسبت به ظواهر تمدن مادی و فرنگی مآبی را به خوبی به تصویر کشیده اند. این مقاله در پی آن است که نمادهای مهم این دو داستان را رمزگشایی کرده و جلوه های رویارویی شرق و غرب را نشان بدهد. بعلاوه، عناصر برجسته داستانی همچون شخصیت، زاویه دید، صحنه و درون مایه و نیز محورهای اصلی مضمون داستان ها را بکاود. دین، جنسیت، زبان، لباس و نماد از محورهای اصلی مورد بحث در این مقاله است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - بازتاب وضعیت موقتی مهاجرت در زمان ـ مکان روایی رمان های مهاجران افغان
احمد خیالی خطیبی رقیه شعبانلویی

مفهوم مهاجرت به عنوان پدیده ای سیاسی ، اجتماعی در پدیدار های فرهنگی مهاجرانی نمود می یابد که بنا بر دلایلی به اجبار یا به اختیار ترک وطن گفته اند. بازتاب شرایط حاشیه ای و گسیختگی جغرافیایی و تداخل فرهنگی در جامعه میزبان در رمان های ادبیات مهاجرت به عنوان گونه ای ادبی با چکیده کامل

مفهوم مهاجرت به عنوان پدیده ای سیاسی ، اجتماعی در پدیدار های فرهنگی مهاجرانی نمود می یابد که بنا بر دلایلی به اجبار یا به اختیار ترک وطن گفته اند. بازتاب شرایط حاشیه ای و گسیختگی جغرافیایی و تداخل فرهنگی در جامعه میزبان در رمان های ادبیات مهاجرت به عنوان گونه ای ادبی با صدایی حاشیه ای و معترض به وضعیت موجود کشور و متن واقعیت های مسلط بازنمون انتقادی اوضاع سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی کشور خواهد بود. جدایی جغرافیایی متن جامعه مهاجرت از متن واقعیت های کشور مبداء باعث گردیده تا در پدیده فرهنگی رمان های ادبیات مهاجرت با اعلام خودمختاری انتقادی این متون از متن واقعیت های اجتماعی جامعه مبداء و به تبع آن با درگیری موقتی متن جامعه مهاجر با جامعه میزبان ، پیامدهای زیرساختی در جامعیت محتوایی نمود یابد که در رمان های این گونه ادبی به کلیت شکلی در آمده است . لذا میدان واقعیت های مسلط جامعه ی مبداء و معضلات جامعه مهاجر با جامعه ی میزبان ، در جستار ادبی جان های از تن گسیخته ی جامعه مهاجر در روایت داستانی بحران هویتی رانده شده از وطن نه به عنوان مرجع الهام که به عنوان موضوع مورد تفکر نویسندگان مهاجر ، در کنش های شخصیت ها و ساحات زمان و مکان وقوع روایت در دنیای متن مورد بررسی قرار می گیرد . در این مقاله با توسل به استراتژی خواندن انتقادی جامعه شناسی ادبیات و نظریه میدان مکتب ساختارگرایی تکوینی، با نقد پاره ای از آثار رمان نویسان مطرح مهاجر افغان به بازتاب وضعیت موقتی مقوله ی مهاجرت در زمان- مکان روایی رمان های مهاجران افغان پرداخته می شود . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - فرانقد ادبی در آثار سیدمرتضی(ره)
محمد امین تقوی علی صابری

در مقاله ی حاضر، نگارنده با مطالعه ی آثار سیدمرتضی و همچنین کتابهایی که به بررسی چهره ی ادبی و نقدی او پرداخته اند وجهه ی فرانقدی او را مورد بررسی قرار داده است. مسئله ی فرانقد از جمله مباحثی است که به تازگی در مجامع نقدی با این عنوان، مطرح شده است. بررسی مجموعه ی آثار چکیده کامل

در مقاله ی حاضر، نگارنده با مطالعه ی آثار سیدمرتضی و همچنین کتابهایی که به بررسی چهره ی ادبی و نقدی او پرداخته اند وجهه ی فرانقدی او را مورد بررسی قرار داده است. مسئله ی فرانقد از جمله مباحثی است که به تازگی در مجامع نقدی با این عنوان، مطرح شده است. بررسی مجموعه ی آثار سیدمرتضی نشان می دهد که سه اثر امالی، الشهاب و طیف الخیال او بیشترین قضایای نقدی ادبی را در خود جای داده اند و سیدمرتضی با تبیین برخی قضایای نقدی شایع در زمان خود و با بهره گیری از نظریات نظریه پردازان نقدی و ادبی از جمله جاحظ، ابن قتیبة، آمدی و ... در کتابهایشان، دانش نقدی خود را ارتقا داده است. او با بهره گیری از دانش خود در سایر زمینه ها از جمله کلام، فقه، تفسیر و ... در این وادی به نقد برخی از نظریات و قضایای نقدی حاضر در زمان خود اقدام نموده است. او تئوری های نقدی رایج در زمان خویش را نقد و بررسی کرده و تئوری هایی چون لفظ و معنی ، نقد بلاغی ، موازنه و برتری دادن شاعری بر دیگر شاعران (اسلوب مفاضله) و ... را مورد مطالعه قرار داده است. وی در این فرایند، ضمن تحلیل، بررسی و تفسیر آثار ادبی، گاهی خود در قضایای نقدی، نظریه پردازی کرده و گاهی نیز شیوه ی نقدی جدیدی را در نقد ادبی آثار پیشنهاد داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - کارکرد دیالکتیک1 «بود» و«نبود» در مجموعه «یکی بود یکی نبود» جمالزاده2 و میخائیل نعیمة3
معصومه زارع

بود و نبود دو لفظ متضاد هستند که ریشه در ادبیات داستانی شرقی دارند و مهمترین نشانه آن نیز اصطلاح معروف یکی بود یکی نبود است. مفهوم تضاد موجود در این دو واژه که می توان از آن به عنوان مفهوم دیالکتیکی فلسفی نیز یاد کرد به عناصر داستان (به معنی عام کلمه داستان) کمک می کنند چکیده کامل

بود و نبود دو لفظ متضاد هستند که ریشه در ادبیات داستانی شرقی دارند و مهمترین نشانه آن نیز اصطلاح معروف یکی بود یکی نبود است. مفهوم تضاد موجود در این دو واژه که می توان از آن به عنوان مفهوم دیالکتیکی فلسفی نیز یاد کرد به عناصر داستان (به معنی عام کلمه داستان) کمک می کنند تا به سوی شکل گیری وحدتی حرکت کنند که همان معنی و مفهوم داستان است که صرف نظر از نوع نگاه به مولفِ متن و معنی، در داستان شکل می گیرد و مخاطب در خوانش داستان با آن مواجه می شود. این کارکرد دیالکتیکی در عناصری چون پی رنگ، زاویه دید، فضا، شخصیت، و ... قابل بررسی است، و اغلب این کارکرد رنگ جدال و تضاد دارد و گاهی نیز به مفهوم تغییر است. گاه تضاد و جدال بین جنبه های یک عنصر مانند تضاد در شخصیت ها مطرح است و گاه نیز در جنبه ای از یک عنصر و جنبه ای از عنصری دیگر مانند تضاد بین شخصیت و فضا قابل بررسی است. پرونده مقاله

XML

فهرست مقالات