کنایه یکی از عناصر چهارگانه علم بیان است که نقش مهمّی در زیبا آفرینی کلام و تصویرسازی هنری دارد. اوج زیبایی کنایه همانند هر تصویر خیالی دیگر در تازگی آن است. برخی از کنایهها به دلیل استفادۀ بیش از حد در شمار کنایههای قاموسی در آمدهاند و زیبایی و خیال انگیزی چندانی ند چکیده کامل
کنایه یکی از عناصر چهارگانه علم بیان است که نقش مهمّی در زیبا آفرینی کلام و تصویرسازی هنری دارد. اوج زیبایی کنایه همانند هر تصویر خیالی دیگر در تازگی آن است. برخی از کنایهها به دلیل استفادۀ بیش از حد در شمار کنایههای قاموسی در آمدهاند و زیبایی و خیال انگیزی چندانی ندارند. در شعر شاملو هم کنایههای قاموسی وجود دارد و هم کنایههای ابداعی. او گاهی در معنی و مفهوم برخی کنایات قاموسی تصرف کرده و متناسب با بافت و زمینۀ شعر، معنایی غیر از معنای قاموسی آن را اراده نموده است. در این مقاله که بر روی تمام اشعار شاملو صورت گرفته کنایات شعر وی استخراج و به سه دسته: 1-کنایات قاموسی 2- کنایات زبانی(مردمی) 3- کنایات ابداعی تقسیم بندی و به نوآوریها و ابداعات او در این خصوص اشاره شده است.
پرونده مقاله
اساس و موضوع اصلی منظومههای عاشقانه، عشق و محبت است و از آنجا که از دید عرفا عشق و غیرت ملازم همدیگرند، در این منظومهها شاهد موارد گوناگون غیرت ورزی شخصیتها هستیم. در منظومه ویس و رامین، موبد و ویرو و رامین رقیبانی هستند که بر سر تصاحب ویس به جدال با یکدیگر می پردازن چکیده کامل
اساس و موضوع اصلی منظومههای عاشقانه، عشق و محبت است و از آنجا که از دید عرفا عشق و غیرت ملازم همدیگرند، در این منظومهها شاهد موارد گوناگون غیرت ورزی شخصیتها هستیم. در منظومه ویس و رامین، موبد و ویرو و رامین رقیبانی هستند که بر سر تصاحب ویس به جدال با یکدیگر می پردازند و گاه در این راه دچار غیرت میشوند و حتی گاه کار به جنگ و لشکرکشی میکشد. همین رشک و غیرت بین گل و ویس بر سر رامین نیز وجود دارد. در منظومه خسرو و شیرین این غیرت را از سوی خسرو و فرهاد و شیرویه بر سر شیرین و رشک و حسادت بین شیرین و مریم و شکر بر سر خسرو مشاهده میکنیم. در منظومه لیلی و مجنون، مجنون و لیلی نسبت به هم غیرت دارند. واژه غیرت دارای مفاهیم گوناگون است و غیرت از دید عرفا انواع گوناگونی دارد. در این مقاله، شواهد، مفاهیم و انواع گوناگون غیرت، در این سه منظومه عاشقانه بررسی و تحلیل میگردند.
پرونده مقاله
متنها، موجوداتی زندهاند که در طول تاریخ با هم در ارتباط، داد و ستد و تعامل بوده و هستند. این ارتباط در قالب متنی، بینامتنی و فرامتنی است که بررسی و تعمّق در هر کدام از این نوع روابط، باعث گرهگشایی و تحلیل متون میگردد. از یک نگاه، تحلیل بینامتنیت، در اثر یک شاعر یا ن چکیده کامل
متنها، موجوداتی زندهاند که در طول تاریخ با هم در ارتباط، داد و ستد و تعامل بوده و هستند. این ارتباط در قالب متنی، بینامتنی و فرامتنی است که بررسی و تعمّق در هر کدام از این نوع روابط، باعث گرهگشایی و تحلیل متون میگردد. از یک نگاه، تحلیل بینامتنیت، در اثر یک شاعر یا نویسنده، تأثیرپذیری وی از شاعران و نویسندگان پیشین و نیز تلمیحات، اشارات تاریخی و آیات و احادیث به کار رفته در متن را بررسی میکند و از این رهگذر، بنمایۀ اندیشۀ ایشان و ابهامات و پیچیدگیهای سخنانشان، بر طالبان و محقّقان روشن میگردد. حافظ شیرازی نیز از جوانب مختلف ادبی و عرفانی، تأثیرپذیری گستردهای از قدما داشته است که محقّقان ادب و عرفان در این موضوع پژوهشهای فراوان نمودهاند، لیکن هنوز در اشعار خواجه موارد بسیاری جای کار دارد. نگارندگان در این نوشته بر آن هستند تا با تحلیل بینامتنی مفهوم توبه در غزلیات حافظ، نشان دهند که آیا وی از شعرا و عرفای پیشین، بویژه حکیم سنایی و عطار نیشابوری و نیز آیات قرآن کریم، متأثر شده است؟ یا این واژه کاربرد خاص و متفاوتی در شعر وی دارد.
پرونده مقاله
نوستالژی، به عنوان اصطلاحی مشترک بین روانشناسی و ادبیات در شعر و ادب فارسی از دوره ابتدا تاکنون وجود داشته و با رشد افکار رمانتیک افزایش یافته است. این مقاله به بررسی این بحث در غزلیات شهریار پرداخته است. و درصدد دست یافتن به پاسخ این سوال است که کدام نوع نوستالژی در غز چکیده کامل
نوستالژی، به عنوان اصطلاحی مشترک بین روانشناسی و ادبیات در شعر و ادب فارسی از دوره ابتدا تاکنون وجود داشته و با رشد افکار رمانتیک افزایش یافته است. این مقاله به بررسی این بحث در غزلیات شهریار پرداخته است. و درصدد دست یافتن به پاسخ این سوال است که کدام نوع نوستالژی در غزلیات این شاعر بیشتر نمود پیدا کرده؟ برای این منظور با استفاده از روش کیفی از نوع توصیفی – تحلیلی نخست دادهها از بین تمامی غزلیات انتخاب شدهاند سپس به طبقه بندی آنها در دو دسته فردی و جمعی پرداخته شده است. نتیجه تحقیق نشان میدهد که هر چند میزان توجه به نوستالژیهای فردی بیشتر است، نوستالژیهای جمعی هم برجستگی خاصی در غزلیات او دارند.
پرونده مقاله
این مقاله، آن گونه که از نامش برمیآید، بررسی و بازتاب راز و رمزهای آیین میترایی بر اندیشهها و غزلیات حافظ است که تلاش شده از منابع گوناگون اساطیری، تاریخی و ادبی در این زمینه استفاده و با کمک آن زوایای ناشناخته اشعار حافظ شناسایی گردد؛ چرا که دیوان او تنها یک مجموعه ا چکیده کامل
این مقاله، آن گونه که از نامش برمیآید، بررسی و بازتاب راز و رمزهای آیین میترایی بر اندیشهها و غزلیات حافظ است که تلاش شده از منابع گوناگون اساطیری، تاریخی و ادبی در این زمینه استفاده و با کمک آن زوایای ناشناخته اشعار حافظ شناسایی گردد؛ چرا که دیوان او تنها یک مجموعه ادبی نیست، بلکه ویژگیهای قومی، ملی و تاریخی در آن نهفته است که به خاطر آشنایی او با فرهنگ ریشهدار ایران زمین، از بسیاری از مظاهر و نمادهای فرهنگی ایران پیش و پس از اسلام بهره گرفته است. نخست برای آشنایی بیشتر با کیش میترایی به کلیاتی درباره آن اشاره و سپس تأثیر حافظ را از کیش مهر بررسی میکنیم. این مقاله در سه بخش تنظیم و نوشته شده: بخش نخست: کلیاتی در باره میترا؛ بخش دوم: شناسایی راز و رمزهای آیین میترایی؛ بخش سوم: بازتاب نمادهای مهرپرستی در غزلیات حافظ.
پرونده مقاله
تشبیه نخستین و رساترین صنعت در عرصه صور خیال است که شاعر با بهره گیری از آن بین عالم ذهن و جهان محسوسات پل میزند و مخاطب شعر را در عین آگاه کردن از ما فی الضمیر خود دچار اعجاب و شگفتی کرده و برخوردار از التذاذ ادبی میکند. در میان ارکان تشبیه توجه اکثر صاحبنظران بیشتر چکیده کامل
تشبیه نخستین و رساترین صنعت در عرصه صور خیال است که شاعر با بهره گیری از آن بین عالم ذهن و جهان محسوسات پل میزند و مخاطب شعر را در عین آگاه کردن از ما فی الضمیر خود دچار اعجاب و شگفتی کرده و برخوردار از التذاذ ادبی میکند. در میان ارکان تشبیه توجه اکثر صاحبنظران بیشتر معطوف به اهمیت ماهیت و ذکر یا حذف وجه شبه و بعد از آن ناظر به ذکر یا حذف ادات تشبیه بوده است و دو رکن دیگر یعنی مشبه و مشبهبه اغلب در این میان عناصری کلیشهای تلقی شدهاند؛ اما باید توجه داشت که رکن مشبه به نیز درکنار ارکان یاد شده دارای اهمیت والایی است؛ چرا که در واقع مشبه به است که هدف غایی تشییه را برآورده میکند و ویژگیهای مشترک آن با مشبه است که تعیین کنندهی ارزش زیباییشناسانۀ تشبیه است. در تحقیق حاضر با عنایت به این مهم، عنصر مشبهبه در قصاید دو شاعر برجسته سبک عراقی مورد دقت نظر قرار گرفته و با تقسیمبندی محتوایی مواردی که شاعر به عنوان مشبهبه از آنها بهره جسته؛ ویژگیهای دنیای عینی شاعر تصویر و تجسم شده است. با بهرهگیری از این تقسیمبندی که شامل مواردی چون: طبیعت بیجان، گیاهان و جانوران، است؛ میتوان دریافت که هریک از دو سخنور مورد مطالعه در سخنآفرینیهای خود بیشتر به محاکات کدامیک از اجزا طبیعت پیرامون پرداختهاند و این گرایش چه تاثیری در انسجام و زیبایی شناسی کلام ایشان داشته است.
پرونده مقاله