فهرست مقالات

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - سرمایه های اجتماعی، زمینه ساز توسعه فرهنگ جامعه محلی (نمونه موردی: هسته مرکزی شهرکرد)
  مریم همتیان دهکردی افسون مهدوی محمد رضا ایروانی
  1527
  فضای شهری بسترمناسبی برای فعالیت های شهری و مکانی برای تعاملات اجتماعی-فرهنگی و همچنین زمینه ساز شکل گیری و توسعه سرمایه اجتماعی به شمار می آید. هسته مرکزی شهرها به لحظ دارا بودن قدمت، میراث کالبدی، زمین های متناسب با عملکرد فرهنگی مهم ترین بستر کالبدی-فضایی ارزش های فر چکیده کامل

  فضای شهری بسترمناسبی برای فعالیت های شهری و مکانی برای تعاملات اجتماعی-فرهنگی و همچنین زمینه ساز شکل گیری و توسعه سرمایه اجتماعی به شمار می آید. هسته مرکزی شهرها به لحظ دارا بودن قدمت، میراث کالبدی، زمین های متناسب با عملکرد فرهنگی مهم ترین بستر کالبدی-فضایی ارزش های فرهنگی محسوب می شود. توسعه سرمایه اجتماعی موجب تقویت ارزش هایی مانند همبستگی، یکدلی ، اتحاد، همکاری و مشارکت همگانی می شود . هدف این پژوهش مطالعه شاخص های سرمایه اجتماعی وتاثیر آن ها بر توسعه، پیشرفت و ارتقای فرهنگ جامعه محلی، با بررسی نمونه موردی هسته مرکزی شهرکرد می باشد. در این مرحله، ابتدا داده های مورد نیاز با استفاده از روش مطالعاتی پیمایشی و از طریق تکنیک پرسشنامه از جامعه آماری منتخب جمع آوری شده، پس از دسته بندی و استخراج، با روش های معمول آماری و استفاده از نرم افزار SPSS، مورد سنجش و تحلیل دقیق علمی قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان می دهد که شاخص های سرمایه اجتماعی تأثیر مثبت و معنی داری بر توسعه فرهنگ جامعه محلی دارند و دربین سایر شاخص های سرمایه اجتماعی ، شاخص معنا(0.744)، شاخص امید اجتماعی(0.721) ، شاخص فعالیت فرهنگی(0.509) ، شاخص نیاز(0.49)، ، شاخص اعتماد اجتماعی(0.485) بالاترین رتبه ها وبیشترین تاثیر را بر توسعه فرهنگ جامعه محلی دارند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - بررسی روابط بین آلاینده های صنعتی بر نوسانات الودگی هوا ( مورد : شهر بابل)
  احمد آرائیان محمد معتمدی مهدی وطن پرست
  1533
  آلودگی های هوای شهر خوشرودپی یکی از معضلات این شهر است. بحث آلودگی ناشی از شهرک‌های صنعتی رجه ، موضوع بسیار مهمی در مطالعات زیست محیطی شهر بابل است که تاثیر بسزایی در اکوسیستم منطقه‌ای که شهرک‌های صنعتی در آنجا احداث می‌شوند، دارند. هدف این پژوهش تاثیر آلودگی ناشی از کا چکیده کامل

  آلودگی های هوای شهر خوشرودپی یکی از معضلات این شهر است. بحث آلودگی ناشی از شهرک‌های صنعتی رجه ، موضوع بسیار مهمی در مطالعات زیست محیطی شهر بابل است که تاثیر بسزایی در اکوسیستم منطقه‌ای که شهرک‌های صنعتی در آنجا احداث می‌شوند، دارند. هدف این پژوهش تاثیر آلودگی ناشی از کارخانجات شهرک صنعتی رجه بابل بر هوای شهر خشرودپی بررسی می‌شود، روش تحقیق در این پژوهش توصیفی – تحلیلی از نوع همبستگی است. داده های مربوط به آلودگی هوای شهرک صنعتی رجه و شهر خشرودپی از طریق بانک اطلاعاتی سازمان حفاظت محیط زیست استان مازندران تهیه و سپس با محاسبه ضریب همبستگی رابطه‌ی بین میزان آلایندگی هر یک از گازهای آلاینده هوا ناشی از فعالیت های صنعتی شهرک صنعتی رجه بر آلودگی هوای شهر خشرودپی ارزیابی شد. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که میان تغییرات پارامتر آلاینده مونو اکسید کربن، دی اکسید گوگرد، ریزگردهای با اندازه ۱۰ میکرون، دی اکسید نیتروژن و ازن در شهرک صنعتی رجه بر میزان آلودگی هوای شهر خشرودپی ارتباط معنادار و مستقیم وجود دارد (001/0 P<). با توجه به نتایج پژوهش حاضر لزوم توجه بیشتر مسئولین و ارگانهای ذیربط را در قبال طرح جامع کاهش آلودگی هوای شهر بابل و کنترل توسعه و افزایش صنایع آلاینده در این شهر را میطلبد و به عنوان هشداری جدی در این زمینه میباشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - مکان یابی نقاط امن در مقابله با زلزله با رویکرد پدافند غیر عامل در راستای توسعه پایدار اجتماعی شهر بابل
  سید مصطفی هاشمی کرویی صدرالدین متولی غلامرضا جانبازقبادی جلال عظیمی
  1532
  سکونتگاه های بشر از دیر باز با وقوع سوانح طبیعی، متحمل آسیب های جانی و مالی قابل توجهی شده است. بیشتر نقاط شهری و غیرشهری کشور در نواحی با خطر نسبی زمین لرزه زیاد قرار گرفته است. در سالهای اخیر، خطرپذیری شهرهای شمالی ایران، به ویژه شهر بابل، در برابر حوادث و سوانح غیر م چکیده کامل

  سکونتگاه های بشر از دیر باز با وقوع سوانح طبیعی، متحمل آسیب های جانی و مالی قابل توجهی شده است. بیشتر نقاط شهری و غیرشهری کشور در نواحی با خطر نسبی زمین لرزه زیاد قرار گرفته است. در سالهای اخیر، خطرپذیری شهرهای شمالی ایران، به ویژه شهر بابل، در برابر حوادث و سوانح غیر مترقبه افزایش یافته است. هدف ازاین پژوهش مکان یابی نقاط امن در مقابله با زلزله بارویکرد پدافند غیر عامل در راستای توسعه پایدار اجتماعی شهر بابل است. این پژوهش از نظر ماهیت توصیفی – تحلیلی و میدانی است. روش تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش با استفاده از مدل ارزیابی سلسله مراتبی AHP و نرم افزار ARCGIS به صورت ترکیبی است. براین اساس برای انتخاب محلهای مناسب جهت مکان یابی نقاط امن، درابتدا معیارهای لازم برای این مکان یابی تهیه می شود. پس از تهیه این معیارها، درمرحله مکان یابی، طبق نظر کارشناسان خبره دست اندر کار مدیریت بازسازی، چارچوبهای امتیازدهی بر اساس این معیارها تعیین می شود. نتایج پژوهش نشان داد از میان شاخص‌های دسترسی، میدان‌ها و ترمینال‌ها با میانگین 3.91 بیشترین تأثیر را در مکان‌یابی نقاط امن دارد که با توجه به توزیع فضایی در سطح شهر بابل و ارتباط آن‌ها با سایر شاخص‌های دسترسی، بهینه‌ترین مکان هفت میدان ولایت، بسیج، کشوری، اوقاف، 17 شهریور، موزیرج و شهید بزاز تعیین گردید. وضعیت ایمنی مکان‌های امن شهر بابل در برابر مخاطرات از بعد کاربری اراضی شهری دارای شرایط مطلوب‌تر و از بعد ساخت شهر دارای وضعیت آسیب‌پذیرتری می‌باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - ارزیابی توسعه ی شهری اصفهان و نقش آن در روند تغییرات پوشش گیاهی محیط شهری
  خلیل علی نژاد محمد ابراهیم عفیفی مرضیه موغلی
  1457
  در مناطق شهری رشد و توسعه فضای شهری باعث تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی، تجاری و صنعتی شده است. این تغییرات دارای پیامدهای ناخوشایندی بر روی زندگی شهری همچون افزایش آلودگی هوا، کاهش پوشش گیاهی و افزایش دمای محیط می‎باشند. در این تحقیق ارزیابی 4 شاخص پوشش گیاهی چکیده کامل

  در مناطق شهری رشد و توسعه فضای شهری باعث تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی، تجاری و صنعتی شده است. این تغییرات دارای پیامدهای ناخوشایندی بر روی زندگی شهری همچون افزایش آلودگی هوا، کاهش پوشش گیاهی و افزایش دمای محیط می‎باشند. در این تحقیق ارزیابی 4 شاخص پوشش گیاهی و استخراج کاربری اراضی محدوده شهر اصفهان در سال‎های 2002 و 2015 پرداخته است. تحقیق حاضر از داده‌های ماهواره لندست 7 سنجنده +ETM در سال 2002 و داده‌های سنجنده OLI ماهواره لندست 8 در سال 2015 استفاده شده است. در این تحقیق پس از انجام تصحیحات هندسی، اتمسفری و رادیومتریک با روش‎های مختلف پردازش داده‎ها به منظور آشکارسازی پوشش گیاهی و تغییرات آن، آنالیز گردید. بهترین روش، برای هر یک از زمان‎های مورد بررسی، بر اساس تحلیل همبستگی بین تعدادی از شاخص‎های سنجش از دور، بارزسای پوشش گیاهی و داده‎های برداشت شده از طریق GPS انتخاب شد. نتایج بدست آمده کارایی شاخص NDVI برای داده‎های سال 2002 و 2015 تایید کرد. نتایج بدست آمده شاخص های NDVI، SAVI، ARVI و NDGI به ترتیب با مقادیر 60/80، 10/78، 50/76 و 23/76 بالاترین صحت کلی را در سال 2002 داشته اند. همچنین نتایج شاخص‎های مختلف در سال 2015 به ترتیب NDVI، SAVI، NDGI و ARVI مقادیر 70/84، 80/81، 15/78 و 75/77 بالاترین صحت کلی را داشته اند. شاخص NDVI به دلیل دارا بودن MAE و MBE پایین‎تر (02/1=MBE و 11/8=MAE) در سال 2002 و (91/0=MBE و 18/6=MAE) در سال 2015 با کمترین خطا و انحراف معیار نسبی همراه است. نتایج تغییرات درصد تاج پوشش گیاهی نشان داد که کلاس‎های با درصد تاج پوشش بین 20-10 درصد سطح بیشتری را در سال 2002 نسبت به سال 2015 به خود اختصاص داده‎اند در مقابل، از مساحت کلاس‎های با درصد تاج پوشش زیاد یعنی بالاتر از 40 % در خلال این مدت افزایش پیدا کرده است و از مجموع 95/5 درصد در سال 2002 به 67/7 درصد در سال 2015 رسیده است. ارزیابی نتایج به دست آمده نشان داد دقت بالاترCCA2 و PCA2 مربوط به سال 2015 نسبت بهCCA1 و PCA1 که مربوط به سال 2002 می‎باشد بالاتر است. تصاویر ماهواره‎ای محدوده مورد مطالعه از طریق روش نظارت شده حداکثر احتمال طبقه‎بندی شد نتایج کاهش 33 درصدی مساحت طبقه پوشش سبز را به طبقه شهری نشان می‎دهد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - نگرش جوانان نسبت به منزلت اجتماعی سالمندان و رابطه آن با دینداری (مورد مطالعه: شهر مشهد)
  سیمین قوپرانلو فاطمه صدر نبوی
  1518
  این مطالعه علمی با هدف بررسی رابطه دینداری با نگرش جوانان نسبت به منزلت اجتماعی سالمندان در شهر مشهد انجام شده است. پژوهش از نوع پیمایشی بوده و تکنیک مورد استفاده پرسشنامه می‌باشد. اعتبار ابزار از نوع صوری و محتوا به تایید اهل فن رسیده و پایایی و قابلیت تعمیم نتایج توسط چکیده کامل

  این مطالعه علمی با هدف بررسی رابطه دینداری با نگرش جوانان نسبت به منزلت اجتماعی سالمندان در شهر مشهد انجام شده است. پژوهش از نوع پیمایشی بوده و تکنیک مورد استفاده پرسشنامه می‌باشد. اعتبار ابزار از نوع صوری و محتوا به تایید اهل فن رسیده و پایایی و قابلیت تعمیم نتایج توسط ضریب آلفای کرونباخ بررسی و تایید شده است. جامعه آماری جوانان 18 تا 35 سال انتخاب شده‌اند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 270 نفر بوده و نمونه‌گیری به شکل تصادفی طبقاتی اجرا شده است. یافته های تحقیق نشان می‌دهد؛ شاخص دینداری و تمام ابعاد آن و نگرش به منزلت اجتماعی سالمندان و تمام ابعاد آن میانگینی بالاتر از حد وسط داشته، و همچنین آزمون فرضیات بیانگر، رابطه معنادار و مثبت بین دینداری با نگرش جوانان نسبت به منزلت اجتماعی سالمندان می‌باشد. به این معنا که، هر چه دینداری جوانان رشد یافته‌تر باشد، نگرش مثبت آن‌ها نسبت به منزلت اجتماعی سالمندان بیشتر می‌شود. با توجه به نقش مهم سنت‌ها و عقاید مذهبی در ارزشمند بودن سالمندی، کاهش میزان دینداری بر منزلت اجتماعی سالمندان تاثیر منفی گذاشته و باعث شکل گرفتن شرایط نامناسب زندگی و طرد شدن آنها از جامعه می شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - تاثیر عملکرد سازمان‌ها و نهادها در توسعه کارآفرینی روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان کلات)
  مجید جوادی چهارراه حمید جعفری کتایون علیزاده
  1522
  امروزه به دنبال تغییر درنوع نگاه به توسعه و توجه ویژه به برنامه ریزی پایین به بالا در سطح بین المللی به ویژه در نواحی روستایی، سازمان‌های غیردولتی همواره به گسترش روابط تعاملی با سایر ساخت‌های مدنی جامعه از جمله سازمان‌های بومی و محلی به عنوان عاملی پایدار و سازنده توجه چکیده کامل

  امروزه به دنبال تغییر درنوع نگاه به توسعه و توجه ویژه به برنامه ریزی پایین به بالا در سطح بین المللی به ویژه در نواحی روستایی، سازمان‌های غیردولتی همواره به گسترش روابط تعاملی با سایر ساخت‌های مدنی جامعه از جمله سازمان‌های بومی و محلی به عنوان عاملی پایدار و سازنده توجه دارند. در همین راستا مقاله حاضر با هدف بررسی نقش سازمان‌ها و نهادها در توسعه کارآفرینی روستایی در روستاهای شهرستان کلات تهیه گردیده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از حیث روش توصیفی-تحلیلی می‌باشد. ابزار تحقیق پرسشنامه‌ای در راستای فرضیه‌های تحقیق بوده که روایی و پایایی آن تایید گردید. جامعه آماری تحقیق شامل 48 روستا با جمعیت بیشتر از 100 نفر شهرستان کلات بود که 20 درصد آن‌ها (10 روستا با مجموع 2130 خانوار) به عنوان نمونه انتخاب و مطابق فرمول کوکران، 326 پرسشنامه در آن‌ها توزیع گردید. نتایج نهایی پژوهش نشان می دهد، میانگین متغیرهای مرتبط با ارزیابی عملکرد نهادها و سازمان‌های مرتبط در توسعه کارآفرینی روستایی در روستاهای مورد مطالعه مطابق آزمون علامت یک نمونه‌ای، معادل 05/4 بوده است که بیانگر آن است که عملکرد نهادها و سازمان‌های مرتبط در توسعه کارآفرینی روستایی تأثیر زیادی داشته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  7 - بررسی نوسانات اقلیمی و تاثیر آن بر روی باغات انار شهرستان ساوه
  مهناز پروازی
  1528
  شاخص و عوامل اقلیمی موثر بر رشد گیاهان را با استفاده از پارامتر های هواشناسی محاسبه و تصویری از رشد و نمو و تولید محصولات در شرایط مختلف آب و هوایی ارائه می دهند.در شرایط تغییر اقلیم شاخص های اقلیمی کشاورزی و باغداری نیز دستخوش تغییر شده که با ارزیابی تغییر این شاخص ها چکیده کامل

  شاخص و عوامل اقلیمی موثر بر رشد گیاهان را با استفاده از پارامتر های هواشناسی محاسبه و تصویری از رشد و نمو و تولید محصولات در شرایط مختلف آب و هوایی ارائه می دهند.در شرایط تغییر اقلیم شاخص های اقلیمی کشاورزی و باغداری نیز دستخوش تغییر شده که با ارزیابی تغییر این شاخص ها امکان بررسی واکنش گیاهان زراعی و باغی به شرایط اقلیمی آینده میسر خواهد بود.هدف از این تحقیق محاسبه شاخص های اقلیمی کشاورزی و باغی تحت شرایط آینده اقلیمی و مقایسه این شاخص ها با شرایط فعلی و نهایتا پیش بینی احتمال یخبندان فصلی در منطقه مورد نظر می باشد.منطقه مورد مطالعه در حاشیه کویر ، دارای اقلیم گرم و خشک تا نیمه خشک، دشتهای وسیع، خاک حاصلخیز، دوره سرمای کوتاه ،یخبندان کم و ناگهانی، بارش متوسط 8/216میلی متر ،درجه حرارت متوسط سالانه6/18 ،متوسط رطوبت نسبی 8/46 درصد و نحوه توزیع آنها 5 ماه بدون باران می باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  8 - ارزیابی استراتژیک محیط زیست با تاکید برآلودگی هوا (نمونه موردی:شهر تهران)
  محمد مولائی قلیچی سیده الهام داوری مرضیه امینی یداله غلام پور
  1503
  مشکلات محیط زیستی از اساسی ترین مسائل شهرهای بزرگ، کلانشهرها، حاصل تعارض و تقابل آنها با محیط طبیعی است زیرا توسعه شهری ضرورتاً با تسلط ساختمان ها، صنایع، حمل ونقل و فعالیت های اقتصادی بر فضاهای طبیعی همراه است. ارزیابی استراتژیک زیست محیطی فرآیند جامع، فرمولبندی شده و چکیده کامل

  مشکلات محیط زیستی از اساسی ترین مسائل شهرهای بزرگ، کلانشهرها، حاصل تعارض و تقابل آنها با محیط طبیعی است زیرا توسعه شهری ضرورتاً با تسلط ساختمان ها، صنایع، حمل ونقل و فعالیت های اقتصادی بر فضاهای طبیعی همراه است. ارزیابی استراتژیک زیست محیطی فرآیند جامع، فرمولبندی شده و سامانمند ارزیابی اثرات محیط زیستی سیاست ها، طرح ها، برنامه ها به همراه گزینه های آن ها مشتمل بر تهیه گزارش، با استفاده از یافته های ارزیابی و کاربرد آنها در فرآیند تصمیم سازی است. جهت بررسی و ارزیابی استراتژیک سیاست های طرح جامع تهران در خصوص آلودگی هوا ناشی از توسعه شهری از روش توصیفی و تحلیلی استفاده شده است. بر اساس مفاهیم روش ارزیابی محیط زیستی راهبردی SEA با بهره گیری ازفرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP )پرسشنامه پژوهش، جهت وزن دهی و ارزشگذاری مناسب، بین 15 نفراز کارشناسان متخصص مرتبط با مدیریت و محیطزیست شهری انتخاب توزیع و تکمیل گردیده است، درنهایت نتایج حاصله توسط نرم افزار (Expert choice) توزیع، تجزیه وتحلیل گردیده است. نتایج حاصل از ارزیابی استراتژیک زیست محیطی، وضعیت سازگاری چشم اندازها و اهداف کلان توسعه فضایی شهر تهران را در سطح پایین و به ارزش 2.32 می باشد که کمتر از میانگین مطلوب می باشد.کمترین امتیاز طرح جامع شهری از چشم اندازها و اهداف توسعه شهر در این طرح، مربوط به محور حفاظت از محیط زیست می باشد. این بدان معناست که ساختار فضایی شهر تهران اثرات زیست محیطی فراوانی را به همراه داشته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  9 - تهیه نقشه خطر سیل با تلفیق سیستم تحليل رودخانه (HEC-RAS) و سیستم اطلاعات جغرافیایی(مطالعه موردی:رودخانه سیمکان شهرستان جهرم)
  وحید سهرابی محمدابراهیم عفیفی
  مناطق مجاور رودخانه ها که به دلیل شرایط خاص، فضاهایی مناسب برای انجام فعالیتهای اقتصادی محسوب میشوند، همواره در معرض خطرات ناشی از وقوع سیلابها قرار دارند. از این رو در این مناطق تعیین میزان پیشروی، ارتفاع و خصوصیات سيلاب در دوره بازگشته ای مختلف که تحت عنوان پهنه بندی چکیده کامل

  مناطق مجاور رودخانه ها که به دلیل شرایط خاص، فضاهایی مناسب برای انجام فعالیتهای اقتصادی محسوب میشوند، همواره در معرض خطرات ناشی از وقوع سیلابها قرار دارند. از این رو در این مناطق تعیین میزان پیشروی، ارتفاع و خصوصیات سيلاب در دوره بازگشته ای مختلف که تحت عنوان پهنه بندی سیلاب صورت می گیرد، حائز اهمیت فراوان خواهد بود. رودخانه سیمکان با توجه به شرایط خاص حوضه آبریز و تغییر ناگهانی شیب از مناطق مرتفع به دشت آبرفتی در چند دهه اخیر شاهد سیلهای متعدد و ویرانگری بوده، که اثرات جبران ناپذیر اقتصادی در این منطقه بجا گذاشته است. هدف از این تحقیق تهیه نقشه خطر سیل برای قسمتی از رودخانه نکارود میباشد که برای این منظور با تلفیق سیستم تحليل رودخانه مرکز مهندسی هیدرولوژیکی (HEC-RAS) با سیستم اطلاعات جغرافیایی پهنه عمق و سرعت سیل این رودخانه مدل سازی شده است. به منظور دستیابی به تابع مناسب برای پهنه بندی خطر جریان از ویژگی انرژی جریان برحسب تغییرات عمق و سرعت استفاده شده است. بر اساس آن نقشه خطر سیل به دست آمده و مناطق با درجات مختلف خطر از نظر انرژی جریان طبقه بندی و تجزیه و تحلیل شده است روشی که در مدل های دو بعدی غیر ماندگار و همچنین نرم افزار Hec- Geo Ras بکار رفته است. نتایج بیانگر آسیب پذیر بودن منطقه در برابر سیل با دوره بازگشت بالاتر از 25 سال میبا شد. با افزایش زمان دوره بازگشتهای سیل، سطح منطقه تحت تأثیر سیل افزایش می یابد.¬نتایج پژوهش ضرورت برنامه ریزی و مدیریت راهکارهای حفاظتی جهت کاهش خسارات ناشی از سیل را نمایان می سازد که رضایت بخشی در بسیاری از موارد حاصل گردیده است. این پژوهش به وضوح نشان میدهد که سیستم اطلاعات جغرافیایی یک محیط مناسب برای تجزیه و تحلیل و تهیه نقشه خطر سیل فراهم میکند. پرونده مقاله