تئاتر هویت (بومی) یکی از گونههای درام است که در ایران با نام رادی رقم میخورد و در آلمان به شکل مدرن آن در سده بیستم پیشگامانی چون هوروات، ماری لوئیزه فلایسر، فاسبیندر و کروتس را در پیشینه خود دارد. این تئاتر به شکل امروزی آن انتقادی – اجتماعی است و درباره مردم و چکیده کامل
تئاتر هویت (بومی) یکی از گونههای درام است که در ایران با نام رادی رقم میخورد و در آلمان به شکل مدرن آن در سده بیستم پیشگامانی چون هوروات، ماری لوئیزه فلایسر، فاسبیندر و کروتس را در پیشینه خود دارد. این تئاتر به شکل امروزی آن انتقادی – اجتماعی است و درباره مردم و برای مردم بوده و به زندگی قشر فرودست، کارگر و کشاورز تعلق دارد که در روستاها و یا حاشیه شهرها زندگی میکنند و واقعیت زندگی آنان را با زشتیها و زیباییهایش به تصویر میکشد. این مقاله به بررسی همین واقعیت با مقایسه دو تئاتر بومی مرگ در پاییز اثر نمایشنامهنویس ایرانی اکبر رادی و اتریش علیا اثر فرانتس کسافر کروتس آلمانی میپردازد. هر دو نویسنده این ژانر را برگزیدند تا واقعیت زندگی این قشر از مردم جامعه خویش را برای مخاطب ملموستر نمایند.
پرونده مقاله
رقابت دولت استعمارگر بریتانیا با آغاز قرن نوزدهم در ایران و اواخر آن در مصر آغاز شد. این رویداد که با هدف غارت ثروت ملی دو کشور بود، بازتابی وسیع در ادبیات داشت. در این پژوهش دیدگاههای میرزاده عشقی و حافظ ابراهیم در باب استعمارستیزی به صورت مقایسهای مورد بررسی قرار گر چکیده کامل
رقابت دولت استعمارگر بریتانیا با آغاز قرن نوزدهم در ایران و اواخر آن در مصر آغاز شد. این رویداد که با هدف غارت ثروت ملی دو کشور بود، بازتابی وسیع در ادبیات داشت. در این پژوهش دیدگاههای میرزاده عشقی و حافظ ابراهیم در باب استعمارستیزی به صورت مقایسهای مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به اینکه هر دو شاعر در دوره زمانی تقریباً همسانی میزیستهاند، اشتراکات زیادی میان افکار آنها دیده میشود. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و بر پایه مکتب آمریکایی، اشعار این دو شاعر را مورد تحلیل قرار داده و به این نتیجه رسیده است که مبارزه با استعمار در اشعار هر دو شاعر، در قالب محورهایی همچون وطندوستی، هجو بیگانگان و آگاهیدادن به مردم مطرح شده است. افزون بر این اشعار ضداستعماری دو شاعر در عین شباهت در مضامین، از جهت سبکی دارای برخی تفاوتها است.
پرونده مقاله
حماسه شاید قدیمیترین ژانر و گونه روایی نباشد، اما به یقین مسلطترین ژانر در تمام دورههای باستان و سدههای میانی بوده است. حماسه و اسطوره در تمام فرهنگها و خرده فرهنگها، چه به صورت شفاهی و چه به صورت نوشتاری دیده میشود. حماسهها از اسطورهها تغذیه میکنند و در بعضی چکیده کامل
حماسه شاید قدیمیترین ژانر و گونه روایی نباشد، اما به یقین مسلطترین ژانر در تمام دورههای باستان و سدههای میانی بوده است. حماسه و اسطوره در تمام فرهنگها و خرده فرهنگها، چه به صورت شفاهی و چه به صورت نوشتاری دیده میشود. حماسهها از اسطورهها تغذیه میکنند و در بعضی فرهنگها ادامه آنها هستند. ادبیات جهان سرشار از عناصر حماسی- اسطورهای است. این مسأله در مورد ادبیات حماسی ایران و آلمان نیز در شاهنامه و سرود نیبلونگن به خوبی قابل مشاهده است. هر دو اثر به لحاظ زبانی و فرهنگی زیرمجموعه زبانهای هندو-ژرمنی میباشند و در آنها عناصر مشترک فراوانی به چشم میخورد. در این جستار نگارندگان سعی دارند ابتدا به پیشینه تاریخی هر دو اثر پرداخته و سپس به شکل مفصل به بررسی و مقایسه اَبرقهرمان- پهلوان(رستم و زیگفرید)، جهانبین، تفاوت دیدگاه و نیز ویژگیهای مشترک حماسی این دو اثر جاودان در ادبیات حماسی ایران و آلمان بپردازند.
پرونده مقاله
زور و ستم، تبعیض، قتل و غارت، بردگی و اسارت واقعیت تلخی بود که با بشر زاده شد و با وی رشدکرد و بالید. همین عامل سبب شد تا گروههایی از مردم از جان گذشته در مقابل ستمگران و زورگویان قد علم کنند و در روزگاری که هنوز انسان قوانین بازدارنده وضع نکرده بود، از ضعیفان حمایت کن چکیده کامل
زور و ستم، تبعیض، قتل و غارت، بردگی و اسارت واقعیت تلخی بود که با بشر زاده شد و با وی رشدکرد و بالید. همین عامل سبب شد تا گروههایی از مردم از جان گذشته در مقابل ستمگران و زورگویان قد علم کنند و در روزگاری که هنوز انسان قوانین بازدارنده وضع نکرده بود، از ضعیفان حمایت کنند و در جهت برقراری عدالت بکوشند. از این گروهها در نقاط مختلف دنیا میتوان نشان یافت. عیاران در ایران، صعالیک در کشورهای عرب، شوالیهها در غرب و ساموراییها در ژاپن از جمله این گروهها به شمار میآیند. در این جستار تلاش میکنیم به شیوه تطبیقی به بررسی آیین عیاری در ایران و آیین شهسواری و شوالیه گری در غرب بپردازیم و شباهتها و تفاوتهای آن دو را بیان کنیم. همچنین تأثیر این آیینها را در ادبیات ایران و غرب نشان دهیم.
پرونده مقاله
سفرنامه آیینهای است که میتوان انعکاس تصویر زندگی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، آداب و رسوم و باورها و اعتقادات، رفتار و کردار و فراز و نشیبهای زندگی جوامع مختلف را در آن دید، تصویری گویا و روشن و تا حدود زیادی خالی از غرضورزی و ملاحظه. از جمله این سفرنامهها، سفرنامه راه چکیده کامل
سفرنامه آیینهای است که میتوان انعکاس تصویر زندگی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، آداب و رسوم و باورها و اعتقادات، رفتار و کردار و فراز و نشیبهای زندگی جوامع مختلف را در آن دید، تصویری گویا و روشن و تا حدود زیادی خالی از غرضورزی و ملاحظه. از جمله این سفرنامهها، سفرنامه راه و رسم جهان اثر نیکولا بوویه است. این جهانگرد سوئیسی ضمن سفر به سرزمینهای مختلف، گزارشی جذاب، صادقانه و دقیق از چگونگی معیشت مردم، وضع شهرها، صنایع و تولیدات، مدارس، آداب و رسوم مذهبی مردم، عملکرد طبقات حاکم و ... به دست میدهد که از دیدگاه ادبیات تطبیقی بسیار ارزشمند و حایز اهمیت است؛ در این مقاله بر آنیم که با تکیه بر سفرنامه راه و رسم جهان اثر بوویه به مطالعه و بررسی مظاهر و فرهنگ ایران زمین از منظر ادبیات تطبیقی بپردازیم.
پرونده مقاله
میان ناصرخسرو قبادیانی و ابوالعلاء معری مشابهتهای فکری و گرایشهای مشترک مذهبی بسیار است. توجه و شوق به تجربه زندگی عقلی و وجدانی که از آثار هر دو پیداست امکان واکاوی یک موضوع مشترک در اندیشه و شعر ایشان را ممکن میسازد؛ به ویژه آن که انسان و ارتقای حیات روحی و باطنی آ چکیده کامل
میان ناصرخسرو قبادیانی و ابوالعلاء معری مشابهتهای فکری و گرایشهای مشترک مذهبی بسیار است. توجه و شوق به تجربه زندگی عقلی و وجدانی که از آثار هر دو پیداست امکان واکاوی یک موضوع مشترک در اندیشه و شعر ایشان را ممکن میسازد؛ به ویژه آن که انسان و ارتقای حیات روحی و باطنی آن از محورهای اساسی فکر و شعر آن دو به شمار میآید. در این نوشتار کوشیدهایم تا ضمن تبیین جایگاه خرد در کارنامه انسان شناختی شعر ناصرخسرو و ابوالعلاء به طرح مواضع مشترک آنها در مواجهه با موضوع خرد و استخراج زمینههای همسان فکری آن دو در این باب بپردازیم و به نظرگاه مشترک هر دو حکیم در باب ملزومات خرد یعنی سخن و علم هم اشاره کنیم.
پرونده مقاله
ناتالیا گینزبورگNatalia Ginsburg (1916- 1991) از برجستهترین نویسندگان ایتالیایی قرن بیستم است. محور داستانهای گینزبورگ زنان و مسائل آنان است. شخصیتهای زن آثار گینزبورگ با شخصیتهای زن در رمانهای داستاننویسان ایرانی قابل مقایسهاند. هدف از نگارش این مقاله مقایسه تطب چکیده کامل
ناتالیا گینزبورگNatalia Ginsburg (1916- 1991) از برجستهترین نویسندگان ایتالیایی قرن بیستم است. محور داستانهای گینزبورگ زنان و مسائل آنان است. شخصیتهای زن آثار گینزبورگ با شخصیتهای زن در رمانهای داستاننویسان ایرانی قابل مقایسهاند. هدف از نگارش این مقاله مقایسه تطبیقی مفهوم هویت در آثار گینزبورگ با یکی از نویسندگان وطنی فریبا وفی است. در این پژوهش برای بررسی زیرساختهای رمان (روایت از زندگی افراد)، هویت اجتماعیای را که قهرمان داستان در طی کنش ارتباطی با شخصیتهای دیگر داستان، در طی زندگی روزمره نمایان میکند بررسی خواهیم کرد.
پرونده مقاله
خاقانی شاعر بزرگ قرن ششم هجری است که با لقب "شاعر دیرآشنا" شهره گشته است. مثنوی تحفة العراقین که حاصل و رهآورد سفر خاقانی به مکه معظمه است؛ تحت تأثیر فراوان آیات قرآن کریم قرارگرفته است. تحلیل و بررسی این تأثیرات علاوه بر این که به درک و دریافت بیشتر شعر او کمک مینما چکیده کامل
خاقانی شاعر بزرگ قرن ششم هجری است که با لقب "شاعر دیرآشنا" شهره گشته است. مثنوی تحفة العراقین که حاصل و رهآورد سفر خاقانی به مکه معظمه است؛ تحت تأثیر فراوان آیات قرآن کریم قرارگرفته است. تحلیل و بررسی این تأثیرات علاوه بر این که به درک و دریافت بیشتر شعر او کمک مینماید؛ میزان تسلط و آگاهی خاقانی را نسبت به قرآن کریم نیز نشان میدهد. لذا در این مقاله بر آنایم تا با روش تحلیلی- آماری و استفاده از منابع کتابخانهای، هنر سبکی خاقانی و بلاغت او را در مثنوی تحفة العراقین از حیث کاربرد آیات بررسی نماییم و به این پرسشها پاسخ دهیم که با توجه به نوع کاربرد آیات، خاقانی بیشتر از چه شیوه یا شیوههایی بهره برده است؟ همچنین بسامد و درصد کاربست آیات قرآن کریم در این مثنوی چه میزان است و این مسأله مبیّن چه چیزی است؟ نتیجه این پژوهش حاکی از این است که خاقانی در کاربست واژههای قرآنی، آیه و یا آیات قرآن کریم در این مثنوی از شیوههای متنوع بلاغی بهره برده که از میان آنها، دو شیوه تلمیح و وامواژه بیش از همه در شعر او کاربرد داشته است. این مسأله مبیّن شخصیت دینی و مذهبی خاقانی و تسلط و اشراف کامل او بر قرآن کریم است.
پرونده مقاله
بررسی شباهتهای مضمونی و ساختاری میان آثار ادبی برجسته جهان همواره مورد توجه پژوهشگران در حوزه ادبیات تطبیقی بوده است. مصطفی مستور نویسنده معاصر کشورمان به تقریب نزد محققان ایرانی شناخته شده است. نگرش وی به امور ماورایی، او را به خلق اثر برجستهاش روی ماه خدا را ببوس بر چکیده کامل
بررسی شباهتهای مضمونی و ساختاری میان آثار ادبی برجسته جهان همواره مورد توجه پژوهشگران در حوزه ادبیات تطبیقی بوده است. مصطفی مستور نویسنده معاصر کشورمان به تقریب نزد محققان ایرانی شناخته شده است. نگرش وی به امور ماورایی، او را به خلق اثر برجستهاش روی ماه خدا را ببوس برانگیخت و وی را بر آن داشت تا مقولهای برگزیند که برای انسان معاصر زمینهساز تحولات روحی شگرف باشد. روی ماه خدا را ببوس اثر داستانی مستور و اسکار و بانوی صورتیپوش اثر اشمیت با وجود زبان و خاستگاههای متفاوت در طرح مضمون تأمل در رازهای جهان آفرینش و بازگشت به دنیای معنویات از نگرش و درونمایهای همسان برخوردارند. از این رو در مقاله حاضر در صددایم با تکیه بر ابزارهای تحلیلی نقد مضمونی در حوزه ادبیات تطبیقی به مطالعه همانندیها در مضامین و درونمایههای دو اثر مذکور پرداخته و به موازات آن سایر اجزای این دو رمان فلسفی (مانند ساختار داستانی و پردازش شخصیتها) را مورد مداقه قرار دهیم.
پرونده مقاله