فهرست مقالات Neyriz

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - ارزیابی شاخص های مبتنی بر سنجش از دور در پایش خشکسالی شهرستان نی ریز
  محمد شعبانی
  10.30495/girs.2022.690925
  پیشینه و هدف اطلاع از میزان و شدت خشکسالی در یک منطقه و برنامه ریزی جهت کاهش اثرات آن یکی از مهم ترین اصول مبارزه با خشکسالی است. پایش و مدیریت خشکسالی در یک منطقه با استفاده از داده های سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای به عنوان یک ابزار مناسب در پایش زمانی و مکانی خش چکیده کامل

  پیشینه و هدف اطلاع از میزان و شدت خشکسالی در یک منطقه و برنامه ریزی جهت کاهش اثرات آن یکی از مهم ترین اصول مبارزه با خشکسالی است. پایش و مدیریت خشکسالی در یک منطقه با استفاده از داده های سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای به عنوان یک ابزار مناسب در پایش زمانی و مکانی خشکسالی کشاورزی می باشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی کارآیی داده های سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای در پهنه بندی خشکسالی کشاورزی در سال‌های 1379 تا 1400 در شهرستان نی ریز است. برای این منظور سه شاخص وضعیت پوشش گیاهی (VCI)، شاخص وضعیت دمایی (TCI) و شاخص سلامت پوشش گیاهی (VHI) از روی تصاویر ماهواره ای مودیس برای برای دوره زمانی مورد نظر استخراج و نتایج حاصل از این شاخص ها با مقادیر شاخص بارش استاندارد (SPI)، در دوره های زمانی 1، 3 6، 9، 12، 18، 24 و 48 ماهه مقایسه گردید.مواد و روش ها منطقه مورد مطالعه در این تحقیق شهرستان نی ریز واقع در جنوب شرق استان فارس با وسعت 10787 کیلومتر مربع و جزء یکی از زیرحوزه‌های آبخیز دریاچه بختگان محسوب می گردد. متوسط ارتفاع منطقه 1798 متر، حداکثر ارتفاع منطقه 3235 متر و حداقل ارتفاع 1476 متر از سطح دریا می باشد. متوسط بارندگی، درجه حرارت و تبخیر و تعرق سالانه حوزه به ترتیب 204.8 میلی‌متر، 19 درجه سانتی‌گراد و 1058.3 میلی‌متر می‌باشد. در این تحقیق از داده های بارندگی ایستگاه سینوپتیک نی ریز در طول دوره آماری 22 ساله (1400-1379) برای محاسبه شاخص بارش استاندارد (Standardized Precipitation Index, SPI) در دوره های زمانی 1، 3، 6، 9، 12، 18، 24 و 48 ماهه استفاده شد. سپس 3 شاخص مبتنی بر تصاویر ماهواره ای شامل شاخص وضعیت پوشش گیاهی (Vegetation Condition Index, VCI)، شاخص وضعیت دمایی (Temperature Condition Index, TCI) و شاخص سلامت گیاه (Vegetation, VHI Healthy Index) از روی داده های سنجده مودیس برای ماه اردیبهشت ماه از سال 2008 تا 2021 استخراج و با مقادیر شاخص بارش استاندارد (SPI) در دوره های زمانی 1، 3 6، 9، 12، 18، 24 و 48 ماهه بر اساس ضریب همبستگی پیرسون مقایسه گردید. در نهایت مناسب ترین شاخص خشکسالی مبتنی بر تصاویر ماهواره ای از بین شاخص ها انتخاب و درصد طبقات خشکسالی بر اساس شاخص منتخب در منطقه مورد مطالعه مشخص شد.نتایج و بحث محاسبه مقادیر شاخص SPI با استفاده از نرم افزار شاخص های خشکسالی (Drought Indices Package, DIP) در دوره های زمانی 1، 3، 6، 9، 12، 18، 24 و 48 ماهه در دوره آماری 1400-1379 نشان داد که روند منحنی ها در بعضی سال ها کاهشی و در بعضی سال ها افزایشی و در اغلب سال ها تقریباً نرمال بوده است. بطور میانگین درصد وقوع خشکسالی ها و ترسالی ها بر اساس شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف در طول دوره آماری 68 درصد در شرایط نرمال، 18 درصد در شرایط ترسالی و 16 درصد در شرایط خشکسالی قرار دارد. نتایج حاصل از محاسبه شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف بر اساس داده های ایستگاه های سینوپتیک و داده های سنجش از دور مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بدین منظور مقادیر حاصل از تمامی شاخص های مبتنی بر تصاویر ماهواره ای شامل VCI، TCI و VHI استخراج و اقدام به مقایسه و بررسی ضریب همبستگی آن ها با شاخص زمینی SPI در دوره های زمانی 1، 3، 6، 9، 12، 18، 24 و 48 گردید. مقادیر شاخص VCI در سال 1387 دارای کمترین مقدار (1/32 درصد) و در سال 1399 دارای بیشترین مقدار (41.3 درصد) در طول اردیبهشت ماه می باشد. بنابراین بر اساس مقدار شاخص VCI در طول دوره آماری در سال 1387 شرایط خشکسالی شدید در منطقه حاکم بوده و در سال 1399 پوشش گیاهی مطلوب تر و شرایط ترسالی بر منطقه حاکم بوده است. نتایج به دست آمده از شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف نیز موید این نکته است که شدیدترین خشکسالی و ترسالی در طول دوره آماری مورد مطالعه به ترتیب در دو سال 1387 و 1399 در منطقه رخ داده است. علاوه بر این شاخص VCI بیشترین همبستگی با شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف دارد و با همه دوره های زمانی SPI رابطه معنی داری دارد. شاخص TCI همبستگی معنی دار با هیچ یک از دوره های زمانی ندارد و رابطه همبستگی ضعیفی با شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف دارد. علاوه بر این شاخص VHI تنها با دوره های زمانی یک، سه، شش و دوازده ماهه همبستگی معنی دار در سطح پنج درصد دارد و میزان همبستگی آن با شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف به مراتب کمتر از شاخص VCI است. توزیع مکانی شدت خشکسالی براساس مقادیر شاخص های مورد مطالعه در اردیبهشت ماه 1387 نشان داد که قسمت های شرقی منطقه که در ارتفاعات پایین نیز قرار دارد بیشتر تحت تاثیر خشکسالی قرار گرفته است. بررسی مساحت تحت تاثیر طبقات خشکسالی بر اساس شاخص TCI در سال 1387 نشان داد که در منطقه مورد مطالعه خشکسالی بسیار شدید و شدید وجود ندارد، 11درصد منطقه دچار خشکسالی متوسط، 22 درصد سطح دچار خشکسالی خفیف و 67 درصد نیز فاقد خشکسالی می باشد. بر اساس شاخص VCI در تاریخ مورد نظرسطح خشکسالی بسیار شدید 0.14 درصد، شدید 0.33 درصد، متوسط 17 درصد، خفیف 77 درصد و فاقد خشکسالی 6 درصد است. همچنین بر اساس شاخص VHI خشکسالی بسیار شدید و شدید و خفیف در منطقه مورد مطالعه وجود ندارد و فقط 9 درصد سطح منطقه دچار خشکسالی متوسط و 91 درصد نیز فاقد خشکسالی می باشد. توزیع مکانی شدت خشکسالی بر اساس مقادیر شاخص های مورد مطالعه در اردیبهشت ماه 1399 نشان می دهد که در منطقه مورد مطالعه بر اساس شاخص TCI در تاریخ مورد نظر خشکسالی بسیار شدید و شدید وجود ندارد و 5 درصد سطح منطقه دارای خشکسالی متوسط، 22 درصد خشکسالی خفیف و 73 درصد نیز فاقد خشکسالی می باشد. بر اساس شاخص VCI در تاریخ مورد نظر درصد خشکسالی بسیار شدید 0.5 درصد، شدید 0.8 درصد، متوسط 5 درصد، خفیف 31 درصد و فاقد خشکسالی 62 درصد است. همچنین بر اساس شاخص VHI در اردیبهشت ماه 99 مقدار 0.2 درصد سطح منطقه دارای خشکسالی متوسط، 30 درصد دارای خشکسالی خفیف و 69 درصد نیز فاقد خشکسالی است بر اساس این شاخص خشکسالی بسیار شدید و شدید در منطقه وجود ندارد.نتیجه گیری پدیده خشکسالی یکی از مهم ترین بلایای طبیعی است که هرساله میلیون ها نفر از جمعیت جهان و قسمت های عظیمی از آن را مورد حمله خود قرار می دهد. این پدیده که به صورت آرام شروع و ماهیتی خزنده دارد می تواند باعث ایجاد خسارت های فراوان در بخش های کشاورزی و منابع طبیعی و محیط زیست گردد. اطلاع از نحوه وقوع و تهیه نقشه های شدت خشکسالی بر اساس روش های نوین و جدید تاثیر بسیار مثبت و جدی در مدیریت خشکسالی در یک منطقه دارد. یکی از روش های جدید و پرکاربرد در پایش زمانی و مکانی خشکسالی استفاده از شاخص های خشکسالی مبتنی بر تصاویر ماهواره ای است که اخیرا نیز در مباحث مربوط به خشکسالی از آن استفاده می شود. نتایج حاصل از تحلیل شاخص SPI نشان داد که در اکثر دوره های زمانی شدیدترین خشکسالی و ترسالی در طول دوره مورد مطالعه به ترتیب در سال های 1387 و 1399 رخ داده است. همچنین نتایج نشان داد که شاخص TCI همبستگی معنی دار با هیچ یک از دوره های زمانی ندارد و همبستگی ضعیفی با شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف دارد. شاخص VHI با دوره های زمانی یک، سه، شش و دوازده ماهه همبستگی معنی دار در سطح پنج درصد دارد و همبستگی آن با شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف کمتر از شاخص VCI است. مقدار شاخص VCI در سال 1387 دارای کمترین مقدار (32.1 درصد) و در سال 1399 دارای بیشترین مقدار (41.3 درصد) در طول ماه اردیبهشت بوده است که با نتایج به دست آمده از شاخص SPI در منطقه مطابقت دارد. از طرفی این شاخص بیشترین همبستگی با شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف دارد که همبستگی آن در سطح یک درصد معنی دار است و به عنوان شاخص ماهواره ای مناسب جهت پایش زمانی و مکانی خشکسالی در شهرستان نی ریز انتخاب می گردد. مقایسه نتایج حاصل از این تحقیق با نتایج تحقیقات دیگر محققان، نشان از دقت بسیار خوب شاخص های سنجش از دور در پایش خشکسالی دارد. بنابراین استفاده از فن آوری سنجش از دور در پایش خشکسالی در مناطقی که فاقد ایستگاه های هواشناسی یا دارای ایستگاه های هواشناسی با تراکم کم یا به صورت پراکنده هستند پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - پوشش گذاری گل و میوه های انار جهت کاهش خسارت کرم گلوگاه انارEctomyelois ceratoniae (Lep.: Pyralidae) در منطقه نی ریز
  رحمان هاشمی هادی استوان مصطفی حقانی
  شب پره کرم گلوگاه انار Ectomyelois ceratoniae (Zeller) (Lep.: Pyralidae) یکی از مهمترین آفات میوه انار در ایران است. در این تحقیق تاثیر بهترین زمان پوشش گذاری بر میزان آلودگی میوه به کرم گلوگاه انار در منطقه نی ریز (استان فارس) از اردیبهشت تا مهرماه سال 1391 مورد مطالعه چکیده کامل

  شب پره کرم گلوگاه انار Ectomyelois ceratoniae (Zeller) (Lep.: Pyralidae) یکی از مهمترین آفات میوه انار در ایران است. در این تحقیق تاثیر بهترین زمان پوشش گذاری بر میزان آلودگی میوه به کرم گلوگاه انار در منطقه نی ریز (استان فارس) از اردیبهشت تا مهرماه سال 1391 مورد مطالعه قرار گرفت. در این تحقیق 45 درخت از یک باغ انار به صورت تصادفی انتخاب شد. تیمارها شامل: پوشش گذاری تاج گل، پوشش گذاری تاج میوه، پوشش گذاری تمام گل و پوشش گذاری تمام میوه انار بود. مقایسه میانگین آلودگی تیمارها به آفت، اختلاف بین تیمارها را نشان داد. نتایج نشانگر میانگین ​​نرخ آلودگی 3/25 درصد و 6/9 درصد به ترتیب برای شاهد و پوشش گذاری کامل گل با تور پارچه ای در دهه دوم اردیبهشت ماه بود. بنابراین پوشش گذاری کامل گل با تور پارچه ای در دهه دوم اردیبهشت ماه می تواند منجر به کاهش 62 درصد خسارت میوه نسبت به شاهد گردد. بالاترین درصد آلودگی برای استفاده از تور پارچه ای بر روی تاج میوه (4/14 درصد) و کمترین آن برای استفاده از تور پارچه ای در گل انار (6/9 درصد) ثبت شده بود. مقایسه میزان ریزش گل، میزان ترکیدگی و مقدار آلودگی به کرم گلوگاه انار در تیمارهای مختلف نشان داد که اعمال روش پوشش گذاری تمام گل با تور پارچه ای در دهه دوم اریبهشت ماه بهترین کارایی در کاهش خسارت شب پره کرم گلوگاه انار را نشان می دهد. بنابراین، نتایج نشان داد که استفاده از تور پارچه ای بر روی گل های انار می تواند در این منطقه توصیه شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - سنجش میزان آسیب‌پذیری شهرها در برابر زلزله (مطالعه موردی: محلات شهر نی‌ریز)
  محمدرضا زردشت مرضیه موغلی محمدابراهیم عفیفی
  چکیدهدر میان حوادث طبیعی، زلزله یکی از جدیدترین چالش‌های اساسی جوامع است که همه ساله، علی‌رغم آنکه، خسارات عظیم اقتصادی را وارد می‌کند، باعث مرگ و میرهای بسیاری شده و مانع توسعه هماهنگ و مستمر جوامع می‌شود. هدف اصلی از انجام این پژوهش، سنجش میزان آسیب‌پذیری محلات شهر نی چکیده کامل

  چکیدهدر میان حوادث طبیعی، زلزله یکی از جدیدترین چالش‌های اساسی جوامع است که همه ساله، علی‌رغم آنکه، خسارات عظیم اقتصادی را وارد می‌کند، باعث مرگ و میرهای بسیاری شده و مانع توسعه هماهنگ و مستمر جوامع می‌شود. هدف اصلی از انجام این پژوهش، سنجش میزان آسیب‌پذیری محلات شهر نی‌ریز در برابر زلزله می‌باشد. از نظر هدف، در حیطه پژوهش‌های کاربردی و از نظر روش تحقیق، از نوع توصیفی- تحلیلی است. روش جمع‌آوری داده‌ها، اسنادی و پیمایشی است. با توزیع پرسشنامه طبق نظر کارشناسان خبره تحقیق، معیارهای مؤثر شناسایی و اهمیت نسبی آنها با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی، مشخص شدند. اولویت‌بندی محلات شهر با استفاده از روش ویکورفازی (FVikor)، به عنوان یکی از روش‌های جدید تصمیم‌گیری چندمعیاره، در محیط نرم‌افزار Gis انجام گردید. نتایج به دست آمده از ویکور فازی در محلات شهر نی‌ریز نشان می‌دهد که محله قلعه بهشتی با مقدار وزن 908/0 در رتبه اول و محله بازار با مقدار وزن 089/0 در رتبه آخر قرار دارد. از نظر میزان آسیب‌پذیری محلات در برابر زلزله از نظر همه معیارها، محله‌های بهشتی، بهداشت، بیمارستان و سرداران میزان آسیب‌پذیری کم، محله‌های استادیوم، آبادزدشت جدید و گودآجر میزان آسیب‌پذیری متوسط، محله‌های آبادزدشت قدیم و محله میزان آسیب‌پذیری زیاد و محله‌های سادات، شادخانه، قلعه محمودخان و بازار میزان آسیب‌پذیری خیلی زیاد است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - بررسی همخوان انسدادی ملازی درگویش نی‌ریزی بر اساس ویژگی‌های آکوستیکی
  فرشته محمدپور مهرزاد منصوری
  10.30495/irll.2019.671515
  یکی از جایگاه‌هایی که در اغلب زبان‌ها تمایلی به تولید همخوان از آن نیست، جایگاه تولید ملازی است. تعداد اندکی از زبان‌هایی که در این جایگاه، همخوان تولید می‌کنند تنها دارای یک همخوان انسدادی‌اند. در خصوص زبان فارسی، اکثر دستورنویسان و زبان‌شناسان بر این نکته توافق دارند چکیده کامل

  یکی از جایگاه‌هایی که در اغلب زبان‌ها تمایلی به تولید همخوان از آن نیست، جایگاه تولید ملازی است. تعداد اندکی از زبان‌هایی که در این جایگاه، همخوان تولید می‌کنند تنها دارای یک همخوان انسدادی‌اند. در خصوص زبان فارسی، اکثر دستورنویسان و زبان‌شناسان بر این نکته توافق دارند که در این زبان، گونۀ معیار تنها یک واج انسدادی ملازی وجود دارد و این واج انسدادی ملازی، همخوان انسدادی ملازی واکدار است که می‌تواند در بافت‌های مختلف، واج‌گونه‌های متفاوتی تولید کند. به‌رغم این وضعیت در گونۀ معیار، در برخی از گونه‌ها به نظر می‌رسد که دو همخوان ملازی وجود دارد. پژوهش پیش رو می‌کوشد تا با بررسی ویژگی آکوستیکی همخوان انسدادی ملازی در گویش نی‌ریزی این مهم را ارزیابی کند. داده‌های موجود در این پژوهش، گفتار گویشورانی است که با استفاده از نرم‌افزار PRAAT ، تجزیه و تحلیل شده است. پژوهش حاضر نشان می‌دهد که در این گویش، علاوه بر واج /G/، واج /q/ که در برخی از دوره‌های تطور زبان فارسی دیده شده است، وجود دارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - تعیین الگوی بهینه ی بهره برداری تلفیقی محصولات زراعی و باغی با تأکید بر ریسک تولید در استان فارس
  مراد درخشان حمید محمدی محمدحسن شیرزادی جهرمی
  به منظور تعیین الگوی بهینهی کشت محصولات کشاورزی و باغی در شهرستان نی ریز، از الگوهای برنامه ریزی خطی متعارف و دو الگوی ریسکی موتاد و تارگت موتاد استفاده شد. داده های این تحقیق با استفاده از پرسش نامه و مصاحبه ی حضوری از کشاورزان شهرستان نیریز به وسیله ی روش نمونه گیری خ چکیده کامل

  به منظور تعیین الگوی بهینهی کشت محصولات کشاورزی و باغی در شهرستان نی ریز، از الگوهای برنامه ریزی خطی متعارف و دو الگوی ریسکی موتاد و تارگت موتاد استفاده شد. داده های این تحقیق با استفاده از پرسش نامه و مصاحبه ی حضوری از کشاورزان شهرستان نیریز به وسیله ی روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای در سال 1384 به دست آمد و در مجموع 68 پرسش نامه از بهره برداران نمونه تکمیل شد. نتایج نشان داد که در الگوی موتاد، با افزایش سطح درآمد انتظاری، میزان حداقل شده ی ریسک یا تابع هدف افزایش می‌یابد و الگوی کشت به سمت جایگزین کردن محصولات با درآمد ناخالص بالاتر به جای محصولات با درآمد ناخالص پایین‌تر حرکت می‌کند. با افزایش درآمد انتظاری، پرتقال، نارنگی و لیمو که دارای درآمد ناخالص بالاتر هستند، وارد برنامه می‌شوند و سطح زیر کشت سیب، پنبه و هندوانه کاهش می‌یابد و در واقع الگوی کشت به سمت جایگزینی محصولات با درآمد ناخالص بالاتر حرکت می‌کند. هم چنین نتایج الگوی تارگت موتاد نشان داد که سطح زیر کشت پنبه و هندوانه کاهش یافته و به سمت محصولات با درآمد بالاتر رفته است و این نشان می‌دهد که تولید محصولات مذکور توأم با خطر است. هم چنین سطح زیر کشت پرتقال که یک محصول درآمدزا است، افزایش یافته و سطح زیر کشت نارنگی نیز افزایش یافته است. نتیجه مهم دیگری که می‌توان گرفت این است که در بالاترین ریسک درآمدی ممکن، نتایج ارایه شده از سوی هر سه الگوی بهینه ی فوق با هم برابر است. پرونده مقاله