• فهرست مقالات گیاه‌شناسی

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - نگاهی گذرا به تاریخچه، گیاهشناسی و تهیه و تولید انواع چای در ایران
        سید محمد اخگر
        صنعت چای ایران علیرغم داشتن استعدادهای بالقوه در زمینه تولید، فرآوری و تجارت چای نتوانسته است طی سالیان گذشته جایگاه خود را در صنعت جهانی تثبیت کند و حتی در چند سال اخیر دچار بحران شده است. وابستگی مستقیم بیش از 60000 خانواده به کشت و تولید چای و همچنین جایگاه خاص چای د چکیده کامل
        صنعت چای ایران علیرغم داشتن استعدادهای بالقوه در زمینه تولید، فرآوری و تجارت چای نتوانسته است طی سالیان گذشته جایگاه خود را در صنعت جهانی تثبیت کند و حتی در چند سال اخیر دچار بحران شده است. وابستگی مستقیم بیش از 60000 خانواده به کشت و تولید چای و همچنین جایگاه خاص چای در سبد مصرفی خانواده‌های ایرانی، ضرورت تدوین استراتژی و ساختار مناسب برای صنعت چای ایران را دو چندان کرده است. چای یکی از محصولات استراتژیک منطقه شمال کشور با تاریخی 120 ساله می-باشد. سطح زیر کشت چای در ایران حدود 32000 هکتار است که در بیش از 900 روستا در شهرهای صومعه‌سرا، فومن، شفت، رشت، لاهیجان، آستانه اشرفیه، سیاهکل، لنگرود، رودسر و املش در استان گیلان و شهرهای رامسر و تنکابن تا حوالی چالوس در استان مازندران به طول حدود 200 کیلومتر به صورت نامنظم و مجزا با فواصل کم و زیاد و دور و نزدیک با جاده اصلی به صورت پراکنده قرار گرفته و هم اکنون حدود 60000 خانوار در کشت و کار این محصول و 8000 خانوار در فرآیند فرآوری 183 کارخانه چایسازی مشغول به فعالیت می‌باشند. چای گیاهی دائمی و خزان‌ناپذیر است که بومی جنوب شرق آسیا بوده و مهمترین گونه تجاری آن جنس Camellia است. چای سیاه و سبز، رایج‌ترین شکل تولید چای در دنیا است و بزرگترین تولیدکنندگان آن کشورهای چین، هند و کنیا هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - شناسایی برهم‌کنشی سس‌های ایران
        کاظم دادخواهی پور
        سس‌ها ، گیاهان انگل گلدار می‌باشند و شناسایی دقیق آنها از اهمیت خاصی برخوردار است. با استفاده از قابلیت‌های برنامه‌نوسی VB.net، یک نرم افزار تخصصی با عنوان ” سس های ایران “ طراحی و تدوین گردید. در این فناوری، اطلاعات نوشتاری، رقومی و توصیفی برای تعداد 34 شنا چکیده کامل
        سس‌ها ، گیاهان انگل گلدار می‌باشند و شناسایی دقیق آنها از اهمیت خاصی برخوردار است. با استفاده از قابلیت‌های برنامه‌نوسی VB.net، یک نرم افزار تخصصی با عنوان ” سس های ایران “ طراحی و تدوین گردید. در این فناوری، اطلاعات نوشتاری، رقومی و توصیفی برای تعداد 34 شناسه شامل 18 گونه، دو زیرگونه و 14 واریته به‌همراه نقاط پراکنش آنها براساس روش کلیدهای شناسایی برهم‌کنشی تنظیم گردید. این نرم افزار در سیستم‌های عامل متداول نظیر Windows قابل اجرا می‌باشد و نسخه‌ای ویژه از آن جهت آشنایی بیشتر و دانلود در بخش نتایج این مقاله معرفی شده است. بدین‌ترتیب، با توجه به اهمیت بررسی تنوع و پراکنش سس‌ها، قابلیت‌هایی نظیر تسهیلات روزآمدسازی اطلاعات، امکان استفاده در شرایط میدانی، کاربرد حتی برای افراد غیرمتخصص، امکان تلفیق خصوصیات ریختی و مولکولی، ارایه گزارش‌های کارشناسی، ترویج بومی‌سازی دانش فنی شناسایی گیاهان انگلی و امکان توسعه برای شناسایی سایر علف های هرز و حتی انواع قرنطینه‌ای، در چنین ‌افزاری قابل تامل می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - تحلیل مردم‌ نگارانه دانش بومی زنان روستای سربندان پیرامون گیاه شناسی مبتنی بر نظریه ژولین استیوارد
        فاطمه شعبانی اصل محمدصادق فربد علی باصری محمدهادی ‌ ‌منصور لکورج
        هدف پژوهش حاضر، مطالعه مردم‌نگارانه دانش بومی زنان روستای سربندان پیرامون گیاه‌شناسی مبتنی بر نظریه ژولین استیوارد بود. جامعه مورد مطالعه، کلیه زنان منطقه روستای سربندان بود. از بین جامعه مورد مطالعه 15 فرد با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. روش پژوهش، تحق چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر، مطالعه مردم‌نگارانه دانش بومی زنان روستای سربندان پیرامون گیاه‌شناسی مبتنی بر نظریه ژولین استیوارد بود. جامعه مورد مطالعه، کلیه زنان منطقه روستای سربندان بود. از بین جامعه مورد مطالعه 15 فرد با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. روش پژوهش، تحقیق میدانی کیفی و انجام مطالعه به شیوۀ مردم‌‌نگاری انجام گرفت. داده‌ها از طریق مصاحبه عمیق و نیمه‌ساختاریافته و مشاهده مشارکتی جمع‌آوری شد. نتایج نشان داد که طبق نظریه ژولین استیوارد، تحول فرهنگی بر زمینه انطباق و سازگاری محیط اکولوژی و فرهنگ به وجود می‌آید. این سازگاری منجر به رشد و تحول فرهنگی در انسان می‌شود. زنان روستای سربندان در رابطه متقابل و دوسویه‌‌ای خود با محیط با این شیوه‌ انطباق برقرار کرده‌اند. آن‌ها برای نام‌گذاری محیط زیست طبیعی و نوع گیاهی که در آن منطقه رشد می‌کند به شناخت محیط زیست طبیعی پرداختند.زنان روستا در یافتند که در این محیط کوهستانی و دشت چه نوع گیاهانی رشد می‌کند و به دنبال آن شناخت و متناسب با آن ترانه خواندند و ضرب‌‌لمثل گفتند. آن-ها توانستند در ارتقای سلامت جسم خود برای نمونه رفع عفونت یا رفع درد از بدن از گیاهی که در این منطقه رویشگاه آن بود بهره‌بگیرند. در نتیجه طبق نظر ژولین استیوارد دانش بومی زنان سربندان متأثر از محیط جغرافیایی این منطقه است که به پایداری بوم‌‌شناختی منجر شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - قوم گیاه شناسی گیاهان مورد استفاده مردم شهرستان جاجرم
        فاطمه محجوب مهدی کلاهی حمید موذنی
        این پژوهش با هدف ثبت دانش بومی مردم شهرستان جاجرم در مورد کاربردهای دارویی گیاهان، معرفی گونه‌های پرمصرف و آنالیز کمی داده‌های حاصل از آن‌ها در روستاها و مناطق شهری منطقه مورد مطالعه انجام پذیرفت. به این منظور 81 فرد آگاه از جاجرم و روستاهای اطراف آن، پیرامون گیاهان مور چکیده کامل
        این پژوهش با هدف ثبت دانش بومی مردم شهرستان جاجرم در مورد کاربردهای دارویی گیاهان، معرفی گونه‌های پرمصرف و آنالیز کمی داده‌های حاصل از آن‌ها در روستاها و مناطق شهری منطقه مورد مطالعه انجام پذیرفت. به این منظور 81 فرد آگاه از جاجرم و روستاهای اطراف آن، پیرامون گیاهان مورد استفاده، نحوه‌ی مصرف و کاربرد آن‌ها مورد پرسشگری قرار گرفتند. افراد آگاه به صورت تصادفی و با روش نمونه‌گیری گلوله برفی انتخاب شدند و پس از کسب رضایت آگاهانه قبلی، با استفاده از پرسشنامه‌های نیمه‌ساختاریافته و مشاهدات شفاهی و شخصی مصاحبه شدند. تمامی گیاهان گزارش شده، پس از جمع آوری با استفاده از فلورهای مختلف شناسایی شدند. داده‌های حاصل با استفاده از شاخص‌های قوم‌گیاه‌شناسی نظیر ارزش استفاده، فراوانی نسبی ثبت و ضریب اجماع آگاهان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در طول این مطالعه، تعداد 69 گونه گیاهی متعلق به 30 تیره برای مصارف مختلف معرفی شد. بزرگترین تیره‌ها از نظر غنای گونه‌ای تیره‌های نعنائیان (Lamiaceae) و چتریان (Apiaceae) بودند. برگ گیاهان به عنوان پرمصرف‌ترین بخش گیاه و استفاده از گیاه به شکل دم‌کرده به عنوان فراوان‌ترین روش استفاده ازگیاه گزارش شد. بیش‌ترین میزان ارزش استفاده متعلق به گیاه نعناع (Mentha aquatica L.)، بیش‌ترین میزان فراوانی نسبی ثبت برای گیاه آویشن، ثبت و بالاترین میزان ضریب اجماع آگاهان برای اختلالات گوارشی گزارش شد. این مطالعه نشان داد که مردم این منطقه بویژه زنان مسن‌، دانش بومی غنی در رابطه با گیاهان و کاربرد‌های آن‌ها دارند. نتایج این تحقیق می‌تواند مبنایی برای انتخاب گیاهان به جهت انجام مطالعات فیتوشیمی و داروشناسی قرار گیرد. پرونده مقاله