مقدّمه و هدف پژوهش: نظر غالب موید این است که الگوی نوشهرگرایی میتواند شهری با کیفیت زیست مناسب را فراهم آورد. لذا شهر اردبیل از منظر نوشهرگرایی مورد مطالعه قرار گرفت تا با آگاهی به سطح کیفی منطقه، راه حلهایی برای رفع مسائل آن مطرح گردد. شناخت استراتژیهای اجرایی ار چکیده کامل
مقدّمه و هدف پژوهش: نظر غالب موید این است که الگوی نوشهرگرایی میتواند شهری با کیفیت زیست مناسب را فراهم آورد. لذا شهر اردبیل از منظر نوشهرگرایی مورد مطالعه قرار گرفت تا با آگاهی به سطح کیفی منطقه، راه حلهایی برای رفع مسائل آن مطرح گردد. شناخت استراتژیهای اجرایی ارتقاء کیفیت محیط زیست شهر از منظر نوشهرگرایی هدف این پژوهش است.
روش پژوهش: با استفاده از روش پیمایشی و جمعآوری اطلاعات از طریق پرسشنامهها، اسناد، مدارک و با توجّه به شرایط اقلیمی و زیستی شهر اردبیل، نخست اولویتهای اصول دهگانه نوشهرگرایی، توسط روش AHP معین، سپس با استفاده از روش SWOT نوع راهبرد غالب بصورت ترکیب نقاط قوّت و فرصت (SO) مشخص گردید. 67 استراتژی اجرایی از نوع SO پیشنهاد و با آرای 45 فرد خبره، امتیازدهی شده و نهایتاً سه استراتژی انتخاب شدند.
یافتهها: بررسی عوامل داخلی و خارجی شهر نشان داد که قوّتها بر ضعفها و فرصتها بر تهدیدات غلبه خواهند کرد. وضعیت شهر از لحاظ رعایت اصول نوشهرگرایی در حالت بد و معادل نمره 288/2 از چهار است.
نتیجه گیری: با رعایت استراتژیهای اجرایی منتخب در شهر، میتوان به اصول نوشهرگرایی نزدیک شده و شهری با قابلیت زندگی بهتر در کنار حفظ هویت شهر را فراهم نمود.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: پیامدهای اقتصادی و زیست محیطی آزاد سازی تجاری و موافقتنامههای آزاد تجاری همواره مورد بحث بوده است. در همین راستا، در این پژوهش آثار اقتصادی و زیست محیطی کاهش تعرفههای وارداتی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در یک افق زمانی بلند مدتِ 25 ساله تحلیل شده است چکیده کامل
زمینه و هدف: پیامدهای اقتصادی و زیست محیطی آزاد سازی تجاری و موافقتنامههای آزاد تجاری همواره مورد بحث بوده است. در همین راستا، در این پژوهش آثار اقتصادی و زیست محیطی کاهش تعرفههای وارداتی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در یک افق زمانی بلند مدتِ 25 ساله تحلیل شده است.روش بررسی: در این پژوهش، تحلیل تجربی و کمیسازی نتایج بر اساس الگوی پروژه تحلیل تجارت جهانی انرژی محورِ پویا (GDyn-E) انجام شده است، الگوی ذکر شده، از نوع الگویهای تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE)، جهانی و چند منطقهای است. با توجه به ماهیت بینالمللی بودن تجزیه و تحلیل این پژوهش، یک الگو و پایگاه داده جهانی به منظور تحقق اهداف این پژوهش مورد نیاز بود، بنابراین، الگویGDyn-E و نسخهی 10 پایگاه داده آن (منتشر شده در سال 2020) برای تجزیه و تحلیل انتخاب شد، این پایگاه داده کل جهان را پوشش میدهد. در این پژوهش، آثار اقتصادی و زیست محیطی موافقتنامههای آزاد تجاری ایران و اوراسیا طی دو سناریو (کاهش 50 درصدی و کاهش 100 درصدی نرخ تعرفهها) با نرم افزار RunDynam تحلیل شده است.یافتهها: نتایج این پژوهش نشان میدهد که با کاهش تعرفهی دوجانبه، کل انتشار گاز CO2 در ایران روند افزایشی دارد و با افزایش درجه آزاد سازی تجاری، حجم انتشار گاز CO2 بیشتر میشود و نیز کل انتشار گاز CO2 در اوراسیا روند کاهشی دارد و با افزایش درجه آزاد سازی تجاری، حجم انتشار گاز CO2 کمتر میشود. نتایج این پژوهش در ارتباط با رفاه اقتصادی و تولید نشان میدهد که با کاهش تعرفه تجاری، رفاه و تولید در ایران روند افزایشی دارد و نیز رفاه و تولید در اتحادیه اقتصادی اوراسیا به ترتیب روند افزایشی و کاهشی را نشان میدهد. روند اثر تکنیک (فناوری) در ایران نزولی و در اتحادیه اقتصادی اوراسیا صعودی است، اثر تکنیک بیانگر تغییر در فناوری تولید، به خصوص تغییر به سمت فناوری پاک است. با آزاد سازی تجاری، اثر فناوری در ایران به افزایش تخریب محیط زیست منجر شده است و در اتحادیه اقتصادی اوراسیا به کاهش تخریب محیط زیست منجر میشود و نشان میدهد که اتحادیه اقتصادی اوراسیا به سمت فناوری پاک سوق داده میشود و در ایران از فناوریهای پاک استفاده نشده است و یکی از دلایل آن میتواند ناشی از عدم قوانین سختگیرانه زیست محیطی در ایران باشد.بحث و نتیجهگیری: پیشنهاد میشود همگام با کاهش تعرفه تجاری و اعمال سایر مقررات مربوط به موافقتنامه، استفاده از قوانین زیست محیطی سختگرانهتر و نیز استفاده از فناوریهای پاک و انتقال این نوع فناوری به کشور در دستور کار قرار گیرد.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: آلودگی هوا یکی از مشکلات زیست محیطی است که در سال های اخیر و همگام با توسعه جوامع، صنعتی شدن و رشد تکنولوژی به خطری جدی برای بشر بدل شده است. چنانچه آلودگی هوا موجب گسترش بیماری ها و متعاقباً نیازمندی جوامع به خدمات بهداشتی گردیده، مصرف منابع مالی جهت مراقب چکیده کامل
زمینه و هدف: آلودگی هوا یکی از مشکلات زیست محیطی است که در سال های اخیر و همگام با توسعه جوامع، صنعتی شدن و رشد تکنولوژی به خطری جدی برای بشر بدل شده است. چنانچه آلودگی هوا موجب گسترش بیماری ها و متعاقباً نیازمندی جوامع به خدمات بهداشتی گردیده، مصرف منابع مالی جهت مراقبت های بهداشتی را افزایش داده است. این مهم بار اقتصادی سنگینی بر دوش جامعه و دولت ها تحمیل کرده است. مخارج بهداشتی از طریق کانال هایی هم چون بهبود شاخصهای بهداشتی، افزایش موجودی سرمایه انسانی و بهره وری نیروی کار، رشد اقتصادی کشورها را در پی داشته است. امروزه کشورها به اهمیت مسایل زیست محیطی پی برده و برحسب احساس نیاز و متقابلاً خطر نسبت به این مسئله به وضع برخی قوانین در سطح ملی و یا تنظیم توافق نامه های بین المللی پرداخته اند. روش بررسی: تحقیق حاضر از نظر هدف یک تحقیق کاربردی، از نظر روش مطالعه علّی و از نظر روش تحقیق و ماهیت و شیوه نگرش پرداختن به مسأله استنباطی است. یافته ها: هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه و میزان تأثیرگذاری آلودگی هوا (به عنوان شاخص نشان دهنده کیفیت محیط زیست) بر مخارج بهداشتی (به عنوان شاخص نشان دهنده اقتصاد سلامت) در گروه کشورهای منتخب درآمد متوسط و کشورهای دارای بیشترین آلودگی هوا، با استفاده از روش داده های تابلویی می باشد. نتایج حاصل از برآورد مدل ها به روش داده های تابلویی اثرات ثابت در گروه کشورهای منتخب در دوره زمانی 2012-2000، نشان می دهد که آلودگی هوا تأثیر مثبت و معناداری بر مخارج بهداشتی دارد.
پرونده مقاله
چکیدهزمینه و هدف: فرآیند توسعه اقتصادی کشورها و مجموعه سیاست هاى اقتصادی طی دهه هاى اخیر به گونه ای بوده است که چالش هاىزیست محیطی به یکی از مهمترین دغدغه هاى سیاست گذاران تبدیل شده است. لذا، بررسی نقش و تأثیر سیاست هاى اقتصادی دولت برکیفیت محیط زیست میتواند حایز اهمیت چکیده کامل
چکیدهزمینه و هدف: فرآیند توسعه اقتصادی کشورها و مجموعه سیاست هاى اقتصادی طی دهه هاى اخیر به گونه ای بوده است که چالش هاىزیست محیطی به یکی از مهمترین دغدغه هاى سیاست گذاران تبدیل شده است. لذا، بررسی نقش و تأثیر سیاست هاى اقتصادی دولت برکیفیت محیط زیست میتواند حایز اهمیت باشد.اثر ،(Panel Data) روش بررسی: در این پژوهش تلاش شده است در قالب الگوی اقتصا دسنجی و با استفاده از روش داده هاى تلفیقیسیاست هاى اقتصادی دولت بر کیفیت محیط زیست در 7 کشور ایران، سوریه، الجزایر، مصر، اردن، مراکش و تونس از منطقه خاورمیانه و1997 آزمون گردد. کیفیت زیست محیطی بر مبنای میزان آلاینده هاى هوا به عنوان یکی از - طی دوره 2007 ،(MENA) شمال آفریقامصادیق مهم آلودگی هاى محیط زیست بررسی شده و میزان انتشار دی اکسید کربن و غلظت ذرات معلق در هوا به منزله متغیرهای نماگرآلودگی هوا در نظر گرفته شده است.یافتهها و نتایج: نتایج تحقیق نشان می دهد بسته به نوع شاخصی که برای کیفیت محیط زیست انتخاب می شود سیاست هاى اقتصادیدولت می تواند ارتباط مثبت و مستقیمی با آلاینده هاى هوا داشته باشد. در واقع، یافته ها تأکید دارد سرمایه گذاری هاى دولت در مجموعهکشورهای مورد بررسی، همچنان یک متغیر مهم و تأثیرگذار در تعیین مقدار انتشار دی اکسید کربن است. به طوری که تأثیر مثبتی درافزایش آلاینده یاد شده داشته است. البته این نتیجه در مورد شاخص ذرات معلق در هوا تأیید نمی شود.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: با توجه به اهمیت مسایل محیط زیست، تمامی کشورها تلاش می کنند با برنامه ریزی صحیح و با به کارگیری روش های مناسب، هم به اهداف اقتصادی خود دست یابند و هم آسیب های زیست محیطی را به حداقل برسانند. در این میان عوامل زیادی بر تخریب محیط زیست و کیفیت آن تاثیر گذار چکیده کامل
زمینه و هدف: با توجه به اهمیت مسایل محیط زیست، تمامی کشورها تلاش می کنند با برنامه ریزی صحیح و با به کارگیری روش های مناسب، هم به اهداف اقتصادی خود دست یابند و هم آسیب های زیست محیطی را به حداقل برسانند. در این میان عوامل زیادی بر تخریب محیط زیست و کیفیت آن تاثیر گذار هستند که در این تحقیق، هدف ما بررسی تاثیر شاخص های حکمرانی خوب بر کیفیت محیط زیست در منتخبی از کشورهای در حال توسعه می باشد. روش بررسی: با استفاده از مدل پانل دیتا در طول دوره 2000-2010 ، تاثیر حکم رانی خوب بر کیفیت محیط زیست در کشورهای در حال توسعه با به کارگیری منتخبی از متغیرهای مرتبط مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد که میانگین شاخص های حکم رانی خوب تاثیر مستقیم و معنادار بر کیفیت محیط زیست در کشورهای منتخب در حال توسعه دارد. به عبارتی دیگر بهبود شاخص های حکم رانی به کاهش تخریب و ارتقاء کیفیت محیط زیست منجر شده است. هم چنین تولید ناخالص داخلی سرانه حقیقی و تجارت نیز تاثیر مستقیم و معنادار بر کیفیت محیط زیست دارند. از طرفی مصرف سرانه انرژی و جریان ورود سرمایه گذاری مستقیم خارجی تاثیر منفی بر کیفیت محیط زیست دارد که تاثیر جریان سرمایه گذاری مستقیم خارجی از لحاظ آماری معنادار نمی باشد. بحث و نتیجهگیری: بنابراین کشورهای در حال توسعه با بهبود حکم رانی و شاخص های آن می توانند در حفظ محیط زیست و ارتقای کیفیت آن عمل کرد مناسبی داشته باشند.
پرونده مقاله
زمینه و هدف :در فرایند توسعه مالی، تأمین مالی پروژه های مختلف از جمله پروژه های محیط زیست با سهولت بیشتر و هزینه کمتری امکان پذیر می باشد. توسعه مالی به واسطه فراهم کردن منابع مالی مورد نیاز برای تشکیل واحدهای تحقیق و توسعه مجهزتر و پیشرفته تر و همچنین امکان دسترسی به ت چکیده کامل
زمینه و هدف :در فرایند توسعه مالی، تأمین مالی پروژه های مختلف از جمله پروژه های محیط زیست با سهولت بیشتر و هزینه کمتری امکان پذیر می باشد. توسعه مالی به واسطه فراهم کردن منابع مالی مورد نیاز برای تشکیل واحدهای تحقیق و توسعه مجهزتر و پیشرفته تر و همچنین امکان دسترسی به تکنولوژی های کاراتر و سازگارتر با محیط زیست که نیاز به منابع مالی بیشتری دارند، امکان جذب سرمایه گذاری های خارجیِ توأم با آلودگی کمتر را فراهم می سازد. از سوی دیگر کشورهای توسعه یافته عمدتاً تمایل دارند صنایع آلاینده خود را به کشورهایی گسیل دارند که استانداردهای زیست محیطی ضعیف تری دارند. نتیجه ورود این نوع سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشور میزبان ، افزایش آلودگی است. در این راستا هدف اصلی این مقاله بررسی میزان تأثیرگذاری بازارهای مالی بر آلودگی هوا به عنوان شاخص کیفیت محیط زیست در گروه کشورهای منتخب درآمد متوسط می باشد. روش بررسی : تحقیق حاضر یک تحقیق کاربردی، علّی و از نظر روش تحقیق استنباطی است. روش و ابزار گردآوری اطلاعات و منابع آماری نیز روش اسنادی مکتوب، اطلاعات الکترونیکی و فیش برداری می باشد. یافته ها: نتایج حاصل از برآورد مدل با استفاده از روش اثرات ثابت در گروه کشورهای منتخب در دوره زمانی 2015-2000 نشان داد که نسبت اعتبارات داخلی اعطا شده به بخش خصوصی (% از تولید ناخالص داخلی) به عنوان شاخص بازار پول و نسبت سهام مبادله شده به حجم معاملات بازار بورس به عنوان شاخص بازار سرمایه تاثیر مثبت و معناداری بر انتشار گاز co2 به عنوان شاخص کیفیت محیط زیست در گروه کشورهای منتخب درآمد متوسط دارند. به عبارت دیگر توسعه مالی سبب افزایش آلودگی در کشورهای درآمد متوسط شده است. میزان تاثیرگذاری نسبت اعتبارات داخلی اعطا شده به بخش خصوصی (% از تولید ناخالص داخلی) به عنوان شاخص بازار پول بر انتشار گاز co2 بیشتر از نسبت سهام مبادله شده به حجم معاملات بازار بورس به عنوان شاخص بازار سرمایه در گروه کشورهای منتخب درآمد متوسط می باشد.
پرونده مقاله
کلانشهر تهران در دهههای اخیر با آلودگیهای محیط زیستی زیادی مواجه بوده است و کیفیت آن تحت تأثیر قرار گرفته است. این وضعیت با افزایش روزافزون جمعیت و به تبع آن افزایش چشمگیر اتکا به وسایل حمل و نقل موتوری جهت سفرهای درون و برون شهری در این کلانشهر مقارن بوده است. هدف از چکیده کامل
کلانشهر تهران در دهههای اخیر با آلودگیهای محیط زیستی زیادی مواجه بوده است و کیفیت آن تحت تأثیر قرار گرفته است. این وضعیت با افزایش روزافزون جمعیت و به تبع آن افزایش چشمگیر اتکا به وسایل حمل و نقل موتوری جهت سفرهای درون و برون شهری در این کلانشهر مقارن بوده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی کیفیت محیط زیست شهر تهران و پیوستگی فضایی آن با متغیرهای حملونقل سواره محور و دوچرخه/پیادهمحور میباشد. این پژوهش با روش کمی و با استفاده از دادههای سالنامه آماری استان تهران در سال ۱۳۹۸ انجام شده است. از روش وزندهی آنتروپی شانون و تکنیک تصمیمگیری چندمعیاره پرومتئه برای ارزیابی و رتبهبندی مناطق شهر تهران از نظر کیفیت محیط زیست، از خوشهبندی سلسله مراتبی در محیط SPSS برای خوشهبندی مناطق ۲۲گانه و از تحلیل خودهمبستگی موران دو متغیره در نرمافزار Geoda برای بررسی پیوستگی فضایی متغیرهای حمل و نقل با کیفیت محیط زیست استفاده شده است. نتایج بیانگر وجود تفاوتهای فضایی عمده میان مناطق مختلف کلانشهر تهران از نظر کیفیت محیط زیست میباشد و مناطق 22گانه در چهار خوشه عمده تقسیمبندی شدهاند. روابط مثبت و منفی بین متغیرهای حمل و نقل با کیفیت محیط زیست در قالب الگوهای مختلف فضایی در مناطق مشاهده گردید و خوشهها و ناخوشههای فضایی مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد تولید فضای سواره محور و افزایش تولید سفر، تحت تأثیر ساخت فضای مصنوعی جادهها در چرخه دوم انباشت سرمایه و سبک تولید انبوه خودرو فوردیسم، همبستگی فضایی منفی با کیفیت محیط زیست شهری دارد.
پرونده مقاله
افزایش فعالیتهای انسانی باعث ایجاد اختلال در اکوسیستمها و محیط زیست انسان در مقیاسهای مختلف شده است. تکنیکهای سنجش از دور برای تعیین کمیت و تشخیص تغییرات اکولوژیکی موثر تشخیص داده شده اند و میتواند بهعنوان یک جایگزین برای پایش تغییرات مکانی در شرایط اکولوژیکی محیط چکیده کامل
افزایش فعالیتهای انسانی باعث ایجاد اختلال در اکوسیستمها و محیط زیست انسان در مقیاسهای مختلف شده است. تکنیکهای سنجش از دور برای تعیین کمیت و تشخیص تغییرات اکولوژیکی موثر تشخیص داده شده اند و میتواند بهعنوان یک جایگزین برای پایش تغییرات مکانی در شرایط اکولوژیکی محیط مطرح باشد. امروزه استفاده از دادههای سنجش از دور برای مطالعات مرتبط با کیفیت محیط زیست شهری نیز افزایش یافته است. در این پژوهش کیفیت اکولوژیکی محیط زیست شهرستان کرج با استفاده از تصاویر سری لندست در سالهای 2010 و 2020 با استفاده از تحلیل مؤلفههای اصلی درجه سبز، رطوبت، خشکی و گرما برای تعیین چهار شاخص اکولوژیکی سنجشازدور ارزیابی و تجزیه و تحلیل شد. شاخصهای اکولوژیکی سنجش از دوری مورد استفاده در استخراج کیفیت محیط زیست شامل شامل LST، NDVI، NDBI و WET است. نتایج نشان داد که کیفیت محیط زیست شهرستان کرج از سال 2010 تا 2022 به طور کلی سیر نزولی داشته و میانگین RSEI از 59/0 25/0 کاهش یافته است که نشان از تخریب محیط زیست این شهرستان باتوجه به گسترده شدن بخش های مسکونی آن دارد. تغییرات محیط زیست در منطقه مورد مطالعه ارتباط تنگاتنگی با فعالیتهای انسانی در قالب گسترش مکانی مناطق مسکونی و توسعه دارد که ناشی از مهاجرپذیری منطقه مورد مطالعه و مجاورت آن با شهر تهران است. شاخص مورد استفاده در پژوهش حاضر میتواند به طور مناسبی تغییرات مکانی کیفیت محیط زیست را از ابعاد مختلف منعکس نماید و یک روش موثر برای ارزیابی جامع کیفیت محیط زیست و شرایط اکولوژیکی در محیطهای شهری است.
پرونده مقاله
هدف این مقاله ارزیابی آثار فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) بر کیفیت محیط زیست (انتشار گازهای آلاینده، دیاکسید کربن و گازهای گلخانهای) و ردپای اکولوژیکی (از سه منظر اثر فردی، روند ذخایر کشورها و نوع زمین) در کشورهای سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه با بهرهگیری از ر چکیده کامل
هدف این مقاله ارزیابی آثار فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) بر کیفیت محیط زیست (انتشار گازهای آلاینده، دیاکسید کربن و گازهای گلخانهای) و ردپای اکولوژیکی (از سه منظر اثر فردی، روند ذخایر کشورها و نوع زمین) در کشورهای سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه با بهرهگیری از روش پانل دیتا در دوره زمانی 1992- 2018 است. نتایج نشان داد گسترش استفاده از فاوا در کشورهای یادشده، بر بهبود کیفیت محیط زیست اثر مثبت داشته و موجب کاهش انتشار گازهای دیاکسید کربن، گلخانهای و اثر ردپای اکولولوژیکی شده است. افزونبراین، پیامدهای فاوا بر کیفیت محیط زیست در بلندمدت بیش از کوتاهمدت بوده است؛ بنابراین، یافتهها آشکار کرد که اثر جانشینی فاوا (جایگزینی فعالیتهای آنلاین) نسبت به اثر درآمدی (افزایش فراغت حاصل از اثر جانشینی و افزایش تقاضای سفر) در کشورهای مورد مطالعه غالب بوده است.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد