یکی از عناصر بسیار مهم در پیدایش و ایجاد مورفولوزی شهری، عوامل مکانی-فضایی می باشد که از ابعاد مختلف می تواند بر آن تاثیرگذار بوده که این امر در شهرکرد با توجه به محدودیت توسعه افقی شهر و نیز به هم ریختگی کالبد شهری از وضعیت مناسبی برخوردا نمی باشد. در این راستا این پژو چکیده کامل
یکی از عناصر بسیار مهم در پیدایش و ایجاد مورفولوزی شهری، عوامل مکانی-فضایی می باشد که از ابعاد مختلف می تواند بر آن تاثیرگذار بوده که این امر در شهرکرد با توجه به محدودیت توسعه افقی شهر و نیز به هم ریختگی کالبد شهری از وضعیت مناسبی برخوردا نمی باشد. در این راستا این پژوهش با هدف شناخت و بررسی نقش عوامل مکانی- فضایی بر پیدایش و ریخت شناسی سکونتگاه های شهری (مطالعه موردی شهرکرد) بوده است. جامعه آماری شامل متخصصان و کارشناسان و اساتید دانشگاهی مرتبط با موضوع پژوهش در شهرکرد به تعداد 135 نفر بوده که بر اساس فرمول کوکران تعداد 100 نفر به عنوان نمونه آماری و به صورت تصادفی انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده از روشهای آماری توصیفی، استنباطی، جداول فراوانی و آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شده است. و تجزیه و تحلیل و نمودارها با استفاده از نرم افزارSPSS و Excel انجام گرفته است. نتایج بیانگر آن است که گسترش بازار و وجود دانشگاه ها و ایجاد شهرک های جدید در اطراف شهرکرد قدیم، دست اندازی به زمین های کشاورزی و مهاجرت های گسترده باعث گسترش شهر و تغییر شکل فرم و ساختار آن شده است. که عوامل مکانی- فضایی، عوامل محیطی و عوامل جغرافیایی نقش به سزایی در این تغییر شکل و تغییر ساختار داشته است و بین متغیرهای پژوهش با گسترش و ریخت شناسی شهرکرد رابطه معناداری وجود دارد.
پرونده مقاله
فرایندهای طبیعی به ویژه ژئومورفولوژی نقش مهمی درروند مکانیابی، برنامه ریزی و توسعه شهرها بر عهده دارد. به نحوی که از گذشته تاکنون سعی شده که بهترین مکان به لحاظ محیطی وژئوموفولوژیک برای استقرار و روند توسعه فیزیکی شهرها در نظر گرفته شود. در پژوهش حاضر به بررسی ژئومورفول چکیده کامل
فرایندهای طبیعی به ویژه ژئومورفولوژی نقش مهمی درروند مکانیابی، برنامه ریزی و توسعه شهرها بر عهده دارد. به نحوی که از گذشته تاکنون سعی شده که بهترین مکان به لحاظ محیطی وژئوموفولوژیک برای استقرار و روند توسعه فیزیکی شهرها در نظر گرفته شود. در پژوهش حاضر به بررسی ژئومورفولوژی کاربردی و نقش آن در توسعه فیزیکی شهر سمنان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تکنیکهای ارزیابی چند معیاره تحلیل سلسله مراتبی (AHP) پرداخته شده است. برای این کار معیارهای مؤثر از جمله: ارتفاع، شیب، جهت شیب، لیتولوژی و فاصله از گسل استفاده شده است. هرکدام از معیارهای مورد بررسی طبق نظر کارشناسی و با استفاده از نرم افزار Expert choice وزن دهی ودرجه اهمیت هر کدام از آنها مشخص شد. در نهایت با استفاده از روش ترکیبی منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیائی مکان گزینی انجام و با توجه به مقایسه تحلیلی، پهنه های مناسب وضع موجود شهر ونقشه ژئومورفولوژی منطقه بر اساس نقاط بحرانی با پهنه های مناسب حاصل از تحلیل سلسله مراتبی و g.i.s انجام گرفت. نتایج حاکی از این است که نقش عوامل ژئومورفولوژی در مکان گزینی شهر سمنان بسیار مؤثرتر از دیگر عوامل محیطی بوده است.همچنین تحلیل داده ها نشان می دهد که شهر سمنان در معرض تهدید عوامل مختلف محیطی قرار دارند. برخی از آنها همچون عوامل لیتولوژی به صورت جدی محدودیت ایجاد کرده وممکن است در آینده شرایط نامناسبی را برای وقوع سایر مخاطرات محیطی پدید آورد. به این منظور باید به تبعیت از فرایندهای ژئومورفولوژیک روند گسترش شهر امتداد یابد.
پرونده مقاله
جزیرهی حرارتی شهری (UHI)، بیانگر نقش انسان در تغییر محیط زیست است که ممکن است وضعیتی شدید و غیرقابل برگشت از تغییرات اقلیمی و محیطی برای شهروندان ایجاد کند. هدف از این پژوهش بررسی رابطه جزایر حرارتی شهری و عوامل مورفولوژی شهری شامل کاربری اراضی، شیب و ارتفاع از سطح در چکیده کامل
جزیرهی حرارتی شهری (UHI)، بیانگر نقش انسان در تغییر محیط زیست است که ممکن است وضعیتی شدید و غیرقابل برگشت از تغییرات اقلیمی و محیطی برای شهروندان ایجاد کند. هدف از این پژوهش بررسی رابطه جزایر حرارتی شهری و عوامل مورفولوژی شهری شامل کاربری اراضی، شیب و ارتفاع از سطح دریا با استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در شهر اهواز است. برای این منظور نقشه کاربری اراضی به روش حداکثر احتمال در مناطق 8 گانه شهر اهواز و نقشههای ارتفاع از سطح دریا و شیب در محیط نرمافزار Arc Map تهیه شد. برای ارزیابی صحت طبقهبندی نقشه کاربری اراضی، خطای تصویر طبقهبندی شده با یک تصویر مرجع حاوی تعدادی نقاط کنترل زمینی مقایسه گردید. نقشه دمای سطح زمین با استفاده از الگوریتم پنجره مجزا روی مجموعه دادههای ماهواره لندست 8 در محیط نرمافزار ENVI تهیه شد. نتایج نشان داد که نقشه کاربری ارضی تهیه شده دارای ضریب کاپای 86 درصد و صحت و اعتباری مطلوب میباشد. در بخش تحلیل رابطه بین کاربری اراضی و جزایر حرارتی، نتایج حاکی از آن است که منطقه هشت شهر اهواز با میانگین دمای 3/43 و منطقه چهار با میانگین دمای 6/32 به ترتیب بیشترین و کمترین دما را به خود اختصاص دادند. با مقایسه درصد طبقات کاربری در مناطق هشت و چهار شهر اهواز میتوان گفت که کاربری صنعتی باعث افزایش میانگین دمای مناطق شهری و کاربری فضای سبز باعث کاهش میانگین دمای مناطق شهری خواهد شد. مناطق با شیب صفر تا 5/1 درصد دارای میانگین دمای 34 درجه و مناطق با شیب 10 تا 37 درصد دارای میانگین دمای 41 درجه سانتی گراد هستند. در مناطق شهری دارای ارتفاع پایینتر از سطح دریا و مناطق شهری با ارتفاع 64 تا 80 متر از سطح دریا میانگین دمای به ترتیب 34 و 41 درجه سانتیگراد است. با توجه به تغییرات کم شیب و ارتفاع از سطح دریا در شهر اهواز و اینکه بخش زیادی از شهر در مناطق مسطح و کم ارتفاع قرار دارد، میتوان گفت وجود صنایع حرارتزا میتواند عامل اصلی افزایش دمای سطحی شهر اهواز باشد که به عنوان یک راهکار در راستای برنامهریزی شهری باید صنایع مذکور به مرور زمان به خارج از شهر منتقل شوند.
پرونده مقاله
یکی از مهمترین و ضروریترین ابعادی که در طراحی محیط باید به آن توجه شود؛ فرایند احساس، ادراک و شناخت محیطی است که تجربه مکان و در نتیجه بازنمایش آن به صورت رفتار در فضاهای شهری را برای انسان هموار میسازد. لذا برای ساختن محیطهای سازگار و متناسب با نیازهای ادراکی-رفتار چکیده کامل
یکی از مهمترین و ضروریترین ابعادی که در طراحی محیط باید به آن توجه شود؛ فرایند احساس، ادراک و شناخت محیطی است که تجربه مکان و در نتیجه بازنمایش آن به صورت رفتار در فضاهای شهری را برای انسان هموار میسازد. لذا برای ساختن محیطهای سازگار و متناسب با نیازهای ادراکی-رفتاری شهروندان باید شناخت صحیح و دقیق از رابطه بین انسان و محیط بدست آورد .
در این میان خیابانهای تجاری به عنوان فضاهای شهری به یاد ماندنی، قابل دسترسی و معنیدار نقش مهمی در شکلگیری الگوهای رفتاری به عهده دارند. با مروری بر ویژگیهای کیفی و نقشهای خیابان شهری از گذشته تا به حال، میتوان به وضوح، کاهش کیفیتهای محیطی و در نتیجه کاهش کیفیت حضورپذیری را که عامل مهمی در زمینه تعامل انسان و محیط، به شمار میآید را مشاهده نمود. در چنین موقعیتی، ارزیابی و سنجش نمونههایی از خیابانهای شهری و بررسی اینکه این فضاها در حال حاضر چرا و چگونه مورد استفاده قرار میگیرند از اهمیت بسزایی برخوردار است. پژوهش پیش رو با مطالعه ویژگیهای فیزیکی خیابانهای شهری و فعالیتهای انسانی (فعالیتهای منفعل – فعال) از طریق پرسشنامه، و با بررسی رابطه متقابل انسان و فضا در فضاهای شهری مورد مطالعه (خیابانهای مرکزی شهر همدان) با استفاده از تکنیک Space Syntax و مدل تصمیمگیری چند شاخصه TOPSIS، به تبیین این نکته میپردازد که، الگوهای رفتاری کاربران به صورت مشخص، از ویژگیهای مورفولوژیک خیابانهای مورد مطالعه تبعیت مینماید. به گونهای که خیابانهای مورد مطالعه، با وجود ویژگیهای مشترکی از جمله زمان و سبک ساخت، طول و عرض محور، موقعیت قرارگیری، به فراخور ویژگیهای متفاوت مورفولوژیکی از جمله همپیوندی و اتصال فضایی، تنوع و تراکم فعالیتی و نیز ویژگیهای کیفی مکان شهری، بستر شکلگیری و زمینهساز الگوهای رفتاری متفاوتی هستند.
پرونده مقاله
فرایندهای طبیعی به ویژه ژئومورفولوژی نقش مهمی در در روند مکان یابی، برنامه ریزی و توسعه شهرها بر عهده دارد. به نحوی که از گذشته تاکنون سعی شده که بهترین مکان به لحاظ محیطی و ژئوموفولوژیک برای استقرار و روند توسعه فیزیکی شهرها در نظر گرفته شود. در پژوهش حاضر به بررسی ژئو چکیده کامل
فرایندهای طبیعی به ویژه ژئومورفولوژی نقش مهمی در در روند مکان یابی، برنامه ریزی و توسعه شهرها بر عهده دارد. به نحوی که از گذشته تاکنون سعی شده که بهترین مکان به لحاظ محیطی و ژئوموفولوژیک برای استقرار و روند توسعه فیزیکی شهرها در نظر گرفته شود. در پژوهش حاضر به بررسی ژئومورفولوژی کاربردی و نقش آن در توسعه فیزیکی بخش میمند با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تکنیک های ارزیابی چند معیاره تحلیل سلسله مراتبی (AHP) پرداخته شده است. برای این کار معیارهای مؤثر از جمله: ارتفاع، شیب، جهت شیب، لیتولوژی، کاربری اراضی، سطح آب زیرزمینی، بافت خاک، فاصله از آبراهه و فاصله از گسل استفاده شده است. هر کدام از معیار های مورد بررسی طبق نظر کارشناسی و با استفاده از نرم افزار Experchoice وزن گذاری گردید. در نهایت با توجه به مقایسه تحلیلی، پهنه های مناسب وضع موجود شهر و نقشه ژئومورفولوژی منطقه بر اساس نقاط بحرانی با پهنه های مناسب حاصل از تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام گرفت. نتایج تحقیق حاکی از این است که نقش عوامل ژئومورفولوژی در مکان گزینی بخش میمند بسیار مؤثرتر از دیگر عوامل محیطی بوده است. همچنین تحلیل داده ها نشان می دهد که بخش میمند و محلات مختلف آن در معرض تهدید عوامل مختلف محیطی قرار دارند. برخی از این عوامل نظیر شیب به صورت جدی محدودیت ایجاد نموده و شرایط نامناسبی را برای وقوع سایر مخاطرات محیطی نظیر حرکات دامنه ای فراهم می کند. بدین منظور باید به تبعیت از فرایندهای ژئومورفولوژیک روند گسترش شهر امتداد یابد.
پرونده مقاله
گسترش شهرها در سراسر جهان تحت تاثیر عوامل مختلف به ویژه طبیعی است. شهر خوانسار از اطراف توسط ارتفاعات محصور شده و از لحاظ توپوگرافی وکاربری زمین دارای محدودیت در توسعه فیزیکی می باشد.بنابراین این امر منجر به بروز برخی مشکلات طبیعی و انسانی در این منطقه شده است. به طور ک چکیده کامل
گسترش شهرها در سراسر جهان تحت تاثیر عوامل مختلف به ویژه طبیعی است. شهر خوانسار از اطراف توسط ارتفاعات محصور شده و از لحاظ توپوگرافی وکاربری زمین دارای محدودیت در توسعه فیزیکی می باشد.بنابراین این امر منجر به بروز برخی مشکلات طبیعی و انسانی در این منطقه شده است. به طور کلی روند توسعه این شهر از گذشته تاکنون درزمین های کشاورزی بوده، علاوه بر آن بخشهایی از مناطق مسکونی نیز به سمت دامنه های پرشیب و نامناسب توسعه داشته است.در این پژوهش با استفاده از منطق فازی، اراضی پیرامون شهر از نظر توسعه فیزیکی به 5 دسته از بسیار مناسب تا بسیار نامناسب طبقه بندی شده اند. نتایج بدست آمده نشان می دهد که فقط حدود 7 درصد محدوده مورد مطالعه، برای توسعه کالبدی مناسب هستند. قسمتهای جنوب غربی محدوده مورد مطالعه به علت ارتفاع و شیب زیاد و خطرناک، برای گسترش فیزیکی نامناسب قلمداد شده اند. در برخی از بخشهای شمالی منطقه، زمین های کشاورزی وجود ندارد. از این رو این مناطق برای توسعه متصل به شهر در مناسبترین مکان هستند و به عنوان اولویت اول تشخیص داده شده اند. برخی قسمتهای جنوبی تقریبا متصل به شهر، در امتداد زمینهای کشاورزی و بخشهای پایکوهی به عنوان اولویت دوم در نظر گرفته شده اند. اراضی قسمت جنوب شرقی، با فاصله دورتر از شهر، برای توسعه منفصل آتی شهر خوانسار دراولویت سوم، نسبتا مناسب ارزیابی شده اند.
پرونده مقاله
بیان مسأله: برای خوانش دقیق و صحیح بافت شهری نیاز به رویکردی مؤثر و درست میباشد. دانش مورفولوژی شهری دارای کاربردهای مختلفی از جمله گردشگری و میراث شهری است. با کمک این دانش میتوان با دقت و صحت بیشتری به بررسی و خوانش بافت شهری خصوصاً بافت تاریخی پرداخت و تصمیمگیری ب چکیده کامل
بیان مسأله: برای خوانش دقیق و صحیح بافت شهری نیاز به رویکردی مؤثر و درست میباشد. دانش مورفولوژی شهری دارای کاربردهای مختلفی از جمله گردشگری و میراث شهری است. با کمک این دانش میتوان با دقت و صحت بیشتری به بررسی و خوانش بافت شهری خصوصاً بافت تاریخی پرداخت و تصمیمگیری بهتر و اساسیتر در خصوص نحوه مداخله در بافت و اصلاح آن گرفت.
هدف: استفاده از دانش مورفولوژی شهری به منظور تحلیل بهتر و اصولی بافت شهر خصوصاً در زمینه میراث و گردشگری. روش: استفاده از روش بریتانیایی که به نام کانزنی نیز مشهور است و البته تا حد زیادی مورد قبول بقیه رویکردهای مورفولوژی شهری نیز میباشد یعنی با تقسیم عناصر شکل شهر به چهار عامل بستر طبیعی، نظام ارتباطی، نظام قطعات، نظام ساختمان سعی شده است که بافت تاریخی شهر قزوین مورد بررسی قرار گیرد و مشخصات بافت براساس تقسیم بندی این عناصر تبیین گردد. یافتهها: با بررسی بافت تاریخی شهر قزوین بر اساس عناصر چهار گانه شکل شهر به این نتیجه رسیده شد که استفاده از این روش در خوانش بافت بسیار مفید و مؤثر است. نتیجه گیری: مقاله با بررسی ادبیات مربوط به دانش موفولوژی شهری و انتخاب مکتب بریتانیایی به عنوان روش مشترک بین مکاتب موفولوژی شهری در انتها نتیجه میگیرد که استفاده از چنین روشی در بررسی بافت شهری خصوصاً بافت تاریخی میتواند راهکاری باشد برای شناخت صحیحتر و و واضحتر خصوصیات بافت شهری و اتخاذ تصمیمگیریهای مؤثرتر برای بافتهای تاریخی جهت احیای هویت و اصالت آنها است.
پرونده مقاله
در پژوهش حاضر به بررسی جامعهشناختی ساختار اقتصادی محلهی عودلاجان به عنوان یکی از محلههای تاریخی و اولیهی شهر تهران پرداخته شده است و با روشی کیفی و با استفاده از مورفولوژی دقیق شهری محلهی عودلاجان، ساختار اقتصادی آن بررسی شده است. در ابتدا محلهی عودلاجان به صورت م چکیده کامل
در پژوهش حاضر به بررسی جامعهشناختی ساختار اقتصادی محلهی عودلاجان به عنوان یکی از محلههای تاریخی و اولیهی شهر تهران پرداخته شده است و با روشی کیفی و با استفاده از مورفولوژی دقیق شهری محلهی عودلاجان، ساختار اقتصادی آن بررسی شده است. در ابتدا محلهی عودلاجان به صورت میدانی مشاهده شد و تمام نقاط و گرههای تعارضی و تعاملی موجود در محله مورد بررسی همزمان مصاحبههای مفصلی با افراد مختلف در محلهی عودلاجان صورت گرفت. (مجموع این مصاحبهها، 27 مورد و مدت زمان انجام مطالعهی میدانی حاضر، 5 ماه (از اردیبهشت 1394 تا شهریور 1394) بوده است.) یافتههای پژوهش بیانگر این است که میتوان محلهی عودلاجان را در سه لایهی اصلی هستهای، پیرامونی و نیمهپیرامونی تقسیمبندی نمود. در هستهی میانی، کنشهای سنتی حاکم است و بافتهای مخروبه و بسیار فرسوده و انبارهای اصلی در این بخش قرار دارند؛ به گونهای که میتوان این بخش را به عنوان مازادِ بازار به حساب آورد. در قسمت نیمهپیرامونی، کنشهای اقتصادی به سمت عقلانیشدن و مدرنشدن پیش میروند و در نهایت چنین کنشهایی در فضای پیرامونی به کنشهایی عقلانی تبدیل میگردند. به طور کلی هرچه از سمت لایهی میانی به سمت لایهی پیرامونی حرکت میکنیم، کنشهای اقتصادی عقلانیتر میشوند و از شدت مخروبهها و انبارها و به طور کلی آسیبهای اقتصادی و اجتماعی کاسته میشود.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد