فهرست مقالات مناسک مذهبی

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - تحلیل ساختار «آزمونِ» پهلوان بر مبنای نظریۀ اسطوره‏ ـ آیین
  سلمان رحیمی فاطمه حاجی رحیمی
  10.30495/mmlq.2023.698399
  نظریۀ اسطوره ـ آیین، نظریه‌ای است مبتنی بر زمینۀ انسان‌شناختی که حیاتِ اسطوره را معطوف به وجود آیین می‌داند. مطابق برداشت این مکتب، هر اسطوره‎ای تفسیر یک مناسکِ مذهبی و روایت شفاهی یک آیین پنداشته می‎شود. این آیین‎ها در گذر زمان و با انتقال به متون حماسی، کا چکیده کامل

  نظریۀ اسطوره ـ آیین، نظریه‌ای است مبتنی بر زمینۀ انسان‌شناختی که حیاتِ اسطوره را معطوف به وجود آیین می‌داند. مطابق برداشت این مکتب، هر اسطوره‎ای تفسیر یک مناسکِ مذهبی و روایت شفاهی یک آیین پنداشته می‎شود. این آیین‎ها در گذر زمان و با انتقال به متون حماسی، کارکرد تکرار ارزش‎های کهن‌الگویی را نمایندگی می‌کنند. ضرورت انجام این پژوهش بیان این نکته است: آزمون پهلوان که از نمونه‎های بارز بازنمایی و تکرار اساطیر است و راهی را برای بازگشت دوبارۀ بشر به زمان و مکان ازلی باز می‌کند؛ حجم بسیاری از حماسه‎های جهان را می‎سازد و پهلوان با شناخت اصل و منشأ در آیین‎های رازآموزی، توانا می‎شود. پژوهش حاضر برپایۀ نظریة اسطوره ـ آیین و با روش تحلیلی ـ تطبیقی انجام شده است. تبلور آیینِ آزمودنِ پهلوان در منظومه‎های حماسی پس از اسلام، توجیه و گزارش یک آیین دینی است که چگونگی بنیان نهادن آن آیین را که در زمان دیرین توسط خدایان و پهلوانان معمول شده بود، بازگو می کند. بررسی نمونه‎های حماسی این آزمون افزون‎ بر آشکار کردن چند و چون برگزاری و گونه‎های مختلف آن، قابلیّت طبقه‎بندی آزمون‎ها را نیز فراهم می‎آورد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - مردم نگاری مناسک تاسوعا و عاشورا در روستای دلویی بر اساس نظریه تحلیل نمایشی گافمن
  فاطمه صدرنبوی منیره مهدی‌زاده حسین محمدیان‌دلویی
  مطالعه حاضر به تحلیل مناسک تاسوعا و عاشورا در روستای دلویی پرداخته است. هدف از این پژوهش درک معانی کنش‌های کنشگران در مناسک مذهبی بوده و هم چنین سعی برآن بوده تا واقعیت‌های پنهان ورای نمودهای ظاهری کنشگران کشف شود. همچنین با رویکردی اتنومتدلوژی و در سطحی خرد به تحلیل پد چکیده کامل

  مطالعه حاضر به تحلیل مناسک تاسوعا و عاشورا در روستای دلویی پرداخته است. هدف از این پژوهش درک معانی کنش‌های کنشگران در مناسک مذهبی بوده و هم چنین سعی برآن بوده تا واقعیت‌های پنهان ورای نمودهای ظاهری کنشگران کشف شود. همچنین با رویکردی اتنومتدلوژی و در سطحی خرد به تحلیل پدیده محرم پرداخته شده است. تکنیک جمع‌آوری اطلاعات مطالعات کتابخانه‌ای، مصاحبه‌های عمیق و مشاهده همراه با مشارکت بوده. نمونه‌گیری هدفمند انجام شده و بمنظور پایایی و روایی برای هر یک از مقوله‌ها و تعابیری که مفهوم سازی شده‌اند شواهدی از مصاحبه‌ها، عکس، فیلم و... نمایش داده شده است. یافته‌ها پس از بررسی کنش‌های کنشگران در چارچوب صحنه نمایش در دو بخش روی صحنه و پشت صحنه نشان می‌دهد بسیاری از افراد در مناسک محرم بیشتر به بعد اجتماعی و عرفی آن توجه دارند تا بعد مذهبی مناسک. هرچند در ظاهر، همه کنشگران انگیزه‌های خود را مذهبی می‌دانند. نگاهی به تاریخچه شکل‌گیری مناسک محرم و به ویژه عاشورا مبیّن این امر است که حمایت یا عدم حمایت حکومت‌ها از این مناسک موجب اوج و یا افول آنها در جامعه ما شده است. این مناسک متاثر از نظام اجتماعی در سطح کلان است و در بعد فردی نیز بر عواطف و احساسات تاکید می‌شود و جنبه‌های شناختی اهمیت کمتری دارد. درنهایت؛ در بعد اقتصادی بیشتر بر وقف و نذر تاکید می‌شود. هر چند واقفین و نذرکنندگان انگیزه خود را مذهبی بیان می‌کنند ولی در پاره‌ای از موارد از طریق آزمایش‌های نقض‌کننده می‌توان به ورای کنش‌های ظاهری کنشگران پی برد. پرونده مقاله