• فهرست مقالات متون فارسی

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - گناهان مرگ‌ارزان در متون فارسی میانه
        نادیا حاجی‌پور مهشید میرفخرایی
        مرگ‌ارزان بر اساس متون فارسی میانه به گناهی اطلاق می‌شود که مجازات آن مرگ است. در فهرست پایه‌های گناه، مرگ‌ارزان سنگین‌ترین گناه است. در چندین متن از فارسی میانه دربارۀ گناهان مرگ‌ارزان و مجازات آن سخن رفته است. در این میان، برخی فهرستی از گناهان مرگ‌ارزان را در یک بخش چکیده کامل
        مرگ‌ارزان بر اساس متون فارسی میانه به گناهی اطلاق می‌شود که مجازات آن مرگ است. در فهرست پایه‌های گناه، مرگ‌ارزان سنگین‌ترین گناه است. در چندین متن از فارسی میانه دربارۀ گناهان مرگ‌ارزان و مجازات آن سخن رفته است. در این میان، برخی فهرستی از گناهان مرگ‌ارزان را در یک بخش مستقل ارائه می‌دهند و در برخی نیز به طور پراکنده دربارۀ این گناه سخن گفته شده است. در این پژوهش، گناهان مرگ‌ارزانی که در متون پهلوی آمده، ذکر و مراحل دادرسی آن شرح داده می‌شود. گناهان مرگ‌ارزان از جهت همیمالی و روانی بررسی می‌شود. گناهانی چون قتل، دزدی کردن، گواهی دروغ دادن به جهت آسیب به دیگران در گروه همیمالی و گناهانی چون گرویدن به دین دیگر، فریبکاری، دفن کردن نسا به جهت آسیب به روان خود فرد در گروه گناهان روانی قرار داده شد. در این پژوهش همچنین به روند دادرسی گناهکار از نظر حقوقی و دینی پرداخته می‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - تأمین امرار معاش خانواده در دَه حکم مادیان هزار دادستان
        زهرا حسینی
        در مادیان هزار دادستان، کتاب حقوقی ارزشمند بازمانده از دورة ساسانیان، اصطلاحات حقوقی بسیاری را می‌توان یافت که بیانگر اوضاع اجتماعی و فرهنگی آن دوره است؛ امّا اهمیّت و جذابیت قوانین مرتبط با امور خانواده انکارناپذیر است. این گفتار، اصطلاح حقوقی خُوَرش و دارش: تأمین امرا چکیده کامل
        در مادیان هزار دادستان، کتاب حقوقی ارزشمند بازمانده از دورة ساسانیان، اصطلاحات حقوقی بسیاری را می‌توان یافت که بیانگر اوضاع اجتماعی و فرهنگی آن دوره است؛ امّا اهمیّت و جذابیت قوانین مرتبط با امور خانواده انکارناپذیر است. این گفتار، اصطلاح حقوقی خُوَرش و دارش: تأمین امرار معاش خانواده(نفقه)، انفاق و حمایت و خُوَرش و وَستَرَگ: تأمین خوراک و پوشاک را در ده حکم مادیان هزار دادستان بررسی می‌کند. در این راستا، پرسش‌هایی مطرح می‌شود: قوانین مدنی ایران دورة ساسانی چه افرادی را تحت پوشش نفقه می‌داند، و وضعیت فرزندان نامشروع و بدسرپرست چگونه بوده‌است؟ بااستناد به احکام حقوقی موجود در مادیان هزار دادستان درمی‌یابیم که، حمایت قانون بر حفظ خانواده و احترام به حریم آن تبیین می‌شود، امّا قانون‌گذار با نگرشی شجاعانه، اتفاقات و وضعیت ناهنجار جامعه را خردمندانه مدیریت می‌کند. این مقاله، از نوع نظری و با روش تاریخی تحلیلی صورت پذیرفته‌است و هدف آن، تبیین کارکرد حقوقی نفقه و افراد تحت کفالت در جامعة مدنی دورة ساسانیان است. ضمن تفسیر اصطلاح حقوقی خُوَرِش و دارش یا خُوَرِش و وَستَرگ، کارکرد فرهنگی و اجتماعی آن را در ساحت خانوادة دورة ساسانی باز می‌یابیم. با توجه به عدم پژوهش مستند در این زمینه، ضرورت پرداختن به آن آشکار است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - تحلیل محتوای کتاب‌های فارسی دورۀ متوسطه اول براساس میزان توجه بر مؤلفه‌های تربیت اخلاقی
        منصور نیک پناه
        ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻴﺰان توجه بر مؤلفه‌های تربیت اخلاقی در متون فارسیِ دورۀ متوسطة اول اجرا شده است. روش پژوهش، تحلیل محتوای مقوله‌ای و واحد تحلیل، متن، اشعار و تصویر است. جامعة آماری این پژوهش کتاب‌های فارسی مدارس پایة اول تا سوم متوسطة اول در سال 99‑1400 چکیده کامل
        ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻴﺰان توجه بر مؤلفه‌های تربیت اخلاقی در متون فارسیِ دورۀ متوسطة اول اجرا شده است. روش پژوهش، تحلیل محتوای مقوله‌ای و واحد تحلیل، متن، اشعار و تصویر است. جامعة آماری این پژوهش کتاب‌های فارسی مدارس پایة اول تا سوم متوسطة اول در سال 99‑1400 است و رویکرد پژوهش نیز کاربردی است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات فهرست وارسی است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص‌های آمار توصیفی فراوانی و درصد استفاده شده است. ﻋﻤﺪه‌ﺗﺮﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭘﮋوﻫﺶ نشان داد که در ﻛﺘﺎب‌های فارسی پایة هفتم، بیشترین نمود به‌ترتیب متعلق به مؤلفه‌های طبیعت‌شناسی و محبت و مهرورزی است و مؤلفه‌های صبر و بردباری و نکوهش هوا و هوس نفسانی کمترین نمود را دارند. در پایة هشتم و نهم به‌ترتیب مؤلفه‌های طبیعت‌شناسی و وطن‌دوستی بیشترین نمود را داشته‌اند؛ نیز در پایة هشتم مؤلفه‌های صبر و بردباری و قناعت و در پایة نهم، قناعت و نکوهش هوا و هوس نفسانی کمترین نمود را به خود اختصاص داده‌اند. پرسشی که در این پژوهش درپی پاسخ آن هستیم آن است که مؤلفه‌های اخلاقی در محتوای متون منظور چه میزان پوشش‌دهی را در بر می‌گیرد؟. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - پایان‌بندی در داستان با رویکرد ادبیات تعلیمی
        علی محمدی آرزو بهاروند
        به طور کلی کنش روایتی یک داستان را می توان بین دو وضعیت آغازین و پایانی در نظر گرفت. با وجود اهمیتی که دو عنصر آغاز و پایان به ویژه در مباحث داستان‌نویسی مدرن دارند، در مقالات و گفتارهای مربوط به داستان نویسی فارسی تقریبا هیچ گونه توجهی به این موضوع نشده است. در این می چکیده کامل
        به طور کلی کنش روایتی یک داستان را می توان بین دو وضعیت آغازین و پایانی در نظر گرفت. با وجود اهمیتی که دو عنصر آغاز و پایان به ویژه در مباحث داستان‌نویسی مدرن دارند، در مقالات و گفتارهای مربوط به داستان نویسی فارسی تقریبا هیچ گونه توجهی به این موضوع نشده است. در این میان گفت وگو دربارة پایان بندی داستان به طور کلی نسبت به گفتارهایی که آغاز روایت را مورد بررسی قرار داده است، بیشتر مورد غفلت واقع شده است. پایان بندی در حوزه های مختلف هنر، از سینما گرفته تا موسیقی و نقاشی و معماری تا برسد به داستان و شعر، به طور طبیعی مورد توجه هنرمند بوده است؛ اما در حوزة نظریه های نقد، اگرچه اصطلاح پایان بندی، اصطلاحی کهنه و قدیمی به شمار نمی آید، در گفتارها و مقالات فارسی، خصوصاً در حوزة داستان و روایت، تقریبا هیچ مقالة مستقلی را نمی توان یافت که به مقولة پایان بندی پرداخته باشد؛ در حالی که در میان مقالات جهانی، خصوصاً در زمینة ادبیات، موضوع پایان‌بندی، جزو مباحث رایج و گستردة نقد داستان است. بسیاری از شاهکارهای منظوم و منثور ادب فارسی جنبة تعلیمی دارند؛ به این معنا که هدف اصلی گوینده از داستان، بیان نتیجه است و ارتباط منطقی و تنگاتنگی میان داستان و نتیجه ای که از آن گرفته می شود، برقرار است. در نوشتار حاضر، بررسی این عنصر در روایت کلاسیک(قصّه، حکایت، افسانه) و داستان مدرن و پیوند آن با پیرنگ داستان مورد توجه قرار گرفته است و تلاش شده است سیر تاریخی این عنصر و تحولات معنایی آن از منظر دیدگاه های مختلف منتقدان مورد نقد و بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله