• فهرست مقالات قوم بختیاری

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - استعمارستیزی قوم بختیاری با تکیه بر "رستاخیز مسجدسلیمان" از داراب افسربختیاری
        شبنم حاتم پور بیتا بابایی راد
        در سال ١٢٨٧ کشف نفت و تأسیس اولین چاه خاورمیانه در سرزمین بختیاری نشین مسجدسلیمان زمینۀ حضور بیشتر استعمار انگلیس را در این منطقه فراهم آورد. گرچه عشایر ساده دل بختیاری، در ابتدا به عنوان نیروهای انسانی این تأسیسات مشغول به کار شدند اما با ذکاوت و هوش خود خیلی زود دری چکیده کامل
        در سال ١٢٨٧ کشف نفت و تأسیس اولین چاه خاورمیانه در سرزمین بختیاری نشین مسجدسلیمان زمینۀ حضور بیشتر استعمار انگلیس را در این منطقه فراهم آورد. گرچه عشایر ساده دل بختیاری، در ابتدا به عنوان نیروهای انسانی این تأسیسات مشغول به کار شدند اما با ذکاوت و هوش خود خیلی زود دریافتند که برای اهداف استعمارگران به بیگاری گرفته شده اند. حس تملّک به نفتی که از سرزمین‌های اجدادی آن‌ها می جوشید، عِرق وطن پرستی و عدم وفاداری آنان به حکومت پهلوی و بی‌اعتمادی به استعمارگران را در آنان تقویت می کرد. این مقاله با رویکردی جامعه شناختی به بررسی جنبه های استعمارستیزی در شعر گویشی رستاخیز مسجدسلیمان می پردازد که در میان قوم بختیاری از جمله اشعار محبوب به شمار می رود. نتایج این پژوهش در این موارد خلاصه می شود: انتقاد از حضور استعمار و چپاول نفت از زمین های اجدادی آنان، انتقاد از بی عدالتی کارفرمایان استعمارگر در برخورد با بومیان، انتقاد از نسل خودباخته و انتقاد از حکومت پهلوی. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - بن مایه های اساطیری در منتخبی از قصه‌های بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد
        فرشته روستا محمدرضا معصومی جلیل نظری
        بن‌مایه‌های اساطیری در قصه‌های عامیانۀ مردم بختیاری و کهگیلویه‌ و بویراحمد نمود بارزی دارند. در این پژوهش و با توجه به اهمیت موضوع و جایگاه فرهنگ و ادبیات عامه در پژوهش‌ها، به بررسی و تحلیل بن‌مایه‌های اساطیری در منتخبی از قصه‌های عامیانۀ مکتوب در بین مردم بختیاری و کهگ چکیده کامل
        بن‌مایه‌های اساطیری در قصه‌های عامیانۀ مردم بختیاری و کهگیلویه‌ و بویراحمد نمود بارزی دارند. در این پژوهش و با توجه به اهمیت موضوع و جایگاه فرهنگ و ادبیات عامه در پژوهش‌ها، به بررسی و تحلیل بن‌مایه‌های اساطیری در منتخبی از قصه‌های عامیانۀ مکتوب در بین مردم بختیاری و کهگیلویه ‌و بویراحمد پرداخته شده است. این پژوهش به شکل بنیادی، بر پایۀ مطالعات کتابخانه‌ای و به روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. در این پژوهش، سی قصه از قصه‌های محلی این اقوام؛ از جمله اُوسانه‌های لردگان، افسانه‌های چهارمحال‌ و بختیاری، افسانه‌های‌ بختیاری، بخارای من ایل من و طنز و حماسۀ بویراحمدی انتخاب گردیده و بررسی و تحلیل شده است. نتیجۀ این پژوهش نشان می‌دهد که مهم‌ترین بن‌مایه‌های اساطیری در این قصه‌ها، موضوعاتی چون حضور دیوان و پریان، اسب بالدار، کوه، پیکرگردانی انسان به حیوان، توصیف، موجودات خارق‌العاده و ... است. همچنین بسیاری از بن‌مایه‌های اساطیری رایج در قصه‌های این اقوام، بازمانده از اساطیر ایران باستان است که نمونه‌های مشابهی نیز در شاهنامۀ فردوسی دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - نقش اعداد سه، هفت و چهل در فرهنگ مردم ایران (با تکیه بر آیین های گذر ایرانی در فرهنگ قوم بختیاری)
        حسن آتش آب پرور اسماعیل سنگاری محمدکریم یوسف جمالی شکوه السادات اعرابی هاشمی
        در زندگی روزمره به نقش اعداد در آئین ها، باورها و اعتقادات خود در همه جنبه های زندگی اعم از عشایری، روستایی و شهری برمی خوریم. برخی از این اعداد پیوندی دیرینه با باورهای ما دارند و ریشه شناسی آنها ما را با دلایل مقبولیت و رواج آنها آشنا می سازد. این دلایل گاه دینی و گاه چکیده کامل
        در زندگی روزمره به نقش اعداد در آئین ها، باورها و اعتقادات خود در همه جنبه های زندگی اعم از عشایری، روستایی و شهری برمی خوریم. برخی از این اعداد پیوندی دیرینه با باورهای ما دارند و ریشه شناسی آنها ما را با دلایل مقبولیت و رواج آنها آشنا می سازد. این دلایل گاه دینی و گاه اسطوره ای می باشند. در این مقاله سعی بر آن است که نقش اعداد در آئین ها، آداب و رسومی که در فرهنگ مردم ایران اجرا می شده یا می شوند و بطور ویژه در آئین های گذر در سه مرحله تولد، ازدواج و مرگ بررسی گردد و پس از شناسایی نقش آنها، اهمیت و دلیل تداومشان را در طول تاریخ تا حد امکان واکایی نماید. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی، صورت گرفته و نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که تقدس اسطوره ای و تکرر یک عدد بر اهمیت و حضور آن در فرهنگ عامیانه اثر نهاده است. و اعداد نزد اقوام ایرانی فقط برای شمارش نبوده بلکه با نمادها و باورهای آنها ارتباط تنگاتنگی داشتند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - تبیین جامعه شناختی موانع توسعه فرهنگی قوم بختیاری در شهرستان الیگودرز
        مسعود آذرخوش عادل عبدالهی مظفرالدین شهبازی
        این پژوهش با هدف تببین جامعه شناختی موانع توسعه فرهنگی در قوم بختیاری پرداخته شده است ازآنجایی که توسعه فرهنگی در سطح جهانی مورد تاکید و توجه قرار گرفت است که دغدغه دنیای بشری امروز در این زمینه است . لذا چها رچوب حاکم براین پژوهش باهدف مطالعه موانع توسعه فرهنگی قوم بخت چکیده کامل
        این پژوهش با هدف تببین جامعه شناختی موانع توسعه فرهنگی در قوم بختیاری پرداخته شده است ازآنجایی که توسعه فرهنگی در سطح جهانی مورد تاکید و توجه قرار گرفت است که دغدغه دنیای بشری امروز در این زمینه است . لذا چها رچوب حاکم براین پژوهش باهدف مطالعه موانع توسعه فرهنگی قوم بختیاری در شهرستان الیگودرز در سال 1398انجام شده است. جامعه‌ی آماری تعداد322 نفر بوده است. روش تحقیق مورد استفاده در پژوهش کمی و با استفاده از نرم افزار spss و Excel انجام شد که با استفاده از روش میدانی و توزیع پرسشنامه سعی گردید تا موانع بدست آمده با استفاده از آزمون رتبه بندی فریدمن، مولفه های بدست آمده رتبه بندی شود. نتایج پژوهش نشان داد که ضعف دانش فرهنگی شاخص های توسعه فرهنگی ، حاکم بودن اخلاق ستی ،ویژگی های اخلاقی قوم بختیاری و ضعف عملکرد فرهنگی نیروی انسانی به ترتیب الویت از دیدگاه جامعه آماری مورد تحقیق حاصل شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - ریخت شناسی قصه های عامیانه بختیاری بر اساس الگوی ولادیمیر پراپ
        مهرانگیز محمودی کوهی شبنم حاتم پور
        قوم بختیاری ادبیّات شفاهی پرباری دارد امّا در دهه های اخیر به دلایل فرهنگی متعدد بسیاری از سنّت ها و ادبیّات شفاهی آن ها رو به فراموشی نهاده است از آنجایی که تاکنون هیچ گونه بررسی ساختاری بر روی قصّه های بختیاری صورت نگرفته است. هدف پژوهش حاضر گردآوری این بخش از زندگی ا چکیده کامل
        قوم بختیاری ادبیّات شفاهی پرباری دارد امّا در دهه های اخیر به دلایل فرهنگی متعدد بسیاری از سنّت ها و ادبیّات شفاهی آن ها رو به فراموشی نهاده است از آنجایی که تاکنون هیچ گونه بررسی ساختاری بر روی قصّه های بختیاری صورت نگرفته است. هدف پژوهش حاضر گردآوری این بخش از زندگی این قوم و ریخت شناسی قصه های بختیاری براساس الگوی ولادیمیر پراپ است. در این پژوهش 24 قصّۀ پریان بختیاری از میان 53 قصّۀ گویشی، انتخاب گردید و بر اساس الگوی ریخت شناسی پراپ بررسی شد. شیوۀ پژوهش کیفی است و پژوهشگر با ابزار مصاحبه تمام قصه ها را از 35 نفر گویشور سالمند با میانگین سنی 67 سال جمع آوری نموده است. داده ها با روش تحلیل محتوا مورد تجزیه قرار گرفتند. و چهار قصّۀ بسیار معروف بختیاری به عنوان نمونه در این مقاله آورده شد.نتایج این تحقیق نشان می دهد که قصّه های پریان بختیاری به میزان قابل توجّهی از الگوی پراپ پیروی می کنند. کارکرد موجود در این قصّه ها خارج از 31 کارکرد پراپ نیست. اغلب این قصّه ها با خویشکاری نیاز و غیبت و مصیبت آغاز می شوند و با خویشکاری های رفع کمبود ، پاداش ، پیروزی و ازدواج پایان می پذیرند این قصّه ها بیشتر ساختاری ساده و شبیه به هم دارند و اغلب یک، دو و سه حرکتی هستند و همچنین این بررسی نشان داد که قصّه های بختیاری شامل تیپ های مختلف قصّه های ایرانی از قبیل حکایت های افسانه ای ، جانوران ، اسطوره ای و جن و پری است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - بررسی مردم‌شناختیِ پوشاک زنان و دختران در قوم بختیاری(براساس دیدگاه ون جنپ «مناسک گذار»)
        ولی الله نصیری
        هدف از این پژوهش، بازتاب منزلت اجتماعی زنان بختیاری از طریق پوشاک قبل از ازدواج، حین ازدواج و بعد از ازدواج می باشد. در این جستار بر اساس دیدگاه ون جنپ مردم شناس و تحلیل این دیدگاه به پوشاک زنان بختیاری می پردازیم. در مناسک گذار، آداب گذر از یک موقعیت اجتماعی به موقعیت چکیده کامل
        هدف از این پژوهش، بازتاب منزلت اجتماعی زنان بختیاری از طریق پوشاک قبل از ازدواج، حین ازدواج و بعد از ازدواج می باشد. در این جستار بر اساس دیدگاه ون جنپ مردم شناس و تحلیل این دیدگاه به پوشاک زنان بختیاری می پردازیم. در مناسک گذار، آداب گذر از یک موقعیت اجتماعی به موقعیت دیگر است که به تناسب اقوام و فرهنگ های مختلف ممکن است متفاوت باشد. در ایران، اقوام مختلفی وجود دارد که مناسک گذار در هر یک از آنها، آداب متفاوتی دارد. این مقاله با تمرکز بر آداب و رسوم مردمان بختیاری (یکی از اقوام ایران)، کوشیده است تا نوع پوشش دختران بختیاری را در سه مرحله ی قبل از ازدواج، حین ازدواج و بعد از ازدواج بررسی و تحلیل کند. جستار حاضر به روش تلفیقی میدانی و کتابخانه ای، اسنادی و تحلیل محتوایی است. نتایج جستار نشان می دهد زنان در فرهنگ بختیاری پوشاک خود را بر اساس جایگاه و منزلت خود انتخاب کرده و به رنگ، تزیین پوشاک و متناسب با فصل های سال اهمیت می دهند و زنان و دختران بختیاری با تغییر دادن نوع پوشش خود در هر مرحله از زندگی، موقعیت تازه ای در روند اجتماع پذیری شان می یابند. رنگ لباس و نوع پوشش دختران و زنان بختیاری در هر مرحله از زندگی، بیانگر مسئولیت ها و انتظاراتی است که آنها در هر دوره از زندگی، مطابق با شرایط زیستی و طبیعی با آن مواجه می شوند. نوع پوشش دختران بختیاری و معنای متفاوت رنگ این لباس ها، فرهنگ آنها را متفاوت با دیگر اقوام ایرانی جلوه داده است. پرونده مقاله