• فهرست مقالات قواعد ضبط

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تحلیل انتقادی مبانی و قواعد ضبط‌المصاحف در جهان اسلام (بررسی موردی: علامت صداهای کوتاه)
        علیرضا سبحانی محمد ناصحی حسین خوشدل مفرد
        ابداع علائم سه‌گانه حرکات کوتاه، ابتدائی‌ترین نوع ابتکار مسلمانان در راستای خوانش صحیح و محافظت متن قرآن‌کریم از هرگونه تحریف و تغییری‌است. با گسترش علامت‌گذاری مصاحف و پیدایش علامات جدید تفکیک علائم توسط قاریان دشوارتر می‌گردید. چاره‌اندیشی درمورد چالش مذکور موجب گردید چکیده کامل
        ابداع علائم سه‌گانه حرکات کوتاه، ابتدائی‌ترین نوع ابتکار مسلمانان در راستای خوانش صحیح و محافظت متن قرآن‌کریم از هرگونه تحریف و تغییری‌است. با گسترش علامت‌گذاری مصاحف و پیدایش علامات جدید تفکیک علائم توسط قاریان دشوارتر می‌گردید. چاره‌اندیشی درمورد چالش مذکور موجب گردید سرانجام خلیل بن احمد فراهیدی (م170ق)، تحوّلی در علامات حرکات کوتاه ایجاد نماید. انتشار علامات ابداعی خلیل در جهان اسلام، به سرعت انجام نپذیرفت و با مخالفت برخی اندیشمندان مواجه شد؛ همچنین ساختار شکلی ابداع وی نیز ثابت باقی نماند. بطوری که می‌توان این تغییرات را در ادوار مختلف در جهان اسلام پیگیری نمود. مقاله پیش‌رو ضمن بیان روند شکل‌گیری انواع شَکل علائم حرکات کوتاه در ادوار مختلف، به بررسی شیوه مصحف‌نگاران مشارقه و مغاربه در ضبط علامات مذکور در قرآن‌ پرداخته‌است که در نهایت با بررسی چهار گونه از ضبط علائم حرکات کوتاه و بررسی شَکل علائم تنوین در ادوار و اماکن مختلف روشن گردید، اوّلاً علائم حرکات کوتاه در طول تاریخ دارای شَکلی ثابت نبوده است؛ ثانیاً این علامات در بدو شکل‌گیری، تنها برای نشان‌دادن حرکت حروف صامت ابداع شد؛ امّا با گذشت زمان، بعنوان علائم کمکی برای نشان‌دادن حروف مدّی نیز مورد استفاده قرار گرفت. بررسی‌های انجام گرفته در این‌باره نشان می‌دهد که استعمال علائم حرکات کوتاه بعنوان علامت کمکی، نه تنها دارای مبنای دقیقی نیست که موجب دشواری خوانش متن نیز گردیده‌است.کلیدواژه‌ها: قواعد ضبط، علائم کمکی پرونده مقاله