شهرستان رستم

دسترسی آزاد مقاله

1 - تحلیلی بر نقش توانمندی‌های محیطی در توسعه پایدار نواحی روستایی (مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان رستم)
مسعود مهدوی علی شمس‌الدینی

دستیابی به وضعیت قابل قبولی از فرایند رشد، توسعه و تعالی در جوامع انسانی اعم از شهر و روستا نیازمند مهیا نمودن زمینه های برنامه ریزی بر پایه شناسایی محیط و بهره گیری از قابلیت های موجود در آن فضا می باشد. در این راستا شناخت، بررسی و تحلیل توانمندی های انسانی و طبیعی موج چکیده کامل

دستیابی به وضعیت قابل قبولی از فرایند رشد، توسعه و تعالی در جوامع انسانی اعم از شهر و روستا نیازمند مهیا نمودن زمینه های برنامه ریزی بر پایه شناسایی محیط و بهره گیری از قابلیت های موجود در آن فضا می باشد. در این راستا شناخت، بررسی و تحلیل توانمندی های انسانی و طبیعی موجود در عرصه های روستایی کشور می تواند به عنوان زیربنا و اصلی مهم در روند توسعه پایدار این سکونتگاه های انسانی مطرح گردد. مقاله پیش رو با تکیه بر رویکردی کاربردی و به شیوه تحلیلی توصیفی بر آن است تا ضمن بررسی مفاهیم توسعه پایدار روستایی؛ به معرفی و تجزیه و تحلیل قابلیت های محیطی (طبیعی انسانی) روستاهای بخش مرکزی شهرستان رستم در جهت دستیابی به توسعه پایدار در این کانون های جمعیتی بپردازد. در این راستا جمع آوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. شاخص های مورد بررسی در این مقاله را نیز تحلیل اطلاعات طبیعی اعم از ساختار زمین، توپوگرافی، منابع خاک و آب به همراه وضعیت انسانی همچون سطح سواد، میزان مشارکت روستائیان و مهم تر از همه معرفی توان ها و قابلیت های بخش کشاورزیِ روستاهای مورد مطالعه را شامل می گردد. در نهایت تلاش است به ارائه راهکارهای لازم به منظور فراهم آوردن زمینه های توسعه پایدار در روستاهای شهرستان اقدام گردد. نتایج تحقیق گواه از آن است که مجموعه روستاهای این شهرستان به لحاظ ویژگی های محیطی دارای قابلیت بالایی جهت انجام و توسعه فعالیت های کشاورزی و عملکردهای اقتصادی خدماتی وابسته به آن می باشند. که این پتانسیل در کنار بسط و گسترش فعالیت صنایع تبدیلی و تکمیلی همراه با رونق بخشیدن به بخش تجارت در منطقه می تواند با مدیریتی خردمندانه و هماهنگ توأم با مشارکت همه جانبه روستاییان زمینه ها و شرایط دستیابی به توسعه پایدار منطقه را فراهم بیاورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - تحلیلی بر درجه‌بندی شاخص‌های توسعه‌یافتگی در نواحی روستایی
علی شمس‌الدینی

سکونتگاه‌های روستایی در قامت اولین زیست بوم‌های انسانی به ویژه در جوامع درحال توسعه با توجه به روندهای اقتصادی- اجتماعی و سیاسی حاکم بر این کشورها با فقر مضاعف، نابرابری و عدم توسعه‌یافتگی روبه‌رو شده‌اند. در این زمینه تلاش در جهت رفع نابرابری‌های روستایی و کم برخورداری چکیده کامل

سکونتگاه‌های روستایی در قامت اولین زیست بوم‌های انسانی به ویژه در جوامع درحال توسعه با توجه به روندهای اقتصادی- اجتماعی و سیاسی حاکم بر این کشورها با فقر مضاعف، نابرابری و عدم توسعه‌یافتگی روبه‌رو شده‌اند. در این زمینه تلاش در جهت رفع نابرابری‌های روستایی و کم برخورداری حاصل از آن در روستاها نیازمند شناخت همه جانبه از وضعیت توسعه یافتگی اینگونه مراکز جمعیتی می‌باشد. در تحقیق پیش‌رو به شیوه توصیفی- تحلیلی و با استناد به داده‌های کتابخانه‌ای میدانی ضمن شناخت؛ به ارزیابی درجه توسعه یافتگی نواحی روستایی شهرستان رستم با موردشناسی دهستان رستم دو اقدام شده است. سنجش داده‌ها با استفاده از شاخص های توسعه انسانی و شاخص مرکزیت انجام گرفته است. در این پژوهش با 17 شاخص و متغیر اقتصادی، زیرساختی، آموزشی و بهداشتی سطوح توسعه یافتگی روستاها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده‌ایم. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که: روستاهای مورد مطالعه به لحاظ درجه برخورداری و توسعه یافتگی از سطح بسیار پایینی برخوردارند که این امر سبب مهاجرت روستائیان به شهرهای پیرامون شده است. فقط شهرک دهنو به عنوان مرکز دهستان دارای ضریب برخورداری بالایی بوده و دیگر روستاها از رتبه بسیار پایینی برخوردارند. همچنین به لحاظ شاخص های آموزش و بهداشتی روستاهای دهستان در شرایط مطلوب تری قرار گرفته‌اند. از نظر اشتغال و شاخص های اقتصادی نیز تمام روستاها توسعه نیافته و کم برخوردار هستند. در نهایت بررسی شاخص‌ها بیانگر غیربرخورداری و نیمه توسعه یافتگی روستاهای مورد مطالعه است، که این موضوع نیازمند برنامه‌ریزی یکپارچه در جهت ایجاد تعادل و زمینه سازی به منظور توسعه یافتگی در اینگونه مراکز سکونتگاهی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - تبیین بازدارنده‌های توسعه کشاورزی در روستاهای شهرستان رستم
احسان بازیار مصطفی احمدوند

توسعه بخش کشاورزی زمینه ساز فعالیت و پیشرفت سایر بخش‌هاست. بر این اساس، هدف اصلی این پژوهش که به‌صورت پیمایش انجام شده، تبیین بازدارنده های توسعه کشاورزی شهرستان رستم در استان فارس بود. جامعه آماری تحقیق شامل کشاورزان دهستان رستم دو از توابع شهرستان رستم بودند. برای این چکیده کامل

توسعه بخش کشاورزی زمینه ساز فعالیت و پیشرفت سایر بخش‌هاست. بر این اساس، هدف اصلی این پژوهش که به‌صورت پیمایش انجام شده، تبیین بازدارنده های توسعه کشاورزی شهرستان رستم در استان فارس بود. جامعه آماری تحقیق شامل کشاورزان دهستان رستم دو از توابع شهرستان رستم بودند. برای این منظور، ابتدا تعداد خانوار روستاهای بالای بیست خانوار (10 روستا) در دهستان مذکور شمارش شدند (672 خانوار)، آنگاه بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 220 خانوار به‌عنوان نمونه برآورد و به‌صورت انتساب متناسب در بین روستاهای مذکور توزیع شدند. پرسشنامه مهم‌ترین ابزار جمع آوری داده‌ها در تحقیق حاضر بود. روایی صوری پرسشنامه توسط پانلی از متخصصان مربوطه تأیید شد و پایایی آن نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (83/0=α) تأیید گردید. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از تحلیل عاملی بهره گرفته شد. در این زمینه ابتدا به‌منظور اندازه گیری انسجام درونی گویه ها از آزمون KMO و آماره بارتلت استفاده شد. نتایج حاصل از محاسبات نشان داد که انسجام درونی گویه ها برای بهره‌گیری از تکنیک تحلیل عاملی مناسب (KMO برابر با 706/0) و آماره بارتلت معنادار (001/0=p) است. با توجه به ملاک کِیسر، دَه عامل با مقدار ویژه بالاتر از یک استخراج شده که 49/58 درصد از واریانس کل عامل ها را تبیین می‌کنند. این دَه عامل با نام‌های، اقتصادی، اجتماعی، تسهیلاتی، آب، آموزشی- ترویجی، سازمانی- مدیریتی، سرمایه ای، برنامه‌ریزی، مشارکتی و فنی به‌عنوان بازدارنده های توسعه کشاورزی در منطقه موردمطالعه نام‌گذاری شدند. در پایان با توجه به نتایج مطالعه، پیشنهادهایی برای فائق آمدن بر توسعه‌نیافتگی کشاورزی منطقه ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - برآورد کیفیت و آشکارسازی تغییرات پهنه های جنگلی با استفاده از تصاویر ماهواره ای (مطالعة موردی: شهرستان رستم، فارس)
محمود احمدی مهدی نارنگی فرد

هدف از این تحقیق، برآورد قابلیت داده های ماهواره لندست در آشکارسازی پهنه های جنگلی و ارزیابی تغییرات کیفی پوشش جنگلی، استخراج کاربری و درصد پوشش گیاهی در شهرستان رستم است. برای انجام تحقیق با استفاده از تصاویر ماهواره لندست (1366 و 1389)، نقشه های کاربری اراضی جنگلی، شا چکیده کامل

هدف از این تحقیق، برآورد قابلیت داده های ماهواره لندست در آشکارسازی پهنه های جنگلی و ارزیابی تغییرات کیفی پوشش جنگلی، استخراج کاربری و درصد پوشش گیاهی در شهرستان رستم است. برای انجام تحقیق با استفاده از تصاویر ماهواره لندست (1366 و 1389)، نقشه های کاربری اراضی جنگلی، شاخص نرمال شده اختلاف پوشش گیاهی (NDVI) و کسر شاخص پوشش گیاهی (RVI)، با استفاده از الگوریتم بیشترین شباهت و طبقه بندی نظارت شده تهیه گردید. نتایج نشان داد که مساحت لایه‌های استخراج شده 78/48 کیلومترمربع برای لایه جنگل متراکم، 67/348 کیلومترمربع برای تراکم متوسط و 42/281 کیلومترمربع برای تراکم کم همچنین 81/68 کیلومترمربع برای مناطق بایر می‌باشد. ارزیابی نتایج طبقه بندی بیانگر دقت کلی با 3/94، صحت تولید کننده 91 ، صحت کاربر با 95 درصد و همچنین خطای گماشته 09/0 و خطای حذف شده 05/0 می باشد. که بالاترین صحت تولید کننده مربوط به جنگل با تراکم کم با 99 درصد و کم‌ترین جنگل متراکم با 80 درصد و بالاترین درصد صحت کاربر مربوط به کلاس بایر با 100 و کم‌ترین جنگل با تراکم متوسط با 87 درصد محاسبه شد. همچنین مقایسه نقشه های درصد و کسر شاخص پوشش گیاهی در سال 1366 و 1389 تغییرات معنی دار این شاخص را نشان نداد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - بررسی نقش حیوانات در ضرب‌المثل‌های عامۀ شهرستان رستم
غلامعلی محمدی عطا محمد رادمنش محبوبه خراسانی

10.30495/irll.2023.1943745.1480

ادبیات عامیانۀ هر قوم و خطّه‌ای اعم از نظم و نثر و ادبیات شفاهی نشان‌‌دهنده و بیانگر فکر، باور، آداب و رسوم، رفتار، مناسبات فرهنگی و اجتماعی و شیوۀ زندگی است. در میان ضرب‌المثل‌های شهرستان رستم، حیوانات نقش قابل ملاحظه‌ای دارند. با بررسی‌های انجام‌شده، یک هفتم ضرب‌المثل چکیده کامل

ادبیات عامیانۀ هر قوم و خطّه‌ای اعم از نظم و نثر و ادبیات شفاهی نشان‌‌دهنده و بیانگر فکر، باور، آداب و رسوم، رفتار، مناسبات فرهنگی و اجتماعی و شیوۀ زندگی است. در میان ضرب‌المثل‌های شهرستان رستم، حیوانات نقش قابل ملاحظه‌ای دارند. با بررسی‌های انجام‌شده، یک هفتم ضرب‌المثل‌ها به حیوانات اختصاص دارد. این حیوانات که به دو گروه اهلی و وحشی تقسیم می‌شوند، حیواناتی هستند که با زندگی مردم این دیار ارتباط تنگاتنگ دارند. نگاه به جامعۀ حیوانات در این مَثل‌ها در واقع جامعه‌شناسی انسان‌هاست. بعضی از رفتار، حرکات، خلق و خوی حیوان در انسان منعکس شده است که این امر، مَثلی بر پایۀ تشبیه، استعاره یا کنایه را فراهم آورده است. حیواناتی که انسان در زندگی روزمره بیشتر با آن ارتباط داشته است، ضرب‌المثل بیشتری در شأن اوست و انعکاس رفتارش چشمگیرتر است. حیوانی که خدمت بیشتری عرضه می‌کند، نقش بیشتری را در پرورش ایفا می کند و آن که برای زندگی تهدید است، فردی است که رفتارش در جامعه منفی است و کاربرد مثل در شأن وی در حقیقت برای آن است که در اصلاح خویش بکوشد. توصیف یک حیوان در ضرب‌المثل، در حقیقت بیان مشخصۀ فردی است که دارای این صفت است. این همه مَثل در شأن حیوانات با کاربردی که آنان در فرهنگ مردم این شهرستان دارد، جز تربیت، رشد و آموزش، قصد و هدفی در آن متصوّر نیست که این موضوع خود به نقش مهم انسان‌سازی به منظور ایجاد جامعه‌ای سالم تأکید دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - بررسی درون مایۀ اشعار «سُرو» در شهرستان رستم
غلامعلی محمدی عطا محمد رادمنش محبوبه خراسانی

10.30495/irll.2021.679732

از میان انواع متفاوت ادبیات عامه، شعر از جایگاه خاصی برخوردار است و در میان قالب‌های گونا‌گون شعری، مفردات در ادب فارسی پیشینۀ دیرینه‌ای دارد. این قالب شعری در جای جای قلمرو زبان فارسی از آغاز پیدایش شعر تا کنون رواج دارد. یکی از مناطقی که این قالب شعری در آن گسترش ویژه چکیده کامل

از میان انواع متفاوت ادبیات عامه، شعر از جایگاه خاصی برخوردار است و در میان قالب‌های گونا‌گون شعری، مفردات در ادب فارسی پیشینۀ دیرینه‌ای دارد. این قالب شعری در جای جای قلمرو زبان فارسی از آغاز پیدایش شعر تا کنون رواج دارد. یکی از مناطقی که این قالب شعری در آن گسترش ویژه‌ای یافته است، شهرستان رستم است. بررسی‌ها نشان می دهد مهمترین و پربسامدترین قالب شعری ادب عامه در این شهرستان، مفردات است که با توجّه به مناسبت‌ها، شعر آن توسط خوانندگان خوانده می شود. انواع مفردات در ادبیات عامۀ شهرستان رستم به بیت، سُرو، شروه و لالایی تقسیم می شود. در این پژوهش سعی شده است که یکی از مفردات به نام سُرو از نظر درونمایه تجزیه و تحلیل شود. "سُرو" جولانگاه ذوق و صوت زنان در جشن عروسی است که قسمتی از فرهنگ مردم شهرستان در آن تجلی پیدا می کند. این اشعار در حقیقت حکایت مهر و علاقۀ مادران و زنان به پسران و مردان است؛ آنچنان که باید و شاید از عهدۀ این عشق و علاقۀ قلبی برآمده‌اند و حق خویش را ادا کرده‌اند. از سوی دیگر فرهنگ عروسی را در این اشعار می توان مشاهده کرد؛ به نوعی سرو جلوگاه فرهنگی دیرین در جشن عروسی شهرستان رستم است. درونمایه‌هایی که این اشعار در بر دارند، عبارتند از: مرد ستایی، توصیف، پند، تهدید، آداب عروسی، تحقیر، ازدواج زود هنگام، تحذیر، فخرفروشی، تجلی دین و مذهب. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - بررسی و توصیف زبان شناختی 105 صورت زبانی گویش لری در بخش مرکزی شهرستان رستم
محمد هادی فلاحی یزدان دشتیان

10.30495/irll.2021.1918580.1404

شهرستان رستم یکی از شهرستان های استان فارس است. به استثنای دو روستای این شهرستان، گویش بقیۀ مردم شهرستان، لری است. تعداد روستاهای مورد تحقیق، ۵۹ روستا است. روش تحقیق در این پژوهش، ترکیبی از روش های میدانی و توصیفی بوده است و مواد زبانی با روش گردآوری هدایت شده، جمع آو چکیده کامل

شهرستان رستم یکی از شهرستان های استان فارس است. به استثنای دو روستای این شهرستان، گویش بقیۀ مردم شهرستان، لری است. تعداد روستاهای مورد تحقیق، ۵۹ روستا است. روش تحقیق در این پژوهش، ترکیبی از روش های میدانی و توصیفی بوده است و مواد زبانی با روش گردآوری هدایت شده، جمع آوری شده اند. پرسش نامۀ این پژوهش بر اساس طرح ملی اطلس زبانی بوده است که شامل ۱۰۵ واژه و عبارت و ۳۶ جمله است. داده ها، پس از انجام مصاحبه با استفاده از الفبای آوانگار بین المللی، آوانگاری شدند. برخی از واژه های این گویش به طور کامل با فارسی معیار متفاوت هستند، برخی تنها تفاوت تلفظی دارند و برخی نیز کاملاً یکسان هستند. در این گویش، پنج نوع هجا وجود دارد که عبارتند از: cv، cvc، cvcc، ccv، ccvc. همچنین، در این گویش، کشش واکه ای در مواردی باعث تمایز معنایی می شود. ترتیب صفت و موصوف و مضاف و مضافٌ الیه، همانند فارسی معیار است، با این تفاوت که در مواردی، [e] اضافه حذف می شود. نشانۀ جمع در این گویش، [-æl] است که به پایان اسامی افزوده می شود. نشانۀ معرفه نیز /-æku/ و /-ku/ است که به آخر اسم معرفه اضافه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - عوامل مؤثر در مهاجرت روستائیان به شهرها، با تأکید بر شبکه مهاجرت (مورد: دهستان رستم دو)
علی شمس‌الدینی پروین گرجیان

تلاش به منظور ایجاد رفاه، ارتقاء معیشت و دستیابی به زندگی بهتر از جمله اهداف اجتماعی بشر به منظور ماندگاری در کلیه عرصه های سکونتگاهی می باشد. از این رو افراد در راستای فرار از مشکلات و تنگناهای موجود در محلِ سکونت خویش و همچنین برخورداری از خوشبختی و آنچه که حق طبیعی ا چکیده کامل

تلاش به منظور ایجاد رفاه، ارتقاء معیشت و دستیابی به زندگی بهتر از جمله اهداف اجتماعی بشر به منظور ماندگاری در کلیه عرصه های سکونتگاهی می باشد. از این رو افراد در راستای فرار از مشکلات و تنگناهای موجود در محلِ سکونت خویش و همچنین برخورداری از خوشبختی و آنچه که حق طبیعی انسان برای ادامه زندگی قلمداد می گردد؛ به فضای سکونتگاهی دیگر مهاجرت می کنند. در راستای این روندِ جمعیتی؛ روستائیان به منظور استفاده از امکانات معیشتی-رفاهی و نیز در جهت یافتن شغل و ایجاد درآمد مُکفی، به سمت شهرها و دیگر مراکز اقامتگاهی کشور مهاجرت می‌کنند. در این مسیرِ حرکت، عموماً افراد روستایی تمایل دارند به سمت مراکزی رهسپار شوند که علاوه بر رفع نیازمندی های اقتصادی - اجتماعیِ آنان؛ این فضای جدید بتواند جوابگوی احساسات و ادراکات فرهنگی- هویتی آنها نیز باشد. در این پژوهش که با رویکرد تحلیلی - توصیفی انجام گرفته است؛ تلاش است با تکیه بر مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی، ضمن بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر مهاجرت روستائیان دهستان رستم دو از توابع شهرستان رستم به دیگر نقاط سکونتگاهی منطقه، نقش پیوندهای قومی - فرهنگی (شبکه مهاجرت) شهرها را در این جذبِ جمعیتی تجزیه و تحلیل نماییم. نتایج تحقیق حاکی از آن است که عوامل متعدد اقتصادی، اجتماعی و طبیعی در مهاجرت روستائیان دهستان مؤثر بوده‌اند. در این میان، حدود 80 درصد از مهاجرین مورد مطالعه عوامل اقتصادی از جمله جستجوی شغل و دستیابی به درآمد بیشتر را مهم‌ترین دلیل کوچ خود ذکر کرده‌اند. همچنین قریب به اتفاق 40 درصد از روستائیانِ مهاجر به شهر محلی مصیری و شهرهای استان کهگیلویه و بویراحمد به ویژه یاسوج که دارای پیوندهای قومی - فرهنگی مستحکمی با روستاهای مبدأ مهاجرت می‌باشند، نقل مکان نموده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - شناسایی برخی گونه‌های گیاهان دارویی شهرستان رستم (استان فارس)
سعیده خالویی الهام حاتمی

گیاهان دارویی بخش مهمی از طب سنتی بسیاری از کشورها از جمله ایران را تشکیل می‌دهند و در رویکردهای جدید درمانی نیز دارای ارزش و جایگاه ویژه‌ای می‌باشند. هدف از این مطالعه شناسایی گیاهان دارویی مهمی است که ساکنان محلی شهرستان رستم و روستاهای اطراف آن به طور گسترده در درمان چکیده کامل

گیاهان دارویی بخش مهمی از طب سنتی بسیاری از کشورها از جمله ایران را تشکیل می‌دهند و در رویکردهای جدید درمانی نیز دارای ارزش و جایگاه ویژه‌ای می‌باشند. هدف از این مطالعه شناسایی گیاهان دارویی مهمی است که ساکنان محلی شهرستان رستم و روستاهای اطراف آن به طور گسترده در درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌دهند. این بررسی با استفاده از پیمایش‌های صحرایی، باورها و اطلاعات مردمی، شناسایی، دسته‌بندی و معرفی این گیاهان صورت گرفته است. برای هر گونه گیاهی، نام علمی، نام محلی، اندام مورد استفاده و خاصیت درمانی رایج تدوین شد. در کل 54 گونه گیاهی متعلق به 33 تیره جمع‌آوری گردید که خانواده گل آفتابگردان (Asteraceae) با 8 گونه بزرگترین خانواده این گروه می‌باشد. گیاهان دارویی در منطقه مطالعه شده مصرف سنتی گسترده‌ای داشته و بیشترین موارد مصرف به ترتیب در درمان ناراحتی‌های دستگاه گوارشی و بعد از آن درمان عفونت است. تعداد زیادی از گیاهان منطقه، دارویی و با ارزش اقتصادی هستند و این امر لزوم توجه بیشتر مردم و مسئولین منابع طبیعی را به حفظ و جلوگیری از انقراض برخی از گونه‌های گیاهی این منطقه بیش از پیش ضروری می‌نماید. به طور کلی، نتایج این مطالعه نشان داد که گیاهان مورد بررسی در درمان بیماری گوارشی مورد استفاده قرار می گیرند. پرونده مقاله

فهرست مقالات شهرستان رستم

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی