• فهرست مقالات شعر حافظ

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - خوانشی دیگر از بیت حافظ: «این همه شعبدة خویش که می‌کرد اینجا/سامری پیش عصا و ید بیضا می‌کرد»
        یدالله پشابادی
        تأمل و دقت در زوایای سخن خواجة شیراز همواره به کشف ظرافت‌هایی در واژگان و معانی اشعار وی می‌انجامد. آنچه در این پژوهش مورد کنکاش و موشکافی واقع شده است، بیتاین همه شعبدة خویش که می‌کرد اینجا سامری پیش عصا و ید بیضا می‌کرداست. در این جستار یک پیشنهاد دربارة نحوة خواندن ا چکیده کامل
        تأمل و دقت در زوایای سخن خواجة شیراز همواره به کشف ظرافت‌هایی در واژگان و معانی اشعار وی می‌انجامد. آنچه در این پژوهش مورد کنکاش و موشکافی واقع شده است، بیتاین همه شعبدة خویش که می‌کرد اینجا سامری پیش عصا و ید بیضا می‌کرداست. در این جستار یک پیشنهاد دربارة نحوة خواندن این بیت، مبتنی بر استدلال و ارایة دیدگاه‌ها و تشریح جزئیات مرتبط با این بیت مطرح شده است و در راستای برطرف کردن پیچیدگی و تأویل‌های موجود پیرامون این بیت، و بر اساس فرضیة انشایی بودن مصرع دوم، و با روش تحلیلی ـ توصیفی انجام گرفته است. یافتة اصلی حاصل از آن، حکایت از تأیید فرضیة مورد نظر دارد.AbstractAngles of reflection and careful about the words and meanings of Hafez Shirazi has discovered his poems leads. What this study is to explore and analyze is the couplet:این همه شعبدة خویش که می کرد اینجاسامری پیش عصا و ید بیضا می کردmeaning: It's all the black magic himselve to do, Samaritan ago cane and iodine infrount of the Mousas miracle.In this paper, a proposal on how to read these couplet, based on the reasoning and finding point of view and details related to this couplet has been proposed in order to overcome the complexity and the paraphrase on this couplet, and based on the hypothesis compositionall second verse, and descriptive analysis was performed. The deconstruction of it, confirming the hypothesis that.Keywords: analysis, description, another reading, contradictional question پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - حافظ و دگرسانی های شعر او
        اصغر دادبه
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - بررسی وجوه نوستالژی در شعر حافظ
        نجمه نظری مریم شاهدی
        نوستالژی از اصطلاحات علم روان‌شناسی و به معنای دل تنگی، حسرت‌زدگی، و غم غربت است که از دیرباز، در ادبیات فارسی نمود گسترده‌ای داشته و جایگاهی ویژه را در شعر غنایی به خود اختصاص داده اسـت. هدف ما در پژوهـش حاضر بررسی وجوه نوستالژی در اشعار حافظ در سـه بخش فردی، سیـاسی- ا چکیده کامل
        نوستالژی از اصطلاحات علم روان‌شناسی و به معنای دل تنگی، حسرت‌زدگی، و غم غربت است که از دیرباز، در ادبیات فارسی نمود گسترده‌ای داشته و جایگاهی ویژه را در شعر غنایی به خود اختصاص داده اسـت. هدف ما در پژوهـش حاضر بررسی وجوه نوستالژی در اشعار حافظ در سـه بخش فردی، سیـاسی- اجتماعی، و عرفانی با روش توصیفی – تحلیلی است. عصر حـافـظ دوره‌ای بحـرانی در تـاریخ ایران بوده است؛ از ایـن‌رو، تأثـرات حاصـل از اوضـاع نـابهنـجار سیاسـی- اجتماعی در سروده‌های این شاعر بسیار برجسته است؛ به گونـه‌ای‌که بسیاری از مصـادیق نوستـالژی در شـعر حافــظ ریـشه در زمیـنـه هــای ســیاسی- اجتماعی عـصر او دارد. اندیشه‌های عرفانی خواجه در نگاه به گذشته ازلی و هبوط انسان به کره خاکی با حسرت و اندوه جدا شدن از عالم مـعنا پیوند مـی‌خورد و نگاه متفاوت حافظ به این مسأله هم شایسته بررسی است. با توجه به شخصیت فعال و مؤثر حافظ، در شعر او موارد نقض نوستالژی را نیز می‌توان مشاهده کرد؛ اندیشه‌هایی چون غم‌ستیزی و شادخواری، امیدواری به آینده، توکل به لطف خدا و رضا دادن به داده او حافظ را یاری کرده است تا در آن روزگار سیاه، اسیر سلطه غم و حسرت نشود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - «جمشید و خورشید» یا «جام جم» در شعر خواجو و حافظ
        جمیله اعظمیان امیرحسین ماحوزی محمود طاووسی
        چکیده در این پژوهش کیفی- کمی، نخست، ژرف ساخت عنصر قدیم اسطورۀ جمشید، یعنی جم و خورشید و پیشینۀ عنصر جدید آن موسوم به جام جم، توصیف و تحلیل و سپس میزان و چگونگی بهره مندی خواجو و حافظ از دو عنصر مذکور بررسی شده است: الف. خواجو افزون بر عنصر قدیم جم و خورشید در گوهرنامه چکیده کامل
        چکیده در این پژوهش کیفی- کمی، نخست، ژرف ساخت عنصر قدیم اسطورۀ جمشید، یعنی جم و خورشید و پیشینۀ عنصر جدید آن موسوم به جام جم، توصیف و تحلیل و سپس میزان و چگونگی بهره مندی خواجو و حافظ از دو عنصر مذکور بررسی شده است: الف. خواجو افزون بر عنصر قدیم جم و خورشید در گوهرنامه و گل و نوروز، عنصر جدید جام جم را در روضه الانوار، کمال نامه و همای و همایون به فراخور اهداف برگزیده، حال آن که حافظ در دیوان، جام جم را با بسامد چیره اختیار کرده است. ب. خواجو گرچه هر دو عنصر قدیم و جدید اسطورۀ جم را در منظومه های خویش آورده است، میانگین بسامدی آثار خواجو مبیّن چیرگی جام جم است. ج. معادل سازی های جم و خورشید در گل و نوروز و گوهرنامه، نشان دهندۀ ارتباط و یگانگی جم و خورشید در این منظومه هاست. د. اگر ایزد خورشید: مِهر؛ در این معادله ها، جای گزین واژۀ خورشید گردد، معادلۀ تازه جم و مِهر پدید می آید و این موضوع، به احتمال، مؤید بهره برداری مِهرپرستانۀ نیاکان ما از عناصر قدیم اسطورۀ جم به فراخور موضوع و ویژگی انعطاف پذیرانه و انطباق پذیرانۀ ذاتی اساطیر است. پرونده مقاله