در شمال ایران، وقوع خشکسالی ها نسبت به ترسالی ها در استان مازندران از فراوانی بیشتری برخوردار بوده ولی هیچ روند خاص اقلیمی مبنی بر کاهش بارندگی در سال های منتهی به دهه های اخیر در منطقه مشاهده نشده است. از نظر الگوی مکانی نیز وقوع خشکسالی ها و ترسالی ها از نظم خاص چکیده کامل
در شمال ایران، وقوع خشکسالی ها نسبت به ترسالی ها در استان مازندران از فراوانی بیشتری برخوردار بوده ولی هیچ روند خاص اقلیمی مبنی بر کاهش بارندگی در سال های منتهی به دهه های اخیر در منطقه مشاهده نشده است. از نظر الگوی مکانی نیز وقوع خشکسالی ها و ترسالی ها از نظم خاصی تبعیت نکرده و در بین مناطق مختلف استان، غالبا از هم زمانی و هماهنگی خاصی برخوردار نمی باشند. در این تحقیق شدت خشکسالی های هیدرولوژیک رودخانه های با رژیم جریان برفی یخچالی استان مازندران، به روش تئوری توالی و با شاخص استاندارد متوسط جریان کمینه 30 روزه، مورد مطالعه و طبقه بندی (ضعیف، شدید و خیلی شدید) قرار گرفت. مستقل بودن رفتار هیدرولوژیک رودخانه ها به خصوص در برابر خشکسالی، تفاوت های پستی و بلندی و خصوصیات فیزیکی حوزه های آبخیز، مستقل بودن حد آستانه دبی کمینه در شرایط خشکسالی و در نهایت تفاوت میکروکلیماهای موجود سبب شد که این شاخص حتی در فصول مختلف سال، متفاوت باشد. شاخص شدت خیلی شدید در فصل پاییز رودخانه چالوس 1/486- و همین شاخص برای رودخانه چشمه کیله با رژیم جریان مشابه برابر 0/743 بوده و در عین حال در تحلیل منطقه ای می توان شاخص طبقه بندی شدت خیلی شدید خشکسالی هیدرولوژیک را در رژیم جریان برفی یخچالی در فصل پاییز 1/385- بیان نمود.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: خشکسالی پدیدهای جهانی است که میتواند در هر جایی رخ دهد و خسارات قابل توجهی به انسان و اکوسیستمهای طبیعی وارد کند. لذا موضوع خشکسالی هیدرولوژیک و کاهش جریان در رودخانه های استان اردبیل نیز از موارد مهمی است که نیازمند مطالعه جامعی در این خصوص است.هدف: در چکیده کامل
زمینه و هدف: خشکسالی پدیدهای جهانی است که میتواند در هر جایی رخ دهد و خسارات قابل توجهی به انسان و اکوسیستمهای طبیعی وارد کند. لذا موضوع خشکسالی هیدرولوژیک و کاهش جریان در رودخانه های استان اردبیل نیز از موارد مهمی است که نیازمند مطالعه جامعی در این خصوص است.هدف: در تحقیق حاضر، به تحلیل و مقایسه خشکسالی هیدرولوژیک با استفاده از 4 آستانه مختلف (ثابت، متوسط سالانه، جریان زیستمحیطی و فصلی) در 33 ایستگاه هیدرومتری استان اردبیل پرداخته شد. شدت وقایع خشکسالی با استفاده از نرمافزار Easy-Fit در دورهبازگشتهای مختلف محاسبه شد. در این راستا، منحنیهای بزرگی-مدت-فرآوانی خشکسالی محاسبه شد و بر اساس آن مقادیر وقایع خشکسالی در دوره بازگشتهای مختلف محاسبه و مورد تحلیل قرار گرفت.روش: برای مطالعه خشکسالی هیدرولوژیک از 4 آستانه مختلف استفاده شده و شدت خشکسالی هیدرولوژیک در دوره بازگشتهای متفاوت محاسبه شد و سپس به بررسی خشکسالی هیدرولوژیک در دوره بازگشتهای مختلف و منحنیهای بزرگی-مدت-فراوانی پرداخته شد.یافتهها: بیشترین رخداد خشکسالی در آستانههای ثابت، فصلی، سالانه و جریان زیستمحیطی بهترتیب مربوط به ایستگاههای سامیان، مشیران، بوران و سامیان بوده است. همچنین کمترین رخداد خشکسالی مربوط به ایستگاه ویلادرق بوده است. بیشترین رخدادهای خشکسالی در هر چهار آستانه مذکور، اکثرا در تداومهای کمتر به خصوص یک ماهه دیده میشود. با توجه به تناسب دادهها با توزیعهای متفاوت، توزیعهای جانسون-اس بی و مقادیر فرین تعمیم یافته بیشترین کاربرد را داشتند. بیشترین شدت خشکسالی با افزایش دوره بازگشت مربوط به سطح آستانه متوسط سالانه و کمترین شدت خشکسالی هیدرولوژیک، مربوط به سطح آستانه جریان زیستمحیطی است. منحنیهای بزرگی-مدت-فراوانی در همه ایستگاهها روند افزایشی را نشان داد و این بدین معنا است که با افزایش تداوم خشکسالی هیدرولوژیک در همه آستانههای مورد مطالعه، شدت وقوع خشکسالیهای هیدرولوژیک هم افزایش مییابد. بیشترین شدت خشکسالی هیدرولوژیک بهترتیب مربوط به آستانه سالانه سپس آستانه فصلی و آستانه ثابت و از همه کمتر و پایینتر آستانه جریان زیست محیطی است. بنابراین، در دوره بازگشتهای کمتر در هر چهار ایستگاه آستانه ثابت شدت یا بزرگی بیشتری را نسبت به آستانه فصلی نشان میدهد و در دوره بازگشتهای بالاتر آستانه فصلی شدت بالاتر وقایع خشکسالی را نسبت به آستانه ثابت نشان میدهد.نتایج: همچنین میتوان نتیجه گرفت که بزرگی خشکسالی هیدرولوژیک در آستانه ثابت در هر چهار ایستگاه منتخب نوسان کمتری را نسبت به سایر آستانهها نشان میدهد. باید اشاره شود که در تعیین خشکسالی بر اساس آستانه ثابت، سالانه و فصلی، وقایع دارای تعداد و شدت بیشتر نسبت به آستانه جریان محیط زیستی خواهد بود. نقشه تغییرات مکانی شدت خشکسالی نشان داد که بیشتر خشکسالیها در ایستگاههای واقع در شمال و شمال غرب (بران و دوستبیگلو) اتفاق افتاده است. تفکیک اثر عوامل انسانی و اقلیمی در ارزیابی خشکسالی از پیشنهادات تحقیق حاضر است که میتواند در مطالعات آتی مدنظر قرار گیرد.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد