• فهرست مقالات سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تحلیل فضایی توزیع خدمات بهداشتی- درمانی در کشور
        مجتبی رفیعیان اسماعیل پیری هاجر پیری
        هدف از این پژوهش تحلیل فضایی توزیع خدمات بهداشتی و درمانی در کشور و مقایسه سطح برخورداری 31 استان کشور از خدمات بهداشتی و درمانی می‌باشد.در این پژوهش روش تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازنظر رویکرد حاکم بر جمع‌آوری اطلاعات و داده‌ها توصیفی-تحلیلی می‌باشد.داده‌های حاصل از نوع چکیده کامل
        هدف از این پژوهش تحلیل فضایی توزیع خدمات بهداشتی و درمانی در کشور و مقایسه سطح برخورداری 31 استان کشور از خدمات بهداشتی و درمانی می‌باشد.در این پژوهش روش تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازنظر رویکرد حاکم بر جمع‌آوری اطلاعات و داده‌ها توصیفی-تحلیلی می‌باشد.داده‌های حاصل از نوع ثانویه و از داده‌های موجود در سالنامه آماری سال 1394 کشور استفاده گردید. برای وزن دهی به شاخص‌ها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی و نرم‌افزار Expert Choice استفاده شد. برای تحلیل توزیع سطح برخورداری استان‌ها و رتبه‌بندی آن‌ها از مدل TOPSIS بهره گرفته‌شده است.درنهایت برای نشان دادن توزیع فضایی نتایج، اقدام به تولید نقشه در سیستم اطلاعات جغرافیایی گردید. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد که به ترتیب استان‌های یزد، سمنان،فارس،ایلام،زنجان،مازندران،تهران،همدان،خراسان جنوبی و چهارمحال بختیاری و آذربایجان شرقی ده استان برتر کشور ازنظر سطح برخورداری از خدمات بهداشتی-درمانی می‌باشند ، و دیگر استان‌های کشور در رتبه‌های بعدی قرار دارند.نتیجه پژوهش حاکی از عدم توزیع متعادل و یکپارچه خدمات بهداشتی-درمانی در استان‌های مختلف کشور می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - برآورد و تعیین حجم عملیات (خاک برداری و خاک ریزی) در طرح های آماده سازی و تعیین مدل های کاربردی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، نمونه موردی منطقه نمونه گردشگری طالقان
        فریدون گازرانی هیوا محمود رش محمد رضا زندمقدم
        چکیده: در نظام برنامه ریزی شهری و فعالیت شهرسازی ، طرح آماده سازی به مجموعه عملیاتی به منظور فراهم نمودن زمین جهت احداث مسکن،خدمات و تاسیسات ، مطابق با قانون زمین شهری و آیین نامه‌های اجرایی و طرح تفصیلی-اجرایی توسعه‌های جدید شهری اتلاق می‌گردد. در طرح آماده سازی، طراح چکیده کامل
        چکیده: در نظام برنامه ریزی شهری و فعالیت شهرسازی ، طرح آماده سازی به مجموعه عملیاتی به منظور فراهم نمودن زمین جهت احداث مسکن،خدمات و تاسیسات ، مطابق با قانون زمین شهری و آیین نامه‌های اجرایی و طرح تفصیلی-اجرایی توسعه‌های جدید شهری اتلاق می‌گردد. در طرح آماده سازی، طراحی و تعیین شبکه معابر یا به اصطلاح زیرساخت ها که به مجموعه موارد مرتبط از جمله شیب معابر، دفع آب‌های سطحی ،تاسیسات وتجهیزات زیربنایی، عملیات خاکبرداری و... مربوط می شود، همواره هزینه بالایی در مرحله طراحی و اجرا به پروژه ها تحمیل می نماید. در این مقاله با استفاده از طرح مسئله(بالا بودن حساسیت و هزینه خاک برداری و خاکریزی) در طرح های آماده سازی ، ضرورت توجه به مبحث سیویل ، استفاده از مدل‌ها و روش های کاربردی در سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) برای تعیین حجم عملیات و نهایتا متره بیان شده است و اینکه اقدام بر پایه روش‌های قبلی اعم از دستی، نرم افزاری (اتوکدی ، ساب و...) نمی تواند روش مرسوم و مناسبی باشد. از اینرو با مدل سازی در محیط Model Builder نرم افزارهای GIS سعی شده محاسبات بسیار دقیق و در مراحل چندگانه حجم عملیات مشخص و ارائه گردد. محدوده مورد بررسی، منطقه نمونه گردشگری آسمان سو طالقان و مدل‌های انتخابی، مدل‌تحلیل فضایی، درونیابی و بحث 3D Analysis جهت تحلیل‌های سه بعدی هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - تحلیل ریسک خشکسالی کشاورزی با استفاده از تکنیک های سنجش از دور و GIS (منطقه مورد مطالعه: استان سمنان)
        مصطفی عابدزاده بهروز ارسطو حمیدرضا نانکلی
        خشکسالی کشاورزی یکی از پیچیده ترین حوادث طبیعی محسوب می شود. به دلیل تغییرات مکانی و زمانی این پدیده لازم است اطلاعات و ابزارهای موجود جهت پایش این پدیده در همه ی مقیاس ها بهبود یابند. داده های سنجش ازدور و GIS1، یک ابزار پایش مناسب را برای ارزیابی وسعت و شدت خشکسالی در چکیده کامل
        خشکسالی کشاورزی یکی از پیچیده ترین حوادث طبیعی محسوب می شود. به دلیل تغییرات مکانی و زمانی این پدیده لازم است اطلاعات و ابزارهای موجود جهت پایش این پدیده در همه ی مقیاس ها بهبود یابند. داده های سنجش ازدور و GIS1، یک ابزار پایش مناسب را برای ارزیابی وسعت و شدت خشکسالی در دسترس قرار می دهد. میزان رشد گیاه، یکی از مهم ترین شاخص مشخص کننده رخداد خشکسالی است. در این مطالعه ابتدا به ارزیابی تعدادی از شاخص های گیاهی پرداخته شده و در نتیجه آن، شاخص2 NDVI به عنوان مناسب ترین شاخص برای پوشش گیاهی انتخاب گردیده است. در این مطالعه، از تصاویر3 MODIS به دلیل توان تفکیک زمانی و مکانی مناسبی که برای تحلیل ریسک خشکسالی کشاورزی استان سمنان دارند، استفاده شده است. دوره زمانی مورد بررسی ماه های مارس تا ژوئیه سال های 2000 تا 2017 است. ابتدا تصاویر تصحیح هندسی و رادیومتریک شده اند. سپس با ارزیابی سری هفتده ساله ی تصاویر NDVI، SPI4 ، LST5،6 SPEI و مجموع بارش سالیانه در سطح منطقه، روند تغییرات خشکسالی نشان داده شده است. در این مطالعه به وسیله شاخص های ماهواره ای ذکر شده دراستان سمنان اقلیم ها میزان ناحیه تحت تاثیر خشکسالی بررسی شده است. شاخص های ماهواره ای، استان سمنان را در سال های 2000، 2010، 2013، 2016 تحت تاثیر خشکسالی نشان می دهند. براساس این شاخص ها در سال های 2000، 2001، 2006 ،2007، 2016، 2017خشکسالی در استان وجود داشته است. شدت خشکسالی در سال 2000، 2016 بیشتر از سایر سال ها ملاحظه شد. همچنین سال 2005 ترسالی و سایر سال ها، سال های متوسطی هستند. نتایج نشان داد مشخص کردن مناطق حساس به خشکسالی نقش بسیار مهمی در اعمال مدیریت های لازم برای کاهش ریسک خشکسالی می تواند داشته باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - مکان گزینی مراکز انتظامی در نواحی حاشیه نشین (مطالعه موردی: شهر بومهن)
        مرتضی نجفی سید خلیل سید علی پور حسین نوایی
        نواحی حاشیه نشین ، نواحی هستند که ویژگی های خاص ممتدی در ابعاد کالبدی، اقتصادی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی را دارا هستند. این نواحی خودرو و بدون برنامه ریزی بوده و عموما به سبب وجود ویژگی های مطرحی از جمله چالش های اقتصادی ، گروه های جمعیتی ، مهاجرت ها ، بافت های بدون برنا چکیده کامل
        نواحی حاشیه نشین ، نواحی هستند که ویژگی های خاص ممتدی در ابعاد کالبدی، اقتصادی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی را دارا هستند. این نواحی خودرو و بدون برنامه ریزی بوده و عموما به سبب وجود ویژگی های مطرحی از جمله چالش های اقتصادی ، گروه های جمعیتی ، مهاجرت ها ، بافت های بدون برنامه ریزی و ارگانیک از سطح امنیت پایینی برخوردار هستند و چالش هایی را در تامین امنیت برای نیروی انتظامی ایجاد کرده اند. شهر بومهن نیز از جمله نواحی بوده که با پدیده حاشیه نشینی درون شهری روبه رو بوده است. ویژگی های خاص شهر بومهن چه از ابعاد محیطی و چه اقتصادی و کالبدی سبب گشته تامین امنیت در شهر توسط نیروی انتظامی با مشکل روبه رو شود. از این رو هدف این مقاله مکان گزینی مراکز انتظامی در نواحی حاشیه نشین شهر بومهن بوده تا با توجه به متغیر های تاثیر گذار بر مکان گزینی مناطق مساعد برای ایجاد مراکز انتظامی در شهر بومهن جانمایی شود. این پژوهش از نوع کاربردی-نظری و روش پژوهش آن به صورت توصیفی-تحلیلی بوده بدین منظور پس از استخراج متغیر ها به وسیله مطالعه اسناد مربوطه و تنظیم پرسشنامه فازی و استفاده از روش سلسله مراتب فازی(FAHP) و نرم افزار GIS نقشه های مفهومی تولید و روی هم گذاری شد .با روی هم گذاری لایه ها مناطق محدوده خیابان باهنر در شمال جاده دماوند و محدوده خیابان عسگری در جنوب جاده دماوند محدوده های مناسب برای ایجاد مراکز انتظامی در شهر بومهن بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - ارزیابی و مکان‌یابی بهینه پارکینگ های عمومی با استفاده از مدل AHP در شهر رشت
        فرهاد جوان مرضیه غنی پور تفرشی
        پارکینگ ها به عنوان یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های شهری نقش عمده‌ای در کاهش پارک حاشیه‌ای و روانی ترافیک ایفا می‌کنند. امروزه در کلان‌شهرها به علت محدودیت زمین و فضا با ایجاد پارکینگ های عمومی مدیریت بهینه در جهت افزایش خدمات‌دهی به حجم زیادی از وسایط نقلیه اعمال می‌شود، پ چکیده کامل
        پارکینگ ها به عنوان یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های شهری نقش عمده‌ای در کاهش پارک حاشیه‌ای و روانی ترافیک ایفا می‌کنند. امروزه در کلان‌شهرها به علت محدودیت زمین و فضا با ایجاد پارکینگ های عمومی مدیریت بهینه در جهت افزایش خدمات‌دهی به حجم زیادی از وسایط نقلیه اعمال می‌شود، پارکینگ ها عمومی زمانی می‌توانند کارایی لازم را داشته باشند که از مکان‌یابی بهینه فضا- مکانی برخوردار گردند. رشت و شبکه حمل‌ونقل آن در حال حاضر با مشکل اساسی کمبود پارکینگ جهت کاربری مسکونی و سایر کاربری‌ها روبرو بوده و بارگذاری فعالیت‌ها بدون توجه به این کاربری سبب گردیده که این مسئله به تدریج به عنوان یک معضل شهری خود را بروز دهد. این مشکل در نقاط پرتراکم که از کاربری‌های چندگانه شهری به ویژه کاربری اداری - تجاری و گذران اوقات فراغت برخوردارند خود را به شکل حادی نمایان می‌سازد شهر رشت به لحاظ عدم برخورداری از شبکه بزرگراهی علاوه بر عبور و مرور داخلی ناحیه، پذیرای حمل‌ونقل عبوری سایر نواحی استان نیز بوده و عدم مکان‌یابی بهینه پارکینگ های موجود از مشکلات مهم این شهر است. در این پژوهش به منظور مکان‌یابی بهینه پارکینگ های عمومی در جهت کارایی بیشتر محدوده مورد مطالعه ابتدا مطالعات اولیه جهت شناسایی معیارهای تأثیرگذار بر انتخاب محل بهینه پارکینگ انجام، و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، وزن دهی معیارها صورت پذیرفت و در نهایت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) محدوده‌های مناسب جهت احداث پارکینگ های عمومی پیشنهاد گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - بررسی ارتباط بین عوامل ژئومورفولوژیکی با توزیع فضایی جمعیت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی
        صمد شادفر
        بررسی الگوی توزیع جمعیت در سطح حوضه های آبخیز بعنوان یکی از فاکتورها و عوامل اصلی تولید، حائز اهمیت خاص و درخور توجهی عمیق است. اگر تخریب منابع آب وخاک را نتیجه روابط نامناسب انسان با طبیعت بدانیم ابعاد کمی آن در چار چوب الگوی توزیع جمعیتی و ابعاد کیفی آن (نیروی انسانی) چکیده کامل
        بررسی الگوی توزیع جمعیت در سطح حوضه های آبخیز بعنوان یکی از فاکتورها و عوامل اصلی تولید، حائز اهمیت خاص و درخور توجهی عمیق است. اگر تخریب منابع آب وخاک را نتیجه روابط نامناسب انسان با طبیعت بدانیم ابعاد کمی آن در چار چوب الگوی توزیع جمعیتی و ابعاد کیفی آن (نیروی انسانی) در قالب رفتار های اجتماعی- فرهنگی تأثیر بسزایی درتخریب منابع و بروز فرسایش و رسوب دارد. در این تحقیق روستاهای واقع در دهستان سخت سر از شهرستان رامسر جهت انجام تحقیق انتخاب گردید. در ابتدا تعدادی از عوامل ژئومورفولوژیکی موثر بر توزیع جمعیت مانند شیب، ارتفاع، گسلها، بارش و کاربری اراضی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و مطالعات میدانی مورد بررسی قرار گرفتند. تعداد روستا و میزان جمعیت هر یک از آنها از سالنامه های آماری مرکز آمار ایران(1385) استخراج گردید. در مرحله بعد به بررسی ارتباط بین هر یک از عوامل موثر بر توزیع جمعیت با تعداد جمعیت پرداخته شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که حدود 81/ 75 درصد جمعیت در طبقه ارتفاعی کمتر از 1000 متر زندگی می کنند. در طبقات ارتفاعی بیش از 2000 متر جمعیتی زندگی نمی کنند. حدود 76 درصد جمعیت در شیب کمتر از 40 درصد و تقریبا تمامی جمعیت در کاربری های کشاورزی و جنگل و در طبقات بارش بیش از 900 میلیمتر استقرار یافته اند. از سوی دیگر نتایج نشان داد که روستاهای واقع در اطراف گسلها با جمعیتی بالغ بر 1568 نفر (حدود 77 درصد) عمدتاً درروی خط گسل و یا درشعاع حداکثر سه کیلومتری آن قرارگرفته اند. پرونده مقاله