• فهرست مقالات سیره عقلا

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - سیر تحول و تطور سیره‌ی عقلاء نزد اصولیون مذاهب اسلامی
        سیده فاطمه موسوی هرمز اسدی کوهباد جواد پنجه پور
        بنای عقلاء یکی از مباحث مهم فقه و اصول به شمار می‌رود زیرا پدیده‌ی بنای عقلاء در فرآیند استنباط احکام دارای ارزش و اهمیت بسیار بالایی است و از دیر زمان این مسئله مورد عنایت فقها بوده است و هم چنین به این دلیل که ما با مسائل مستحدثه‌ی زیادی مواجه هستیم که پاسخی برای آن‌ه چکیده کامل
        بنای عقلاء یکی از مباحث مهم فقه و اصول به شمار می‌رود زیرا پدیده‌ی بنای عقلاء در فرآیند استنباط احکام دارای ارزش و اهمیت بسیار بالایی است و از دیر زمان این مسئله مورد عنایت فقها بوده است و هم چنین به این دلیل که ما با مسائل مستحدثه‌ی زیادی مواجه هستیم که پاسخی برای آن‌ها در کتاب و سنت ذکر نشده است اما با استناد به بنای عقلاء می‌توان به آن‌ها پاسخ داد. لذا این پژوهش با هدف سیر تحول و تطور بنای عقلاء نزد اصولیون شیعه و اهل سنت انجام شده است. پس از بررسی این نتیجه بدست آمده که هم اصولیون شیعه و هم اهل سنت در کنار ادله دیگر به بنای عقلاء در استنباط احکام شرعی استناد نموده‌اند اما اصولیون شیعه بیشتر از اهل سنت به آن تمسک جسته‌اند. ضمناً سیره‌ی عقلاء در بسیاری از مسائل مستحدثه پاسخگو می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - جایگاه سیره عقلاء در فقه جزایی امامیه
        مجتبی جاویدی
        سیره عقلا عبارتست از شیوه عملی و یا ارتکازات درونی همه عقلای عالم فارغ از تفاوت‌های مکانی، زمانی و گرایشات دینی و مذهبی در برخورد با یک واقعه که آن روش را مفید و نیک تشخیص بدهند. در خصوص منشأ حجیت سیره عقلاء دو دیدگاه کلی وجود دارد. نخست طریقیت و دوم، موضوعیت سیره عقلاء چکیده کامل
        سیره عقلا عبارتست از شیوه عملی و یا ارتکازات درونی همه عقلای عالم فارغ از تفاوت‌های مکانی، زمانی و گرایشات دینی و مذهبی در برخورد با یک واقعه که آن روش را مفید و نیک تشخیص بدهند. در خصوص منشأ حجیت سیره عقلاء دو دیدگاه کلی وجود دارد. نخست طریقیت و دوم، موضوعیت سیره عقلاء. حجیت سیره‌های نوپدید بر اساس موضوعیت سیره عقلا قابل تحلیل است. گرچه سیره عقلا در مسائل فقه جزایی مورد استناد فقها قرار گرفته، اما به نظر می‌رسد این سیره باید نقش گسترده‌تری در این حوزه ایفا کند. برخی از کاربردهای آن در فقه جزا را می‌توان این موارد نام برد: تعریف حرز، لزوم مال محسوب‌شدن شیء مسروق، ملاک احراز رشد، عدم ترتب مجازات بر صرف قصد مجرمانه، نیاز جامعه به وضع مقررات، جرم‌انگاری و وضع مجازات و تحدید آزادی‌ها، مجازات جریمه مالی به عنوان یکی از تعزیرات و ... . پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - بازپژوهی حجیت خبر واحد با استناد به سیره عقلا
        مریم آقایی بجستانی محمد روحانی مقدم زهرا ترحمی
        خبر واحد به عنوان یکی از امارات ظنیه در لسان اصولی ها از دو جهت عمده مورد مداقه قرار گرفته است؛ یکی اثبات حجیت آن و دیگر تعیین قلمرو آن که فرع بر پذیرش حجیت می باشد. علمای اصول با استناد به ادله اربعه ونیز سیره عقلا در مقابل نظریه ای که خبر واحد را مطلقاً حجت ندانسته وآ چکیده کامل
        خبر واحد به عنوان یکی از امارات ظنیه در لسان اصولی ها از دو جهت عمده مورد مداقه قرار گرفته است؛ یکی اثبات حجیت آن و دیگر تعیین قلمرو آن که فرع بر پذیرش حجیت می باشد. علمای اصول با استناد به ادله اربعه ونیز سیره عقلا در مقابل نظریه ای که خبر واحد را مطلقاً حجت ندانسته وآن را موجب علم و عمل نمی داند استدلال کرده اند. در این میان برخی دلالت آیات را بر این مهم تمام دانسته و با به چالش کشیدن سیره عقلا آن را با اشکال ردع از سوی شارع مواجه دانسته اند. در مقابل برخی نیز تنها دلیل حجیت خبر واحد را سیره عقلا دانسته و با ضمیمه کردن روایات مربوط به عنوان تأیید شارع سعی در اثبات حجیت خبر واحد به واسطه سیره عقلا داشته اند. برخی نیز ضمن پذیرش دلالت آیه نبأ سیره عقلا را نیز در کنار آن از دلایل حجیت خبر واحد دانسته اند. در این نوشتار برآنیم تا با بررسی آرای اصولی ها و جستار در جایگاه سیره عقلا در اثبات حجیت خبر واحد، تمامیت دلالت سیره عقلا بر حجیت خبر واحد را تبیین نماییم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - نقش خبر واحد در حوزه علم اصول و اصول تفسیر با رویکردی بر آراء امام خمینی ( ره )
        مرجانه مهدی زاده سید محمد موسوی بجنوردی
        چکیده بحث پیرامون حجیت خبر واحد و به تبع آن حجیت خبر واحد تفسیری از مباحث مهم و بحث بر انگیز ، در حوزه علم اصول و اصول تفسیر است ، که از قدمت بسیاری برخوردار بوده و مباحث و آراء متعددی پیرامون آن بیان شده است ، بحث از حجیت خبر واحد و عدم ان در علم اصول می تواند بر فتاوا چکیده کامل
        چکیده بحث پیرامون حجیت خبر واحد و به تبع آن حجیت خبر واحد تفسیری از مباحث مهم و بحث بر انگیز ، در حوزه علم اصول و اصول تفسیر است ، که از قدمت بسیاری برخوردار بوده و مباحث و آراء متعددی پیرامون آن بیان شده است ، بحث از حجیت خبر واحد و عدم ان در علم اصول می تواند بر فتاوای یک مجتهد تاثیر گذار باشد چنانچه بحث از حجیت خبر واحد تفسیری از آن جهت که در تفسیر حجیت دارد یا خیر می تواند در مبنای مفسر تأثیر گذار باشد ؛کسانی که حجیت خبر واحد را به دلیل تعبدی و سیره عقلاء می پذیرند از منابع بیشتری در تفسیر برخوردار هستند و دست باز تری در تفسیر آیات قرآن دارند تا کسانی که حجیت خبر واحد را نمی پذیرند. مرحوم امام خمینی ( ره ) در مباحث اصولی و فقه الحدیثی خود ضمن قبول حجیت خبر واحد بر اساس سیره عقلاء، در مورد حجیت خبر واحد تفسیری ، آراء و نظرات مختلفی دارند که با بررسی دیدگاه های ایشان به دنبال آن هستیم تا دیدگاه ایشان را در این زمینه مطرح و نتیجه گیری نماییم .واژگان کلیدی : حجیت ، خبر واحد ، روایات تفسیری ، سیره عقلاء ، پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - بررسی جایگاه آیه نبأ و نفر در حجیت خبر واحد در پرتو سیره عقلا
        مرجانه مهدی زاده سید محمد موسوی بجنوردی
        بی تردید از مهمترین منابع احکام و شریعت روایات معصومین علیهم السلام می باشد و از آنجا که بیشترین این روایات به نحو خبر واحد به دست ما رسیده است توجه به این دسته از روایات و سخناز چگونگی حجیت آنها از اهمیت وافری برخوردار است ؛ از جمله راههای بررسی حجیت این دستهاز روایات چکیده کامل
        بی تردید از مهمترین منابع احکام و شریعت روایات معصومین علیهم السلام می باشد و از آنجا که بیشترین این روایات به نحو خبر واحد به دست ما رسیده است توجه به این دسته از روایات و سخناز چگونگی حجیت آنها از اهمیت وافری برخوردار است ؛ از جمله راههای بررسی حجیت این دستهاز روایات استفاده از ادله تعبدی ( آیات و روایات ) است ، از مهمترین این آیات آیات (نبأ) و (نفر)می باشد . ما در اینجا برآنیم به این آیات با تکیه بر سیره عقلا در بحث از حجیت خبر واحد بپردازیم و با توجه به اینکه بعضی از دانشمندان معاصر بر این نظر هستند که در بررسی حجیت خبر واحد از جنبه سیره عقلا امکان پذیر بوده و نقش شارع در این زمینه امضای آن است ، این آیات را از این جهت مورد بررسی قرار می دهیم .کلید واژه ها : سیره عقلا ، حجیت ، خبر واحد ، پرونده مقاله