زیج

دسترسی آزاد مقاله

1 - محاسبه کمیت های کسوف حلقوی 29 شوال 681 ق./ 30 ژانویه 1283 م. در زیج محقّق سلطانی شمس الدین محمد وابکنوی
سید محمد مظفری

این مقاله به بررسی نخستین گزارش علمی از یک کسوف حلقوی توسط شم سالدین محمد وابکنوی، ازاخترشناسان دوره دوم رصدخانه مراغه، می پردازد. وی گزارش کسوف حلقوی 29 شوال 681 ق./ 30ژانویه 1283 م. را در زیج محقّق سلطانی، مقاله 3، باب 14 آورده است. در اینجا، داده های اولیه و فرآیندمح چکیده کامل

این مقاله به بررسی نخستین گزارش علمی از یک کسوف حلقوی توسط شم سالدین محمد وابکنوی، ازاخترشناسان دوره دوم رصدخانه مراغه، می پردازد. وی گزارش کسوف حلقوی 29 شوال 681 ق./ 30ژانویه 1283 م. را در زیج محقّق سلطانی، مقاله 3، باب 14 آورده است. در اینجا، داده های اولیه و فرآیندمحاسباتی وی با توجه به مقادیر جداول زیج ارایه و تحلیل می شود. بخش مربوط به گزارش کسوفحلقوی در زیج محقّق سلطانی تصحیح شده و در ضمیمه مقاله آمده است. احتمالا گزارش وابکنوی ازکسوف حلقوی 1283 م. نخستین گزارش مشروح از محاسبه کمیت های یک کسوف حلقوی، نخستینگزارش رصدی مکتوب برجای مانده از آن به دست یک منجم حرفه ای، و نخستین پیش بینی علمی اینپدیده در اخترشناسی باستان و ادوار میانه است. در بعد تاریخی، امکا نناپذیری وجود کسوف حلقوی درنجومی بطلمیوسی که چارچوب اخترشناسی ادوار میانه را شکل م یداده است، در بعد (context) بستررصدی و مشاهداتی، بیان جزئیات در گزارش رصدی وابکنوی و دقت قابل توجه آنها در مقایسه با مقادیرنوین و در بعد محاسباتی ارایه مراحل محاسبه به صورت مفصل، ذکر داده های اولیه و داده های منتج درهر مرحله محاسبه که امکان یک بررسی انتقادی را امکا نپذیر می سازد دلایل اصلی اهمیت پژوهش حاضر هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - بررسی اثر آبیاری با فاضلاب بر انباشت فلزات کادمیوم و سرب در خاک و سبزیجات کشت شده (مطالعه موردی: شهر همدان)
سید علی وقار عیسی سلگی

10.22034/jest.2019.13958

زمینه و هدف: به دلیل برخورداری شهر همدان از پتانسیل بالا برای تولیدات کشاورزی و متعاقباً تاثیر فاضلاب های شهری و فعالیت های کشاورزی، نظیر استفاده از کودها و سموم شیمیایی مختلف روی کیفیت خاک، گیاه و نهایتاً سلامت انسان، لزوم انجام پژوهش را آشکار می سازد. این پژوهش با هدف چکیده کامل

زمینه و هدف: به دلیل برخورداری شهر همدان از پتانسیل بالا برای تولیدات کشاورزی و متعاقباً تاثیر فاضلاب های شهری و فعالیت های کشاورزی، نظیر استفاده از کودها و سموم شیمیایی مختلف روی کیفیت خاک، گیاه و نهایتاً سلامت انسان، لزوم انجام پژوهش را آشکار می سازد. این پژوهش با هدف بررسی اثر فاضلاب بر تجمع فلزات سرب و کادمیوم در خاک و سبزیجات صورت گرفت. روش بررسی: برای این منظور نمونه برداری به صورت تصادفی از خاک و سبزیجات در محدوده شهر همدان صورت گرفت. نمونه برداری از یک منطقه آبیاری شده با آب چاه و یک منطقه آبیاری شده با آب فاضلاب صورت گرفت. نمونه های گیاه پس از شسته شدن و خشک شدن، آسیاب شده و آماده انجام آزمایش گردیدند. نمونه های خاک نیز پس از هوا خشک شدن، الک شده و آماده انجام آزمایش گردیدند. سپس نمونه ها با ترکیبی از اسیدها هضم شدند و فلزات سنگین با استفاده از دستگاه جذب اتمی مورد سنجش قرار گرفتند. در نهایت داده های به دست آمده با نرم افزار20 SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاصل نشان داد که فاضلاب اثر قابل توجهی بر میزان تجمع فلزات سرب و کادمیوم در خاک و سبزیجات دارد بطوری که میانگین غلظت این فلزات در خاک و سبزیجات مناطق آبیاری شده با فاضلاب بیش تر از مناطق آبیاری شده با آب چاه بود. همچنین مشخص شد که مقادیر فلزات سرب و کادمیوم در سبزیجات مطالعه شده برابر یا بیشتر از حد استاندارد بوده است و فلز کادمیوم در خاک هر دو منطقه شاهد و تیمار برابر با حد استاندارد و فلز سرب در خاک هر دو منطقه شاهد و تیمار کم تر از حد استاندارد قرار دارد. نتیجه گیری: از آنجایی که در منطقه تیمار متوسط غلظت فلز کادمیوم در سبزی پیازچه و متوسط غلظت فلز سرب در سبزی تره بالاتر از حد استاندارد قرار دارد. بنابراین به منظور جلوگیری از بروز مشکلاتی توسط آنها برای سلامتی شهروندان از آبیاری مزارع کشاورزی می بایست خودداری شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - ارزیابی میزان سرب در آب، خاک و سبزیجات کشت شده در مزارع کشاورزی شهرستان دزفول
عباس حسیناک زاده کیوان شمس

ورود فلزات سنگین از طریق فعالیت های انسانی باعث آلودگی آب،خاک وگیاهان می شود. این تحقیق با هدف بررسی میزان سرب در سبزیجات ،آب وخاک زمین‌های کشاورزی شهرستان دزفول انجام گرفت. 48 نمونه سبزی (نعناع Menta spicataو ریحان" Ocimum basilicum") ،12 نمونه آب و12 نمونه خاک از زمین چکیده کامل

ورود فلزات سنگین از طریق فعالیت های انسانی باعث آلودگی آب،خاک وگیاهان می شود. این تحقیق با هدف بررسی میزان سرب در سبزیجات ،آب وخاک زمین‌های کشاورزی شهرستان دزفول انجام گرفت. 48 نمونه سبزی (نعناع Menta spicataو ریحان" Ocimum basilicum") ،12 نمونه آب و12 نمونه خاک از زمین های کشاورزی ( جنوب و شرق) شهر دزفول در طی تابستان 1395 برداشت شدند.میزان سرب نمونـه ها پـس از آماده‌سازی، توسط دستگاه اسپکتروفتومتر جذب اتمی کوره اندازه گیـری شدندومیزان فلـز سنگین سرب در سبزیجات، آب و خاک با رهنمودهای " WHO "و " FAO " مقایسه گردید. نتایج نشان داد که میانگین غلظت سرب در نعناع و ریحان بـه ترتیـب 11/3 85±/ 6 و23 /30±8/7 میلی گرم بر کیلوگرم بود و میانگین غلظت سرب در آب و خاک به ترتیب 64/20میلـی گـرم بر لیتـر و 49/0میلـی گـرم بـر کیلوگرم بود، بطوریکه میانگین غلظت عنصر سرب درریحان و نعناع، بالاتر از سطوح استاندارد"WHO/FAO" ارزیابی گردید. همچنین همبستگی نسبتاً بالایی بین میزان سرب در ریحان و نعناع با میزان آن درآب و خاک زمین های کشاورزی وجود داشت که نشان دهنده انتقال فلز سنگین سرب از آب و خاک به سبزیجات مورد مطالعه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - مطالعه ژن‌‌های clbB وclbN در ایزوله‌‌های E.coli جدا شده از سبزیجات آبیاری شده با آب‌‌های سطحی و پسماندهای شهری
سمیرا صادقیان محسن زرگر شهلا محمدگنجی

هدف: یکی از فاکتورهای ایجاد سرطان کلورکتال، عفونت با سویه خاصی از اشریشیاکلی (E.coli) واجد جزیره ژنومی PKS دارای دو ژن clbB و clbN می‌‌باشد. یکی از راه‌‌های آلودگی باکتریایی انسان، مصرف سبزیجات آبیاری شده با آب آلوده به باکتری است. این دو ژن با تولید توکسین کلی باکتین، چکیده کامل

هدف: یکی از فاکتورهای ایجاد سرطان کلورکتال، عفونت با سویه خاصی از اشریشیاکلی (E.coli) واجد جزیره ژنومی PKS دارای دو ژن clbB و clbN می‌‌باشد. یکی از راه‌‌های آلودگی باکتریایی انسان، مصرف سبزیجات آبیاری شده با آب آلوده به باکتری است. این دو ژن با تولید توکسین کلی باکتین، باعث فعال شدن مسیر انتقال پیام و شکست و جهش DNA و تومورزایی می‌‌گردند. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی ژن‌‌های clbB و clbN در اشریشیاکلی جدا شده از سبزیجات آبیاری شده با آب‌‌های سطحی و پسماندهای شهری می‌‌باشد. مواد و روش‌‌ها: سبزیجات آبیاری شده با آب‌‌های سطحی، چاه و پسماندهای شهری از سه منطقه تهران جمع‌آوری شدند. باکتری‌‌های E.coli آنها جداسازی و شناسایی و تأیید گردیدند. سپس آزمایش PCR برای ژن‌‌های clbB و clbN تمامی باکتری‌‌های E.coli جدا شده انجام شد. یافته‌‌ها: نتایج میکروبی و بیوشیمیایی بدست آمده، تاییدکننده باکتری‌‌های E.coli ایزوله شده از سبزیجات مورد بررسی بود. نتایج مولکولی نشان داد بیشترین و کمترین فراوانی برای نمونه‌‌هایی که همزمان حاوی هر دو ژن مورد مطالعه بودند، مربوط به سبزیجات آبیاری شده با پسماندهای شهری و سبزیجات آبیاری شده با آب چاه می‌‌باشد (P≤0.05). این نتیجه در مورد سبزیجات هر سه منطقه مورد مطالعه تقریباً مشابه بود. نتیجه‌گیری: با توجه به فراوانی بالای باکتری‌‌های E.coli ایزوله شده از سبزیجات آبیاری شده با پسماندهای شهری و به منظور جلوگیری از عفونت باکتریایی و بالتبع آن سرطان کلورکتال، ضدعفونی کامل سبزیجات و عدم آبیاری سبزیجات مناطق با پسماندها پیشنهاد می‌‌شود. کلیدواژه‌ها: E.coli، clbB، clbN، سبزیجات، پسماندهای شهری، آب‌‌های سطحی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - تدوین شاخص‌های لازم برای تهیه زیج هیأت علمی دانشگاهها (دانشگاه علوم پزشکی اصفهان)
مریم فولادوند طاهره چنگیز علیرضا یوسفی

با توجه به نقش بسیار مهم اعضای هیأت علمی در تحقق اهداف و رسالتهای دانشگاه، این پژوهش با هدف تدوین شاخص‌های لازم برای تهیۀ زیج هیأت علمی در دانشگاه علوم پزشکی انجام شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی‌ـ پیمایشی بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل کلیۀ مدیران گروه، معاونان آموزشی و چکیده کامل

با توجه به نقش بسیار مهم اعضای هیأت علمی در تحقق اهداف و رسالتهای دانشگاه، این پژوهش با هدف تدوین شاخص‌های لازم برای تهیۀ زیج هیأت علمی در دانشگاه علوم پزشکی انجام شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی‌ـ پیمایشی بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل کلیۀ مدیران گروه، معاونان آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال تحصلی 88 ـ87 بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری غیرتصادفی و کاملاً هدفمند 60 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ای شامل 48 شاخص مربوط به هیأت علمی در 5 حوزه فعالیتی بود که براساس نتایج مصاحبه سازمان‌یافته با صاحبنظران در زمینۀ امور هیأت علمی تهیه شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه براساس نظر متخصصان و کارشناسان مورد تأیید قرار گرفت، پایایی این پژوهش زمانی مشخص خواهد شد که این پژوهش به مرحله اجرا برسد. تجزیه و تحلیل داده‌ها به‌صورت تعیین فراوانی و درصد فراوانی پاسخ‌ها صورت گرفت. براساس نظر متخصصان شاخص‌هایی که بیش از 50 درصد امتیاز ضرورت را از پرسش‌شوندگان کسب کرده بودند، برای تدوین شاخص‌های زیج هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی انتخاب شدند (در مجموع 37 شاخص در 5 حوزه مورد نظر). حوزه‌های انتخابی شامل جمعیت‌شناختی اعضای هیأت علمی (6شاخص)، حوزه وضعیت استخدامی (4 شاخص)، حوزه فعالیتهای آموزشی (14شاخص)، حوزه فعالیت پژوهشی و توانمندیها (9 شاخص) و حوزه فعالیتهای خدماتی‌ـ اجرایی (4 شاخص) بود. به نظر می‌رسد تهیه زیج براساس این شاخص‌ها بتواند بخشی از نیازهای اطلاعاتی مدیران را برای تصمیم‌گیری در امور هیأت علمی برطرف کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - بررسی میزان عناصر غیر ضروری در سبزیجات برگی زمینهای زراعی آلوده به فلزات سنگین در حومه شهر قدس
بهزاد ثانی

آلودگی خاک و محصولات کشاورزی پرمصرف از جمله سبزیجات برگی توسط فلزات سنگین بدلیل مدیریت ناصحیح در نظامهای زراعی در دنیا موجبات نگرانی در جوامع بشری را فراهم کرده است.در این تحقیق نمونه برداری از 10 مزرعه برای مطالعات فلزات سنگین (Pb,Ni,Hg,Cd) موجود در سبزیجات برگی شامل،ک چکیده کامل

آلودگی خاک و محصولات کشاورزی پرمصرف از جمله سبزیجات برگی توسط فلزات سنگین بدلیل مدیریت ناصحیح در نظامهای زراعی در دنیا موجبات نگرانی در جوامع بشری را فراهم کرده است.در این تحقیق نمونه برداری از 10 مزرعه برای مطالعات فلزات سنگین (Pb,Ni,Hg,Cd) موجود در سبزیجات برگی شامل،کاهو (Lactuca sativa),اسفناج(Spinacia oleracea)وجعفری(Petroselinum crispum) انجام گرفته است .به منظور انجام نمونه برداری از سبزیجات برگی،در پایان فصل رشد از هر مرزعه به طور تصادفی 5 نمونه از ابتدا،انتها و وسط هر کرت برداشت شده و سپس میزان آلودگی هر مزرعه به فلزات سنگین مورد بررسی قرار گرفته است.نتایج حاصله از این آزمایش نشان داد که اثر تیمار فلزات سنگین تاثیر معنی داری بر سبزیجات برگی داشت.مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین مقدار سرب (0.17mg/kg),جیوه(0.02mg/kg) و کادمیوم(0.12mg/kg) در اسفناج و بیشترین مقدار نیکل (0.10mg/kg) در گیاه کاهو به دست امد.همچنین کمترین مقدار سرب (0.11mg/kg) و کادمیومmg/kg)و کادمیوم(0.08mg/kg) در کاهو ،نیکل (0.08mg/kg) در جعفری و در نهایت فلز سنگین جیوه با (0.02mg/kg)کمترین مقدار را در سبزیجات کاهو و جعفری داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - معرفی و تحلیل بنای زیج منیژه‌‌ سر پل ذهاب
الهام سهاکی یعقوب محمدی‌فر

10.30495/peb.2022.699728

بناهای بسیاری در سرزمین پهناور ایران وجود دارد که از جهت گاهنگاری و کاربری دارای مشکل‌‌‌‌اند، ‌‌‌زیج منیژه از جملة این بناهاست که در نزدیکی سرپل‌‌‌ذهاب کرمانشاه واقع شده و نظرات گوناگون در مورد آن ابراز شده است. این بنا، ‌‌‌بنایی سنگی با ملات گچ است که ابعاد آن ۵۷&times چکیده کامل

بناهای بسیاری در سرزمین پهناور ایران وجود دارد که از جهت گاهنگاری و کاربری دارای مشکل‌‌‌‌اند، ‌‌‌زیج منیژه از جملة این بناهاست که در نزدیکی سرپل‌‌‌ذهاب کرمانشاه واقع شده و نظرات گوناگون در مورد آن ابراز شده است. این بنا، ‌‌‌بنایی سنگی با ملات گچ است که ابعاد آن ۵۷×۳۵/۵ متر و با پلان مستطیل شکل است. تاکنون هیچ گزارش و مطالعة دقیقی در مورد این اثر به چاپ نرسیده است. برخی از محققین در اشاراتی گذرا این بنا را کاروانسرای دوره ساسانی قلمداد نموده، ‌‌‌برخی دیگر کوشک و تعدادی رصدخانه را به عنوان کاربری بنا ذکر کرده‌اند. در این پژوهش، ‌‌‌کلیه مدارک موجود و اشارات تاریخی گردآوری گردید و اساس کار بر فعالیت‌‌‌های میدانی متمرکز گردید و بنا به دقت از نظر پلان، ‌‌‌مصالح و دیگر ویژگی‌‌‌ها بررسی و مطالعه شد. هدف از این پژوهش، ‌‌‌مشخص نمودن کاربری بنا با توجه به شواهد برجامانده از آن و مقایسة بنا با سایر بناهای مشابه از لحاظ ویژگی و سبک معماری می‌‌‌باشد. از مهم‌ترین نتایج این پژوهش پیشنهاد کاربری این بنا به عنوان یک کوشک یا کاخ کوچک و اتراقگاه موقت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - طراحی مدل پیشگوی بار میکروبی بر پایه امپدانس در سبزیجات خشک سنتی و صنعتی
نجمه نجارپور علی فضل ارا مهرنوش تدینی

هدف از این مطالعه استفاده از تکنیک امپدانس و مقایسه نتایج حاصل از این تکنیک با روش مرجع در سبزیجات خشک شده به‌روش سنتی و صنعتی بود. 30 نمونه سبزی خشک شده به‌روش سنتی و 30 نمونه سبزی خشک شده به‌روش صنعتی با استفاده از روش کشت مرجع و نیز با استفاده از دستگاه امپدانس و برا چکیده کامل

هدف از این مطالعه استفاده از تکنیک امپدانس و مقایسه نتایج حاصل از این تکنیک با روش مرجع در سبزیجات خشک شده به‌روش سنتی و صنعتی بود. 30 نمونه سبزی خشک شده به‌روش سنتی و 30 نمونه سبزی خشک شده به‌روش صنعتی با استفاده از روش کشت مرجع و نیز با استفاده از دستگاه امپدانس و براساس دستورالعمل مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی مورد آزمایش و شمارش میکروبی قرار گرفتند. روش امپدانس نشان داد که حداقل و حداکثر تعداد میکروارگانیسم ها در نمونه های سنتی به‌ترتیب 4 10 × 80/4 و 6 10 × 40/1 باکتری در گرم نمونه بود. حداقل و حداکثر تعداد میکروارگانیسم ها در نمونه های به‌ترتیب 105×00/7 و 102×00/6 باکتری در گرم بود. حداکثر زمان تشخیص در روش امپدانس در سبزیجات خشک شده به‌روش سنتی و صنعتی به‌ترتیب 24/20 و 68/23 ساعت و حداقل زمان تشخیص در روش صنعتی و سنتی به‌ترتیب 35/11 و25/8 ساعت بود. نتایج نشان داد، پیشگویی مقادیر بار میکروبی سبزیجات خشک شده با استفاده از معادلات رگرسیونی حاصل به‌ترتیب معادل 9169/0، 9133/0 و8861/0 برای سبزیجات خشک به‌روش سنتی، صنعتی و مجموع دو روش بود که بیانگر میزان تطابق بالای روش امپدانس با روش مرجع بود. بار میکروبی در سبزی های خشک شده سنتی و صنعتی به‌ترتیب بیشتر و کمتر از حد مجاز استاندارد بود. با توجه به انطباق بالای روش مرجع و امپدانس در این مطالعه، روش امپدانس می تواند به‌عنوان روش جایگزین برای کنترل بار میکروبی سبزیجات خشک استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - تشخیص و اندازه‌گیری تعدادی از آفت‌کش‌های پایرتروئیدی در نمونه‌های سبزی با کروماتوگرافی‌گازی کوپل‌شده به اسپکترومترجرمی
جلیل خندقی محمدرضا افشار مقدم

10.30495/jfh.2020.1899538.1272

اندازه‌گیری ترکیبات مضری که امکان ورود به مواد غذایی را دارند، از اهمیت بالایی برخوردار است. آفت‌کش‌ها یکی از مواد مهمی هستند که در فعالیت‌های کشاورزی از آن‌ها استفاده می‌شوند و به‌رغم تأثیر مثبت این مواد در افزایش تولیدات کشاورزی، بسیاری از این مواد برای سلامتی انسان‌ه چکیده کامل

اندازه‌گیری ترکیبات مضری که امکان ورود به مواد غذایی را دارند، از اهمیت بالایی برخوردار است. آفت‌کش‌ها یکی از مواد مهمی هستند که در فعالیت‌های کشاورزی از آن‌ها استفاده می‌شوند و به‌رغم تأثیر مثبت این مواد در افزایش تولیدات کشاورزی، بسیاری از این مواد برای سلامتی انسان‌ها و محیط ‌زیست مضر می‌باشند. پایرتروید‌ها از حشره‌کش‌های رایج مورد استفاده در کشاورزی و سموم خانگی هستند و به‌دلیل توانایی بسیار خوب آن‌ها در مبارزه با انواع آفات، به‌وفور مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این کار پژوهشی یک روش کارآمد و قابل‌اطمینان بر اساس میکرو استخراج مایع-مایع همگن القاشده با دما به‌منظور استخراج و پیش تغلیظ آفت‌کش‌های پایروتروئیدی دلتامترین، بی‌فنترین، پرمترین، سای‌هالوترین و سایپرمترین از نمونه‌های سبزیجات کرفس، سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، کاهو و پیاز و اندازه‌گیری آن‌ها به کمک کروماتوگرافی‌گازی مجهز به شناساگر اسپکترومتر جرمی توسعه داده ‌شده است. تحت شرایط بهینه، روش پیشنهادی اعتباربخشی شده و مقادیر بازده استخراج در محدوده 56 الی83 درصد به‌دست‌ آمد. هم‌چنین حدود تشخیص در بازه ۳/۴ تا ۴/۹ نانوگرم بر میلی‌لیتر حاصل شد که نشان از قابلیت بالای روش مورد استفاده در استخراج و آنالیز سموم پایرتیروئید دارد. از دیگر مزایای روش پیشنهادی می‌توان به ‌سادگی و ارزان بودن آن، مصرف کم حلال‌های آلی و زمان کوتاه آنالیز اشاره کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - مطالعه اثر ضدمیکروبی اسانس رزماری بر سه باکتری بیماری‌زای غذایی در سبزیجات با استفاده از PCR کمی و پروپیدیوم مونوآزید
مریم عزیزخانی پاتریسیا الیزاکویویل

اسانس‌های گیاهی از دیرباز با هدف بهبود طعم‌ در مواد غذایی به‌کار می‌رفتند. امروزه این اسانس‌ها به‌علت داشتن ترکیبات ضدمیکروبی به‌عنوان نگه‌دارنده‌های طبیعی در محصولات غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مطالعه، ابتدا حداقل غلظت کشندگی رزماری علیه اشریشیا کولایO157: چکیده کامل

اسانس‌های گیاهی از دیرباز با هدف بهبود طعم‌ در مواد غذایی به‌کار می‌رفتند. امروزه این اسانس‌ها به‌علت داشتن ترکیبات ضدمیکروبی به‌عنوان نگه‌دارنده‌های طبیعی در محصولات غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مطالعه، ابتدا حداقل غلظت کشندگی رزماری علیه اشریشیا کولایO157: H7، سالمونلا انتریکا و لیستریا مونوسیتوژنز تعیین شد. سپس کمیت سلول‌های زنده در یک جمعیت باکتریایی تحت تیمار با اسانس رزماریبا PMA-qPCRتعیین شد. طبق نتایج مطالعه، غلظت‌های 1% ، 45/0% و 9/0‌% به‌ترتیب موجب غیرفعال‌ شدن لیستریا مونوسیتوژنز، اشریشیا کولایO157: H7و سالمونلا انتریکا شد. لیستریا مونوسیتوژنز طی 45 دقیقه غیرفعال گردید، در حالی‌که سالمونلا انتریکا و اشریشیا کولای طی 90 دقیقه از بین رفتند. از آن‌جایی که اسانس رزماری در غلظت‌های پایین‌تر از سایر اسانس‌ها قادر به غیرفعال‌سازی برگشت‌ناپذیر سه پاتوژن مورد آزمایش شد، لذا دارای پتانسیل لازم جهت استفاده به‌عنوان افزودنی طبیعی یا نگه‌دارنده زیستی در مواد غذایی می‌باشد. علاوه بر این، یافته‌ها نشان داد روش PMA-qPCR یک روش کمی دقیق و اختصاصی برای جستجو و تشخیص انتخابی باکتری‌های بیماری‌زای زنده می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - ارزیابی غلظت سرب، روی ، مس، نیکل و کروم در سبزیجات رشد یافته در اطراف شهر زنجان
علی افشاری حسین خادمی

این پژوهش با هدف ارزیابی پتانسیل خطر فلزات سنگین بر سلامت انسان از مصرف سبزیجات انجام گرفت. برای این منظور از سبزیجات رشدیافته در اطراف شهر و مراکز صنعتی زنجان به‌صورت تصادفی نمونه برداری صورت پذیرفت. نمونه های گیاهی با روش اسید کلریدریک 2 مولار هضم و غلظت عناصر (Pb، Zn چکیده کامل

این پژوهش با هدف ارزیابی پتانسیل خطر فلزات سنگین بر سلامت انسان از مصرف سبزیجات انجام گرفت. برای این منظور از سبزیجات رشدیافته در اطراف شهر و مراکز صنعتی زنجان به‌صورت تصادفی نمونه برداری صورت پذیرفت. نمونه های گیاهی با روش اسید کلریدریک 2 مولار هضم و غلظت عناصر (Pb، Zn، Cu، Ni و Cr) توسط دستگاه جذب اتمی قرائت گردید. به‌صورت کلی میانگین فلزات سنگین در تمام سبزیجات (32=N) برای روی، سرب، مس، نیکل و کروم به‌ترتیب 8/97، 9/31، 3/19، 4/4 و 3/2 میلی گرم بر کیلوگرم تعیین شد. بالاترین مقدار شاخص آلودگی فلز در ریحان و پایین ترین آن در شاهی مشاهده شد (به‌ترتیب 46/16 و 88/4) مقدار جذب روزانه برای روی، مس و کروم در تمام گروه سنی پایین تر از مقدار جذب قابل تحمل روزانه عناصر است. این مقدار در کودکان، بزرگسالان و سالخوردگان برای نیکل به‌ترتیب 0/2، 6/1 و 3/1 درصد و برای سرب به‌ترتیب 1/28، 0/22 و 0/19 درصد بیشتر از مقدار PTDI به‌دست آمد. مقدار پتانسیل خطرپذیری در تمام گروه سنی به‌صورت Pb>Cu>Zn>Ni>Cr محاسبه شد. مقدار پتانسیل خطرپذیری برای کروم، نیکل و روی کمتر از یک و برای مس کمی بیشتر از یک و در سرب بسیار بالاتر از یک بود. مقدار شاخص خطرپذیری برای گروه سنی کودکان، بزرگسالان و سالخوردگان به‌ترتیب 33/31، 58/24 و 14/21 به‌دست آمد، که بیشترین سهم آن مربوط به سرب می باشد (7/89%) پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - بررسی غلظت کادمیوم، روی و منگنز در ریشه، ساقه و برگ اسفناج و گوجه‌فرنگی مصرفی شهر همدان
آزاده قبادی امین جهانگرد

فلزات سنگین از مهمترین آلاینده‌ها در محیط زیست هستند که ورود آن‌ها به زنجیره غذایی یک خطر جدی برای سلامت انسان‌ها به شمار می‌آید. این مطالعه با هدف تعیین میزان غلظت عناصر سنگین کادمیوم، روی و منگنز در قسمت‌های مختلف ریشه، ساقه و برگ سبزی‌های اسفناج و گوجه‌فرنگی مصرفی شه چکیده کامل

فلزات سنگین از مهمترین آلاینده‌ها در محیط زیست هستند که ورود آن‌ها به زنجیره غذایی یک خطر جدی برای سلامت انسان‌ها به شمار می‌آید. این مطالعه با هدف تعیین میزان غلظت عناصر سنگین کادمیوم، روی و منگنز در قسمت‌های مختلف ریشه، ساقه و برگ سبزی‌های اسفناج و گوجه‌فرنگی مصرفی شهر همدان در سال 1393 صورت گرفت. برای این منظور از محصولات 3 مزرعه در شهر همدان با 5 تکرار از هر مزرعه نمونه‌برداری به‌عمل آمد. جمع‌آوری نمونه‌ها از قسمت‌های مختلف ریشه، ساقه و برگ گیاه صورت پذیرفت. نمونه‌ها در آزمایشگاه با استفاده از روش هضم اسیدی، هضم شدند. سپس غلظت عناصر مورد بررسی توسط دستگاه نشر اتمیICP قرائت گردید. مقادیر میانگین غلظت فلزات سنگین در ریشه، ساقه و برگ گیاه اسفناج به‌ترتیب برابر بود با: کادمیوم 14/0، 24/0، 34/0، روی 53/15، 82/24، 35 و منگنز 59/26، 42/24، 38/45 میلی گرم بر کیلوگرم بود. این مقادیر در گوجه فرنگی به‌صورت: کادمیوم 20/16، 42/24، 81/33، روی 48/21، 74/39، 92/52 و منگنز 60/26، 41/42، 90/61 میلی گرم بر کیلوگرم بود. مقایسه میانگین غلظت فلزات سنگین کادمیوم و منگنز در گیاه اسفناج و گوجه فرنگی با مقادیر استاندارد (WHO/FAO) اختلاف معنی‌داری را نشان داد. به جز فلز روی که اختلاف معنی‌داری را با مقادیر استاندارد مربوطه نداشت. مقایسه نتایج حاصل با مقادیر استاندارد نشان‌دهنده آلوده بودن سبزیجات مصرفی اسفناج و گوجه‌فرنگی مورد مطالعه بود. به‌طوری که غلظت فلزات کادمیوم و منگنز در تمامی نمونه ها برای سلامتی مصرف‌کنندگان مخاطره‌آمیز ارزیابی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - بررسی میزان نیتریت و نیترات صیفی‌‎جات و سبزیجات کشت شده در دشت‌های جنوبی و شرقی کرمانشاه در سال 1390
مقداد پیرصاحب کیومرث شرفی مسعود مرادی

با توجه به اینکه سبزیجات و صیفی‌جات قابلیت جذب و احتباس مقادیر زیادی از نیتریت و نیترات را دارا هستند، لذا مصرف این قبیل محصولات توسط انسان موجب به خطر افتادن سلامتی می‌گردد. هدف از این مطالعه تعیین میزان نیتریت و نیترات موجود در صیفی‌جات و سبزیجات کشت شده در دشت‌های بخ چکیده کامل

با توجه به اینکه سبزیجات و صیفی‌جات قابلیت جذب و احتباس مقادیر زیادی از نیتریت و نیترات را دارا هستند، لذا مصرف این قبیل محصولات توسط انسان موجب به خطر افتادن سلامتی می‌گردد. هدف از این مطالعه تعیین میزان نیتریت و نیترات موجود در صیفی‌جات و سبزیجات کشت شده در دشت‌های بخش جنوبی و شرقی شهر کرمانشاه می‌باشد. در این مطالعه، 330 نمونه جهت تعیین میزان نیترات و نیتریت طبق استاندارد ملی ایران (شماره4106) مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که از نظر میانگین میزان نیتریت در سبزیجات و صیفی‌جات، در مناطق نمونه‌برداری تفاوت معنی‌داری وجود دارد (01/0>p)، اما در مورد نیترات این تفاوت معنی‌دار نبود (05/0P>). بطور کلی در دو دشت ماهیدشت و درود و فرامان بیشترین میزان نیتریت مربوط به غده تربچه به ترتیب 1/2±05/6 و 845/0±12/6 میلی‌گرم بر کیلوگرم و کمترین میزان مربوط به خیار با مقدار 022/0±1/0 و 085/0±174/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم بود. همچنین بیشترین میزان نیترات در دشت ماهیدشت مربوط به اسفناج (17/21±11/392 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و در دشت و درود و فرامان مربوط به غده تربچه (02/158±94/316 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و کمترین میزان در هر دو دشت مربوط به گوجه فرنگی و به ترتیب 56/3±42/11 و 2/5±1/9 میلی‌گرم بر کیلوگرم بود. میانگین میزان نیتریت و نیترات در بین سبزیجات یا صیفی‌جات مختلف مورد بررسی اختلاف معنی‌داری داشت (01/0>p). با توجه به نتایج می‌توان نتیجه گرفت که مقدار نیتریت در بعضی از سبزیجات و صیفی‌جات مورد بررسی فراتر از مقدار مجاز است. بنابراین لازم است که تا حد ممکن استفاده از کودهای ازته در مزارع کشت آنها کاهش یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - بررسی میزان شیوع و الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی سوش های استافیلوکوکوس اورئوس جدا شده از انواع سبزیجات و سالاد در استان چهارمحال و بختیاری در بهار سال 1396
منوچهر مومنی شهرکی امیر شاکریان ابراهیم رحیمی

استافیلوکوکوس اورئوسیکی از اصلی ترین عوامل ایجاد کننده مسمومیتهای غذایی در انسان است. وقوع مقاومت های شدید آنتی بیوتیکی در این باکتری سبب افزایش اهمیت آن شده است. مطالعه حاضر به منظور ارزیابی میزان شیوع و خصوصیات مقاومت آنتی بیوتیکی سوش هایاستافیلوکوکوس اورئوسجدا شده از چکیده کامل

استافیلوکوکوس اورئوسیکی از اصلی ترین عوامل ایجاد کننده مسمومیتهای غذایی در انسان است. وقوع مقاومت های شدید آنتی بیوتیکی در این باکتری سبب افزایش اهمیت آن شده است. مطالعه حاضر به منظور ارزیابی میزان شیوع و خصوصیات مقاومت آنتی بیوتیکی سوش هایاستافیلوکوکوس اورئوسجدا شده از سبزیجات و سالاد در استان چهارمحال و بختیاری انجام پذیرفت. در این مطالعه تعداد 485 نمونه سبزیجات و سالاد جمع آوری و سریعا به آزمایشگاه انتقال داده شدند. نمونه ها با استفاده از کشت میکروبی ارزیابی شدند و سوش هایاستافیلوکوکوس اورئوسجدا شده از نظر الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی با استفاده از روش انتشار دیسکی مورد ارزیابی قرار گرفتند. میزان شیوعاستافیلوکوکوس اورئوسدر نمونه های سبزیجات و سالاد به ترتیب 16 و 91/11 درصد بود. بیشترین وکمترین میزان شیوع باکتری بترتیب در لردگان (50/26 درصد) و شهرکرد (72/6 درصد) مشاهده شد. اختلاف معنادار آماری برای شیوعاستافیلوکوکوس اورئوسبین نمونه های سالاد و سبزیجات دیده شد (P< 0.05). سوش هایاستافیلوکوکوس اورئوسجدا شده از نمونه های سبزیجات و سالاد بیشترین میزان مقاومت را بر علیه آنتی بیوتیک های پنی سیلین (58/95 درصد)، تتراسایکلین (23/88 درصد)، آمپی سیلین (41/79 درصد)، اریترومایسین (05/72 درصد) و متی سیلین (58/70 درصد) داشتند. کم ترین شیوع مقاومت آنتی بیوتیکی بر علیه آنتی بیوتیک های ایمی پنم (35/7 درصد)، کلرامفنیکل (05/22 درصد)، کوتریموکسازول (47/26 درصد) و کوآموکسی کلاو (41/29 درصد) گزارش گردید. عدم تجویز بی رویه آنتی بیوتیک ها با توجه به نتایج روش انتشار دیسکی می تواند خطراستافیلوکوکوساورئوسمقاوم را در سبزیجات و سالاد کاهش دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - مطالعه فراوانی ژن های کد کننده انتروتوکسین و الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی ایزوله های استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین جدا شده از نمونه های سبزیجات و سالاد در استان چهارمحال و بختیاری
منوچهر مومنی شهرکی امیر شاکریان ابراهیم رحیمی فرهاد صفرپور دهکردی

استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین یکی از اصلی ترین عوامل نوظهور ایجاد کننده مسمومیت های غذایی مقاوم به آنتی بیوتیک در انسان است. باکتری همچنین توانایی تولید انتروتوکسین مقاوم به حرارت را دارد. مطالعه حاضر به منظور ارزیابی میزان شیوع، الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی و فر چکیده کامل

استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین یکی از اصلی ترین عوامل نوظهور ایجاد کننده مسمومیت های غذایی مقاوم به آنتی بیوتیک در انسان است. باکتری همچنین توانایی تولید انتروتوکسین مقاوم به حرارت را دارد. مطالعه حاضر به منظور ارزیابی میزان شیوع، الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی و فراوانی ژن های کد کننده انتروتوکسین در سوش های استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین جدا شده از سبزیجات و سالاد انجام پذیرفت. در این مطالعه تعداد 485 نمونه سبزیجات و سالاد جمع آوری و سریعا به آزمایشگاه انتقال داده شدند. به منظور جداسازی استافیلوکوکوس اورئوس از کشت میکروبی استفاده و سوش های مقاوم به متی سیلین با استفاده از دیسک های سفوکسیتین و اگزاسیلین تایید شدند. الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی و فراوانی ژن های کد کننده انتروتوکسین به ترتیب با استفاده از روش های انتشار دیسکی و PCR ارزیابی شدند. میزان شیوع استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین در نمونه های سبزیجات و سالاد به ترتیب 2/7 و 51/8 درصد بود. سوش های استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین، بیشترین میزان مقاومت آنتی بیوتیکی را نسبت به آنتی بیوتیک های پنی سیلین (100 درصد)، کوآموکسی کلاو (100 درصد)، آمپی سیلین (100 درصد) و سفتی راکسون (100 درصد) داشتند. شیوع مقاومت برعلیه ایمی پنم (52/10 درصد) و کلرامفنیکل (68/23 درصد) کمتر از سایر آنتی بیوتیک ها بود. فراوان ترین انتروتوکسین های ردیابی شده در ایزوله های استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین، SEA (15/63 درصد) و SEB (26/52 درصد) بودند. حضور همزمان چند ژن کد کننده انتروتوکسین و مقاومت چندگانه برعلیه چندین آنتی بیوتیک در سوش های استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین جدا شده از نمونه های سبزیجات و سالاد نشان دهنده بروز یک مشکل بهداشتی عمده در این دسته از مواد غذایی است. جلوگیری از تجویز بی رویه آنتی بیوتیک ها می تواند خطر استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین انتروتوکسین زا را در سبزیجات و سالاد کاهش دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - مطالعه فراوانی ژن حدتhlyAباکتری لیستریا مونوسیتوژنز در سبزیجات تازه با استفاده از واکنش زنجیره‌ای پلی مراز
حسین مومنی علی شریف زاده معصومه بشیری

چکیده لیستریامونوسیتوژنز‌یک پاتوژن سرمادوست مهم غذایی است که ممکن است در سبزیجات تازه یافت شود. انواع سبزیجات مختلف می‌توانند در انتقال لیستریابهانسان و همه گیریلیستریوز نقش داشته باشند. هدف از این مطالعه ارزیابی شیوع لیستریامونوسیتوژنز و مطالعه فراوانی ژن hlyA در سبزی چکیده کامل

چکیده لیستریامونوسیتوژنز‌یک پاتوژن سرمادوست مهم غذایی است که ممکن است در سبزیجات تازه یافت شود. انواع سبزیجات مختلف می‌توانند در انتقال لیستریابهانسان و همه گیریلیستریوز نقش داشته باشند. هدف از این مطالعه ارزیابی شیوع لیستریامونوسیتوژنز و مطالعه فراوانی ژن hlyA در سبزیجات تازه در شهرستان شهرکرد بود.این مطالعه به صورت مقطعی-توصیفی بر روی 145 نمونه سبزیجات تازه جمع آوری شده از شهرستان شهرکرد انجام‌ گرفت. جداسازی لیستریامونوسیتوژنز با استفاده از محیط کشت اختصاصی صورت پذیرفت وسپس فراوانی ژن hlyAبا واکنش زنجیره‌ای پلی مراز و با استفاده از پرایمر‌های اختصاصی مورد مطالعه قرار گرفت.از مجموع نمونه‌های مورد مطالعه،81 نمونه (56 درصد) از نظر لیستریا مثبت تشخیص داده شدند که از این تعداد 54 نمونه (67درصد) دارای ژن hlyA بودند. یافته‌های ما نشان می‌دهد که لیستریامونوسیتوژنز در سبزیجات منطقه مورد مطالعه از فراوانی نسبتاً زیادی برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - استفاده مجدد از فاضلاب بهداشتی تصفیه شده و زه آب کشاورزی به عنوان منابع جایگزین برای آبیاری سبزیجات دشت عقیلی
حسین سلطانی کاظمی احسان دریکوند

با توجه به کمبود آب در ایران و رشد جمعیت و شهرنشینی، برنامه ریزی برای استفاده بهینه از منابع آب و بازیافت آب از منابع نامتعارف ضرورت بیشتر یافته است. این تحقیق با هدف استفاده مجدد از فاضلاب بهداشتی تصفیه شده و زه آب کشاورزی به عنوان منابع جایگزین برای آبیاری سبزیجات انج چکیده کامل

با توجه به کمبود آب در ایران و رشد جمعیت و شهرنشینی، برنامه ریزی برای استفاده بهینه از منابع آب و بازیافت آب از منابع نامتعارف ضرورت بیشتر یافته است. این تحقیق با هدف استفاده مجدد از فاضلاب بهداشتی تصفیه شده و زه آب کشاورزی به عنوان منابع جایگزین برای آبیاری سبزیجات انجام شد. بدین منظور 6 گونه بذر؛ ترب قرمز، برگ چقندر، گشنیز، مرزه، شوید و تره در سه تکرار 1-آبیاری با آب چاه، 2-آبیاری با زه آب کشاورزی و 3-آبیاری با فاضلاب تصفیه شده کاشت و بررسی شدند. هرکدام از بذرها به میزان 100 گرم در 3 تکرار آبیاری کاشت شدند. کیفیت خاک، فلزات سنگین در خاک، آزمایشات آلودگی و انگلی آب و بهداشت آب در مراحل مختلف اندازه گیری شد. همچنین وزن و ارتفاع سبزیجات در زمان برداشت برای مقایسه سه تکرار کاشت اندازه گیری شد. نتایج نشان داد وزن و ارتفاع سبزیجات در سه تکرار تفاوت معناداری با هم نداشتند، اما در مجموع اندازه رشد سبزیجات تکرار آبیاری با زه آب کشاورزی از دو تکرار دیگر بیشتر بود. استانداردهای سازمان محیط زیست برای آبیاری کشاورزی پس از تصفیه فاضلاب بدست آمد، اما میزان فلزات سنگین خاک پس از آبیاری با فاضلاب اندکی افزایش و شوری خاک کاهش یافت. در نهایت پیشنهاد می شود برای جلوگیری از به هدر رفتن منابع آب از زه آب کشاورزی برای آبیاری سبزیجات و استفاده از فاضلاب تصفیه شده بهداشتی در موارد خاص با آزمایشات مستمر کنترل بهداشت و کیفیت انجام شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - اندازه گیری کادمیوم، آرسنیک، نیکل و سرب در سبزیجات نعناع (Mentha piperita) و خرفه (Portulace oleracea) در خاک های دزفول و حمیدیه در استان خوزستان
فریده وطنیان خوشناز پاینده لاله رومیانی

افزایش غلظت فلزات سنگین در خاک در طول دهه های اخیر باعث کاهش کمیت و کیفیت تولیدات گیاهی شده و سلامت انسان ها را به خطر انداخته است. این مطالعه با هدف بررسی پایش عناصر کادمیوم، سرب، آرسنیک و نیکل در سبزیجات خرفه (Portulaca oleracea) و نعناع (Mentha piperita) حمیدیه و دزف چکیده کامل

افزایش غلظت فلزات سنگین در خاک در طول دهه های اخیر باعث کاهش کمیت و کیفیت تولیدات گیاهی شده و سلامت انسان ها را به خطر انداخته است. این مطالعه با هدف بررسی پایش عناصر کادمیوم، سرب، آرسنیک و نیکل در سبزیجات خرفه (Portulaca oleracea) و نعناع (Mentha piperita) حمیدیه و دزفول در استان خوزستان انجام شد. بالاترین میزان آرسنیک در گیاه خرفه دزفول (05/0±03/1 میکروگرم در کیلوگرم) و پایین ترین میزان این عنصر در گیاه نعناع حمیدیه (01/0±08/0 میکروگرم در کیلوگرم) به دست آمد. بالاترین و پایین ترین میزان سرب در گیاه خرفه (009/0±98/0 میلی گرم در کیلوگرم) و نعناع حمیدیه (005/0±35/0 میلی گرم در کیلوگرم) بود. بالاترین و پایین ترین میزان کادمیوم در گیاه خرفه دزفول (001/0±095/0 میلی گرم در کیلوگرم) و نعناع حمیدیه (007/0±024/0 میلی گرم در کیلوگرم) مشاهده شد. بالاترین میزان نیکل در گیاه نعناع دزفول (03/0±20/22 میکروگرم بر کیلوگرم) و پایین ترین میزان آن در گیاه خرفه حمیدیه (07/0±04/9 میکروگرم بر کیلوگرم) بود. میزان شن در نمونه خاک دزفول بیشتر از خاک حمیدیه به دست آمد و میزان لای در نمونه خاک حمیدیه بیشتر بود (P<0.05). میزان pH، مواد خنثی شونده، ماده آلی، کربن آلی، فسفر و پتاسیم قابل جذب در خاک منطقه دزفول بالاتر از خاک حمیدیه بود. در این تحقیق میزان مواد آلی در خاک دزفول و حمیدیه بسیار کم است. با توجه به نتایج به دست آمده میزان کادمیوم، سرب، آرسنیک و نیکل در سبزیجات نعناع و خرفه پایین تر از حد مجاز استانداردها به دست آمد. پرونده مقاله

فهرست مقالات زیج

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی