فهرست مقالات رسم‌المصحف

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - تطور تاریخی آراء عالمان مسلمان در لزوم تبعیت از رسم‌المصحف
  سید علی محمد سرسرابی محمدمهدی تقدیسی رحمت فرحزادی
  امر به کتابت قرآن توسط پیامبر اکرم (ص) همزمان با نزول آن، موضوعی مورد وفاق میان عالمان علوم و تاریخ قرآن است؛ امّا این‌که آیا شکل نگارش کلمات به دستور و تعیین پیامبر اکرم (ص) بوده یا پس از رحلت ایشان توسط صحابه معین شده یا خیر، بلکه کاتبان وحی بر اساس روش معمول نگارش زب چکیده کامل

  امر به کتابت قرآن توسط پیامبر اکرم (ص) همزمان با نزول آن، موضوعی مورد وفاق میان عالمان علوم و تاریخ قرآن است؛ امّا این‌که آیا شکل نگارش کلمات به دستور و تعیین پیامبر اکرم (ص) بوده یا پس از رحلت ایشان توسط صحابه معین شده یا خیر، بلکه کاتبان وحی بر اساس روش معمول نگارش زبان عرب، نوشته‌اند، موضوعی مورد اختلاف است. به دنبال آن، این پرسش مطرح می‌شود که در هر صورت، آیا در اعصار بعدی، تبعیت از رسم‌الخط اولیۀ قرآن کریم لازم است و گزارۀ توقیفی بودن رسم‌الخط قرآن، گزاره‌ای صحیح است یا خیر؟ این مقاله بر آن است که با بررسی و گزارش سیر تطور آراء عالمان نام آور این عرصه و تحلیل آن‌ها و علل گرایش‌های ایشان، افقی روشن را برای فهم دقیق مسئله و قضاوت صحیح در مورد آراء ایشان روشن نماید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - بررسی تطبیقی رسم‌الخط مصحف تاشکند با قواعد و نقل‌های تاریخی رسم‌المصحف
  مجتبی محمدی انویق مرتضی توکلی مرتضی رحیمی آهنگرکلایی
  علم رسم‌المصحف، از قواعد و روش‌هایی در باب کتابت قرآن سخن می‌گوید که به واسطۀ منقولات دانشمندان از مصاحف کهن، در دسترس قرار گرفته‌اند. کتاب‌های المقنع و مختصر التبیین، مهم‌ترین منابع دانش رسم‌المصحف به شمار می‌روند که در نگارش اکثر مصاحف جهان اسلام مورد استفاده قرار گرف چکیده کامل

  علم رسم‌المصحف، از قواعد و روش‌هایی در باب کتابت قرآن سخن می‌گوید که به واسطۀ منقولات دانشمندان از مصاحف کهن، در دسترس قرار گرفته‌اند. کتاب‌های المقنع و مختصر التبیین، مهم‌ترین منابع دانش رسم‌المصحف به شمار می‌روند که در نگارش اکثر مصاحف جهان اسلام مورد استفاده قرار گرفته‌اند؛ چنان‌که به نویسندگان آن‌ها، لقب شیخین علم رسم‌المصحف اطلاق شده است. این مقاله کوشیده است که رسم کلمات مصحف تاشکند به‌عنوان معروف‌ترین مصحف از حیث انتساب به خلیفۀ سوم را با نقل‌های دو کتاب مذکور مقایسه کرده و میزان انطباق گزارش‌های رسم‌المصحف را با رسم نمونه‌ای از مصاحف کهن ارزیابی کند. رسم کلمات در مصحف تاشکند سه دسته‌ است: 1- رسم‌هایی که با نقل‌های شیخین همخوانی دارد؛ 2- رسم‌هایی که تنها با نقل‌های یکی از شیخین همخوانی دارد؛ 3- رسم‌هایی که با نقل‌های شیخین ناهمخوان است. رسم‌های ناهمخوان با نقل‌های شیخین در مصحف تاشکند، به دو بخش قابل تقسیم است: الف) رسم‌هایی که عالمانی دیگر، آن‌ها را در گزارش‌های خود، نقل کرده‌اند؛ ب) رسم‌هایی که برای آن‌ها گزارشی یافت نمی‌شود. نتیجۀ پژوهش حاضر نشان از آن دارد که گزارش‌های علم رسم‌المصحف باید با مراجعۀ مستقیم به مصاحف کهن، تکمیل و در مواردی اصلاح شوند. پرونده مقاله