• فهرست مقالات حوزه‌های معنایی

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - حوزه‌های معنایی لیل در قرآن
        ملیحه طاهری دولت آبادی ابوالقاسم عاصی مذنب احمد زارع زردینی حمید شمع ریزی
        معناشناسی از رویکردهای نوین در قرآن شناسی قرن اخیر است. این دانش در رشد و ارتقاء هرچه بیش‌تر قرآن شناسی امروز بسیار کارآمد بوده و مورد اقبال قرآن پژوهان قرار گرفته است. یکی از شاخه های معناشناسی، معناشناسی ساختاری است و در این میان از مباحث آن تعیین حوزه های معنایی یک و چکیده کامل
        معناشناسی از رویکردهای نوین در قرآن شناسی قرن اخیر است. این دانش در رشد و ارتقاء هرچه بیش‌تر قرآن شناسی امروز بسیار کارآمد بوده و مورد اقبال قرآن پژوهان قرار گرفته است. یکی از شاخه های معناشناسی، معناشناسی ساختاری است و در این میان از مباحث آن تعیین حوزه های معنایی یک واژه است. در نوشتار پیش رو، به تبیین حوزه معنایی لیل در قرآن کریم پرداخته شده است. روش انجام پژوهش، تحلیل متنی بر پایه الگوی هم نشینی و جانشینی کلمات با واژه لیل است. این بررسی نشان می‌دهد، واژگانی که در فرآیند هم نشینی و جانشینی با این واژه در ارتباط‌اند را می توان به زوج معنایی و زیرمجموعه های روابط معنایی شب و روز(فراگیر شدن، تقلیب لیل و نهار، تکویر لیل و نهار و...)؛ پدیده های همراه شب(ماه، ستارگان و تاریکی)؛ بخش های لیل (شفق، مغرب، و...)، کارکردهای لیل(عبادی، اجتماعی، تقویمی، طبیعی) و گونه‌های معنایی- مفهومی لیل(مکملی، اشتدادی، توزیعی و تقابلی) در قرآن مورد بررسی قرار داد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - حوزه معنایی اسم و صفت در ساخت نوع ادبی عرفانی (حدیقه سنایی)
        عباسعلی وفایی فاطمه مرادی
        نوع (genre) در اساس اشاره به سنخ (type)های ادبی دارد. درواقع مجموعه ای از قواعد انتزاعی است که نویسندگان در خلق آثارشان خود را ملزم به رعایت آن می دانند. از همین رو دسته ای از متون ادبی که دارای شباهت های ساختاری، محتوایی، بلاغی و... هستند نیز نوع ادبی نامیده می‌شوند. ب چکیده کامل
        نوع (genre) در اساس اشاره به سنخ (type)های ادبی دارد. درواقع مجموعه ای از قواعد انتزاعی است که نویسندگان در خلق آثارشان خود را ملزم به رعایت آن می دانند. از همین رو دسته ای از متون ادبی که دارای شباهت های ساختاری، محتوایی، بلاغی و... هستند نیز نوع ادبی نامیده می‌شوند. بخش عمده ای از عوامل موثّر در ایجاد نوع ادبی، مربوط به حوزه های معنایی است. در این زمینه، واژگان در قالب اسم ها و صفات به صورت ساده، مشتق یا مرکّب نقش اساسی ای در خلق نوع ادبی و تمایز ان ها با یکدیگر دارند. یکی از انواع مهم در حوزه ادبیّات ایران، نوع عرفانی است. حدیقةالحقیقه سنایی از جملة آثاری است که در زیرمجموعه این نوع قرار می گیرد. ما در این مقاله در پی آن هستیم که ضمن بررسی 50 واژه در این کتاب، نشان دهیم که حوزه های معنایی (اسم و صفت) چگونه در ایجاد نوع عرفانی موثّرند. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد حوزه های معنایی غالب این دسته از واژگان با توجه به مطالعات درزمانی و هم زمانی و هم چنین تغییراتی که در دو سطح واژگانی و مفهومی آن ها پیدا می شود، با بسامد بالا در خدمت نوع عرفانی قرار گرفته اند؛ چنانکه از این میان، سهم اسم های مکان، زمان و برخی واژگان دیگر که ما از آن ها تحت عنوان واژگان خاص نام برده ایم، بیشتر است. این پژوهش کاملا نوآورانه است و با نگاهی جدید از حیث کمّی و کیفی به توصیف دقیق متن می پردازد. پرونده مقاله