فهرست مقالات تصحیف

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - تطور الأدب و التصحیف فی آثار أبی أحمد العسکری
  عارف خصافی علی سپهیار سهاد جادری
  إنّ العلامة أبا أحمد العسکری الذی درس علی ید أبیه عاش فی عهد العباسیة وعاصر الشاعر والأدیب الکبیر صاحب بن عباد وابن المعتز، مع هذا إنّ أبا أحمد کان أبرع من الآخرین فی اللّغة والتّصحیف والأدب حتی أصبح علّامة فی مدینته عسکر مُکرم التی أنتجتْ علماء وشعراء وقضاة، لا بل فی ک چکیده کامل

  إنّ العلامة أبا أحمد العسکری الذی درس علی ید أبیه عاش فی عهد العباسیة وعاصر الشاعر والأدیب الکبیر صاحب بن عباد وابن المعتز، مع هذا إنّ أبا أحمد کان أبرع من الآخرین فی اللّغة والتّصحیف والأدب حتی أصبح علّامة فی مدینته عسکر مُکرم التی أنتجتْ علماء وشعراء وقضاة، لا بل فی کلّ أنحاء العالم الإسلامی، ولهذا اتّخذناه وآثاره والمدینة التی وُلد وترعرع فیها تحت مجهر الأدب واللّغة، فی العصر الذهبی آنذاک. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - پژوهشی در سند و محتوای زیارت رجبیه
  دکتر مجید رضایی دوانی ابراهیم صالحی حاجی آبادی
  چکیده از آنجا که زیارت رجبیه به 90 تن از کسانی که ادعا شده در کربلا به شهادت رسیده اند سلام داده و برخی این زیارت را به امام زمان نسبت داده اند، و شخصیتی بزرگی چون ابن طاووس آن را در قرن هفتم نقل کرده، این زیارت به عنوان یکی از مهمترین منابع مورد استناد برای کتب متاخر چکیده کامل

  چکیده از آنجا که زیارت رجبیه به 90 تن از کسانی که ادعا شده در کربلا به شهادت رسیده اند سلام داده و برخی این زیارت را به امام زمان نسبت داده اند، و شخصیتی بزرگی چون ابن طاووس آن را در قرن هفتم نقل کرده، این زیارت به عنوان یکی از مهمترین منابع مورد استناد برای کتب متاخرین در استخراج اسماء شهدای کربلا تلقی شده است. اما استناد این زیارت به امام زمان -عجل الله تعالی فرجه- به علت پیشینه تاریخی، مشکل سند و مشکلات متعدد محتوایی که داراست، تمام نیست . درمتنمنقول این زیارت برخی اسامی تحریفیا تصحیف شده و نامبرخی از دشمنان امام حسین به عنوان یاران آن حضرت آمده است . واژگانکلیدی:شهدای کربلا، زیارت رجبیه، ابن طاووس ،تحریف و تصحیف پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - تاریخ‌گزاری حدیث «أَوّلُ مَا خَلَقَ اللهُ العقل...»
  سیفعلی زاهدی‌فر
  در طول تاریخ روایات فراوانی به پیامبر اکرم (ص) و ائمه (ع) منتسب گردیده که بررسی صحت انتساب آنها نیازمند کاوش و دقت نظر است. از جملۀ این روایات، گفتاری مشهور است که فیلسوفان و متکلمان، صوفیان، مفسران و فقیهان مسلمان بارها بدان استناد جسته‌اند: اوَّلُ ما خَلَقَ اللهُ العق چکیده کامل

  در طول تاریخ روایات فراوانی به پیامبر اکرم (ص) و ائمه (ع) منتسب گردیده که بررسی صحت انتساب آنها نیازمند کاوش و دقت نظر است. از جملۀ این روایات، گفتاری مشهور است که فیلسوفان و متکلمان، صوفیان، مفسران و فقیهان مسلمان بارها بدان استناد جسته‌اند: اوَّلُ ما خَلَقَ اللهُ العقلُ.... در مطالعۀ پیش رو بنا داریم انتساب این روایت را به پیامبر اکرم (ص) بازکاویم؛ روایتی که در کمتر منبعی از منابع روایی متقدم شیعیان و عامه ذکر شده است، محدثان نیز هرگز انتساب آن را به پیامبر اکرم (ص) جدی نگرفته‌اند و آن را در زمرۀ آن دسته از روایات جای داده‌اند که در باره‌اش گفته‌اند ریشه و اساسی ندارد، و بااینهمه، همواره مورد توجه متکلمان و فیلسوفان و عارفان مسلمان بوده است. می‌خواهیم بدانیم چه اندازه می‌توان انتساب آن به پیامبر اکرم (ص) یا بزرگانی همچون امام باقر و امام صادق (ع) را پذیرفت و اساسا، چنین گفته‌ای از چه زمان و احتمالا متأثر از چه عواملی در شمار روایات نبوی جای گرفته است. این مطالعه البته باید صرفاً فتح بابی در این مسیر تلقی شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - قرائت شاذ حمزۀ اصفهانی در کتاب التنبیه علی حدوث التصحیف
  عنایت الله فاتحی نژاد حمید عابدی فیروزجایی
  از دیرباز قرآن پژوهان به مسئلۀ اختلاف قرائات عطف نظر کرده و با کاربرد شیوه‌های گوناگون برای سنجش قرائات مختلف و بازنمودن قرائات اصیل و پذیرفته از قرائات شاذ، کوشیده‌اند. آنان هر یک از رویکردی متفاوت به بحث نگریسته، و مکتبها و نظریه‌های مختلفی را در این باره پدید آورده‌ا چکیده کامل

  از دیرباز قرآن پژوهان به مسئلۀ اختلاف قرائات عطف نظر کرده و با کاربرد شیوه‌های گوناگون برای سنجش قرائات مختلف و بازنمودن قرائات اصیل و پذیرفته از قرائات شاذ، کوشیده‌اند. آنان هر یک از رویکردی متفاوت به بحث نگریسته، و مکتبها و نظریه‌های مختلفی را در این باره پدید آورده‌اند. بسیاری از این رویکردها به دانش زبان‌شناسی نیز پیوند خورده‌اند. از همین رو، نمی‌توان دیدگاه برخی زبان‌شناسان کهن را که در حوزۀ علوم قرآن هم اشخاصی خبره بوده‌اند نادید انگاشت. حمزۀ اصفهانی یکی از این شخصیتها به شمار می‌آید که در کتاب التنبیه علی حدوث التصحیف خویش، قرائتهایی شاذ را بازنموده است؛ قرائتهایی که به نظر می‌رسد نمی‌توانشان در هیچ یک از گزارشهای تاریخی در بارۀ روایات شاذ قرائت قرآن کریم، بازجست. در این مطالعه کوشش می‌شود با مطالعۀ گزارشهای حمزه و دیگر شواهد کهن تاریخی از دوران زندگی و حیات علمی وی، مبانی او در سنجش قرائات قرآن کریم در قیاس با قاریان بزرگ عصرش تبیین گردد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - تصحیح عباراتی از کتاب نگارستان عجایب و غرایب پیشاوری
  سید جواد مرتضایی اکبر حیدریان
  در تصحیح متون، پی بردن به لغزش‌ها و فهم اغلاط راه‌یافته به متن از اهمیت خاصی برخوردار است. در این راستا، یکی از مواردی که در تصحیح متون گذشته باید با دقت زیاد بدان نگریسته شود، مسئلۀ تصحیف و تحریف است. بر این اساس، گاهی مصحح ناگزیر است در کنار نسخ خطیِ معتبر یک کتاب، از چکیده کامل

  در تصحیح متون، پی بردن به لغزش‌ها و فهم اغلاط راه‌یافته به متن از اهمیت خاصی برخوردار است. در این راستا، یکی از مواردی که در تصحیح متون گذشته باید با دقت زیاد بدان نگریسته شود، مسئلۀ تصحیف و تحریف است. بر این اساس، گاهی مصحح ناگزیر است در کنار نسخ خطیِ معتبر یک کتاب، از منابع دیگری برای انجام کار تصحیح بهره بگیرد که از آن به منابع جانبی تعبیر می‌شود. متون جانبی در کنار متن مصحَّح برای تشخیص تحریفات و تصحیفات و نیز زدودن زوائد از متن مورد تصحیح بسیار نقش پُررنگ و مؤثری خواهد داشت. در این جُستار، با هدف پیشبرد کوشش‌های مصحح محترم، بر آنیم تا به بررسی چند تصحیف در کتاب نگارستان عجایب و غرایب بپردازیم. در کنار ضبط‌های پیشنهادی با ارائۀ شواهدی از متون جانبی از قبیل متون تاریخی و جغرافیایی و نیز با ارائۀ شواهد درون‌متنی، پشتوانۀ ضبط‌های پیشنهادی را مستند می‌کنیم. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - تصحیح و بازخوانی عباراتی از جواهرنامۀ نظامی
  سید جواد مرتضایی اکبر حیدریان
  در تصحیح متون، پی بردن به لغزش‌ها و فهم اغلاط راه‌یافته به متن از اهمیت خاصی برخوردار است. در این باره، یکی از مواردی که در تصحیح متون گذشته باید با دقت زیاد بدان نگریسته شود، مسئلۀ تصحیف و تحریف است. بر این اساس، گاهی مصحح ناگزیر است در کنار نسخ خطیِ معتبر یک کتاب، از چکیده کامل

  در تصحیح متون، پی بردن به لغزش‌ها و فهم اغلاط راه‌یافته به متن از اهمیت خاصی برخوردار است. در این باره، یکی از مواردی که در تصحیح متون گذشته باید با دقت زیاد بدان نگریسته شود، مسئلۀ تصحیف و تحریف است. بر این اساس، گاهی مصحح ناگزیر است در کنار نسخ خطیِ معتبر یک کتاب، از منابع دیگری برای انجام کار تصحیح بهره بگیرد که از آن به منابع جانبی تعبیر می‌شود. متون جانبی در کنار متن مصحح برای تشخیص تحریفات و تصحیفات و نیز زدودن زواید از متن مورد تصحیح، نقش بسیار پُررنگ و مؤثری خواهد داشت. در این جُستار با هدف پیشبرد کوشش‌های مصحح محترم، بر آنیم تا به بررسی چند تصحیف در کتاب جواهرنامهنظامی بپردازیم؛ چراکه این متن به دلیل برخورداری از واژگان کهن و ناشناختۀ بسیار، بیشتر مورد تغییر قرار گرفته است. در کنار ضبط‌های پیشنهادی با ارائۀ شواهدی از متون جانبی از قبیل متون تاریخی و جغرافیایی و نیز با ارائۀ شواهد درون‌متنی، پشتوانۀ ضبط‌های پیشنهادی خود را مستند خواهیم کرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  7 - تصحیح یک تصحیف در روضه‌الصفا میرخواند
  مریم صالحی نیا اکبر حیدریان
  در تصحیح متون، پی بردن به لغزش‌ها و فهم اغلاطِ راه‌یافته به متن و اصلاح آن‌ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. یکی از مواردی که در تصحیح متون گذشته باید به آن توجه کرد، مسئله تصحیف است. در این راستا، منابع جانبی در تصحیح یک متن، نقش کلیدی و مهمی دارند. در این جستار، ن چکیده کامل

  در تصحیح متون، پی بردن به لغزش‌ها و فهم اغلاطِ راه‌یافته به متن و اصلاح آن‌ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. یکی از مواردی که در تصحیح متون گذشته باید به آن توجه کرد، مسئله تصحیف است. در این راستا، منابع جانبی در تصحیح یک متن، نقش کلیدی و مهمی دارند. در این جستار، نگارنده بر آن است تا با ارائه شواهدی از کتاب‌های پزشکی قدیم و کتاب‌های تاریخی، اثبات کند که ضبط کلمه شعله در تاریخ روضه‌الصفا میرخواند، غلط و شکل صحیح آن سلعه است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  8 - تصحیح تصحیف‌های دیوان شایق لرستانی
  جواد تراب پور
  چکیده هادی بیگ ساکی متخلّص به شایق و مشهور به شایق لرستانی شاعر صاحب ذوق و خوش قریحة پارسی گو در دوران زندیّه و قاجاریّه و از شاعـران منتسب به مکتب بازگشت ادبی اسـت که در اغلب قالب های شعر فارسی طبع آزمایی کرده است. تنها نسخة موجود از دیوان این شاعر به خطّ حسین علی ا چکیده کامل

  چکیده هادی بیگ ساکی متخلّص به شایق و مشهور به شایق لرستانی شاعر صاحب ذوق و خوش قریحة پارسی گو در دوران زندیّه و قاجاریّه و از شاعـران منتسب به مکتب بازگشت ادبی اسـت که در اغلب قالب های شعر فارسی طبع آزمایی کرده است. تنها نسخة موجود از دیوان این شاعر به خطّ حسین علی ابن علی یار بیگ زنگنه بختیاری در سال 1223 کتابت و در تاریخ 25 اردیبهشت 1331 با شماره 5117 در کتابخانة ملّی ملک ثبت شده است. حمید رضا دالوند در سال 1383نسخة یاد شده را تصحیح و چاپ کرده اند. با توجّه به فراوانی غلط های راه یافته در متن این تصحیح، نگارندة این جستار برای نخستین بار بر پایة معیارهای زیبایی شناختی، قواعد معنایی، معیارهای عروضی و سنّت های ادب فارسی شماری از تصحیف های این دیوان را تصحیح و گزارش نموده است. پرونده مقاله