روایات ملامتگرایانه درباره زنان در نهجالبلاغه، عمدتا با خارجسازی متن از زمینه تاریخی خود با شرایط و دیدگاههای مدرن امروزی قیاس میشود که در تقابل با دیدگاههای مدافع حقوق زنان، به عنوان بخشی از سنت اسلامی- شیعی ناسازگار با این دیدگاههای مدرن، تلقی میگردد. در این پ چکیده کامل
روایات ملامتگرایانه درباره زنان در نهجالبلاغه، عمدتا با خارجسازی متن از زمینه تاریخی خود با شرایط و دیدگاههای مدرن امروزی قیاس میشود که در تقابل با دیدگاههای مدافع حقوق زنان، به عنوان بخشی از سنت اسلامی- شیعی ناسازگار با این دیدگاههای مدرن، تلقی میگردد. در این پژوهش افزون بر اینکه نشان داده شده بسیاری از گزارههای نکوهشگرایانه مربوط به زنان در نهجالبلاغه فاقد اسناد معتبر است؛ این نتیجه بهدست میآید که محتوای این گزارهها با انبوهی از گزارههای مشابه در متون ادبی سده چهارم به بعد انطباق دارد و این دیدگاههای ملامتگرانه درباره زنان، با توجه به اقتضائات و شرایط فرهنگی مقارن با عصر تدوین نهجالبلاغه در سده چهارم، قابل فهم، پذیرفتنی و همسو با ذهنیتهای عامی است که در بسیاری از متون ادبی و تاریخی عصر تدوین نهجالبلاغه و پس از آن تا سدههای متمادی، بازتاب و استمرار یافته است. بر اساس این فرضیه از منظری بروندینی، این گزارههای نکوهشگرایانه از الحاقات متأخر در عصر تدوین نهجالبلاغه تلقی شده و بر این مبنا با تأکید بر روش همسنجی بینامتنی (ارزیابی متون مشابه) و با رویکرد تاریخ فرهنگی جدید، زیر شاخه تاریخ ذهنیت، تلاش شده است، شواهد، زمینهها و نیز ذهنیتهای فرهنگی درباره زنان، در نهجالبلاغه و شروح آن و متون متنوع ادبی و تاریخی تا سده هفتم بررسی و تحلیل شود و شباهتها و افقهای همتراز این متون با این گزارههای نهجالبلاغه نمایان گردد.
پرونده مقاله
در متون جغرافیایی سدههای میانه دادههای متنوع و تفسیرهای گوناگونی از موضوع شگفتیها ارائه شدهاست که بیش از آنکه گزارشی عینی و حاکی از حاق واقع باشد، نشاندهنده ذهنیتهای رایج در سیاق اجتماعی و فرهنگی معاصر ماتنان است. در این پژوهش پرسش اصلی این است که جغرافینگاران م چکیده کامل
در متون جغرافیایی سدههای میانه دادههای متنوع و تفسیرهای گوناگونی از موضوع شگفتیها ارائه شدهاست که بیش از آنکه گزارشی عینی و حاکی از حاق واقع باشد، نشاندهنده ذهنیتهای رایج در سیاق اجتماعی و فرهنگی معاصر ماتنان است. در این پژوهش پرسش اصلی این است که جغرافینگاران مسلمان از سده سوم تا هفتم چه ذهنیاتی درباره اهرام و محوطه پیرامون آن ازجمله مجسمه ابوالهول داشتهاند؟ آیا نمونههایی از بررسی علمی یا کاوش انسانشناسانه در میان نظرات آنها دیده میشود یا اینکه آراء این دانشوران مسلمان بازتابی از روایات عامیانه و افواهیات رایج در میان توده مردم بوده است؟ روش عام در این پژوهش الگوی تحلیل محتواست که نخست به شیوه توصیفی، دادههای مهمترین منابع جغرافیایی درباره موضوع استقصا شده، سپس با رویکرد تاریخ ذهنیت، این دادهها بررسی و پردازش و تحلیل شدهاست. بر اساس این پژوهش، ذهنیات رایج در میان عامه مردم از جمله تلقیهای جادومحور از تصاویر و تماثیل در تفسیر این سازهها بر دیگر تفاسیر غلبه داشته است.
پرونده مقاله
چکیدهتاریخ ذهنیت از روشهای نو در تاریخنگاری است که برای شناخت ذهنیت عامه و کشف روح زمانه برای رسیدن به آنچه تاریخ کامل مینامد، تلاش میکند. منابع زبانی، ادبی و هنری سرشار از اطلاعاتی است که ذهنیت ملتها را میتوان از میان آنها شناخت. در این میان شاهکارهای ادبی، با چکیده کامل
چکیدهتاریخ ذهنیت از روشهای نو در تاریخنگاری است که برای شناخت ذهنیت عامه و کشف روح زمانه برای رسیدن به آنچه تاریخ کامل مینامد، تلاش میکند. منابع زبانی، ادبی و هنری سرشار از اطلاعاتی است که ذهنیت ملتها را میتوان از میان آنها شناخت. در این میان شاهکارهای ادبی، با سطح نفوذ و گستردگی زیاد در ذهنیت ملت ها از اهمیتی ویژه برخوردارند. نقش شاهنامه در تاریخ ذهنیت ایرانی و شکل گیری و استمرار هویت ملی، در میان آثار ادبی فارسی و هنرهای وابسته به آن کم نظیر است. واکاوی نشانه های تاریخی و فرهنگی آن موضوعی مغفول در پژوهش های مشترک ادبی و تاریخی است و این جستار برای دست یابی به هدف یادشده با روش توصیفی-تحلیلی به تبیین و تحلیل نشانههای تأثیر شاهنامه بر ذهنیت ایرانی پرداختهاست. از نتایج تحقیق برمی آید که با توجه به استمرار تأثیر شاهنامه بر ذهنیت ایرانی که در تاریخ ادبیات و هنر و مشربهای فکری قشرهای مختلف اجتماع ایرانی آشکار است، نظریۀ تاریخ ذهنیت میتواند در شناخت و معرفی الگوهای فکری ایرانی متأثر از شاهنامه راهگشا باشد.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد