اقطاع

دسترسی آزاد مقاله

1 - برآمدن و افول قزلباشان در عصر صفویه
دکتر رامین یلفانی

قزلباشان که به صورت ایلات چندی در اوایل ظهور صفویه در آذربایجان ظهور کـرده وسپس به سرعت تقریبًاً در اکثر نقاط ایران پخش گردیدند در واقع پایه های نظـامی دولـت صـفویهبودند. اما پایههایی که بارها به مشکلاتی عدیده برای آن دولت نیز تبدیل می شدند .قزلباشان کـه ازنظر فکری صوفی چکیده کامل

قزلباشان که به صورت ایلات چندی در اوایل ظهور صفویه در آذربایجان ظهور کـرده وسپس به سرعت تقریبًاً در اکثر نقاط ایران پخش گردیدند در واقع پایه های نظـامی دولـت صـفویهبودند. اما پایههایی که بارها به مشکلاتی عدیده برای آن دولت نیز تبدیل می شدند .قزلباشان کـه ازنظر فکری صوفیان شیعه به شمار میآمدند از همان ابتدای آن دولت به مبلغین متعصب تشیع اثنـیعشری تبدیل شده و از این جهـت شـاهان صـفوی بیـشترین منـافع اقتـصادی را در اختیـار آن هـاگذاردند و بدین ترتیب قزلباشان تبدیل به یکی از طبقات اجتماعی قدرتمند عصر صـفوی شـدند . شاه عباس اول به عنوان یکی از بزرگترین پادشاهان سلسله صفوی به علـت عـدم اعتمـاد بـه ایـنطبقه، قاطع ترین ضربه را به سران آنها وارد کرده و این سیاست که یکـی از علـل سـقوط دولـتصفویه به شمار می آید، پس از او توسط شاهان بعدی صفوی نیز ادامه یافت. در این مقاله کوشش میشود تا با استفاده از منابع و مأخذ موثق به مسأله اوج و حضیض طبقه قزلباشان از منظر اقتصادی پرداخته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - نظام زمین داری و کشاورزی در عصر امویان
حمید رضا مطهری

کشاورزی به عنوان مهم‌ترین راه تامین نیاز غذایی بشر همواره مورد توجه جوامع و حکومت‌ها بوده است. امویان نیز با توجه به فواید فراوانی که از طریق کشاورزی نصیب آنان می‌شد به این مهم توجه داشتند و در ساختار اقتصادی آنان، کشاورزی نقش مهمی ایفا می‌کرد. آنان پس از تثبیت قدرت و ج چکیده کامل

کشاورزی به عنوان مهم‌ترین راه تامین نیاز غذایی بشر همواره مورد توجه جوامع و حکومت‌ها بوده است. امویان نیز با توجه به فواید فراوانی که از طریق کشاورزی نصیب آنان می‌شد به این مهم توجه داشتند و در ساختار اقتصادی آنان، کشاورزی نقش مهمی ایفا می‌کرد. آنان پس از تثبیت قدرت و جایگاه خویش به اقداماتی در نظام زمین‌داری و کشاورزی دست زدند. این نوشتار برآن است تا به این پرسش پاسخ دهد که سیاست امویان در زمینه کشاورزی و نظام زمین‌داری چه بوده است؟ برای پاسخ به این مهم انواع زمین‌داری و اقدامات امویان در این باره و برای گسترش کشاورزی در عراق و شام را بررسی کرده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد امویان بواسطه درآمد هنگفت مالیات از زمین‌ها و محصولات کشاورزی، گونه‌های مختلف زمین‌داری را در پیش گرفته، به فراهم ساختن مقدمات توسعه کشاورزی، همچون توسعه سدها، حفر نهرها و قنات و مساحی زمینها و اقطاعات آن روی آوردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - برآمدن و افول قزلباشان در عصر صفویه
رامین یلفانی

قزلباشان که به صورت ایلات چندی در اوایل ظهور صفویه در آذربایجان ظهور کـرده وسپس به سرعت تقریباً در اکثر نقاط ایران پخش گردیدند در واقع پایههای نظـامی دولـت صـفویهبودند. اما پایههایی که بارها به مشکلاتی عدیده برای آن دولت نیز تبدیل میشد . ند قزلباشان کـه ازنظر فکری صوفیا چکیده کامل

قزلباشان که به صورت ایلات چندی در اوایل ظهور صفویه در آذربایجان ظهور کـرده وسپس به سرعت تقریباً در اکثر نقاط ایران پخش گردیدند در واقع پایههای نظـامی دولـت صـفویهبودند. اما پایههایی که بارها به مشکلاتی عدیده برای آن دولت نیز تبدیل میشد . ند قزلباشان کـه ازنظر فکری صوفیان شیعه به شمار میآمدند از همان ابتدای آن دولت به مبلغین متعصب تشیع اثنـیعشری تبدیل شده و از این جهـت شـاهان صـفوی بیـشترین منـافع اقتـصادی را در اختیـار آنهـاگذاردند و بدین ترتیب قزلباشان تبدیل به یکی از طبقات اجتماعی قدرتمند عصر صـفوی شـدند.شاه عباس اول به عنوان یکی از بزرگترین پادشاهان سلسله صفوی به علـت عـدم اعتمـاد بـه ایـنطبقه، قاطع ترین ضربه را به سران ها آن وارد کرده و این سیاست که یکـی از علـل سـقوط دولـتصفویه به شمار میآید، پس از او توسط شاهان بعدی صفوی نیز ادامه یافت.در این مقاله کوشش میشود تا با استفاده از منابع و مأخذ موثق به مسأله اوج و حضیضطبقه قزلباشان از منظر اقتصادی پرداخته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - نظام زمین داری و کشاورزی در عصر بنی امیه
حمیدرضا مطهری صدرالله اسماعیل زاده

کشاورزی به عنوان مهم ترین راه تامین نیاز غذایی بشر همواره مورد توجه جوامع و حکومت ها بوده است. امویان نیز با توجه به فواید فراوانی که از طریق کشاورزی نصیب آنان می شد به این مهم توجه داشتند و در ساختار اقتصادی آنان، کشاورزی نقش مهمی ایفا می کرد. آنان پس از تثبیت قدرت و ج چکیده کامل

کشاورزی به عنوان مهم ترین راه تامین نیاز غذایی بشر همواره مورد توجه جوامع و حکومت ها بوده است. امویان نیز با توجه به فواید فراوانی که از طریق کشاورزی نصیب آنان می شد به این مهم توجه داشتند و در ساختار اقتصادی آنان، کشاورزی نقش مهمی ایفا می کرد. آنان پس از تثبیت قدرت و جایگاه خویش به اقداماتی در نظام زمین‌داری و کشاورزی دست زدند. این نوشتار برآن است تا به این پرسش پاسخ دهد که سیاست امویان در زمینه کشاورزی و نظام زمین‌داری چه بوده است؟ برای پاسخ به این مهم انواع زمین‌داری و اقدامات امویان در این باره و برای گسترش کشاورزی در عراق و شام را بررسی کرده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد امویان بواسطه درآمد هنگفت مالیات از زمین ها و محصولات کشاورزی، گونه های مختلف زمین داری را در پیش گرفته، به فراهم ساختن مقدمات توسعه کشاورزی، همچون توسعه سدها، حفر نهرها و قنات و مساحی زمینها و اقطاعات آن روی آوردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - مالکیت منابع نفت و گاز درجا و بهره‌برداری از آن در فقه اسلام
عبدالرحیم مرادی مسعودرضا رنجبر

بحث راجع به مالکیت معادن نفت و گاز در فقه اسلام را می توان در ضمن باب مالکیت معادن تفحص نمود. از مجموع آراء فقها مستفاد می شود که در باب مالکیت معادن، برحسب این که ظاهری باشد یا باطنی، اقوال متفاوتی وجود دارد که عمدتاً حول نظام های انفال و مشترکات عامه دوران دارند. با ا چکیده کامل

بحث راجع به مالکیت معادن نفت و گاز در فقه اسلام را می توان در ضمن باب مالکیت معادن تفحص نمود. از مجموع آراء فقها مستفاد می شود که در باب مالکیت معادن، برحسب این که ظاهری باشد یا باطنی، اقوال متفاوتی وجود دارد که عمدتاً حول نظام های انفال و مشترکات عامه دوران دارند. با استنباط از ملاکات رایج تقسیم بندی معادن در فقه، نفت و گاز، بر خلاف دریافت مشهور، با لحاظ تغییر ماهیت و کاربرد موضوع در عصر حاضر، جزو معادن باطنی به حساب می آید. نظام فقهی بهره برداری از معادن نفت و گاز، بر حسب این که جزو انفال محسوب شود یا مشترکات عامه، متفاوت خواهد بود. در این تحقیق با توجه به تفسیری که از مفهوم مالکیت در انفال به عمل می آید این تفاوت کم رنگ تر خواهد شد. معادن اعم از این که انفال باشد یا مشترکات عامه، در مالکیت اداری حاکم اسلامی قرار می گیرد و حاکم اسلامی نیز می تواند بر پایه ی مصلحت عامه و منفعت عمومی نسبت به اقطاع معادن به اشخاص ذیصلاح در چارچوب نظامات مبیّن اقدام نماید. البته، اقطاع معادن مفید اباحه است و نه ملکیت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - مطالعه و بررسی تاثیرات اعطای اقطاعات در دوره سلجوقی با نگاهی ویژه به اقطاعات نظامی
نصرت اله طاهرخانی کوروش فتحی بشری دلریش علی ذاکری

در دوره سلجوقیان اقسام اقطاع عشیرتی، اقطاع دیوانی، اقطاع نظامی، اقطاع دیوانیان و درباریان و اقطاع شخصی وجود داشته است .در اقطاع غیرنظامی، گرچه مقطعان می‌توانستند به قدرت اقتصادی بسیاری دست یابند، اما به دلایل عدیده ازجمله محدویت کمی زمین واگذاری، عدم سکونت دائمی در اقطا چکیده کامل

در دوره سلجوقیان اقسام اقطاع عشیرتی، اقطاع دیوانی، اقطاع نظامی، اقطاع دیوانیان و درباریان و اقطاع شخصی وجود داشته است .در اقطاع غیرنظامی، گرچه مقطعان می‌توانستند به قدرت اقتصادی بسیاری دست یابند، اما به دلایل عدیده ازجمله محدویت کمی زمین واگذاری، عدم سکونت دائمی در اقطاع، عدم توانایی تولید ساختارهای مشابه و موازی با حکومت مرکزی، نمی توانستند به تقابل مستقیم با حکومت بپردازند، اما اعطای اقطاع نظامی هرچند در ابتدای این دوره و دوران سلاطینی چون آلب ارسلان و ملکشاه موجب موفقیت سلجوقیان و نگهداشتن امرا و وفاداری آن ها به حکومت مرکزی شد اما به تدریج موجب قدرت گیری اقتصادی و سیاسی امیران مقطع و پس از آن تمایل به افزایش و توسعه قدرت سیاسی در آنان گشت و ضعف نظامی و سیاسی حکومت مرکزی را باعث‌شد. امیران مقطع تا بدانجا پیش رفتند که شروع به سرکشی و تمرد نسبت به مقام سلطنت شدند. در جنگ‌های جانشینی بین ملک‌های سلجوقی، در ظاهر از قدرت نظامی خود در حمایت از ملک‌های مدعی سلطنت برمی آمدند اما در نهان در جهت تسلط بر ساختار سلطنت و هدایت و رهبری امور مربوط به سلطنت نه تنها ملک‌های دلخواه را برتخت می نشاندند و دیگری را عزل می نمودند بلکه حتی تا قتل سلاطین پیش رفتند و موجب اضمحلال سلطنت سلجوقیان شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - نقش امرای نظامی در ثبات و بی ثباتی سیاسی عهد سلجوقی
دکتر قربانعلی کناررودی سهیلا نعیمی

چکیده: همانگونه که نظامی ها ، باعث ثبات و انتظام امور حکومت می شوند و به پشتیبانی از حاکمیت سیاسی می پردازند ، به همان میزان می توانند ، عامل مهمی در سقوط و بی- ثباتی یک حکومت نیز محسوب گردند. در شرایطی که حکومت، قدرتمند و از توان نظارت بالایی برخوردار باشد ، بر نظام چکیده کامل

چکیده: همانگونه که نظامی ها ، باعث ثبات و انتظام امور حکومت می شوند و به پشتیبانی از حاکمیت سیاسی می پردازند ، به همان میزان می توانند ، عامل مهمی در سقوط و بی- ثباتی یک حکومت نیز محسوب گردند. در شرایطی که حکومت، قدرتمند و از توان نظارت بالایی برخوردار باشد ، بر نظامی ها تسلط داشته، و از خود سری و دخالت آنان در امور سیاسی جلوگیری می کند . با وجود این ، حکومت در هنگام ضعف ، قادر به اعمال قدرت در بین این افراد نبوده، و در نتیجه سرپیچی امرای نظامی از حکومت و خود سری آنان ، سبب بی ثباتی و سقوط حاکمیت می شود . این پژوهش بر آن است تا به نقش امرای نظامی در ثبات و بی ثباتی سیاسی حکومت سلجوقی در ایران بپردازد واژگان کلیدی: سلجوقیان ، امرای نظامی ، ثبات سیاسی ، اقطاع ، اتابکان. پرونده مقاله

فهرست مقالات اقطاع

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی