• فهرست مقالات معماری بومی

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - ارائه مدل عوامل كليدي موفقيت در استقرار مديريت زنجيره تأمين سبز منطبق با محیط زیست در صنعت ساخت و ساز ايران
        سعید عظمتی کیمیا جمشیدزاده
        زمینه و هدف: بهره¬برداری از نور طبیعی در روز به عنوان وسیله¬ای مناسب برای کاهش نورپردازی مصنوعی در ساختمان¬های غیرمسکونی شناخته شده است. معماری سنتی ایرانی، یکی از سمبل¬های معماری پایدار است که به بهینه سازی مصرف انرژی، هم از لحاظ پایین بودن قیمت اولیه و هم به لحاظ پایی چکیده کامل
        زمینه و هدف: بهره¬برداری از نور طبیعی در روز به عنوان وسیله¬ای مناسب برای کاهش نورپردازی مصنوعی در ساختمان¬های غیرمسکونی شناخته شده است. معماری سنتی ایرانی، یکی از سمبل¬های معماری پایدار است که به بهینه سازی مصرف انرژی، هم از لحاظ پایین بودن قیمت اولیه و هم به لحاظ پایین بودن قیمت جاری و کارکردی بنا، پاسخگو بوده است. ﺷﺮاﻳﻂ آب و ﻫﻮاﻳﻰ و ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ در ﻃﺮاﺣﻰ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﻓﻀﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي راﺣﺘﻰ اﻧﺴﺎن اراﺋﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ. در این پژوهش هدف اصلی تأثیر عمق ایوان، ابعاد بازشوها و تاثیر سلول فتوولتاییک در میزان روشنایی طبیعی در کلاس درس است. روش بررسی: در ابتدا برای بررسی میزان تابش سالیانه شهر رشت از نرم افزار Climate Consultant استفاده شد. با کمک این نرم افزار و بااستفاده از داده های آب و هوایی شهر رشت، نمودار تابش سالیانه این شهر بررسی و در ادامه بر پایه مشخصات ساختمان شامل؛ ساختار فیزیکی، کاربران و همچنین داد¬ه¬های آب وهوایی سالانه ساعت به ساعت، محل استقرار ساختمان با در نظر گرفتن تمام شرایط، به¬ویژه صحت و اعتبار نتایج حاصل از الگوریتم های محاسباتی، دو نرم افزار Builder Design و DIALux برای شبیه¬سازی انتخاب شد. یافته ها: طبق بررسی ها دامنه حداکثری نور مورد نیاز در کلاس های درس بین ٢١٥٠-١٦١٤ لوکس است در حالی که نور دریافتی ساختمان مورد بررسی بیشتر از بازه حداکثری می باشد. بحث و نتیجه گیری: خروجی های نرم¬افزار نشان می¬دهد حضور یک ایوان با عمقی کم می¬تواند در ایجاد فیلتری برای جلوگیری از ورود شدت زیاد نور و ایجاد خیرگی در فضا بسیار موثر باشد. درصورتی که کلاس¬های کنونی به میزان قابل توجهی منبع نور مصنوعی نیاز دارند. همچنین آنالیزها نشان میدهد در طبقه اول باتوجه به استفاده از سلول¬های فتوولتاییک، نور رسانی بیشتری را شاهد هستیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - طراحی مدل هوشمند آموزش معماری بومی با رویکرد ساخت گرایی (تمرکز: یادگیری مبتنی بر واقعیت مجازی)
        مصطفی ازقندی مهدی یعقوبی الهام فریبرزی
        پژوهش حاضر از طریق مدل‌سازی سه‌بعدی معماری بومی ایرانی-اسلامی در بستر واقعیت مجازی و افزوده، اقدام به آموزش اصول پایداری به دانش‌آموزان مقاطع متوسطه نموده است. پس از شناسایی و تبیین مولفه‌های معماری بومی و تعیین عوامل موثر در فرآیند آموزش آن از طریق مرور نظامند ادبیات چکیده کامل
        پژوهش حاضر از طریق مدل‌سازی سه‌بعدی معماری بومی ایرانی-اسلامی در بستر واقعیت مجازی و افزوده، اقدام به آموزش اصول پایداری به دانش‌آموزان مقاطع متوسطه نموده است. پس از شناسایی و تبیین مولفه‌های معماری بومی و تعیین عوامل موثر در فرآیند آموزش آن از طریق مرور نظامند ادبیات تحقیق و انجام مصاحبه با طیف وسیعی از خبرگان حوزه پژوهش، در گام بعدی و با استفاده از یک مدل آموزشی مبتنی بر رویکرد ساخت‌گرایی، ﺗﺎرﯾﺦ ﭘﺎﯾﺪاری معماری‌ بومی ایرانی-اسلامی ﺑﺎ دانش‌آموزان ﺑﻪ اﺷﺘﺮاک گذاشته شده است. این برنامه آموزشی از یک مدل سه مرحله‌ای (معرفی، تمرین، تولید) و با بهره‌گیری از ﺳﻪ‌ﺑﻌﺪی‌ﺳﺎزی نوآورترین معماری‌های بومی تاریخ کشور عزیزمان، یک ﺗﺠﺮﺑﻪ نوین و جذاب دﯾﺠﯿﺘﺎل در زمینه یادگیری برای توسعه پایدار را در طول سال تحصیلی برای دانش‌آموزان فراهم نموده است. درنهایت و در گام آخر پژوهش، به منظور تعیین میزان بهبود درک دانش‌آموزان از مفاهیم مرتبط با اصول پایداری و معماری بومی، از ابزار پرسشنامه با تعیین روایی و پایایی مطلوب استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مدل‌سازی سه‌بعدی بر افزایش آشنایی داﻧﺶ‌آﻣﻮزان از ویژگی‌های معماری بومی ایرانی-اسلامی و میزان ﺗﻐﯿﯿﺮات داﻧﺶ، رﻓﺘﺎر و آﮔﺎﻫﯽ آنان از ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ مرتبط با ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار و اصول ﭘﺎﯾﺪاری موثر بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - فراتحلیل مطالعات ابعاد و شاخص‌های گوناگون الگوهای معماری بومی
        ساره اسمعیل بیگی کرمانی رضا میرزائی احمد حیدری
        معماری بومی ایران، سابقه‌ای کهن دارد. در هر گوشه از آن، بناهایی با معماری‌های متفاوت به چشم می‌خورد که درعین‌حال اشتراکاتی باهم دارند، این ویژگی، آن‌ها را نیازمند بررسی کرده است. معماری امروز حاصل غفلت ما از شرایط فیزیکی ساکنین و تجربیات گذشته و وارد کردن معماری غربی بد چکیده کامل
        معماری بومی ایران، سابقه‌ای کهن دارد. در هر گوشه از آن، بناهایی با معماری‌های متفاوت به چشم می‌خورد که درعین‌حال اشتراکاتی باهم دارند، این ویژگی، آن‌ها را نیازمند بررسی کرده است. معماری امروز حاصل غفلت ما از شرایط فیزیکی ساکنین و تجربیات گذشته و وارد کردن معماری غربی بدون بومی‌سازی است. استمرار این جریان اولویت زیبایی‌شناسی بر آسایش را تشدید کرده و به مرور استفاده از انرژی‌های فسیلی را افزایش و هویت ما را از بین خواهد برد. ازاین‌رو مقاله حاضر در نظر دارد تا با واکاوی حوزه‌ نظری پژوهش‌های انجام‌شده در حوزه الگوهای معماری بومی، به فراتحلیل مطالعات انجام شده در این خصوص بپردازد. با توجه به اینکه معماری بومی در جوامع مختلف می‌تواند معانی و نوع عوامل و الگوهای متفاوتی داشته باشد، ازاین‌رو در این مقاله سعی شده که جمع‌بندی نظری در حوزه عوامل در تحلیل‌ها صورت گیرد. جامعه آماری 61 مقاله (31 مقاله داخلی و 30 مقاله خارجی) در بازه زمانی 1390 تا 1402 است. گردآوری داده‌ها از مقالات بر اساس پروتکل پریسما بوده که با نظر متخصصین مورد انطباق قرار گرفته است. پس از مرور نظام‌مند مقالات، جهت تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از روش فرا‌تحلیل و نرم‌افزار CMA2 استفاده شد. همچنین پس از تحلیل استنباطی داده‌ها از طریق نمودار قیفی، روش رگرسیون خطی اگر، خطای انتشار و آزمون Q ناهمگونی، با استفاده از روش رگرسیون خطی و رگرسیون چند متغیره، ابتدا میزان ارتباط بین یکایک متغیرهای مستقل و سپس کلیه متغیرهای مستقل در ابعاد مختلف با متغیر وابسته یعنی الگوهای معماری بومی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌های تحقیق نشان می دهد، در مطالعات صورت گرفته، از میان کل متغیرها، نخست متغیر وابستگی شکل ساختمان به اقلیم مؤثرترین متغیر بر الگوی معماری بومی است و سپس به ترتیب متغیرهای انعطاف‌پذیری فضا به‌منظور کارکرد چندگانه در تمامی فصول استفاده از مصالح بومی و میزان تابش و دما بیشترین تأثیر را بر الگوی معماری بومی دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - مطالعه تطبیقی الگوهای معماری بومی در فضاهای باز حیاط در دو اقلیم گرم و خشک و گرم و مرطوب(نمونه موردی:شهر یزد و بوشهر)
        مقدی خدابخشیان مرجان سعیدنیا
        یکی از عناصر بنیادی معماری بومی، فضاهای باز یا حیاط می باشدکه در اقلیم های گوناگون با شکل های مختلف قابل مشاهده است. در این مقاله به بررسی الگوهای بومی فضاهای باز حیاط در دو اقلیم گرم و مرطوب و گرم وخشک در دو شهر یزد و بوشهر پرداخته شده است. روش تحقیق اتخاذ شده در این ن چکیده کامل
        یکی از عناصر بنیادی معماری بومی، فضاهای باز یا حیاط می باشدکه در اقلیم های گوناگون با شکل های مختلف قابل مشاهده است. در این مقاله به بررسی الگوهای بومی فضاهای باز حیاط در دو اقلیم گرم و مرطوب و گرم وخشک در دو شهر یزد و بوشهر پرداخته شده است. روش تحقیق اتخاذ شده در این نوشتار، روش تحقیق کیفی تطبیقی است که با بررسی مستندات کتابخانه ای مربوط به اصول اقلیمی هر منطقه به تطبیق اطلاعات به دست آمده از طریق مشاهدات میدانی مربوط به 4 نمونه ی خانه ی دوره قاجار در هرکدام از شهرها پرداخته شده است. پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش است که" عملکرد اقلیمی حیاط در دو اقلیم گرم و خشک و گرم و مرطوب چگونه است؟". جهت رسیدن به پاسخ؛ شکل ، تناسبات ،هندسه و خصوصیات کالبدی بدنه های مرتبط با حیاط در نمونه های مورد مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها نشان داد که در تناسبات حیاط های خانه های بوشهر، مولفه ارتفاعی دارای بیشترین مقدار، نسبت به مولفه های افقی طول و عرض کف حیاط بوده است و حیاط به حالت مکعب مستطیل ایستاده می باشد در حالی که در خانه های یزد مولفه ارتفاعی نسبت به مولفه های افقی طول و عرض کف حیاط دارای میران کمتری است و حیاط در این شهر حالت مکعب مستطیل خوابیده دارد. فرم مکعب مستطیل ایستاده در بوشهر جهت ایجاد تهویه عمودی و به جریان درآوردن رطوبت منطقه به صورت دودکشی عمل می نماید در حالی که در یزد فرم خوابیده حیاط امکان ایجاد تهویه عرضی را مهیا نموده و افزایش رطوبت از طریق استفاده از حوض و پوشش گیاهی در سطح وسیع ترنسبت به شهر بوشهر را امکان پذیر نموده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - بررسی تمایز میان تعریف بومی و تعریف سنتی سازه در گفتمان معماری و شهرسازی
        سیامند پناهی مسعود یوسفی تذکر معصومه یعقوبی
        بوم یک واژه عام و همه گیر در علوم انسانی به شمار می‌رود. البته بیشتر از بوم، صفت آن در قالب ترکیب استفاده می‌شود. برای مثال، درختان بومی، مصالح بومی، علوم انسانی بومی و غیره. پژوهش حاضر سعی در ارائه تعریفی جامع از واژه بوم و بومی دارد تا بر مبنای آن بتوان به ارزیابی مؤل چکیده کامل
        بوم یک واژه عام و همه گیر در علوم انسانی به شمار می‌رود. البته بیشتر از بوم، صفت آن در قالب ترکیب استفاده می‌شود. برای مثال، درختان بومی، مصالح بومی، علوم انسانی بومی و غیره. پژوهش حاضر سعی در ارائه تعریفی جامع از واژه بوم و بومی دارد تا بر مبنای آن بتوان به ارزیابی مؤلفه‌ها و میزان اثرگذاری آن‌ها بر علوم انسانی در حالت عام و معماری و شهرسازی به‌صورت خاص دست یافت. بعد از بررسی تعاریف و گفتارهای صاحب‌نظران با استفاده از روش گرند تئوری با نرم افزار مکس¬کیودی¬ای این نتیجه حاصل شد که بیشتر تعاریف در سایه ویژگی‌های کلمه سنت قرار دارند. لذا در قدم اول سنت باز تعریف و حدود و مرزهای آن شناسایی خواهد شد و در ادامه بوم و بومی خالص از دل واژگان و تعاریف و مصادیق بیرون کشیده می‌شود. در نهایت مؤلفه‌های اثرگذار بر آن مورد بررسی و تفسیر قرار خواهد گرفت. ابتدا مؤلفه‌های تأثیرگذار بر سنت شناسایی و مورد ارزیابی قرار گرفت و بدون تقدم و تأخر یا وزن هرکدام صرفاً حضورشان در شکل‌گیری تعریف سنت عیان شود، سپس مشخص شد که دو ویژگی می‌تواند بوم یا بومی را تعریف کند. با سنجش مؤلفه‌های بوم تعریف ارائه شده برای بوم مورد ارزیابی کلی قرار داده شد. هر اتفاقی که در یک محدوده فیزیکی و جغرافیایی رخ می‌دهد می‌تواند یک اتفاق بومی باشد به شرط اینکه توسط عوامل محیطی و محلی آن جغرافیا ابداع و ایجاد شود. پرونده مقاله