ارزیابی کارایی و اثر بخشی مسیرهای دوچرخه سواری -شهروندان منطقه ۸ شهر تهران
محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهریکلید واژه: دوچرخه سواری, کارایی, اثربخشی,
چکیده مقاله :
برخورداری از یک زندگی سالم و مولد و با کیفیت، حقی است همگانی که مسئولیت و تولیت آن بر عهده ی دولت‌ها بوده و برای تحقق این امر، فراهم سازی امکانات و تسهیلات مناسب برای تأمین سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی انسان از جمله حقوق طبیعی و نیازهای اساسی او به شمار می رود. مزایای استفاده از دوچرخه سواری به عنوان یک سیستم حمل و نقل عمومی، موضوعی است که هم اکنون همه مدیران و سیاست گذاران شهری را به چالش کشانده است. یافتن راهکارهایی که با کمک آنها بتوان بیشترین استقبال و رضایتمندی شهروندان را از این طرح به دست آورد ضروری می نمود.. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کارایی و اثر بخشی مسیرهای دوچرخه سواری شهروندان منطقه ۸ شهر تهران آغاز شد. روش مطالعه این پژوهش اکتشافی می باشد. پرسشنامه محقق ساخته در سه بخش مجزا ویژه مسئولین کانکس های دوچرخه، ویژه کاربران دوچرخه و ویژه افرادی که تمایلی به استفاده از دوچرخه ندارند به عنوان ابزار پژوهش تهیه شد. جامعه آماری این پژوهش به روش تصادفی ساده انتخاب و در سه گروه که شامل 30 نفر از مسئولین کانکس های دوچرخه، 50 نفر از کاربران و 50 نفر از افرادی که تمایلی به استفاده از دوچرخه ندارند به عنوان گروه نمونه تحقیق انتخاب شدند. در ابتدا مجموعه ای از اطلاعات در رابطه با مساحت و اطلاعات جغرافیایی مربوط به منطقه 8، جمعیت کلی آن، اطلاعات در رابطه با تعداد کانکسها اعم از تعداد دوچرخه ها، هزینه های داخلی مربوط به هر کانکس در طول هر ماه، تعداد دوچرخه هایی که نیاز به تعمیر دارند، تعداد دوچرخه های سرقتی، تصادفات و حوادثی که احتمالا برای کاربران رخ می دهد و پاره ای دیگر از اطلاعات پایه و اساسی مرتبط با طرح جمع آوری گشت و سپس نتایج حاصل از پرسشنامه های طراحی شده توسط پژوهشگر با استفاده از بسته های کامپیوتری spssمورد تحلیل قرار گرفت که به این شرح است: پس از تحلیل پاسخ های مسئولین کانکسها مشخص شد به نظر آنها مهمترین نقطه قوت طرح مربوط به کاهش آلودگی هوا و کاهش ترافیک شهری و مهمترین نقطه ضعف مربوط به عدم اجازه استفاده خانم‌ها از دوچرخه‌ها می باشد. و پیشنهاد آنها مربوط به اختصاص دادن بخشی از خیابانها ویژه مسیر دوچرخه سواری می باشد. به عقیده کاربران مهمترین دلیل استفاده از دوچرخه کمک به کاهش آلودگی هوا و مهمترین نقطه قوت طرح رایگان بودن آن و مهمترین نقطه ضعف آن نداشتن تجهیزات مناسب از جمله بوق، سبد و یا رنگهای شب رنگ، به خصوص قفل دوچرخه می باشد. و ایجاد مسیر ویژه دوچرخه سواری در خیابانها مهمترین کارهایی است که باید انجام شود تا شرایط استفاده شهروندان از دوچرخه بهتر شود. پس از تحلیل پاسخ های افرادی که تمایل به استفاده از دوچرخه ندارند مشخص شد که دلیل عدم استفاده از دوچرخه نبود امکان دوچرخه سواری در هر جای شهر و مهمترین نقطه ضعف طرح عدم امنیت دوچرخه سواران و راهکار استفاده از دوچرخه ایجاد مسیر ویژه دوچرخه سواری در خیابانها می باشد.
Abstract: Enjoying a healthy, productive and a high level of quality life is a public right in which its liability and production is on the government and to fulfill this goal, providing proper equipments and facilities for supplying physical, spiritual, social and moral health is one of the natural rights and essential needs. The benefits of biking as a system of public transportation is an issue which has challenged the city's directors and politicians. Finding some strategies was necessary to gain the most welcoming and satisfaction of the citizens of this plan. This research was started with the aim of assessing utility and effectiveness of the biking plan of the region 8 citizens. The method of this research is exploratory. The researcher maker questionnaires was provided as a research tool in 3 different parts specially for bicycles' container in charge persons and those people who are not willing to use bicycle as a research device. The statistic society of this project has been selected through a simple random method and in 3 groups including 30 members of the bicycles' container in charge persons, 50 members of users and 50 members from those who are not willing for biking either as a sample. Initially, a collection of information regarding size and geographical information related to the region 8, its total population, information regarding the containers consist of the number of bicycles, the internal expense of each container during each month, the number of those bicycles which need to be repaired, the number of stolen bicycles, accidents and incidents which probably happen to some of the users and finally the other basic information with the plan of collecting patrols and gained results of the planned questionnaires by the researcher through using the SPSS computer packages were analyzed as following: after analyzing the in charge persons' responses, it was specified that in their opinion, the most important strength point is related to decreasing the air pollution and urban traffic and the most important weak point is due to women biking unauthorization and their suggestion is due to allocating some parts of the streets to biking route. In users' opinion, the most important reason of using bicycles is to help to reduce the air pollution and the most important strength point of this plan is that it’s free of charge and the most important weak point is lack of having appropriate facilities including horn, basket or reflective paints and specifically the bicycle's lock. Making LBT for biking in the streets is one of the most important issues which has to be done to make the conditions more convenient in using the bicycles for citizens. After analyzing the responses of those people who don't like to use bicycle, it got clear that the reason for not using the bicycles was the lack of possibility iv city's any areas and the most important weak point of this plan is the lack of security for bicycle users and the solution for using the bicycles is making LBT in the streets.
1- اذانی، مهری،(1381)، توسعة پایدار شهری، مطالعة موردی:شهر اصفهان، رسالة دورة دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری،:دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا، دانشگاه اصفهان.
2- الوانی، سید مهدی، (1386)، «مدیریت دولتی نوین: نگرشی راهبردی (استراتژیک) سیر اندیشه ها، مفاهیم و نظریه ها»، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور.
3- براین، کوبین و همکاران، (1376)، «مدیریت استراتژیک»، ترجمه محمد صائبی، تهران، انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی.
4- برایسون، جان ام، (1383)، «برنامه ریزی استراتژیک برای سازمانهای دولتی و غیر انتفاعی»، ترجمه عباس منوریان، چاپ سوم، تهران، انتشارات موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی.
5- حاتمی نژاد، حسین و اشراقی، یوسف،(1385)، دوچرخه و نقش آن در حمل و توسعه پایدارحمل و نقل شهری، نمونه موردی، شهر بناب؛مجله پژوهش های جغرافیایی، شماره 70.
6- دیوید، فرد آر، (1379)، «مدیریت استراتژیک»، ترجمه علی پارساییان و سید محمد اعرابی، چاپ پنجم، تهران، انتشارات دفتر پژوهشهای فرهنگی.
7- رضائیان، علی،(1382)، مبانی سازمان ومدیریت، تهران:سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها.
8- شیرازی، علی، (1385)، «برنامه ریزی استراتژیک در آموزش عالی»، منتشر شده در سایت اینترنتی http://profsite.um.ac.ir
9- قریب، فریدون، (1383)، امکان سنجی مسیرهای پیاده و دوچرخه در تهران قدیم، نشریه هنرهای زیبا، شماره 19پاییز.
10- طاهری، شهنام، (1378)، بهره‌وری و تجزیه و تحلیل آن در سازمانها(مدیریت بهره‌وری فراگیر)، تهران، هستان،، چاپ اول.
11- مرادپور، هوشنگ، (1389)، بررسی مشکلات موجود در اجرای طرح پایلوت دوچرخه در منطقه 8، گزارش 520پ، شرکت مطالعات جامع حمل و نقل تهران.
12- مرادپور، هوشنگ، (1388)، مطالعه طرح توسعه شبکه مسیر ویژه دوچرخه در شرق منطقه 8، گزارش 514پ، شرکت مطالعات جامع حمل و نقل تهران.
13- مختاری ملک آبادی، رضا(1390)، تحلیلی جغرافیایی بر نقش دوچرخه در سیستم حمل و نقل پایدار شهراصفهان مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقه ای، سال سوم، شماره نهم،
14- مهندسین مشاور گذرراه،(1386)، تسهیلات دوچرخه سواری، انتشارات شیوه، سازمان حمل و نقل وترافیک شهرداری تهران.
15- - الوانی، سید مهدی و حسن دانایی فرد.(1380).گفتارهایی درفلسفه تئوریهای سازمان های دولتی.چاپ اول، تهران:انتشارات صفار
16- شیرازی، علی.(1376). مقدمات مدیریت آموزشی. مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی فردوسی
17- - قربانی، محمود.(1379). مدیریت تعارض و اثر بخشی در سازمانها. چاپ اول، مشهد: پژوهش توس
18- کهن، گوئل.(1379). مدل چهار وجهی در تعیین اثر بخشی سازمانی.فصلنامه مطالعات مدیریت، زمستان 1379،شماره 20
19- هومن، حیدرعلی، روش تحقیق در علوم رفتاری، تهران: رشد، 1385
20- Bingle Jed & Jason Clark-Dirk Frailaey-John Mccokery-Lanrie Rice-Robvan Dyke,Disgning 10 Bicycle Gutters in the city of, Portland March12, 2003.
21- Miller, H. J., 2004, Tobler’s First law and spatial analysis, Annals of association of American Geographers, 94(2).
Sheikholislami, A. (1995). Planning and Design for Cycling as a Viable Urban Transportation Mode, A thesis for of master of science in Roads and Transportation Engineering, Supervisor H. Behbahani, Iran, Tehran, LUST, School of Civil Engineering