بررسی تاثیرعوامل نهادی و کالبدی بر سیاست‌گذاری توسعه منطقه‌ای با رویکرد گردشگردی مذهبی (مطالعه موردی: شهرهای مهران و ایلام)
محورهای موضوعی : فصلنامه آینده پژوهی شهریاحمد کرمی 1 , آزیتا رجبی 2 , ناصر اقبالی 3
1 - دانشجوی دکتری رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشیار گروه جغرافیا، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشیار گروه جغرافیا، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: توسعه منطقه‌ای, گردشگری مذهبی, عامل نهادی, عامل کالبدی, شهر مهران و ایلام.,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر عوامل نهادی و کالبدی بر سیاست¬گذاری توسعه منطقه¬ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تدوین شده است. پژوهش حاضر از منظر نوع تحقیقات کاربردی محسوب می‌شود. روش تحقیق از نظر متدولوژی توصیفی-تحلیلی می باشد و جمع آوری داده ها و اطلاعات از دو روش کتابخانه ای-اسنادی و میدانی است. جامعه¬ی آماری این پژوهش را کارشناسان و مدیران ارشد استانی و شهرستانی تشکیل می‌دادند. خبرگان به روش گلوله برفی و از میان افراد کارشناس انتخاب شدند. حجم نمونه در نظر گرفته‌شده برای تکمیل پرسشنامه 30 نفر بود. ابزار گردآوری داده¬ها پرسشنامه بود که پایایی و روایی آن به تایید رسید. یافته ها نشان داد که عوامل نهادی بر سیاست گذاری توسعه منطقه ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تاثیر مثبت و معناداری دارد. مقدار ضریب مسیر بدست آمده برابر با 223/0 بود که با توجه به مقدار ضریب، این تاثیر در حد متوسط ارزیابی می شود. همچنین عوامل کالبدی بر سیاست گذاری توسعه منطقه ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تاثیر مثبت و معناداری دارد. مقدار ضریب مسیر بدست آمده برابر با 565/0 بود و با توجه به آن مقدار تاثیر در حد متوسط ارزیابی می شود. از دیگر یافته های پژوهش این بود که عوامل نهادی بر عوامل کالبدی تاثیر مثبت و معناداری دارد. مقدار ضریب مسیر بدست آمده برابر با 609/0 بود که نشان از تاثیر متوسط دارد. نتایج نشان داد عوامل نهادی بر سیاست¬گذاری توسعه منطقه¬ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین عوامل کالبدی بر سیاست¬گذاری توسعه منطقه¬ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تاثیر مثبت و معناداری دارد. از طرفی عوامل نهادی بر عوامل کالبدی تاثیر مثبت و معناداری دارد.
The present study aims to investigate the impact of institutional and physical factors on regional development policy-making, with a focus on religious tourism. This research is considered applied, employing a descriptive-analytical method, and utilizing both library-documentary and field data collection methods. The statistical population comprised provincial and county experts as well as senior managers, selected via snowball sampling. A sample size of 30 individuals completed the questionnaire, which demonstrated reliability and validity. The findings revealed that institutional factors positively and significantly influence regional development policy-making concerning religious tourism (path coefficient = 0.223, indicating a moderate level of impact), as do physical factors (path coefficient = 0.565). Moreover, institutional factors positively and significantly impact physical factors (path coefficient = 0.609). The results showed that institutional factors have a positive and significant impact on regional development policy-making with a focus on religious tourism. Additionally, physical factors have a positive and significant impact on regional development policy-making with a focus on religious tourism. On the other hand, institutional factors have a positive and significant impact on physical factors. These results highlight the interplay between institutional and physical factors in shaping regional development policy-making for religious tourism.
منابع
آیتی، حمید، خداکرمی، فائزه، ملایی، کامبیز، و آفاق پور، آتوسا. (1395). بررسی تاثیر عوامل کالبدی شهری بر توسعه گردشگری مذهبی (مطالعه موردی؛ شهر شیراز). مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 6(23)، 43-59.
پاشایی, سجاد, عسکریان, فریبا, روزافزون, عبدالرضا. (1398). بررسی نقش میانجیگری عوامل نهادی در تاثیر عوامل اجتماعی، اقتصادی، محیطی بر توسعه گردشگری ورزشی منطقه آزاد ماکو. مطالعات مدیریت گردشگری, 14(45), 57-80.
حیدری، رضا، طالپور، علی، نظری، احمد (1399) تدوین راهبردهای رقابت‌پذیری و توسعه گردشگری ورزشی در شهرها مطالعه موردی: کلان‌شهر مشهد، نشریه گردشگری شهری، دوره7، شماره،1، صص.135-150.
دهشیری محمدرضا، بهارلو محمدرضا.(1399) تأثیر تعاملات پلیس ایران و عراق بر توسعه گردشگری مذهبی. مطالعات راهبردی ناجا. دوره5، شماره25، صص.172-139.
سهامی سوسن، رستگاری شهین.(1399) مدل کیفی اثر اجتماعی و روانی گردشگری مذهبی شهری بر شهروندان در فضاهای مذهبی شهر شیراز. مطالعات جامعه شناختی شهری (مطالعات شهری). دوره10، شماره35، صص.23-13.
عباسی سعید، اقبالی ناصر، رجبی آزیتا(1400). راهبردهای توسعه گردشگری مذهبی تاریخی شهر زنجان. مطالعات جغرافیای مناطق کوهستانی. دوره2، شماره3، صص.130-123
کیانی فیض آبادی، زهره. (1397). عوامل موثّر بر وفاداری به مقصد گردشگری با نقش میانجی رضایت گردشگران(مورد مطالعه: شهرکاشان).گردشگری شهری، دوره5، شماره4، صص120-105.
محمدي يگانه، بهروز، چراغي،مهدي،والايي،محمد(1392) نقشگردشگري مذهبي در توسعه روستايي با تأكيدبر كيفيت زندگي و ســرمايه اجتماعي مطالعه موردي؛ روســتايي قپچاق شــهرســتان مياندوآب،نشــريه تحقيقات كاربردي علوم جغرافياي، سال13،شماره30.صص25-7.
مؤیدی، محمد علی نژاد، منوچهر و نوایی، حسین (۱۳۹۲)، «بررسی نقش مؤلفه های منظر شهری در ارتقای سطح امنیت در فضاهای عمومی شهری، نمونه مورد مطالعه : محله اوین تهران»، فصلنامه مطالعات امنیت شماره ۳۵ ۱۵۹-۱۹۱
میری، غلامرضا؛ ابراهیمی، افسانه؛ و فاطمی، مهدی. (1402). تحلیلی بر حکمروایی خوب شهری و منطقه‌ای بر درآمد پایدار گردشگری (نمونه موردی: شهر بیرجند). جغرافیا و آینده پژوهی منطقه‌ای، 1(1)، 67-81. doi: 10.30466/grfs.2023.121359
میری، غلامرضا؛ ابراهیمی، افسانه؛ و فاطمی، مهدی. (1402). تحلیلی بر حکمروایی خوب شهری و منطقه‌ای بر درآمد پایدار گردشگری (نمونه موردی: شهر بیرجند). جغرافیا و آینده پژوهی منطقه‌ای، 1(1)، 67-81. doi: 10.30466/grfs.2023.121359
هاشم پور، رحیم محمدی آذر، امین و مرعشی، سید فواد مومن (۱۳۹۳) تحلیلی بر رابطه میان شاخصهای عینی و ذهنی کیفیت زندگی از منظر کیفیت و امنیت کالبدی در بافت شهر ارومیه»، فصلنامه مطالعات شهری شماره ۱۳، صص ۴۵-۳۳
هاشمی سیدیوسف.(1399) راهبردهای رقابت پذیری توسعه گردشگری مذهبی مطالعه موردی: شهرستان رضوان شهر. گردشگری شهری. دوره7، شماره4، صص.89-75.
یزدی، محمدحسین و سقایی محمد (۱۳۹۰) گردشگری ماهیت و مفاهیم سمت تهران
References:
Abbasi Saeed, Eghbali Naser, Rajabi Azita (2021). Strategies for the development of historical religious tourism in Zanjan. Geography studies of mountainous regions. Volume 2, Number 3, pp. 130-123. [In Persian]
Albayrak, T., Herstein, R., Caber, M., Drori, N., Bideci, M., & Berger, R. (2018). Exploring religious tourist experiences in Jerusalem: The intersection of Abrahamic religions. Tourism Management, 69, 285-296.
Amin, Mohamed Mostafa. (2013) Religious Tourism in Egypt: A Case Study Analysis the American University in Cairo, School of Global Affairs and Public Policy.
Assaker, G., Hallak, R. G., Assaf, A., & Assad, T. (2015). Validating a structural model of destination image, satisfaction, and loyalty across gender and age: multigroup analysis with PLS-SEM. Tourism Analysis, Vol.20, No.4, pp. 577–591.
Ayaii, Hamid, Khodakarmi, Faezeh, Mollaei, Cambyz, and Afaghpour, AtOusa. (2016). Investigating the impact of urban physical factors on the development of religious tourism (case study; Shiraz city). Iranian Islamic City Studies, 6(23), 43-59. [In Persian]
Dehshiri Mohammadreza, Baharlou Mohammadreza. (2020) The effect of Iran and Iraq police interactions on the development of religious tourism. Naja strategic studies. Volume 5, Number 25, pp. 139-172. [In Persian]
Durán-Sánchez, A., Álvarez-García, J., del Río-Rama, M. D. L. C., & Oliveira, C. (2018). Religious tourism and pilgrimage: Bibliometric overview. Religions, 9(9), 249.
Fernandez, J. A. S., Azevedo, P. S., Martín, J. M. M., & Martín, J. A. R. (2020). Determinants of tourism destination competitiveness in the countries most visited by international tourists: Proposal of a synthetic index. Tourism Management Perspectives, Vol.33, No.5, pp.33-55.
Gnoth, J., & Zins, A. H. (2013). Developing a tourism cultural contact scale. Journal of Business Research, 66(6), 738-744.
Griffin, K., & Raj, R. (2018). The importance of religious tourism and pilgrimage: reflecting on definitions, motives and data. The international journal of religious tourism and pilgrimage, 5(3), 2-9.
Hashemi Seyed Yousef.(2020) Competitiveness strategies of religious tourism development, case study: Razvan Shahr city. City tour. Volume 7, Number 4, pp. 89-75. [In Persian]
Hashempour, Rahim Mohammadi Azar, Amin and Marashi, Seyyed Fawad Momen (2014) An analysis of the relationship between objective and subjective quality of life indicators from the perspective of quality and physical security in the context of Urmia city", Urban Studies Quarterly No. 13, pp. 45- 33. [In Persian]
Heydari, Reza, Talpour, Ali, Nazari, Ahmed (2019) Compilation of strategies for competitiveness and development of sports tourism in cities, a case study: Mashhad metropolis, Urban Tourism Journal, Volume 7, Number, 1, pp. 135-150. [In Persian]
Huang, Keji. & Pearce, Philip. (2019) Visitors' perceptions of religious tourism destinations, Journal of Destination Marketing & Management, Vol.14, No.1, pp. 100-371.
Izmailov, D., Duissenbayeva, Sh., Kurmanaliyeva. 2014. “Religious tourism as a sociocultural phenomenon of the present the unique sense today is a universal value tomorrow. This is the way religions are created and values are made”. Procedia - Social and Behavioral Sciences. Volume 143. PP 958-963.
Kayani Faizabadi, Zahra. (2017). Effective factors on loyalty to the tourist destination with the mediating role of tourists' satisfaction (case study: Kashan city). Urban tourism, volume 5, number 4, pp. 105-120. [In Persian]
Kim, B., Kim, S., & King, B. (2020). Religious tourism studies: evolution, progress, and future prospects. Tourism Recreation Research, 45(2), 185-203.
Kozak, Martin. & Rimmingtom, Martin. (2016) Tourist satisfaction with Mallorca Spain,as an off- season holiday destination, Journal of Travel research, Vol.38, No.3, pp.260-269.
Luz, N. (2020). Pilgrimage and religious tourism in Islam. Annals of Tourism Research, 82, 102915.
Luz, N. 2020. “Pilgrimage and religious tourism in Islam”, Annals of Tourism Research, Vol.82, May 2020, 102915.
Mamarasulovna, T. Z., & Tohirovich, T. K. (2021). Etymology Of Some Terms and Concepts Belong to Religious Tourism. Texas Journal of Multidisciplinary Studies, 3, 1-4.
Meleddu, M.; Paci, R.; Pulina, M. (2015). “Repeated behaviour and destinationLoyalty”. Tourism Management, Vol. 50, No. 1: 159–171.
Miri, G., Ebrahimi, A., & Fatemi, M. (2023). An analysis of good urban and regional governance on sustainable tourism income (Case study: Birjand city). Geography and Regional Future Studies, 1(1), 67-81. doi: 10.30466/grfs.2023.121359 [In Persian]
Miri, G., Ebrahimi, A., & Fatemi, M. (2023). An analysis of good urban and regional governance on sustainable tourism income (Case study: Birjand city). Geography and Regional Future Studies, 1(1), 67-81. doi: 10.30466/grfs.2023.121359 [In Persian]
Moayedi, Mohammad Alinejad, Manouchehr and Navaei, Hossein (2013), "Investigating the role of urban landscape components in improving the level of security in urban public spaces, case study: Tehran's Evin neighborhood", Security Studies Quarterly, No. 35, 159-191. [In Persian]
Mohammadi Yeganeh, Behrouz, Cheraghi, Mehdi, Valai, Mohammad (2013) The role of religious tourism in rural development with an emphasis on quality of life and social capital, a case study; Kapchag Village, Miandoab City, Applied Research Journal of Geographical Sciences, Year 13, Number 30, pp. 7-25. [In Persian]
Olsen, D. (2006) Management issues for religious heritage attractions. In D. Timothy & D. Olsen (Eds.), Tourism, religion and spiritual journeys (pp. 104–120). Abingdon: Routledge.
Pamučar, D., Mihajlović, M., Obradović, R., & Atanasković, P. (2017). Novel approach to group multi-criteria decision making based on interval rough numbers: Hybrid DEMATEL-ANP-MAIRCA model. Expert Systems with Applications, 88, 58-80.
Pashaei, Sajjad, Askarian, Fariba, & Rozafzon, Abdolreza. (2019). Investigating the mediating role of institutional factors in the impact of social, economic, and environmental factors on the development of sports tourism in Mako Free Zone. Tourism Management Studies, 14(45), 57-80. [In Persian]
Peng, M. W. (2013). "An institution-based view of IPR protection." Business Horizons 56(2): 135-139
Romanelli, M., Gazzola, P., Grechi, D., & Pollice, F. (2021). Towards a sustainability‐oriented religious tourism. Systems Research and Behavioral Science, 38(3), 386-396.
Sahami Sousan, Rastgari Shahin. (2020) Qualitative model of the social and psychological effect of urban religious tourism on citizens in the religious spaces of Shiraz city. Urban Sociological Studies (Urban Studies). Volume 10, Number 35, pp. 13-23. [In Persian]
Timothy, D. J., & Olsen, D. H. (Eds.). (2006). Tourism, religion and spiritual journeys (Vol. 4). London: Routledge.
Wang, Wanfei. & Chen, Joseph. & Huang, Keji. (2015) Religious Tourist Motivation in Buddhist Mountain: The Case from China, Asia Pacific, Journal of Tourism Research, Vol.21, No,1, pp.1-16.
Yan, A., & Jia, W. (2021). The influence of eliciting awe on pro-environmental behavior of tourist in religious tourism. Journal of Hospitality and Tourism Management, 48, 55-65.
Yazdi, Mohammad Hossein and Saghaei Mohammad (2011) Nature and Concepts of Tourism in Tehran. [In Persian]
Zhang M, Huang L, Wang JH, Liu J, Jie YG, Lai X (2007) Religious Tourism and Culture Pilgrimage: A Chinese Perspective: CAB International.