الصورة الموسیقیة فی أشعار سعدی العربیة

محورهای موضوعی : النقد الادبي

حامد ذاکری ¹ , عبدالحمید أحمدی ² , منصوره شیرازی ³

1 - طالب مرحلة الدکتوراه بجامعة آزاد الإسلامیة فی رودهن
2 - أستاذ مساعد بجامعة زابل، إیران.
3 - مدرسة معیدة بجامعة آزاد الإسلامیة فی رودهن، إیران.

تاریخ دریافت : 1391/02/02 تاریخ پذیرش : 1391/08/18 تاریخ انتشار : 1391/08/18

کلید واژه:

چکیده مقاله :

یعتمد الشعر فی جمالیته علی عناصر عدة؛ منها الصورة الموسیقیة، وهی فی الشعر ذات أبعاد وسیعة، أدرکها أصحاب القریض إدراکاً تاماً وأحسنوا توظیفها. إن سعدی الشیرازی یعتبر من کبار شعراء الفرس الذین أدرکوا هذا المهم، فتلقی الشعر بذوقه المرهف، وتعاطاه فی میدانه الواسع؛ فکلامه مشهور بکونه سهلاً ممتنعاً، ولغته الشعریه ممتزجة بالصورة الموسیقیة فی أبعادها المتعددة. وهناک دراسات قامت بالبحث فی أشعاره الفارسیة ولکنها لم تعالج أشعاره العربیة؛ فجاءت هذه الدراسة لاستعراض الأبعاد المختلفة للصورة الموسیقیة فی أشعار سعدی العربیة، بعد أن مهّدت لذلک بمقدّمات. وقد تمّ الاعتماد فی هذا البحث علی "کلیات سعدی" بتحقیق بهاءالدین خرمشاهی، کمصدر رئیس لأشعار سعدی العربیة.

چکیده انگلیسی:

The essence and the beauty of a poem relies heavily on elements such as music. Music covers a wide area which is truly grasped and applied by masters of rhetoric. Sa'di is also considered as one of the greatest Persian poets who has depicted his unique talent in this field. Sa'di's poetry is genuinely musical. There have been some researches conducted in this respect. However, one feels the need to focus on his Arabic composition also. This research has focused on various levels of musicality in Sa'di's poetry. After some introductory notes on poetry and the music of poetry , the researcher has focused on different levels of music in his Arabic poetry. Kolliyate  Sa'di by Abaha-ol-Dine Khorramshahi is used as the primary source of Arabic poems.  

منابع و مأخذ:

ارسطو، 1337ش. بوطیقای هنر شاعری. ترجمة فتح‌الله مجتبایی. تهران: مطبعة اندیشه.

ارسطو. لاتا. فن الشعر. تحقیق ودراسة: الدکتور إبراهیم حمّادة. القاهرة: مکتبة الأنجلو المصریة.

جبر، ریاض شنته. 2009م. مجلة جامعة ذی قار. القافیة فی شعر السیّاب "فاعلیة الدلالة وأنماط الأداء". العددالأول. حزیران. صص106-99.

خرمشاهی، بهاء الدین. 1375ش. کلیات سعدی. بإشراف محمد علی فروغی. تهران: مطبعة ناهید.

رازی، شمس‌الدین محمد بن قیس.1373ش. المعجم فی اشعار معاییر عجم. بإشراف الدکتور سیروس شمیسا. تهران: مطبعة فردوسی.

زرین‌کوب، عبدالحسین.1381ش. شعر بی‌دروغ، شعر بی‌نقاب. تهران: مطبعة علمی.

شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1359ش. صور خیال در شعر فارسی. تهران: مطبعة آگاه.

شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1370ش. موسیقی شعر. تهران: مطبعة آگاه.

شیرازی، مؤید. 1372ش. ترجمة شعرهای عربی سعدی. شیراز: مطبعة جامعة شیراز.

طاهباز، سیروس. 1363ش. حرف‌های همسایه. تهران: مطبعة دنیا.

طوسی، خواجه نصیر‌الدین. 1363ش. معیار الأشعار. بإشراف محمد فشارکی وجمشید مظاهری. اصفهان: مطبعة سهروردی.

عباچی، اباذر. 1377ش. علوم ‌البلاغه فی‌البدیع والعروض والقافیه. تهران: مطبعة سمت.

معروف، یحیی. 1378ش. العروض العربی البسیط. تهران: مطبعة سمت.

میرصادقی، میمنت. 1376ش. واژه‌نامة هنر شاعری. تهران: مطبعة مهناز.

الهاشمی، السیّد أحمد. 1994م. جواهر البلاغة فی المعانی والبیان والبدیع. بیروت: دار الفکر.

همایی، علامة جلال‌الدین. 1386ش. فنون بلاغت وصناعات ادبی. تهران: مطبعة هما.

الورقی، السعید. 1984م. لغة الشعر العربی الحدیث. بیروت: دار النهضة العربیة.