تاثیر سطوح مختلف پرتو گاما بر عملکرد و اجزاء عملکرد کلزا (Canola)
محورهای موضوعی : توليد محصولات زراعي
محمد مهدی رحیمی
1
(دانشگاه آزاد یاسوج)
کلید واژه: : کلزا, عملکرد, مرفولوژی, اسید چرب لینولنیک, اسید چرب لینولئیک, اسید چرب اولئیک,
چکیده مقاله :
به منظور بررسی تأثیر پرتوهای گامای کبالت 60 بر صفات مورفولوژیکی و کیفیت اسیدهای چرب دو رقم کلز ا، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات درقالب طرح بلوک های کاملاً تصادفی در 4 تکرار در سال زراعی 89-88 در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج اجرا شد. دو رقم شامل طلایه و اوکاپی به عنوان فاکتور اصلی و شش سطح مختلف پرتوتابی شامل شاهد، 100، 200، 300،400 و 500 گری به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که تمامی صفات تحت تاثیر سطوح مختلف پرتوتابی قرار گرفتند. بهترین عملکرد دانه 26/3985 کیلوگرم درهکتار، درصد روغن 32/ 48، درصد اسید لینولنیک 45/11، وزن هزار دانه 26/ 5 گرم، شاخص برداشت 5/31، ارتفاع گیاه 15/94 سانتی متر از دز 100 گری حاصل شد. همچنین بیشترین و کمترین عملکرد دانه 12/ 3998 و 81/ 1545 کیلوگرم در هکتار از تیمار 100 گری با رقم اوکاپی و 500 گری با رقم طلایه به دست آمد. بالاترین درصد روغن 65/49 از تیمار 200 گری و رقم طلایه و پایین ترین درصد روغن نیز با دز 500 گری و رقم اوکاپی حاصل شد. بیشترین و کمترین شاخص برداشت 7/34 و7/17 به ترتیب ازتیمار 100 گری با رقم اوکاپی و 500 گری با رقم طلایه به دست آمد. دز 200 گری با رقم اوکاپی بیشترین 7/12 و دز 500 گری با رقم طلایه 6/7 کمترین درصد اسیدلینولنیک را تولید کردند.
To study the impact of cobalt gamma rays 60 on the morphologic traits and quality of fatty acids of two types of canola, an experiment was carried out in split plot, completely random blocks with four replications in the educational and research farm of IAU in farming season of 1388-9 in Yasooj branch. The two cultivars of Talayeh and Okapi were chosen as the main factors and the six different levels of radiation including 100, 200, 300, 400, and 500 gray were taken as the sub-plot factors. The results showed that all the traits were under the impact of radiation. The highest seed yield was 3985.26 kg/h, the percentage of oil was 48.32, the percentage of linoleic acid was 11.45, the weight of 1000-grain 5.26g, the yield index 31.5, and the plant height was obtained from 100 gray dose. The highest and lowest seed yield 3998.12 and 1545.81 kg/h were taken from the treatment of 100 gray with Okapi cultivar and 500 gray with Talayeh cultivar. The highest percentage of oil was 49.65 gray and Talayeh treatment; and the lowest percentage of oil with 500 gray and Okapi dose were attained. The highest and lowest yield index were 34.7 and 17.7 respectively from 100 gray treatment with Okapi cultivar and 500 gray with the Talayeh type. 200 gray dose with Okapi cultivar the highest 12.7 and 500 gray dose with Talayeh of 7.6 produced the least percentage of linoleic acid
Ahmad, S. 1999. Growth studies on lens culinaris after gamma radiation. Scientific Khy ber (Pakistan). 9:43-52.
Amer, L. 2004.UtiLization of gamma irradiation barley breeding. Annuals of Agricultural Scienee/Cairo.39:257-268.
Bagheri, L., Mosleh, A., Fathollahi, H. 2008. the use of Gama ray in order to mutation in somatic Callus of rice (Oryza sativa(. 2th international conference The use of nuclear technology in agricultural and natural sciences. 8-9 June, 2008
Gorji, M. 2008. Investigation effect of difference dosage mutation of Gama ray on seedling characteristics of canola. 2th international conference the use of nuclear technology in agricultural and natural sciences. 8-9 June, 2008
Hejazi, N. 2000. Canola cultivation (planting to Harvesting) First press. Roozane Publication
Khademian, N. 2007. Investigation the effect of Gama ray mutation on some Iranian rice cultivars. Journal of khazar (agricultural and natural resources) 4. 114-121.
Naseri, F. 1992. Oil Seeds. Astan Ghods Razavi Press. Mashhad. 222pp.
Rao, D. 2000. Effect of gamma irradiation on growth, yield and quality of turmeric. Advances in Horticulture and forestry.6:107-110.
Taparia, M. 2003. Growth and survival of fresh cuttings of tea clones following gamma irradiation. Journal of the Agricultural science society of Northeast lndia.8: 73-77.