تاثیر رقم، تراکم و مهار علف¬های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود دیم
محورهای موضوعی : توليد محصولات زراعي
ارسلان فلاحي
1
(دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مديريت كشاورزي، داشگاه بوعلی، همدان – ايران )
فرهاد صادقی
2
(استادیار اصلاح نباتات، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش گشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه.، ایران.)
کلید واژه: ارقام نخود, تراکم, وجین, عملکرد زیست توده, عملکرد دانه,
چکیده مقاله :
به¬منظور بررسی اثر چهار رقم نخود (آزاد، آرمان، هاشم و عادل)، سه تراکم (3/31، 5/38 و 50 بوته در مترمربع) و مهار علف¬های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود، این آزمایش در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه انجام شد. طرح به¬صورت فاکتوریل در قالب بلوک¬های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. صفات اندازه¬گیری شده شامل تعداد غلاف، تعداد شاخه¬ی اصلی، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، وزن دانه در بوته، صفات وزن 100 دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی بود. تجزیه واریانس نشان داد، اثر ارقام و وجین علف¬هرز برای صفات یاد شده در سطح احتمال یک درصد معنی¬دار بودند. اثر تراکم بوته و برهمکنش رقم در تراکم برای بیشتر صفات به¬غیر از تعداد دانه در غلاف و تعداد شاخه¬های اصلی در بوته در سطح احتمال یک درصد معنی¬دار بودند. رقم آزاد با بیشترین مقدار دانه در بوته، تعداد غلاف، تعداد شاخه¬ی اصلی، وزن دانه در بوته، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به ترتیب با 47/9، 89/8، 74/2،59/2 گرم، 1103 و 8/2953 کیلوگرم در هکتار برترین رقم بود. تراکم 3/31 بوته در مترمربع برای صفات تعداد دانه در بوته، تعداد غلاف، وزن دانه در بوته، عملکرد زیست¬توده و دانه در واحد سطح به¬ترتیب با 30/10، 44/9، 75/، 9/3158 و 7/1114 کیلوگرم در هکتار مناسب¬ترین تراکم بود. عامل وجین علف¬های هرز باعث افزایش دو برابر عملکرد دانه و اجزای عملکرد شد.
To evaluate the effect of chickpea cultivars ( Azad, Arman, Hashem and Adel ), three plant density ( 31.3, 38.5 and 50 m ) and weed control on yield and yield components of pea, an experiment was carried out on the farm of Agricultural Research Station, Razi University of Kermanshah in 2015. Design was conducted in factorial arrangement using randomized complete block design with three replications. The measured traits included the number of pods, main branch, seeds per pod, grains per plant, grain weight per plant, 100 grain weight, grain yield and biological yield. Analysis of variance showed that the effects of cultivars and weeding were significant for the traits at one percent. Effect of plant density and interactive cultivars × density were noticeable at the level of one percent for more characters except the number of seeds per pod and number of main branches per plant. Azad was the best cultivar with the greatest amount of seeds per plant, number of pods, number of main branches, weight of grains per plant, grain yield and biomass, 9.47, 8.89, 2.74, 2.59 gr and 1103 and 2953.8 kg. ha, respectively. Density of 31.3 perm2 was the most appropriate density for the number seed per plant, number of pods, seed weight per plant, biomass and grain yield per unit area, with 10.3, 9.44, 9.75, 3158 and 1114.7 kg ha respectively. According to our survey Hashem and Azad cultivars with the density of 31.3 plant per square meter together with weed control were the most suitable for the temperate region of Kermanshah.
Ahmadi, A., A. Bazgeir., and SK. Mousavi. 2008 (a). Effect of planting date and plant density on weed seeds in the province. The second national convention of weed. Volume 1, management of weeds and herbicides. Mashhad. P: 15-18. (In Persian).
Ahmadi, A., A. Rezaei-Nejad., SK. Mousavi., and M.Qyasvnd. 2008 b. Flora weeds on the yield of chickpea in Lorestan. Eighteenth Congress. Hamedan University. P. 10-11. (In Persian).
Akbar, A., A. Zand., and SG. Mousavi. 2010. Evaluation of the impact of row spacing and weed management practices on dry matter production in rain fed conditions Khorramabad (Cicer arietinum L.) yield and peas. Crop production, 3 (3): 1-21. (In Persian).
Bagheri, A., A. Nazmi., A. Mohammadi., and J. Shbahang. 2000. Effect of plant density and weeding on morphological traits, yield and yield components of chickpea in Khorasan. Techniques Crop Science Journal, 14 (2): 146-153. (In Persian).
Baghestani, M., and A. Zand. 2003. Wild mustard (Sinapis arvensis) Biology and Control (rewire). Pp. 56. Department of Weed Science, Plant Pest and Disease Research Institute, Iran.
Çiftçi, V.N., Y. Toay., and Y. Doan. 2004. Determining relationships among yield and some yield components using path coefficient analysis in chickpea (Cicer arietinum L.). Asian Journal Plant Science, 3(5):632-635.
FAO. 2004. FAO Year Book. FAO Publication.
Jahanghiri, A., D. Sadeghzadeh- Ahari, M. Safikhani, P. Pezeshkpour, A. Saeid, R. Sarparast, SH. Sabaghpour, R. Karimizadeh, D. Shahriari, N. Bahrami, A. Shabani, AA. Mahmoudi, F. Mahmoudi, M. Armyion, H. Kanouni, M. Mahdiyeh, B. Dehnavi, F. Etezadi, MS. Mohammadi. 20015. Adel, a New Rainfed Chickpea Cultivar for Autumn Planting Under Moderate Cold and Semi-warm Regions of Iran. Journal of Research findings in crops.1(4): 1-13.
Kanoni, H., and M. Neamati Fard. 2013. The effect of planting date and plant density on yield and agronomic traits of Kabuli chickpea genotypes in fall planting under rain fed conditions of Kurdistan. Bh¬Zray magazine Seed and 1: 29 (2), 185-200. (In Persian).
Mckay, K., P. Miller., B. Jenks., J. Riesselman., K. Neill., D. Buschena., and A.J. Bussan 2002. Growing chickpea in the north Great Plains. North Dakota State University.
Mohammadi, G., A. Javanshir., F.R. Khooie., S.A. Mohammadi. and S., Zehtab Salmasi. 2005. Critical period of weed interference in chickpea. Weed Res, 45 (1), 57-63.
Mousavi, S.K., P. Pezeshkpour., and M. Shahverdi. 2007. Weed population response to Chickpea (Cicer arietinum L.) variety, and planting date. J. Sci. Technol. Agric. Nature. Resource. 40: 167-177.
Parsa, d., and A. Bagheri. 2008. Beans, Ferdowsi University, Mashhad. P. 523. (In Persian).
Sabaghpour, SH., 2001. Major diseases of chickpea In Iran. In proceeding of symposium on Grain Legumes in the Mediterranean. Agriculture, (LEGUMED), 25-27 October 2001. Rabat, Morocco.
Sabbaghpour, S.H., F. Mahmudi. 2004. The results of research on dry bean beetles. Publishing Dept. Dry land Research Institute. Kermanshah. Iran . No. 838/83. 178 pages. Dry land Research Institute. Kermanshah. Iran (In Persian).
Sabaghpour, S.H., H. Safikhani, P. Pezeshkpour, Gh. Jahangiri, R. Sarparast, A. Karami, M. Pour Seiabeedi, D. Shahriari, F. Mahmoudi, and G. Keshavarz, 2010. Azad, New chickpea variety of tropical and subtropical areas under rain fed conditions. Seed and Plant Journal. 1: 26. (2): 294-295. (In Persian).
Sbaghpour S. H. 2013. Major problems and technical recommendations for increasing the production of dry beans in cold regions of the country. The 5th Iranian National Bean Convention. March 12, 2013. Karaj Iran. 18-13. (In Persian).
Saleem M, M.H.N. Tahir, R. Kabir, M. Javid, and K. Shahzad. 2002. Interrelationship and path analysis of yield attributes in chickpea (Cicer arietinum L.). Inter. J. Agri and Biol, 3:404-406.
Saxena, M.C., 1980. Recent advances in chickpea agronomy: In International Workshop on Chickpea Improvement. 89-96.
Singh, K.B., 1993. Problems and prospects of stress resistance breeding in chickpea. In: Singh KB. and Sabena MC. (eds.). Breeding for Stress Tolerance in Cool Season Food Legumes. John Wiley and Sons, Chi Chester, UK. 17-36.
Yousefi, A.R., H. Mohamad Alizadeh, Rahimian, and M.R. Jahansooz, 2007. Investigation on single and integrated application of different herbicides on chickpea (Cicer arietinum L.) yield and its components in entezari sowing date. J. Agric. Sci. 8:73-84.
Yücel, D.Ö., A.E. Anlarsal, and C. Yücel. 2006. Genetic variability, correlation and path analysis of yield, and yield components in chickpea (Cicer arietinum L.). Turk. J. Agri. For, 30:183-188.