بررسی و تحلیل موانع وصول به کمال انسانی در قرآن کریم

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی

محمدرضا عظیمی ¹ (دانشجو، الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه آزاداسلامی، واحد اردبیل، اردبیل، ایران.)
علیرضا عبدالرحیمی ² (استادیار، الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردبیل، ایران.)
فرج بهزادوکیل آباد ³ (مدیرگروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اردبیل)

تاریخ دریافت : 1398/03/27 تاریخ پذیرش : 1399/07/14 تاریخ انتشار : 1403/02/08

کلید واژه: قرآن کریم, انسانیّت, انسان, کمال انسانی, موانع وصول,

چکیده مقاله :

بررسی و تحلیل موانع وصول به کمال انسانی در قرآن کریمچکیده:کمال انسانی، یکی ازمباحث مهمّ وازاهداف قرآن کریم است. ولی می بینیم که خداوندمتعال؛ میلیاردها میلیارد افرادانسانی رامی آفریند، امّا درهردورانی، تعداد اندکی ازمیان این همه انسان های بی شمار، می توانند به کمال دست یافته وبه عنوان انسانی که هدف خداوند ازخلقت آدمیان است، معرّفی شوند. لذا پرسش پژوهش این است که موانع وصول به کمال انسانی کدامند. براساس فرضیّۀ تحقیق، به نظرمی رسد موانع وصول به کمال انسانی وعقوبات آن ها درخلال آیات متعدّدی ازقرآن کریم بیان گردیده است. دراین پژوهش به شیوۀ توصیفی- تحلیلی ومطالعۀ کتابخانه ای واستفاده ازمنابع تفسیری و روایی، ازخلال 110 آیۀ قرآنی، تعداد چهل مانع به عنوان موانع وصول به کمال انسانی، استخراج گردیده ودرچهارگروه موانع: اعتقادی؛ درونی وقلبی؛ مادّی وشهوانی؛ رفتاری واجتماعی طبقه بندی شده است. سپس به روش تحلیل محتوای کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته وبرحسب تهدیدهای آیات نیز، دریازده گروه طبقه بندی شده است. یافته های تحقیق، رابطۀ مستقیم بین شدّت وضعف موانع وتهدیدهارا نشان می دهد. لذا موانع اعتقادی، شدیدترین مانعیّت و اشدّ تهدیدها را دارا بوده ومادرسایرموانع شمرده شده است. چهل مانع، درواقع چهل حجاب کمال هستند که با غلبه برهریک ازاین حجاب ها انسان می تواند مرتبه ای ازکمال راطی کند.

چکیده انگلیسی:

Study and analyzing the obstacles to achieving humanperfection in the Holy Qur'anAbstract:Human perfection is one of the important topics and goals of the Holy Qur'an. But we see that the Almighty God creates billions of people, but at any time, a small number of these innumerable human beings can be perfected and as a human being, which is the purpose of God for the sake of mankin. Therefore, the research question is what are the barriers to achieving human perfection. According to the research hypothesis, it seems that the barriers to achieving human perfection and their virtues have been expressed through numerous verses from the Quran. In this research, with descriptive-analytical method and library study and using interpretive and narrative resources, by examining the number of 110 Quranic verses, forty barriers were extracted as obstacles to achieving human perfection, and classified in the four groups of obstacles: belief, internal and physical, material and erotic, behavioral and social groups. Then analyzed by qualitative content analysis method and categorized in 11 groups according to the threats of verses. The findings of the research indicate a direct relationship between the severity of the barriers and the severity of the obstacles. Consequently, the barriers to belief are the most severe and most important threats, and thus the main obstacles. Forty obstacles, in fact, are forty hijab perfection that by overcoming one of these hijabs a person can complete a degree of perfection.