مطالعه رابطه بین آگاهی از علم ارگونومی با میزان آسیب‌های اسکلتی- عضلانی کتابداران سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
محورهای موضوعی : دانش شناسی
ثریا ضیایی
1
(عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور، واحد مشهد)
انیس میری
2
(کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی و کتابدار سازمان کتابخانه‌های آستان قدس رضوی)
کلید واژه: ارگونومی, سازمان کتابخانه‌ها, موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی, آسیب‌های اسکلتی– عضلانی,
چکیده مقاله :
هدف: آسیب‌های اسکلتی- عضلانی ناشی از کار از شایع‌ترین آسیب‌های شغلی است. در این راستا، علوم و فنونی مانند "ارگونومی" سلامت و بهداشت شاغلان را مورد بررسی قرار می‌دهد. این پژوهش، رابطه بین میزان آگاهی کتابداران سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، از علم ارگونومی و میزان آسیب‌های اسکلتی– عضلانی کتابداران این سازمان را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. روش پژوهش: این پژوهش، پیمایشی- تحلیلی و از نوع کاربردی است. جامعه آماری شامل 325 کتابدار کتابخانه آستان قدس رضوی در شهر مشهد است، که با توجه به نمونه گیری تصادفی طبقه‌ای با تخصیص مناسب حداقل حجم نمونه برابر 186 نفر به دست آمد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسش‌نامه محقق ساخته بود که روایی صوری و محتوایی آن توسط اساتید مجرب تعیین گردید. ضریب آلفای کرونباخ بزرگ‌تر از 762/0 بود و پایایی ابزار مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و نیز، آزمون‌های ضریب همبستگی پیرسون و t استودنت انجام شد. یافته‌ها: میانگین آسیب‌های اسکلتی- عضلانی کتابداران مورد بررسی 24 از 50 بود و متوسط آگاهی آنها از علم ارگونومی 15/3 از 5 بود. ضریب همبستگی پیرسون بین آسیب‌های اسکلتی– عضلانی ناشی از کار کتابداران و آگاهی آنها از علم ارگونومی 28/0- بود. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد بین میزان آگاهی کتابداران سازمان کتابخانه‌ها از علم ارگونومی و میزان آسیب‌های اسکلتی عضلانی در کتابداران، رابطه معناداری وجود دارد، اما بین سن و جنسیت کتابداران و میزان آسیب‌های اسکلتی عضلانی آنها رابطه معناداری وجود ندارد.
Purpose: Injuries of skeletal - muscular work are the most common Occupational injuries. In this regard, sciences and technologies, as "ergonomic" is evaluating health practitioners and their performance. This research investigated relationship between knowledge of ergonomic among librarians of organization libraries, museums and documentation Center of Astan Quds Razavie of ergonomics and musculoskeletal injuries librarians of the organization. Methodology: A survey of analytical and practical study was done. Statistical population was 325 Librarians of organization Libraries of Astan Quds Razavi in Mashhad during 2013. According to stratified random Sampling least 186 faculty members selected as sampling population.The tool used in this study was questionnaire that nominal and content validity were confirmed by experienced professors. The Cronbach's alpha confficiont for each scale dimension was greater than0.762 the reliability of the instrument was confirmed. for data analysis, descriptive and inferential statistics, statistical software SPSS15, descriptive and inferential statistics and Pearson correlation and T student coefficient was used too. Findings: The average skeletal injuries - muscle librarians surveyed was 24 of 50 and the average knowledge of science of ergonomics was 15.3 of 5. Pearson correlation coefficient between skeletal injuries - muscle of librarians and their knowledge of the science of ergonomics was 28.0-. Rate of absence induced musculoskeletal disorders, was 16% and rate of referred to medical centers was reported 10%. Conclusion: The results showed that there was a significant relationship between rate of the organization of libraries, librarians' knowledge of science ergonomics and musculoskeletal injuries in them. there was no significant relationship between rate of musculoskeletal injuries and the age and gender librarians
شهرکی، س.(1392). بررسی ارتباط شرایطارگونومیکوآسیب‌هایجسبمیناشیاز کاربافرسودگیشغلیدرکتابدارانشهرستانزابل. پایاننامه کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانششناسی، دانشگاه پیام نور مشهد، مشهد.
عبدی آذر، ش. (1388). بررسیارگونومیکوآسیب‌هایجسمانیناشیازمحیطکارکتابدارانکتابخانه‌هایمرکزیدانشگاهیمستقردرشهرتهران. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران
قلیزاده، ن. (1389). تعیین آسیب‌هایجسمیناشیازکارازنظراصولارگونومیدرمیان کتابدارانکتابخانه‌هایدانشگاه‌هایدولتیشهر اصفهان. پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال، تهران
نوری، ر.؛ مجیدفر، ا.؛ حکیمی، ز. (1387). بررسی میزان آگاهی کتابدارن دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از اصول ارگونومی استفاده از رایانه، طرح تحقیقاتی کتابداری و اطلاع رسانی، معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان.
Fanello S.; Jousset, N. (1998). Evaluation of atrainingprogram for theprevention of lower backpainamong hospital employees. America: Nurse Health Clinics of North.
Hunchinson, A.; Dale, T. (2009). Computer & desk stretches Shelterpublications. Ritrieved November 25. from http://www. des. umd. edu/os/erg/stretch. Html
Hunchinson A. Dale, T. (1998). New horizons for human factors in design.mcgraw-hill.
Tepper, D. (2008). Participatory ergonomics in a university library. Cornell Univ., Dept. DEA., Retrieved October 20, 2013, from http://ergo. human. cornell. edu/AHprojects/dena/index. htm
Toyosi AyodejiLabeodan, I.; O Olaseha, O. (2013). A Olaleye nigerian Computer Ergonomic Practices and Musculoskeletal Complaints Among Computer Users in a Nigerian University Community., 5(16),43-58
Wuh H, Lin Y, Chen H, Wang C. (2009). Key risk factors associated with musculoskeletal disorders in computer work[Online]., cited Nov 10.