بررسی وضعیت مطالعه در میان مراجعان به کتابخانه ‏های عمومی شهرستان سرپل ذهاب و تحلیل دلایل انگیزشی و بازدارنده به مطالعه

محورهای موضوعی : دانش شناسی

مسعود محمدی ¹ , جواد قاضی میرسعید ² , کمیل کلبادی نژاد ³ , باقر پهلوان زاده ⁴ , بابک رستگاری مهر ⁵

1 - مربی، کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان
2 - دانشیار، مدیر گروه آموزشی کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران؛ عضو مرکز تحقیقات مدیریت اطلاعات سلامت
3 - کارشناس ارشد، روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات سمنان و کارشناس فرهنگی اداره آموزش و پرورش شهرستان گلوگاه
4 - دانشجوی دکترای تخصصی، آمار زیستی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
5 - مربی، گروه آموزشی پرستاری، دانشکده علوم پزشکی آبادان

تاریخ دریافت : 1394/05/18 تاریخ پذیرش : 1394/09/25 تاریخ انتشار : 1396/03/29

کلید واژه: عوامل انگیزشی, عوامل بازدارنده, کتابخانه‌&rlm, های عمومی, میزان مطالعه,

چکیده مقاله :

هدف: هدف این پژوهش، بررسی چگونگی وضعیت مطالعه و تحلیل عوامل انگیزشی و بازدارنده مطالعه مراجعان کتابخانه های عمومی شهرستان سرپل ذهاب است. روش پژوهش: روش این پژوهش، پیمایشی و از نوع کاربردی است. جامعه پژوهش 250 نفر عضو کتابخانه های عمومی سرپل ذهاب بودند. نمونه مورد نیاز با استفاده از فرمول کوکران با تعداد 150 نفر به دست آمد. داده ها با استفاده از پرسش‌نامه جمع آوری گردید که روایی و پایایی آن در مطالعات قبلی تأیید شده و در این مطالعه پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ (88/0) به تأیید رسیده است. داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS و روش های آماری تحلیل گردید. یافته ها: مراجعان به کتابخانه را از نظر جنسیتی 5/62% مرد و 5/37% را زنان تشکیل دادند. بین متغیرهای میزان مطالعه و نوع شغل، نوع سرگرمی، انگیزه مطالعه، روش تهیه کتاب، میزان درآمد و میزان پرداخت به کتاب ارتباط وجود دارد. در مقابل بین متغیرهای میزان مطالعه و جنسیت، تأهل، سن، میزان تحصیلات و قیمت کتاب ارتباطی مشاهده نشد. در میان عوامل انگیزشی به مطالعه خانواده (با میانگین امتیاز 76/3) مهم‌ترین نقش را دارد و افزایش رسانه‌ها (با میانگین امتیاز 66/3) مهم‌ترین عامل بازدارنده مطالعه است. نتیجه گیری: میزان مطالعه در میان جامعه مورد بررسی وضعیت تقریباً متوسطی دارد که با توجه به طیف جوان استفاده کننده از خدمات کتابخانه ها، توجه به نیازهای متناسب با جمعیت، می تواند سبب افزایش عوامل انگیزاننده به مطالعه شود.

چکیده انگلیسی:

Purpose: The purpose of this study is survey of status of study among Sarpol E-Zahab’s public libraries and analysis of motivational and preventive reason’s to study. Methodology: This is a survey and applied study. The study population was the users of the Sarpol-E-Zahab’s public libraries. By using Cochran formula sample size earned was 150 library users. Data were collected using a questionnaire which its validity and reliability have been confirmed. Data were analyzed using analytical statistics and SPSS 20. Findings: There is a relationship between variable of study rate and variables of type of job, entertainments, study’s motivation, method of preparation of book, income rate and payment for book. In contrast, no correlation between the variables study rate and variables of Gender, marital status, age, education level and the price of the book was not seen. Also among the motivational factors, the family has most important role and increased media, including TV and internet ... is the main deterrent to the study. Conclusion: The rate of the population study is in average condition. According to young spectrum user, attention to proportional needs with population can increase motivational factors to study.

منابع و مأخذ:

قناویزچی، م.ع.؛ داورپناه، م.ر. (1386). بررسی عوامل تسهیل کننده و بازدارنده مطالعه و رابطه نگرش به مطالعه و کتابخوانی با الگوی انگیزشی مزلو. فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی، 10 (40)، 1-15.

قنبرپور، م.؛ اباذری، ز. (1387). بررسی فعالیت­های انگیزشی مطالعه در مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر تهران از دیدگاه مربیان. فصلنامه کتاب، 22 (1) ، 45-60.

خوشرو، س.ا. (1385). بررسی میزان رضایت استفاده کنندگان از خدمات کتابخانه های عمومی شهر کرمان. فصلنامه کتاب، 67، 29-38.

مکتبی فرد، ل. (1385). نقش کتابخانه های عمومی در تحقق اهداف فرهنگی برنامه‌های توسعه‌ای ایران 1368-1383. فصلنامه کتاب، 66، 269-290.

محمد علی نژاد، م. (1385). بررسی زمینه‏های گسترش و اشاعه فرهنگ مطالعه در رامهرمز برای گروه سنی 20-30. پایان‏نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‏رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، اهواز.

مرادمند، ع. (1389). بررسی تطبیقی عوامل مشوق و بازدارنده مطالعه غیردرسی از دیدگاه دانشجویان دختر و پسر دوره کارشناسی در دانشگاه تربیت معلم آذربایجان. تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه‏های عمومی، 16 (2)، 95-114.

معرف زاده، ع.؛ ایرجی، ش. (1389). بررسی عوامل ترغیب کننده و بازدارنده مطالعه در میان مراجعان کتابخانه‏های عمومی شهرستان ماهشهر. تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه‏های عمومی، 16 (1)، 143-170.

نظری، ا.؛ عصاره، ف. (1387). دیدگاه‏های دانش‏آموزان دبیرستانی شهرستان شهرکرد در مورد عوامل ترغیب کننده و بازدارنده مطالعه آزاد. فصلنامه کتاب، 22(3)، 57-73.

رضوی، ع.؛ جعفریزاده، م.؛ نوروزی، د. (1385). رابطه بین میزان تماشای برنامه‏های تلویزیونی و استفاده از منابع اطلاعاتی غیر درسی. فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی، 9 (4)، 1-13.

زره ساز، م.؛ پازوکی، ف. (1391). بررسی وضعیت مطالعه عمومی و تخصصی کتابداران عمومی شهر مشهد. تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی، 18 (1)، 135-154.

زوارقی، ر. (1391). بررسی نقش و جایگاه کتابخانه های عمومی در توسعه فرهنگ کارآفرینی. کلیات کتاب ماه، 15 (6)، 94-101.

 

Abeyrathna, P. H. A. S. and Zainab, A. N. (2004). The status of reading habits and interests among secondary school children in Sri Lanka. Malaysan Journal of Library & Information Science, 9 (2),107-121.

Camp, D. (2007). Who's reading and why: reading habits of lst grade through graduate students. Reading Horizons Journal , 47 (3), 251-268.

Thomas, L. L. (2009). Rescuing Reading at the Community College. The Journal of the Virginia Community College, 14(1), 5 – 14.

Wigfield, A., Guthrie, J.T., Tonks, S., & Perencevich, K.C. (2004). Children's motivation for reading: Domain specificity and instructional influences. Journal of Educational Research, 97(6), 299-309.