مطالعه علم‌سنجی بروندادهای علمی پژوهشگران علوم دریایی ایران در سه حوضه آبی دریای خزر، خلیج‌فارس و دریای عمان در پایگاه وب آوساینس طی سالهای 1992 تا 2013
محورهای موضوعی : دانش شناسی
معصومه دالوند
1
(. کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی)
مریم کشوری
2
(دانشجوی دکتری علم اطلاعات ودانش‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز،)
همیرا آگاه
3
(دکتری شیمی تجزیه و محیط زیست، پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی)
کلید واژه: خلیج فارس, دریای عمان, دریای خزر, وب آو ساینس, هم‌نویسندگی, علوم دریایی ایران,
چکیده مقاله :
هدف: این پژوهش به بررسی تولیدهای علمی دریایی ایران در نمایه استنادی علوم پایگاه تامسون رویترز و تعیین ضریب مشارکت پژوهشگران دریایی ایران در سه حوضه ی آبی دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان پرداخته است. روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از شاخص های علم سنجی انجام شده است. داده ها از طریق نمایه استنادی علوم پایگاه تامسون رویترز در قالب فایل های متن ساده[1] استخراج شد، سپس با استفاده از نرم افزار هیست سایت[2] و برنامه اکسل شمارش و تجزیه و تحلیل داده ها انجام شده است. یافته ها: نتایج بررسی‌ها نشان داد که در بازه زمانی موردنظر (1992تا2013) تعداد 749 مدرک به وسیله پژوهشگران علوم دریایی ایران در پایگاه وب آوساینس نمایه شده است که به تفکیک 323 مدرک در حوضه آبی خزر، 368 مدرک در حوضه خلیج فارس و 58 مدرک متعلق به حوضه دریای عمان است. تولیدهای مدارک 3 و 5 نویسنده ای بیشترین سهم مشارکت را به خود اختصاص داده است. بالاترین ضریب مشارکت (99%) در هر سه حوضه ی آبی در سال 2013 به وقوع پیوسته است. بررسی داده‌ها با استفاده از قاعده برادفورد و قاعده لوتکا بیانگر رد قاعده لوتکا و تأیید قاعده برادفورد در هر سه حوضه می باشد. نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش، رشد تولیدهای علمی دریایی و همچنین ضریب مشارکت نویسندگان در هر سه حوضه ی آبی روند صعودی داشته که این امر بیانگر افزایش تمایل نویسندگان به تولید مدارک مشارکتی در طول این دوره است. [1]. Plaintext [2]. Histcite
Purpose: The aim of this study is investigating Iranian marine science outputs based on Science Citation Index-Expanded published by the Thomson Reuters and determination of the co-authorship Iranian marine researchers related to scientific outputs between 1992 to 2013 on three water bodies Caspian Sea, Persian Gulf and Oman Sea. Methodology: Scientometrics indicators were used. The data were extracted in plain text format from SCIE, analyzed using HistCite software and counted in MS office Excel program. Findings: The results of this study demonstrated that 749 scientific documents were recorded in the SCI by Iranian marine researchers during 1992-2013, which are consisted of 323, 368 and 58 documents relevant to the Caspian Sea, Persian Gulf and Oman Sea, respectively. The highest participation rate belonged to the documents with three or five authors, While the highest co-authorship rate (99%) in the three water bodies occurred in 2013. Our study on the three water bodies data based on Bradford’s and Lotka’s laws indicated the rejection of Lotka’s laws and confirming Bradford’s rule. Among the three water bodies during the study period, the Caspian water basin allocated the highest authors (819) and authors with highest publications (17 papers). Our findings demonstrated that Malaysian and German authors took the leading position of participation (48%) with Iranian researchers in scientific marine productions. Iranian Journal of Fisheries Sciences allocated the highest number of Iranian marine science output in comparing with other studied journals. Conclusion: The literature and co-authorship factor on the Caspian Sea, Persian Gulf and Oman Sea have grown exponentially during the sutdy period.
حسن‌زاده، م.؛ بقایی، س.؛ نوروزی چاکلی، ع. ا. (1387). هم‌تالیفی در مقالات ایرانی مجلات ISI در طول سالهای 1989 تا 2005 و رابطه آن با میزان استناد به آن مقالات. سیاست علم و فناوری، 1 (4):11-19
حیاتی، ز. ؛ دیدگاه، ف. (1389). مطالعه تطبیقی میزان گرایش پژوهشگران ایرانی در حوزههای موضوعی مختلف به مشارکت و همکاری گروهی در سالهای 1998 تا 2007. علوم و فناوری اطلاعات، 25(3)، 413-430
عرفان‌منش، م.ا.؛ دیدگاه، ف. (1389). بررسی سهم کشورهای جهان در تولید علم در حوزه علوم و فناوری نانو در پژوهش‌های بین المللی (پایگاه آی اس آی). اطلاع شناسی، (30). صفحات 3-22
عصاره، ف.؛ اس ویلسون، ک. (1384). انتشارات علمی ایرانیان: مشارکت، رشد و توسعه از 1985-1999. (ترجمه آتوسا کوچک). فصلنامه کتاب، 16(2)، 131-144
عصاره، ف.؛ نوروزی چاکلی، ع.ا.؛ کشوری، م. (1389) . هم‌نویسندگی پژوهشگران ایران در نمایههای استنادی علوم، علوم اجتماعی، هنر و علوم انسانی در پایگاه Web Of Science در سالهای 2000 تا 2006. علوم وفناوری اطلاعات، 25(4)، 573-595.
علیزاده، ح. (1383). مقدمهای بر ویژگیهای دریای خزر. تهران: نوربخش.
کریمیان مزیدی، م.ع. ؛ اشرفی، م. (1386). تحلیل استنادی مقالات سه نشریه علوم کشاورزی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، دانش کشاورزی دانشگاه تبریز و تحقیقات کشاورزی ایران. فصلنامه کتاب، 18(1)، 68-51.
مشیرزاده، ح. (1381). خزر در یک نگاه. تهران: مؤسسه مطالعات دریای خزر.
Ajiferuke I., Burell Q., Tague J. (2007). Collaborative coefficient: a single measure of the degree of collaboration in research. Scientometrics,1988 14(5-6), translated to persian by Farajpahlou A. Hossein and published on faslnameh ulum va fanavari-ye etelaat . 23(1,2),18.-169.
Coelho ,M.S.; Barbosa, F.G. and Do souza, M.R (2014). The scientometric research on macroalgal biomass as a source of biofuel feedstock, Algal Research,6 , Part B, 132-138
Garfield, E ; Pudovkin, A.I. and Istomin, V.S. (2003). why do we need algorithmic histography? Journal of the American Society for Information Science and Technology, 54(5), 400-412
Harirchi, G.; Melin, G.; Etemad, Sh.(2007). An exploratory study of the feature of Iranian co-authorships in biology, chemistry and physics. Scientometrics,72(1), 11-24
Konur,O (2011). The scientometric evaluation of the research on the algae and bio-energy. Applied Energy,88(10), 3532-3540
Mehrdad, M.; Heidari, A.; Mohammad Nabi Sarbolouki; and Shapour Etemad,(2004). Basic science in the Islamic Republic of Iran. scientometrics, (61)1, 79-88
Osareh F, Khademi R. (2012)Visualizing the intellectual structure of Iranian physicists in scisearch, 1990-2009: An Author Co-citation Analysis (ACA).www.ijism.ricest.ac.ir/ojs/indec.php/ijism/article/vies/144. International journal of Information Science and Management.