شناسایی میراث صوفیان خراسان در آثار شیخ صدوق.

محورهای موضوعی : تاریخ حدیث

سکینه انصاری ¹ , علی عادل زاده ²

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، پردیس قم، دانشگاه تهران، قم، ایران.

تاریخ دریافت : 1400/03/09 تاریخ پذیرش : 1400/06/07 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه: شیخ صدوق, انتقال احادیث اهل تصوف, تأویلات ابن طیفور دامغانی, حاکم مروزی, عبدالله بن حامد بن محمد, ابوجعفر محمد بن علی بن نصر البخاری,

چکیده مقاله :

میان سنت‌های روایی گوناگون همواره تعامل و یا تقابل-هایی رخ نموده است. سنت حدیثی امامیه نیز به عنوان یکی از سنت‌های حدیثی قدرتمند، در طول تاریخ بر دیگر سنت ها اثرگذار بوده، همان‌گونه که تأثراتی نیز پذیرفته است. مقاله-ی حاضر عهده‌دار کشف و تبیین روابط و تعاملات حدیثی شیخ صدوق به عنوان یکی از ارکان حدیث شیعه با سنت تصوف در قرن چهارم هجری است. صدوق از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین محدثین شیعه است که سفرهای بسیاری به نقاط مختلف داشته است. از جمله سفرهای مهم صدوق سفر به خراسان و اقامت در آن دیار است. در آن دوران تصوف بخشی مهم از ساختار معنوی جامعه‌ی خراسان بوده است. با توجه به پیش‌فرض این پژوهش در تعامل و تأثرات متقابل سنت‌های حدیثی گوناگون بر یکدیگر، و نیز اقامت طولانی مدت صدوق در خراسان، پرسش اصلی مقاله این است که آیا بین شیخ صدوق به عنوان یکی از محدثان صاحب سبک شیعی، با سنت حدیثی اهل تصوف پیوندی برقرار است؟ نتایج این پژوهش نشان می دهد که شیخ صدوق در برخی آثارش روایاتی را گزارش کرده که منشاء صوفیانه داشته است. تشابهات متنی، وجود الفاظ و مفاهیم مختص به متصوفه در متن برخی روایات، همچنین حضور روات و مشایخی در اسناد احادیث که گرایش صوفیانه‌ی آنان محرز است، مؤید این مطلب است.

چکیده انگلیسی:

among the different narrative traditions , interaction has always been done. the hadith tradition is also seen as one of powerful hadith traditions influenced the other traditions throughout history as impressions have already taken place. The present article will undertake the discovery and explanation of the relations and the interaction of sheikh sadugh . as one of the pillars of shia hadith with tasavof tradition in the fourth century. saduq is one of the most important and influential Shia Muslims , with many trips to various points .It is one of the most important voyages of travel to khorasan and to dwell therein .Sufism had been an important part of the spiritual structure of the Khorasan community in that time according to the default of this study , in the interaction and the mutual impressions of various hadith traditions as well as long - term stay in khorasan the main question of this paper is whether between sheikh saduq as one of the scholars of the shia style is linked to a hadith tradition of mysticism .The results of the study show that Sheikh saduq in some of his works reported that he had been a mystic source