مقایسه ی اثربخشی زوج درمانی‌گروهی شناختی- رفتاری و گروه درمانی شناختی- رفتاری بر میزان رضایت زناشویی و افسردگی جانبازان
محورهای موضوعی : فصلنامه مهارت های روانشناسی تربیتیمحمد علی رحمانی 1 , عبدالله شفیع آبادی 2 , فرشته موتابی 3 , علیرضا کیامنش 4
1 - دانش آموخته دکترای مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران
2 - استاد دانشگاه علامه طباطبایی تهران، ایران
3 - استادیار دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده خانواده تهران، ایران
4 - استاد دانشگاه تربیت معلم تهران، ایران
کلید واژه: افسردگی, زوج‌درمانی‌گروهی‌شناختی- رفتاری, گروه‌درمانی‌شناختی- رفتاری, رضایت‌زناشویی, جانبازان,
چکیده مقاله :
اختلالات هیجانی و مشکلات روان‌شناختی جانبازان، زندگی آنان و خانواده‌شان را تحت‌الشعاع قرار داده است. این پژوهش با هدف مقایسه ی اثربخشی زوج‌درمانی‌گروهی شناختی- رفتاری و گروه‌درمانی شناختی- رفتاری بر میزان رضایتمندی زناشویی و افسردگی جانبازان 25درصد و بالاتر انجام شده است. روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی[1] و طرح پیش آزمون- پس آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه لیست انتظار است. جامعه ی آماری کلیه ی جانبازان مراجعه کننده به مرکز مشاوره بنیاد شهید تنکابن در سال 89-88 می‌باشند. بدین منظور 81 جانباز به همراه همسران شان با روش نمونه گیری در دسترس، به‌کمک مصاحبه ی تشخیصی ساختاریافته (ضریب آلفای 95/0)، پرسشنامه ی رضایت‌زناشویی انریچ (115 سؤالی، ضریب آلفای 85/0) و پرسشنامه ی افسردگی بک (ویرایش دوم، ضریب آلفای 94/0) بررسی شدند و سپس 24 جانباز به همراه همسران شان به عنوان نمونه انتخاب شدند و به‌‌صورت جایگزینی تصادفی در دو گروه آزمایش و گروه لیست انتظار (هر گروه 8 زوج) قرارگرفتند. آن‌گاه روش زوج‌درمانی گروهی شناختی- رفتاری بر روی گروه آزمایشی یک و گروه‌درمانی شناختی- رفتاری بر روی گروه آزمایشی دو اجرا شد و در پایان سه گروه بار دیگر با پرسشنامه‌های انریچ و بک ارزیابی شدند. اطلاعات به‌دست آمده از پرسشنامه‌ها از طریق آزمون تحلیل کوواریانس (مانکووا) و آزمون تعقیبی ال‌ماتریکس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان دادند که تفاوت نمرات زوج‌درمانی گروهی شناختی- رفتاری و گروه‌درمانی شناختی- رفتاری در پس‌آزمون، در مقایسه با گروه لیست انتظار در افزایش رضایتمندی زناشویی و کاهش افسردگی معنادار است. درمقایسه ی دو گروه آزمایشی، زوج‌درمانی گروهی شناختی- رفتاری نسبت به گروه‌درمانی شناختی- رفتاری به‌طور معناداری رضایتمندی زناشویی را افزایش داد. اما تفاوت دو گروه در کاهش افسردگی معنادار نبود. نتایج پژوهش بیانگر آن است که هر دو روش درمانی در افزایش‌رضایت زناشویی و کاهش‌افسردگی مؤثرند. روش زوج‌درمانی گروهی شناختی- رفتاری در افزایش رضایت زناشویی مؤثرتر از روش گروه درمانی شناختی- رفتاری است و هر دو روش در کاهش افسردگی به یک اندازه تأثیر دارند.Quasi experimental
This study was conducted to compare the effectiveness of Group Cognitive-Behavioral Couple’s Therapy (GCBCT) and Group Cognitive-Behavioral Therapy (GCBT) in marital satisfaction and depression of combat veterans over 25%. It investigated81 combat veterans and their wives who answered Enrich’s marital satisfaction questionnaire (115 items), structured clinical interview for DSM-IV (SCID), and Beck depression Inventory (2nd edition). Afterwards, 24 combat veterans and their wives were selected and were randomly assigned into two experimental groups (each group 8 couples) as well as a control group. The treatment GCBCT was administered to the experimental group I, and the treatment GCBT was given the experimental group II, but the three groups were assessed again with Enrich’s marital satisfaction questionnaire and Beck Depression Inventory-II.The results of the MANCOVA and post hoc /L MATRICS showed the significant difference between the experimental groups and the control group in the increase of martial satisfaction and the decrease of depression. There was, also, a significant difference between GCBCT group and GCBT group in martial satisfaction, but there were no significant differences between two groups in depression. It was concluded that both therapeutic methods were effective in the increase of martial satisfaction and in the decrease of depression. However, Group Cognitive-Behavioral Couple’s Therapy was more effective in the increase of martial satisfaction than Group Cognitive-Behavioral Therapy; however, both methods decreased depression.