اثربخشی آموزش مهارت های حل مسئله بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و خودتنظیمی دانش آموزان

محورهای موضوعی : فصلنامه مهارت های روانشناسی تربیتی

امیر یکانی زاد ¹ , اکبر سلیمان نژاد ²

1 - کارشناس ارشد گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
2 - استادیار گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1402/03/06 تاریخ پذیرش : 1402/04/19 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: خودتنظیمی, آموزش حل مسأله, راهبردهای تنظیم شناختی,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های حل مسئله بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و خودتنظیمی دانش آموزان انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون– پس‌آزمون با گروه گواه و پیگیری 3 ماهه بود. جامعه آماری تمام دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهر خوی در سال تحصیلی 1402- 1401 که تعداد آن ها 5936 بود. نمونه شامل 40 نفر دانش‌آموز بود که به شیوه نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزماش و گواه گمارده شدند. ابزار جمع آوری داده‌ها پرسشنامه تنظیم هیجان (گروس و جان، 2003) و پرسشنامه خودتنظیمی (بوفارد و همکاران 1995) بود که تمام آزمودنی‌ها در مرحله پیش آزمون آن را تکمیل کردند. برنامه مداخله‌ای مهارت‌های حل مسئله دزوریلا و گلدفرید (1971) به گروه آزمایش مدت 10 جلسه 90 دقیقه‌ای آموزش داده شد؛ و در نهایت، پس آزمون و پیگیری از دو گروه آزمایش و گواه گرفته شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه‌های مکرر تحلیل شد. نتایج تحلیل داده‌های این پژوهش نشان داد که آموزش مهارت‌های حل مسئله تأثیر معناداری بر افزایش راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و خودتنظیمی دانش آموزان دارد (001/0P<). همچنین اثربخشی در مرحله پیگیری 3 ماهه تداوم داشت. درمجموع، نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، سودمندی و تأثیر آموزش مهارت‌های حل مسئله بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و خودتنظیمی دانش آموزان را تأیید می‌کند.

چکیده انگلیسی:

  The present study was conducted with the aim of investigating the effectiveness of problem solving skills training on cognitive emotion regulation strategies and self-regulation of students. The method of the present study was semi-experimental with pre-test, post-test, and control groups with 3-month follow-up periods. The statistical population consisted of all boys' secondary high school students of Khoy city in the academic year of 2022-2023(5936 student). The sample consisted of 40 students who were selected by multi-stage random sampling and randomly assigned to two experimental and control groups. The data collection tool was the quality of emotion regulation questionnaire (Gross and John, 2003) and self-regulation questionnaire (Bufard & et al, 1995), which all subjects completed in the pre - test phase. Intervention problem solving skills training D'zurilla and coldfried (1971) was conducted for the experimental group during 10 sessions of 90 minutes, and finally, post-test and follow-up were taken from the two experimental and control groups. Data were analyzed using repeated measures variance. The results showed that problem solving skills training had a significant effect on cognitive emotion regulation strategies and self-regulation students (P< 0.01). also this effectivenes was stable at the follow-up 3-month stag. In sum, the results of this study confirm the usefulness and impact of problem solving skills training on cognitive emotion regulation strategies and self-regulation students.