مقایسه راهبردهای یادگیری شناختی، فراشناختی و انگیزش پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص
محورهای موضوعی : فصلنامه مهارت های روانشناسی تربیتی
فاطمه اکبری
1
,
بهمن اکبری
2
*
,
مائده میرزائی ملاطی
3
,
فاطمه پور نصرالله
4
,
میر عبدالحسن عسکری رانکوه
5
1 - گروه روانشناسی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
2 - استاد، گروه روانشناسی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
3 - دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
4 - دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
5 - گروه روانشناسی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
کلید واژه: راهبردهای یادگیری شناختی, راهبردهای فراشناختی, انگیزش پیشرفت تحصیلی, اختلال یادگیری خاص,
چکیده مقاله :
این مطالعه با هدف مقایسه راهبردهای یادگیری شناختی، فراشناختی و انگیزش پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص انجام شد. روش پژوهش از نوع علی مقایسه‌ای بود. جامعه‌ی آماری این پژوهش را کلیه‌ی دانش‌آموزان دختر و پسر پایه‌ی پنجم و ششم ابتدایی مبتلا به ناتوانی یادگیری مراجعه‌کننده به مراکز اختلالات یادگیری شهر رشت و همچنین کلیه‌ی دانش‌آموزان عادی دختر و پسر پایه‌ی پنجم و ششم ابتدایی شهر رشت در سال تحصیلی 1399 تشکیل دادند. 120 نفر نمونه (60 نفر برای هر گروه) با روش نمونه‌گیری دردسترس در نظر گرفته شد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌‌‌های راهبردهای یادگیری و مطالعه توسط کرمی (1381)، توانایی فراشناختی (MCQ-30)، انگیزش تحصیلی هارتر (1981،1980) جمع آوری و از طریق تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) وآزمون t مستقل تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد که بین میانگین آزمون فراشناختی در بین دو گروه تفاوت معنی‌داری وجود دارد (001/0P>). تحلیل هر یک از متغیر‌های وابسته نشان می‌دهد که بین دو گروه از نظر راهبردهای شناختی، راهبردهای فراشناختی، تفاوت معنی داری وجود دارد (001/0P>). میانگین انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری خاص به طور معنی‌داری کمتر از میانگین در دانش‌آموزان بدون اختلال یادگیری خاص می‌باشد (001/0P>). پیشنهاد می‌شود آموزش راهبردهای یادگیری شناختی، فراشناختی برای بهبود پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری خاص مورد توجه قرار گیرد.
The aim of this study was to compare cognitive, metacognitive learning strategies and motivation for academic achievement in students with and without specific learning disabilities. The method of the study was comparative causal. The statistical population of this study consisted of all fifth and sixth grade elementary school male and female students with learning disabilities referred to learning disability centers in Rasht and also all ordinary fifth and sixth grade elementary school male and female students in Rasht in the academic year 1399. 120 samples (60 for each group) were considered by available sampling method. Data were collected using Learning and Study Strategies by Karami (2002) and Metacognitive Ability (MCQ-30), Harter Standard Motivational (1981, 1980) Questionnaires and analyzed by multivariate analysis of variance (MANOVA) and independent t-test. And were analyzed. Findings showed that there is a significant difference between the mean of metacognitive test between the two groups (P> 0.001). Analysis of each of the dependent variables shows that: There is a significant difference between the two groups in terms of cognitive strategies, metacognitive strategies (P> 0.001). The mean of academic achievement motivation of students with special learning disabilities is significantly lower than the average without without special learning disabilities (P> 0.001). it is suggested that teaching cognitive, metacognitive learning strategies to improve the academic achievement of students with special learning disabilities should be given attention.
اشرف زاده، توحید؛ عیسی زادگان، علی و میکائیلی منیع، فرزانه. (1397). رابطه ساختاری خودکارآمدی تحصیلی و باورهای معرفت شناختی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان: نقش میانجی مهارت های مطالعه. راهبردهای شناختی در یادگیری. 6 (11)، 21-43.
حسینی، سید ناصر؛ ثابت، مهرداد؛ درتاج، فریبرز و شمالی اسکویی، آرزو. (۱۴۰۱). پیشبینی اعتیاد به تلفن همراه بر اساس عوامل فراتشخیصی (بدتنظیمی هیجانی، باورهای فراشناختی و عدم تحمل بلاتکلیفی) و اضطراب. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت. ۶ (۴)، ۳۲۸ ـ ۳۳۹.
رحیمی، حمید و شجاعی زاده، لیلا. (1397). تحلیل روابط مهارت‌های فراشناختی با راهبردهای حل مسئله آموزشی با نقش میانجی خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان. نامه آموزش عالی. 11 (41)، 167 ـ 197.
رضایی شریف، علی و لاله، حدیثه. (1397). مقایسه راهبردهای یادگیری شناختی، فراشناختی و برنامه‌ریزی شناختی در دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی با دانش‌آموزان عادی. ناتوانی های یادگیری. 8 (1)، 7 ـ 22.
سیف، علی اکبر. (1397). روانشناسی پرورشی نوين (روانشناسي يادگيري و آموزش)، تهران: دوران.
شمس، فاطمه و تابع بردبار، فریبا. (1390). نقش واسطه‌اي خودكارآمدي تحصيلی در رابطه جهت‌گيري هدف و عملكرد رياضي. روش‌ها و مدل‌هاي روان‌شناختي. 3 (1)، 83 ـ 96 .
کدیور، پروین؛ فرزاد، ولی اله و دستا، مهدی. (1391). بررسی رابطه علی اهداف پیشرفت و راهبردهای خودتنظیمی با عملکرد حل مساله ریاضی. روان شناسی تربیتی (روانشناسی و علوم تربیتی). 8 (23)، 95-115.
کرمی، ابوالفضل، دلاور، علی، بهرامی، هادی، و کریمی، یوسف. (1384). تدوین ابزار سنجش راهبردهای یادگیری و مطالعه و تعیین رابطه آن با پیشرفت تحصیلی. روانشناسی. 9(4 )، 399 ـ 412.
محمدی، روح‌اله و رشیدی، ابوالفضل، (1395). اثربخشي آموزش راهبردهاي فراشناختي در كودكان داراي اختلال يادگيري خاص: مطالعه‌ي مروري نظام‌مند بر پژوهش‌هاي مرتبط داخل كشور، کنفرانس بین المللی روان شناسی، علوم تربیتی و رفتاری.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®). American Psychiatric Pub.
Andersson, U., & Östergren, R. (2012). Number magnitude processing and basic cognitive functions in children with mathematical learning disabilities. Learning and Individual Differences, 22(6), 701-714.
Cohen, J. A., Verghese, J., & Zwerling, J. L. (2016). Cognition and gait in older people. Maturitas, 93, 73-77
Gohari, M. (2021) The effect of Instractional gamification on academic motivation of autism students. The effect of Instractional gamification on academic motivation of autism students.
Harter. S. (1980). A model of mastery motivation in children: Individual differences and developmental change, In W. A. Collins, Minnesota Symposium on child psychology, vol.14(pp.213-225). Hill Sdale, NJ: Erlbaum.
Harter, S. (1981). A new self -report scale of intrinsic versus extrinsic orientation in classroom: Motivational and informational components. Developmental Psychology, 17(3), 300-312.
Lapper Mark R., J. H Corpus & Sh. S. Iyengar. (2005). Intrinsic and extrinsic motivation in the classroom: Age diferncenes and academic correlates. Jounal of Educational Psychology, 97(2), 184-196.
Li, L. (2016). Integrating thinking skills in foreign language learning: What can we learn from teachers’ perspectives?. Thinking Skills and Creativity, 22, 273-288.
Lonie, J. M., & Desai, K. R. (2015). Using transformative learning theory to develop metacognitive and self-reflective skills in pharmacy students: a primer for pharmacy educators. Currents in Pharmacy Teaching and Learning, 7(5), 669-675.
Lucangeli, D., Fastame, M. C., Pedron, M., Porru, A., Duca, V., Hitchcott, P. K., & Penna, M. P. (2019). Metacognition and errors: The impact of self-regulatory trainings in children with specific learning disabilities. ZDM, 51, 577-585.
Meng, Y. (2021). Fostering EFL/ESL students’ state motivation: The role ofteacher-student rapport. Front. Psychol. 12:797. doi: 10.3389/ fpsyg.2021.754797.
Mitsea, E., & Drigas, A. (2019). A Journey into the metacognitive learning strategies. International Journal of Online & Biomedical Engineering, 15(14).
Nath Swiya, Szücs Dénes (2014). Construction play and cognitive skills associated with the development of mathematical abilities in 7-year-old children. Learning and Instruction, Volume 32, Pages 73-80
Obergriesser, S., & Stoeger, H. (2020). Students’ emotions of enjoyment and boredom and their use of cognitive learning strategies–How do they affect one another. Learning and Instruction, 66, 101285.
Wubbena, Z. C. (2013). Mathematical fluency as a function of conservation ability in young children. Learning and Individual Differences, 26, 153-155.
Xu, X., & Wang, B. (2022). EFL students’ academic buoyancy: Does academic motivation and interest matter. Frontiers in Psychology, 13, 858054.