فهرست مقالات

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - تحول گفتمانی «دولت – ملت» در گذار به ژئوپلیتیک پست‌مدرن (چشم‌انداز دولت پسا‌سرزمینی)
  سیدهادی زرقانی ابراهیم احمدی
  از گذشته تا به امروز دگرگونی‌های عملی و نظری بسیاری در گفتمان‌های جغرافیای ساسی و ژئوپلیتیک رخ داده است. دولت – ملت که بحث هسته در مطالعات جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک است؛ به تبع این تحولات به طور طبیعی بی‌نصیب نمانده است. نوشتار حاضر با رویکرد تفسیری و بهره‌گیری ا چکیده کامل

  از گذشته تا به امروز دگرگونی‌های عملی و نظری بسیاری در گفتمان‌های جغرافیای ساسی و ژئوپلیتیک رخ داده است. دولت – ملت که بحث هسته در مطالعات جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک است؛ به تبع این تحولات به طور طبیعی بی‌نصیب نمانده است. نوشتار حاضر با رویکرد تفسیری و بهره‌گیری از داده‌های کتابخانه‌ای به دنبال پاسخ به این سوال است که در گذار از ژئوپلیتیک مدرن به پسا‌مدرن، گفتمان دولت- ملت دچار چه تحول و تغییرات ماهیتی شده است؟ طبیعی است که در هر عصری گفتمانی با ویژگی‌های خاص خود حاکم باشد. مشخصه‌هایی چون: یکپارچگی، تک‌بعدی بودن، عینیت‌گرایی، قطعیت‌گرایی و مبنا‌گرایی که در گفتمان مدرنیته، باعث شده است که ‌دولت‌ مدرن، دولتی با ویژگی‌های خاص جغرافیایی، سیاسی، حقوقی، اجتماعی، هویتی و ... باشد. حال آنکه به تبع از ویژگی‌های پستمدرنیته ]و گفتمان‌های حاکم بر آن[ چون: تکثر‌گرایی و عدم اطلاق، نفی روایتی خاص و... ؛ دولت به‌ عنوان یک مرجع تام (حاکمیتی، امنیتی، قدرت و...)، به‌هیچ وجه پذیرفته شدنی نیست. اجمالاً هدف این پژوهش مقایسه و تببیین ابعاد و ارکان: اجتماعی (بعد ملت و ملی‌گرایی)، سیاسی‌ (بعد حکومت)، حقوقی (بعد حاکمیتی)، و اثرپذیری مرزهای کشور در گذار دولت مدرن و پست‌مدرن است. در پایان به چالش و تهدیدهای دولت پست‌مدرن (پساسرزمینی) در این گذار اشاره خواهد شد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - گفتمان به مثابه روش شناسی کارآمد در مطالعات روابط بین الملل
  طیبه محمدی کیا عبدالمجید مبلغی
  گفتمان اخیرا در رشته ها و شاخه های علوم انسانی و علوم اجتماعی کاربرد فراوان و گسترده ای یافته است. گفتمان را عموما با نام فوکو و به عنوان نظریه ای تبارپژوهانه می شناسند اما این نظریه در عین حال کاربردی روش شناسانه نیز یافته است. تلاش ما برآن است که طی این نوشتار نشان ده چکیده کامل

  گفتمان اخیرا در رشته ها و شاخه های علوم انسانی و علوم اجتماعی کاربرد فراوان و گسترده ای یافته است. گفتمان را عموما با نام فوکو و به عنوان نظریه ای تبارپژوهانه می شناسند اما این نظریه در عین حال کاربردی روش شناسانه نیز یافته است. تلاش ما برآن است که طی این نوشتار نشان دهیم گفتمان به چه معنا است و به کدام دسته از تاملات روش شناختی اشاره دارد و نیز خواهیم کوشید نشان دهیم که بهره گیری از گفتمان به مثابه یک روش شناسی در عرصه بین الملل چگونه شدنی و میسر می گردد و امکان بهره‌گیری روش شناختی از گفتمان را، به مثابه یک روش شناسی پسا-ساختارگرا در مطالعه حوزه بین الملل، به بحث خواهیم گذارد. جهت انجام این مهم مقاله در دو بخش اصلی و چند فراز فرعی سامان پذیرفته است. بخش نخست با عنوان گفتمان به مثابه نظریه و روش دربردارنده فراز‌هایی همچون؛ گفتمان از منظر فوکو شامل تبارشناسی و دیرینه شناسی و رویکرد روش شناسانه به گفتمان از منظر لاکلائو و موف است. بخش دوم با عنوان بهره گیری از روش شناسی گفتمان در مطالعات روابط بین الملل دربردارنده کاربست گفتمان در مطالعات روابط بین الملل و بازفهم روابط بین الملل ذیل مطالعات گفتمان است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - بررسی تطبیقی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا در قبال بحران داعش و پساداعش از منظر واقع گرایی تدافعی
  محمدمهدی قاسمی علی آبادی حسین مسعودنیا سیدجواد امام جمعه زاده
  عصر پساداعش به معنای عبور از داعش و دورانی که در آن داعش و تفکر داعشی وجود نداشته باشد امری غیرعلمی و تا حدودی آرزومندانه است. عصر پساداعش عصری خواهد بود که در آن اصطکاک ها فشرده تر و فضای باز بسیار مستقیم تر می شود. به عبارت دیگر اکنون داعش در سوریه شکست خورده است و با چکیده کامل

  عصر پساداعش به معنای عبور از داعش و دورانی که در آن داعش و تفکر داعشی وجود نداشته باشد امری غیرعلمی و تا حدودی آرزومندانه است. عصر پساداعش عصری خواهد بود که در آن اصطکاک ها فشرده تر و فضای باز بسیار مستقیم تر می شود. به عبارت دیگر اکنون داعش در سوریه شکست خورده است و با کنار رفتن آن تجدید مسایل و احیای موضوعات مورد اختلاف میان معارضین سوری با اسد روبرو خواهند شد. بحران سوریه بر کشور ایران تاثیر گذاشته و چالش هایی را در روابط این دو کشور پدید آورده است. رویکرد هایی که توسط ایران در سال های اخیر در عرصه سیاست خارجی دنبال شده، ریشه در مسائل تاریخی و رفتار سیاستگزاران و انگیزه های دو کشور دارد. از طرف دیگر اتحادیه اروپایی که به نوعی در سوریه نفوذ تاریخی توسط فرانسویان داشته و هم اکنون نیز دارای روابط اقتصادی و... با این کشور است وجود دارد که هرچند از وجود دولت مرکزی دمشق به رهبری خاندان اسد ناراضی است ولی بیش از آن در پی ایجاد یک سد امنیتی شدید حول خود بر ضد نفوذ عناصر تروریستی خاورمیانه می باشد. سعی برآنست که در این مقاله به دنبال پاسخگویی به این سوال باشیم که سیاست خارجی قدرت منطقه ای چون ایران و قدرت فرامنطقه ای چون اتحادیه اروپایی در قبال سوریه پساداعش به دنبال چه اهدافی هستند و این اهداف و مسیر نیل به آن ها چه پیامدهایی را درپی خواهد داشت؟ پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - تبعات سیاسی و اجتماعی ظهور طبقه متوسط جدید در ایران در دوران پهلوی دوم
  سعید جهانگیری ابوالقاسم طاهری
  مقالة حاضر به مفهوم طبقة متوسط جدید و چگونگی گسترش و عملکرد آن در فاصلة زمانی سال‌های پهلوی دوم میپردازد. می توان گفت طبقه متوسط جدید به موازات رشدِ خود، جایگاه بسیار بالایی در مشارکت سیاسی و اجتماعی نتوانست پیدا کند و به همین دلیل برخلاف اهدافی که حکومت قبل داشت، به ضد چکیده کامل

  مقالة حاضر به مفهوم طبقة متوسط جدید و چگونگی گسترش و عملکرد آن در فاصلة زمانی سال‌های پهلوی دوم میپردازد. می توان گفت طبقه متوسط جدید به موازات رشدِ خود، جایگاه بسیار بالایی در مشارکت سیاسی و اجتماعی نتوانست پیدا کند و به همین دلیل برخلاف اهدافی که حکومت قبل داشت، به ضد آن حکومت مُبدّل شد. در این راستا دیدگاه‌های مختلف دربارة مفهوم طبقة متوسط و طبقة متوسط جدید ارائه شده و سپس فرایند تاریخیِ گسترش آن در دوره زمانی مورد بحث این مقاله تبیین شده است. روش تحقیق مورد استفاده در این مقاله توصیفی تحلیلی می باشد و از زوایای به بیان این مساله پرداخته شده است. در این مقاله تلاش شده تا از مفاهیم و مباحث رایج در جامعه‌شناسی و علوم سیاسی دربارة طبقات اجتماعی، برای تبیین تحولات تاریخی دورة مورد بحث استفاده شود برهمین اساس پرسش اساسی پژوهش حاضر این است که طبقه متوسط جدید چه جایگاهی در توسعه سیاسی ایران در دوران پهلوی دوم داشته است؟ و بر اساس این فرضیه پی گیری شده است که خطاهای راهبردی محمد رضا پهلوی در رشد کمی طبقه متوسط جدید و عدم پاسخگویی به تقاضای کیفی و اساسی آنان و ائتلاف طبقه متوسط جدید با سنتی منجر به تزلزل در توسعه سیاسی شد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - زن به مثابه قربانی و تروریست: تأملی بر دلائل پیوستن زنان اروپایی به داعش
  سید یوسف قرشی فاطمه احمدنژاد
  چرا زنان اروپایی به داعش می‌پیوندند؟ این سؤال در ابتدای ظهور داعش در خاورمیانه، مسئله ذهنی بسیاری از اجتماعات مسلمان بود تا این‌که رفته رفته، با اعلام تشکیل خلافت اسلامی و پیوستن تعداد زیادتری از زنان مسلمان به آن، اهمیت پژوهشی به خود گرفت. در این راستا، تعداد انگشت‌شما چکیده کامل

  چرا زنان اروپایی به داعش می‌پیوندند؟ این سؤال در ابتدای ظهور داعش در خاورمیانه، مسئله ذهنی بسیاری از اجتماعات مسلمان بود تا این‌که رفته رفته، با اعلام تشکیل خلافت اسلامی و پیوستن تعداد زیادتری از زنان مسلمان به آن، اهمیت پژوهشی به خود گرفت. در این راستا، تعداد انگشت‌شماری از مؤسسات پژوهشی، گزارش‌هایی منتشر کردند که به ارتباط میان داعش و زنان می‌پرداخت اما از حیث علمی، ادبیات درخور توجهی تولید نشد. این امر سبب شد در مقاله حاضر با محوریت سؤال مذکور، به بررسی علل پیوستن زنان اروپایی به داعش بپردازیم. حدس اولیه یا فرضیه مقاله آن است که زنان با قربانی دانستن خود و بخاطر دلائلی همچون حس عدم تعلق به فرهنگ غرب، ظلم و بی‌عدالتی در قبال امت مسلمان، واکنش به بی‌تفاوتی جامعه بین‌المللی در قبال فجایع انسانی و در نهایت، تأسیس آرمان‌شهر اسلامی به عضویت داعش درآمدند. این موارد در پرتو نظریه فشار عمومی در باب تروریسم رابرت اگنیو، به بوته آزمون گذاشته می‌شوند. شایان ذکر است که پدیده داعش همزمان به عنوان یک سازمان تروریستی و یک حکومت به عنوان مفروض این نوشتار پنداشته شده تا با اتکا به آن، بتوان نقش‌های زنان داعشی را تشریح کرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - در چیستی دولت مدرن-به سوی یک رویکرد سازمانی
  عطا عنبرانی علیرضا ازغندی محسن مدیر شانه چی صادق زیبا کلام مفرد
  هدف از نگارش این مقاله دستیابی به یک چهارچوبه نظری ملموس در باب دولت مدرن است. مساله این است که با چه رویکردی میتوان دولت مدرن را مورد مطالعه و بررسی قرار داد. دیگر اینکه دولت مدرن از چه مبانی و ویژگی هایی برخوردار است. به عبارتی با چه ویژگی های نظری می توان دولت مدرن ر چکیده کامل

  هدف از نگارش این مقاله دستیابی به یک چهارچوبه نظری ملموس در باب دولت مدرن است. مساله این است که با چه رویکردی میتوان دولت مدرن را مورد مطالعه و بررسی قرار داد. دیگر اینکه دولت مدرن از چه مبانی و ویژگی هایی برخوردار است. به عبارتی با چه ویژگی های نظری می توان دولت مدرن را بهتر شناخت. نگارنده ضمن معرفی مختصر نگرش های کلان در باب دولت مدرن، رویکرد سازمانی را دیدگاه مناسب تری برای تعریف دولت می داند، زیرا از معایب دیگر رویکردها بری است. روش مورد استفاده در این پژوهش تاریخی، توصیفی،تحلیلی ومقایسه ای است. در این پژوهش ضمن اشاره به تاریخچه تکوین دولت مدرن در قالب دولت مطلقه با تکیه بر چهارچوب نظری بر گرفته از نظریات وبر، پیرسون و موریس بر این نکته تاکید دارد که دولت مدرن را به مثابه ی سازمانی سیاسی باید بررسی کرد، تا با تعریف کردن اجزاء آن به چیستی(مبانی، کارکرد، ماهیت و ویژگی ها) دولت مدرن پی برد و از پیچیدگی وابهاماتی که در تعریف از دولت به وجود می آید کاست. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  7 - تغییر و تداوم در سیاست خاورمیانه‏ای آمریکا از سال 2017-2001
  زهرا باقری حسین دهشیار سیدمحمد طباطبایی محمد یوسفی جویباری
  چکیده این مقاله به تغییر و تداوم در سیاست خاورمیانه ای آمریکا در دوران ریاست جمهوری بوش، اوباما و مقطعی از دوران ترامپ تا سال 2017 می پردازد. رویکرد ترامپ در سیاست خارجی از واقع گرایی فاصله زیادی دارد و از بعد سیاست خارجی ملی گرا است. دیدگاه های ترامپ نشان می دهد که وی چکیده کامل

  چکیده این مقاله به تغییر و تداوم در سیاست خاورمیانه ای آمریکا در دوران ریاست جمهوری بوش، اوباما و مقطعی از دوران ترامپ تا سال 2017 می پردازد. رویکرد ترامپ در سیاست خارجی از واقع گرایی فاصله زیادی دارد و از بعد سیاست خارجی ملی گرا است. دیدگاه های ترامپ نشان می دهد که وی در مقایسه با دو رییس جمهور گذشته امریکا یعنی جرج دبلیو بوش و باراک اوباما رویکرد متفاوتی را در عرصه بین المللی مطرح می کند. در حالی که جرج دبلیو بوش بر جنبه ابرقدرتی امریکا با تأکید بر عناصری مانند یک جانبه گرایی، حمله پیش دستانه و حتی تغییر رژیم در منطقه خاورمیانه تأکید داشت، اوباما چندجانبه گرایی، بهره گیری از قدرت هوشمند و کاربرد دیپلماسی را به عنوان ابزارهای مهمی برای حفظ رهبری امریکا در خاورمیانه تلقی می کرد؛ اما ترامپ با نفی عمده رویکردهای گذشته عملاً به نادیده گرفتن مسئولیت های بین المللی امریکا تأکید داشته و از جمله عنوان می کند که وی فقط رییس جمهور امریکاست و نه رهبر جهان. تصور غالب و اولیه ای که از شعار "نخست آمریکا" وجود دارد، بازگشت ایالات متحده به درون مرزهای خود و احتمالاً نوعی انزواطلبی می باشد. بنابراین اندیشه برتری آمریکا می‌تواند در فضای الگوی سیاسی و راهبردی دونالد‌ ترامپ انعکاس داشته باشد. در این راستا براساس رویکرد واقع گرایی به بررسی تغییر و تداوم در سیاست خاورمیانه ای آمریکا پرداخته شد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  8 - تاثیرحکمرانی خوب در رعایت حقوق بشر
  سیدزین العابدین موسوی حسین آقایی جنت مکان نورمحمد نوروزی
  افکار عمومی مسئولیت دولت‌ها را در ‌مطالبات حقوق بشری افزایش داده است. در تعقیب حقوق بشر، اراده‌ای بین‌المللی در حال شکل‌گیری می‌باشد به همین دلیل موضوع حقوق بشر و حکمرانی خوب در دستور کار نهادهای بین‌المللی قرار گرفته که منجر به صدور اسناد بین المللی فراوان گردیده است. چکیده کامل

  افکار عمومی مسئولیت دولت‌ها را در ‌مطالبات حقوق بشری افزایش داده است. در تعقیب حقوق بشر، اراده‌ای بین‌المللی در حال شکل‌گیری می‌باشد به همین دلیل موضوع حقوق بشر و حکمرانی خوب در دستور کار نهادهای بین‌المللی قرار گرفته که منجر به صدور اسناد بین المللی فراوان گردیده است. مجموع این تحولات توقعات اداره مطلوب امور جامعه را گسترش داده و راه تضمین و رعایت حقوق بشر را در نوعی از حکمرانی می بیند که به حکمرانی خوب تغییر مفهوم داده است. حکمرانی خوب شکل آرمانی حکمرانی است که اداره امور عمومی را بر پایه شاخص هایی چون مسئولیت پذیری،حکومت قانون،پاسخگویی،کارامدی دولت،مبارزه با فساد،عدالت محوری و حق اظهار نظر اجرا نموده و حقوق بشر را تضمین می نماید. نگارنده در صدد است که رعایت و تضمین حقوق بشر جز در سایه حکمرانی خوب امکان پذیر نمی باشد اجرای حقوق بشر متضمن اجرای شاخص های حقوق بشری است که دستیابی به آنها حکمرانی خوب را محقق ساخته و اجرای حقوق بشر را تضمین می نماید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  9 - مسئولیت بین المللی دولت ایالات متحده امریکا از اعمال تحریم های یک جانبه برعلیه جمهوری اسلامی ایران
  جعفر حیدرقلی زاده دکتر صمد قائم پناه
  مسئولیت بین المللی یکی از اساسی ترین نهادهای حقوقی بین المللی است که موجد حق وتکلیف برای اعضای جامعه بین المللی بوده وجزء قواعد اولیه نظام بین المللی محسوب می شود. در مسئولیت بین المللی عمده توجهات به مسئولیت دولتها معطوف استکه زمینه ساز اسقرار حاکمیت قانون در جامعه بین چکیده کامل

  مسئولیت بین المللی یکی از اساسی ترین نهادهای حقوقی بین المللی است که موجد حق وتکلیف برای اعضای جامعه بین المللی بوده وجزء قواعد اولیه نظام بین المللی محسوب می شود. در مسئولیت بین المللی عمده توجهات به مسئولیت دولتها معطوف استکه زمینه ساز اسقرار حاکمیت قانون در جامعه بین المللی می باشد.از این رو، قائل شدن به مسئولیت بین المللی برای دولت ها باعث نظامندی حقوق بین الملل است،دولتها در جامعه بین المللی دارای حاکمیت و صلاحیت می باشند و از آنجا که آنها در جامعه بین المللی زندگی می کنند، بایدحقوق یکدیگر را رعایتنموده و اگر دولتی در اثر رفتار خود موجب ورود خسارت به دیگر تابعان فعال حقوق بین الملل گرددیا یک تعهد بین المللی از سوی یکی از این تابعان نادیده انگاشته وموجبنقض یک تعهد بین المللی شود این تابعانبا مطرح نمودن آن رفتارمی توانند مسئله مسئولیت و نقض یک تعهد بین المللی دولت وارد کنندهخسارت را پیش بکشند.هدف این نوشتار بررسی تحریم هاییک جانبهایالات متحده امریکا برعلیه جمهوری اسلامی ایران و مسئولیت بین المللیقائل شدن به آن دولت می باشد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که این تحریم ها به طور یک جانبه وخارج از قطعنامه ها و مقررات منشورسازمان ملل متحدوضع شده ومغایربا موازین حقوق بین المللی و حقوق بشری است، همچنین ناقضتوافقات وتعهدات دوجانبه از جمله: عهدنامه مودت 1955، بیانیه الجزایر 1981و موافقتنامه برجام 2016 که موجب ورود خسارت های مادی و معنوی بر جمهوری اسلامی ایران شده است پرونده مقاله