واکنش ژنوتیپ‌های زودرس ذرت نسبت به بیماری لکه برگی ((Bipolaris maydis
محورهای موضوعی : آفات گیاهیسمانه حسینخانی 1 , وحید رهجو 2 , مجید زمانی 3
1 - - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین- پیشوا، دانشکده کشاورزی، گروه بیماری شناسی گیاهی، ورامین، ایران
2 - استادیار، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج، ایران
3 - - استادیار، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج، ایران
کلید واژه: مقاومت, ذرت, لاین‌ها و هیبرید‌ها, Bipolaris maydis, روش بازوکا,
چکیده مقاله :
بیماری لکه برگی ذرت (سوختگی جنوبی برگ ذرت) که توسط قارچ Bipolaris maydisایجاد می شود از مهم ترین بیماری های ذرت است و خسارت عمده ای از نظر کمی وکیفی به محصول ذرت وارد می سازد. مهم ترین راه کنترل این بیماری استفاده از ارقام مقاوم می باشد. به منظور ارزیابی و تعیین مقاومت 15 ژنوتیپ زودرس ذرت (شش هیبرید و نه لاین) همراه شاهد حساس، آزمایشی به صورت طرح کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در دو منطقه ساری و کرج در سه تکرار اجرا شد. برای آلودگی مصنوعی، مخلوطی از پنج جدایه برتر بیماری زا در دو مرحله فنولوژیک گیاه (تزریق سوسپانسیون اسپور در مرحله 4-3 برگی در قیف گیاه و رها کردن دانه های سورگوم آغشته به قارچ در مرحله 8-6 برگی در قیف گیاه) استفاده شد. ارزیابی ژنوتیپ ها دو هفته پس از زمان گل دهی با توجه به درصد شدت بیماری (Disease severity) روی برگ ها انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب ارزیابی ژنوتیپ ها نشان داد که بین ژنوتیپ های مورد آزمایش ازنظر شدت بیماری اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1% وجود داشت، به طوری که از نظـر واکنـش به بیماری، ژنوتیپ ها در چهار گروه قرار گرفتند. در گـروه حسـاس (S) سـه لاین K1263/17، K615/1 و S 61 و دو هیبرید KSC201و KSC301، در گروه نیمه حساس (MS) چهار لاین K1264/5-1، KE75039، K1263/1 و K1728/8 و یک هیبریدKSC260 ، در گروه نیمه مقاوم (MR) دو لاین OH43/1-42و KE 72012/12و دو هیبرید KSC 250 و KSC 340 قرار گرفتند. هیبرید KSC 400 تنها ژنوتیپی بود که در هر دو منطقه با داشتن لکه های کلروتیک در برگ های پایین در گروه مقاوم (R) قرار گرفت. به دلیل وجود شرایط مناسب محیطی شدت بیماری در منطقه ساری، درصد ژنوتیپ های حساس، (33/53 درصد) نسبت به منطقه کرج (69/26 درصد) بیش تر بود.
Southern corn leaf blight caused by Bipolaris maydis is one of the most important diseases of maize and causes major losses in quality and quantity of yield in corn. The most effective way for control of disease is use of resistant cultivars. To evaluate the reaction of maize genotypes to the disease on experiment was arranged as split plot in RCBD with three replications and 15 genotypes (6 hybrids, 9 lines and a susceptible check) at Karaj and Sari stations. The mixture of five aggressive isolates were used for artificial inoculation at two growth stages of plant (spraying with spore suspension at 4-6 leaf stage and Bazooka technique with sorghum kernels infected to B. maydis at 6-8 leaf stage). Genotypes were evaluated based on disease severity percentage on leaves two weeks after flowering time. The results of combined variance analysis showed that there was a significant difference at 1% probability level among corn genotypes. Based on the results, three lines K1263/17, K615/1, S61 and two hybrids KSC 201 and KSC 301were susceptible, four lines K1263/1, KE75039, K1264/5-1, K1728/8 and hybrid KSC 260 were moderately susceptible, two lines OH43/1-43, KE72012/12 and two hybrids KSC 250 and KSC 340 were moderately resistant. Hybrid KSC 400 was the only genotype that induced chlorotic lesion on lower leaves of all genotypes and was assessed as resistant. Due to favorable climatic conditions and high disease incidence in Sari station percentage of susceptible genotypes in Sari (53.33%) was higher than that Karaj (26.69%).
_||_